Support innovatieprijs 2012: 55plustoolbox.nl Ingestuurd door: Onderwerp: Kenniscentrum Design en Technologie Lectoraat Industrial Design Lector ir. Karin van Beurden Website voor mkb-ondernemers en ontwerpers die met hun producten willen innoveren voor Vitale Ouderen -v1.0------- De website 55plustoolbox.nl is het resultaat van het RAAK project "Vitale Oudere". Hierin participeerden Saxion Kenniscentrum Design & Technologie en Saxion Kenniscentrum Gezondheid, Welzijn en Technologie, Panton, Syntens, Jaarsma+Lebbink, SENtrum, Novay en Technologie Kring Twente. Met de groeiende groep 50-plussers in Nederland, neemt ook het aantal bedrijven toe dat graag voor deze doelgroep actief wil zijn. MKB-bedrijven zitten met vragen over deze doelgroep: wie is de doelgroep, welke behoeften hebben ze, welke productkenmerken zijn belangrijk, hoe bereik ik deze doelgroep en hoe richt ik de communicatie op hen in? 55plustoolbox De 55plustoolbox biedt bedrijven, ontwerpers en marketeers achtergrondinformatie over 1) de doelgroep (typologieën, demografie, ), 2) onderzoeks- en ontwerpmethodieken voor de doelgroep (persona's, contextcartografie, marktcommunicatie, ) en 3) cases als de tassendrager, de grijphulp, ouderen inlevings tool, etc. De 55plustoolbox-website richt zich vooral op MKB-ondernemers en ontwerpers. Zij kunnen met behulp van de doelgroepinformatie, handige tools en inzichtelijke cases producten ontwikkelen die beter aansluiten bij de wensen en behoeften van 50-plussers en de producten zo in de markt zetten dat deze de doelgroep 50-plussers beter bereiken. De toolbox beschrijft geen compleet innovatietraject, maar beperkt zich tot die onderwerpen die het innovatietraject anders maken als gevolg van de doelgroepkeuze De 55 in de website slaat vooral op de vijf fases in het ontwikkelproces (verkennen, productontwikkeling, marketing, productie en vermarkten) en de vijf stappen binnen iedere fase met daarbij achtergrondinformatie, tools en cases. Uit opmerkingen van bezoekers blijkt dat er veel behoefte is aan dit materiaal. De bezoekers zijn zeer divers, van marketingbureaus, MKB-bedrijven, docenten en studenten van andere hogescholen tot thuis- en mantelzorgorganisaties. Er wordt nog steeds gewerkt aan verbeteringen en aanvullingen door gebruiksonderzoek te doen bij de bedrijven die de site zouden kunnen gebruiken en door het publiceren van nieuwe artikelen op de site, met als uiteindelijk doel dat er geen reden is voor ontwerpers en MKB-ers om er geen gebruik van te maken. RAAK project "Vitale Oudere" Het RAAK project "Vitale Ouderen" was er op gericht het MKB te ondersteunen bij de ontsluiting van het interessante en veelbelovende 50-plus marktsegment, en was daarmee enerzijds gericht op productontwikkeling voor 50-plussers en anderzijds op marketing en verkoop aan deze doelgroep. Het project spitste zich toe op de thema's: Wonen en Koken, Bewegen en Bedieningsinterface. Er zijn specifieke workshops en projecten georganiseerd om kennis te
vergaren voor de bedrijven. Hierbij zijn experts, deskundigen en studenten ingezet. Het project werd mogelijk gemaakt door gelden van RAAK SIA (Regionale Aandacht en Actie voor Kenniscirculatie). Gedurende het project is er bijvoorbeeld gewerkt aan de ontwikkeling van een tassendrager waarmee het makkelijker wordt om langer en beter (boodschappen)tassen te kunnen dragen. Ook zijn er, als onderdeel van een project over een communicatiemiddel voor de 50+ doelgroep, vijf typologieën ontwikkeld die gebruikt kunnen worden als persona's in productontwikkeling. Aan het begin van het project is er veel informatie vergaard over de 50+ doelgroep. Er is bijvoorbeeld een enquête gehouden tijdens de FIV-beurs in Hengelo en er is veel literatuur geraadpleegd. Dit resulteerde uiteindelijk in vijf typologieën die de doelgroep representeren: "Oudere Afwachtenden", "Behoudende Zorgzamen","Stoere Prijsbewusten", "Jongere Ruimdenkers" en "Vrijgevochten Voorlopers". Tegelijk werd het ontwerpproces onder de loep genomen om te ontdekken welke methodes van ontwerp en onderzoek wel en niet werken en waar in relatie met de doelgroep rekening mee te houden. Dit leidde onder andere tot een verdere ontwikkeling van persona's en van contextcartografie. Van beide was al een en ander bekend uit de literatuur, maar in dit project konden we daar een praktische toepassing aan geven en laten zien hoe ze zinvol te gebruiken zijn. De meest concrete resultaten zijn de cases. De tassendrager is een prominent voorbeeld waarbij gebruiksonderzoek en persona's zijn toegepast om te ontdekken of er voor de verschillende deelgroepen andere producten te ontwerpen zijn. Deze tassendrager wordt met een band om de pols bevestigd en heeft een haak waarin het hengsel van een tas komt te hangen. Zo rust het gewicht van de tas niet op de vingers, maar wordt dat afgeleid naar de pols. Niet gekoppeld aan een product, maar wel een zeer handig gereedschap voor ontwerpers is de "ouderen inlevingstool". Bekend zijn de pakken waarmee ontwerpers aan den lijve kunnen ervaren wat het is om een beperking te hebben. Een groot probleem van die pakken is de beschikbaarheid en de prijs. Tijdens het RAAK project is een gereedschapskist ontwikkeld met daarin allerlei huis-tuin-keuken materialen die precies hetzelfde doen: handschoenen in verschillende diktes om verandering van tast te simuleren, veiligheidsbrillen met verschillende glazen om veranderingen in de ogen te simuleren, braces die gewrichten vastzetten, etc. Al deze informatie is terug te vinden op http://www.55plustoolbox.nl Namens Karin van Beurden, lector Industrial Design, Gerard van Os, onderzoeker - docent Bijlagen: 1. Schermafbeeldingen van de website, gebouwd door Panton 2. Artikel "Goed nieuws uit Nederland - vijftig inspirerende innovaties", publicatie PDMA 3. Poster 55plustoolbox 4. Profiel Saxion Kenniscentrum Design en Technologie
Bijlage 1: schermafbeeldingen website, gebouwd door Panton
Bijlage 2: artikel uit "Goed nieuws uit Nederland"
Bijlage 3: poster 55plus toolbox
Bijlage 4: profiel Saxion Kenniscentrum Design en Technologie Inspelen op de veranderende behoeften van de klant door productvernieuwing is van levensbelang voor bedrijven. Het omzetten van een kansrijk productidee in een succesvol product in de markt is namelijk geen toevalstreffer. Het is een systematisch proces waarbij zeer uiteenlopende kennis bij nodig is: kennis van de markt, de behoeftes en gedrag van de gebruikers en afnemers, maar ook kennis van techniek, materialen en productietechnieken, van vormgeving en ergonomie. Onderzoekslijnen lectoraat Industrial Design Materialen in ontwerp: binnen deze onderzoekslijn draait het om het verder bouwen aan en toegankelijk maken van kennis op het gebied van (vernieuwende) materialen, productietechnieken en nieuwe technologieën die van belang zijn bij productontwikkeling. Doelgroepgericht ontwerpen: hierbij gaat het erom hoe je een product zo ontwikkelt dat het aansluit bij de belevingswereld en de werkelijke behoefte van de gebruiker. Het onderzoek is gericht op het opbouwen van kennis en het ontwikkelen van tools voor het doelgroepgericht ontwerpen. Productanalyse en producttesten: hierbij gaat het om het opbouwen van kennis en faciliteiten voor productanalyse. Dit doen we door experimenteren, functioneel testen en technische analyse. U kunt hiervoor onder andere terecht in het FabLab Enschede, waar u zelf, of met behulp van het lectoraat, uw creatieve ideeën of concepten letterlijk tastbaar kunt maken. Het lectoraat kan ook productanalyses en testen voor u uitvoeren als innovatievoucherproject. Wilt u hier meer over weten, neemt u dan gerust contact met ons op. Onderzoeksfaciliteiten Het lectoraat Industrial Design beschikt over diverse onderzoeksfaciliteiten, zoals een usabilitylab voor product- en gebruikstesten, een materialenstudio - met uitgebreide materialendatabase en grote hoeveelheid productvoorbeelden - en het FabLab Enschede. Trainingen vormgeving, creativiteit, normering en kostprijsberekening Speciaal voor het MKB heeft het lectoraat Industrial Design in-huistrainingen opgezet. Verder organiseren we regelmatig seminars voor bedrijven over productontwikkelinggerelateerde onderwerpen als vormgeving, creativiteit, normering en kostprijsberekening. U kunt ook bij het lectoraat terecht voor advies en brainstormsessies over innovaties als nieuwe technieken, materialen en hun toepassingen. Het lectoraat Industrial Design werkt onder andere samen met het Industrial Design Center in Twente, het Nationaal Programma Product Development en ingenieursvereniging KIVI NIRIA. Overzicht van afgesloten en lopende/actuele projecten Ontwerpen voor zorgverleners, Recycling in ontwerp, FabLab Enschede, Veiligheid op de werkvloer, Future Store, Innovatief Materialen Platform Twente (IMPT), RAAK-programma Productontwikkeling Vitale Oudere, RAAK-programma Materialen in Ontwerp 2, Materialenlink, Onderzoeksklapper