project 6 +Od W 93 Project: Wzc Het Klaverveld, Zedelgem Tekst: Nick Vanderheyden Foto's: Nicolas Theunis Op de Werf 42 / 03-2016 Od W 93
Zorgcampus met interactieve parkbeleving voor bewoners, bezoekers en omwonenden De bouwheer trok 25 mio euro uit via een pps uit om in de West-Vlaamse gemeente Zedelgem een zorgcampus op te richten die het verouderde bejaardentehuis ver achter zich laat. In een wedstrijdaanbesteding stelde het samenwerkingsverband tussen gemeente en ocmw Zedelgem, GVO woonzorggroep (Kortrijk) en Familiehulp, voorwaarden in beleving, interactie en kleinschaligheid. Met de vraag naar assistentiewoningen, wzc, ruimtes voor kort- en dagverblijf en publieke functies beoogden we een kleinschalige inplanting van een zwaar programma op een uitgestrekte site met bestaand lokaal dienstencentrum, vertelt design principal Heidi Denoulet. Bovenal mocht het nooit een mastodont worden binnen dit woongebied. Integendeel, het concept vult de vraag in omwonenden te betrekken in een groen en interactief verhaal. Het ontwerp voorziet in een gedifproject 6 - Wzc Het KLaverveld, Zedelgem Sinds half september 2015 al, in volle opbouw en goed acht maanden voor oplevering van de eerste fase, namen de eerste ouderen hun intrek in residentie 'Klaverhof', van de zorgcampus in Zedelgem. Dat zij maar wat graag de verhuis maakten, verwondert niet. De vraag van bouwheer vzw Zorg en Welzijn Zedelgem naar verschillende zorggradaties in de omgeving van een bestaand dienstencentrum verweefden VK Architects & Engineers en aannemer Gabecon immers met een interactieve parkbeleving. Beleving vormt zodoende de rode draad in dit traject maar opvallend genoeg niet enkel voor bewoners en kortverblijvers; evengoed bezoekers en omwonenden worden meegetrokken in een interactief verhaal op schaal van de omgeving. 94 Od W
ferentieerde invulling met plekken en functies, zowel privé als publiek, waarbij aangelegde routes bewoners en bezoekers doorheen een groene lob met waterpartij leiden. Zichtassen tussen de verschillende volumes versterken de wisselwerking met de buurt zodat deze doorwaadbaarheid evengoed inwerkt op de woonkwaliteit van de modale Zedelgemnaar. Gradaties in hulpverlening Aan de rand van de site richten zich vier massieve en geometrische volumes met 48 assistentiewoningen deels naar de straat en deels naar het groene binnengebied. Diepliggende ramen doen in deze buitenschil dienst als zonwering. De volumes assistentiewoningen van het genaamde Klaverhof zijn daarnaast twee aan twee verbonden met passerelles op de verdieping, wat uitbating en verpleging vergemakkelijkt. De laatste entiteit hiervan is aangesloten op het wzc. Onze opvatting bestaat erin meer zelfstandige mensen aan de buitenschil te laten verblijven. Naarmate personen meer hulpbehoevend zijn, maken ze gebruik van woonsten die meer in de nabijheid van het hart van de site, het wzc, zijn gelegen. De verblijfplaats voor het zelfstandige wonen is geïnterpreteerd als onderverdeling in een functionele (sanitair en utilitair) en een ruimtelijke zone. Opmerkelijk is dat in laatstgenoemde zone de keuze viel op lichte, flexibele wanden in gipskarton. Wanden uit gipskarton zorgen ervoor dat de indeling van zowel het wzc als de assistentiewoningen makkelijk aanpasbaar zijn, verduidelijkt project- manager Jeroen Bommerez. Afhankelijk van de voorkeur van de bewoner ontstaat zo een flat met ofwel twee kamers, ofwel met bureauruimte, of met logeerkamer. Een flexibiliteit die een enorme meerwaarde biedt. Contact bevorderen Het hart van de site, wzc Klaverveld, wordt onderverdeeld in zorgvloeren van zestig bedden. Hierin treffen we een andere structurele keuze. Een zogenaamde paddestoelvloer als stabiliteitsconcept laat een betonskelet met grote overspanning toe. Ruimtes kunnen op die manier worden gestructureerd met open zones en minder hindernissen en laten daarbovenop voldoende ruimte om technieken vlot onder aan het plafond te bevestigen. De zorgvloer is vervolgens onderverdeeld in twee afdelingen van dertig bedden, telkens overzien door een verpleegpost en een kern aan centrale functies zoals living, verpleging, badkamer, linnen, berging Aansluitend zijn de afdelingen per vijftien bedden ondergebracht in een leefgroep. Om deze leefgroepwerking maximaal te kunnen uitbuiten, zijn naast de opgedeelde centrale living tevens kleinere zitruimtes ingericht aan het einde van een circulatieas. Het zijn verpozingsruimtes die de sociale contacten tussen de bewoners bevorderen en optreden als contactpunt naar buiten toe. Een variërende gangbreedte resulteert daarbij in ruimtelijkheid, met specifieke zichten op open ruimtes en een fantastische omgeving. Voor de kamers zelf opteerde het ontwerpbureau voor een Op de Werf 42 / 03-2016 Od W 95
project 6 - Wzc Het KLaverveld, Zedelgem eenvormige kamer die polyvalentie benadrukt. Het wooncomfort en individuele karakter van de kamer is van absoluut belang voor de bewoner waardoor veel aandacht uitging naar kleuren en materialen. Zo selecteerden we voldoende grote raamopeningen om het contact met de omgeving te bevorderen. De materialen zijn zacht en getemperd, warm grijs, gebroken wit... Op het gelijkvloers bevinden zich voornamelijk gemeenschappelijke voorzieningen, een dagverzorgingscentrum met aparte toegang en een centrum voor kortverblijf. Een beo-veld met achtenveertig boorgaten van 150 m diep met warmtepomp staat in voor een energiezuinige verwarming en koeling. Maatschappelijke mix De campus met in het masterplan opgenomen nevenfuncties als een cultureel centrum en een kinderdagverblijf moet de toekomstige hotspot worden voor Zedelgems oudste generatie. Onder meer van groendaken en hangplanten voorziene corridors, naast een ondergrondse parking voor 105 voertuigen, maximaliseren de groene lob die gescheiden is van de verstedelijkte lob. Er is een duidelijk onderscheid tussen een groene woonzone, zo geeft architecte Denoulet mee, en de publieke en toegankelijke functies in een verstedelijkte zone. Dit resulteert in een diversiteit aan plekken en sferen, van privétuintjes over privébuitenruimtes bij dienstverlenende functies tot een openbaar park en verhard plein met de publieke functies en toegang tot het hart van de site. Bijkomend heeft gemotoriseerd verkeer slechts één toegang. Zo ontstaat een groene site met aandacht voor de bewoner en de buurt en met evenwicht tussen bebouwing en open ruimte. Het open plein is de 96 Od W
Constructief sterk! Gevelbekleding Eternit Equitone Tectiva WZC Zedelgem GEVELBEKLEDING / SCHRIJNWERK INTERIEUR OP MAAT / RENOVATIES CONSTRUCTIEF STERK! Kazandstraat 57-59 B-8800 Roeselare T 051/69 82 16 GSM 0498/51 64 19 info@tommauws.be www.tommauws.be motor van de site, als ontmoetingsplaats en link tussen de verschillende functies. Metaalkunstenaar Maarten Schaubroeck werd aangetrokken om de maatschappelijke verankering te versterken met serie kunstobjecten. Deze kunstenaar zal een verzameling van landmarks over de site verspreiden en daarbovenop het straatmeubilair specifiek voor dit project ontwerpen. Niet verwonderlijk dus dat half september 2015 de eerste bewoners hun opwachting maakten en dat eveneens vzw Oranje intekende om op de site een woondienst in te richten. Niet verwonderlijk, dat een dergelijk vooruitstrevende site ontspringt uit de gedachtegang van een ontwerp- en studiebureau dat van healthcare design de corebusiness maakte. Een visie die hen natuurlijk leidde doorheen België, maar die stilaan ver voorbij de grenzen reikt. In Phu Ly City (Vietnam) ronden we in 2017 de bouw af van de ziekenhuizen Viet Duc II en Bach Mai II; projecten die ons lanceerden in een internationale zorgsector. Geen overbodige luxe aangezien de markt in België stilaan in verzadiging treedt. TECHNISCHE FICHE Wzc Het klaverveld, Zedelgem Bouwheer: GVO/OCMW/vzw Zorg en Welzijn Architect: VK architects & Engineers, Roeselare Afbraakwerken: Paul Bossuyt, Meulebeke Balustrades/Leuningen en trappen: N.M.C., Lendelede Beoveld: Group Verbeke, Sint-Eloois-Winkel Betonboringen: Zirda, Kortrijk Bijkomende wapening en poutrellen: Armasteel, Waver Binnenschrijnwerk: Bourdeau dhui, Geraardsbergen Bronbemaling: G. Smeyers, Zandhoven Chape: Carrobel, Ternat Dakisolatie/-dichting: IRC, Brecht Elektriciteitswerken: EEG, Gullegem Gevelbekleding hout keuken: Kapconstruct, Deinze Gevelbekleding: Tom Mauws, Roeselare Gordijnen: Arido, Izegem Hellingsbeton: BSD, Lo-Reninge Hoofdaannemer: Gabecon, Gullegem HVAC: Vandewalle, Jabbeke Isolatie: Isotrie, Drongen Keukenuitrusting: Kitchco, Rotselaar Liften: Coopman Orona Group, Waregem Meubilair: Pan All, Geraardsbergen Mobiele toiletten: Nima, Ieper Omgevingswerken/infrastructuurwerken: Mahieu, Oudenburg Paalfundering: De Waal Palen, Lokeren Pleisterwerken: Mila, Brugge Prefabtrappen: Megaton, Ninove Pvc vloeren badkamers: Slosse, Torhout RWA installatie: S.air, Gijzegem Sandwichpanelen en steeldeck: MSB, Zelzate Sanitair: Deweer, Vichte Schilderwerken: Veldeman, Dendermonde Schrijnwerk (alu - pvc - hout)/zonwering/glazen binnenwanden: Winsol, Izegem Staalstructuur: WP Steel, Veurne Stabiliteit: VK Engeneering, Roeselare Stellingbouwer: Kontrimo, Temse Veiligheidscoördinatie: DCC, Roeselare Vloeren algemeen: Devos, Kortrijk Voegwerken: Storme, Ingelmunster Op de Werf 42 / 03-2016 Od W 97