Hartveroverende Heerlyckheit *13int00097* 13int00097 Zaaknummer: gemeente Hilvarenbeek Notitie Actualisering peuterspeelzaalbeleid Hilvarenbeek Hilvarenbeek, 5 februari 2013
Notitie actualisering peuterspeelzaalbeleid Hilvarenbeek 1. Inleiding 1.1. Aanleiding Zowel landelijk als lokaal zijn er veel ontwikkelingen op het gebied van peuterspeelzaalwerk. Daar moet de gemeente op inspelen. De organisatie voor kinderopvang en peuterspeelzaalwerk Mikz vraagt al enige tijd om het peuterspeelzaalbeleid, dat dateert uit 2002, beter aan te laten sluiten op de huidige praktijk. Met name de ontwikkeling van de Samenwijsvisie en de realisatie van Samenwijsaccommodaties heeft gevolgen voor het peuterspeelzaalwerk. De gemeente heeft het beleid daar nog niet op aangepast. De huidige vorm van subsidiëring past niet meer bij de manier waarop peuterspeelzaalwerk nu wordt georganiseerd. Dit gaf voor sommige ouders onduidelijkheid voor welk kind er nu subsidie is en voor wie niet. Daardoor is onder ouders onrust ontstaan. 1.2. Problematiek - De exploitatie van de peuterspeelzalen wordt duurder doordat de kwaliteitseisen steeds meer zijn aangescherpt (wet OKE) en doordat het aantal peuters afneemt. De zelfstandige peuterspeelzalen in Esbeek en Biest-Houtakker kunnen hun hoofd nog boven water houden, maar dit wordt in de toekomst steeds moeilijker. - De fusie van de peuterspeelzalen Hilvarenbeek, Diessen en Haghorst met kinderopvangorganisatie Mikz leidt tot een gedeeltelijke oplossing. Door het aanbieden van gecombineerde groepen en arrangementen kan in de Samenwijsaccommodaties en in Diessen/Haghorst voor peuters een aanbod blijven bestaan. Echter door dit te combineren met kinderopvang (voldoen aan alle eisen voor kinderopvang) wordt de kostprijs van deze peuterarrangementen hoger. Er zijn 2 beroepskrachten per groep nodig (i.p.v. 1) en de groepen mogen maximaal 14 peuters bevatten (i.p.v. 16). - Het onderscheid tussen peuterspeelzaalwerk en kinderopvang wordt daardoor in de praktijk steeds kleiner. Dit ligt in de lijn van de wet OKE (Wet Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie), die van kracht is sinds augustus 2010. Veel kinderen maken bovendien van beide gebruik. - Voor ouders wordt kinderopvang duurder, ook de peuterarrangementen. De financiële drempel moet niet zo hoog worden dat daardoor veel ouders afhaken. - Het huidige beleid en de subsidiesystematiek van de gemeente sluit niet meer aan bij deze veranderingen. Het doel van het nieuwe beleid is duidelijkheid geven aan ouders en peuterspeelzaalorganisaties over de afspraken en de wijze waarop de gemeente de toegankelijkheid van het peuterspeelzaalwerk waarborgt en hoe de subsidie hiervoor wordt ingezet. 1.3. Aanpak In de startnotitie van juni 2012 is afgesproken goed naar andere gemeenten te kijken en niet zelf opnieuw het wiel uit te vinden. Informatie is opgevraagd bij de gemeenten Goirle, Tilburg, Eersel en Oirschot. Van deze laatste is het voordeel dat Mikz daar ook actief is als aanbieder van kinderopvang en peuterspeelzaalwerk. Deze notitie is vooraf besproken met Mikz. De overige peuterspeelzalen (Houtrakkers en Debberkes) zijn alleen geïnformeerd, omdat deze actualisatie hen nog niet betreft. In het nieuwe regeerakkoord wordt een wetswijziging aangekondigd voor het peuterspeelzaalwerk. Als duidelijker is wat daarvan de consequenties zijn zal het lokale peuterspeelzaalbeleid opnieuw onder de loep worden genomen. Dat zal in samenspraak met alle peuterspeelzalen gebeuren. 2
2. Huidige situatie 2.1. Beleid In het huidige beleid van de gemeente zijn kinderopvang en peuterspeelzaalwerk 2 verschillende zaken. Het essentiële verschil tussen beide is dat kinderopvang als doel heeft ouders in de gelegenheid te stellen zorg en werk te combineren en peuterspeelzaalwerk om bij te dragen aan de ontwikkeling van de kinderen. Kinderopvang wordt sinds 2005 commercieel aangeboden en peuterspeelzaalwerk wordt gesubsidieerd door de gemeente (met bijdrage van ouders). De gemeente verstrekt nu subsidie aan de peuterspeelzalen op basis van het aantal groepen peuters dat van de peuterspeelzaal gebruik maakt. Onder groep wordt verstaan 10 tot 16 kinderen in de leeftijd van 2,5 tot 4 jaar die gedurende 2 dagdelen per week de peuterspeelzaal bezoekt. Een groep wordt begeleid door één professionele kracht. Als een groep vol is, kan een kind op een wachtlijst worden geplaatst. Afgelopen jaren is gebleken dat er regelmatig uitstroom is en men nooit lang op de wachtlijst staat (paar maanden). De subsidieverstrekking gebeurt conform de nota Peuterspeelzaalbeleid Hilvarenbeek van 2002. De peuterspeelzaal ontvangt per groep 5.695 (in 2013). De doelstelling van dit beleid is dat de peuterspeelzalen laagdrempelig zijn. De ouderbijdrage per kind is in deze beleidsnota voor alle ouders gelijk gesteld (geen differentiatie naar inkomen). In 2002 werd uitgegaan van een ouderbijdrage van 34 per maand (voor 2 dagdelen per week). Er is geen minimum of maximum ouderbijdrage vastgesteld. In 2002 waren er 5 peuterspeelzalen die subsidie ontvingen in 5 kernen van de gemeente (Hilvarenbeek, Diessen, Haghorst, Biest-Houtakker en Esbeek. Daarnaast was er aanbod kinderopvang (Mikz, voorheen Stichting KOM). In 2009 is Mikz een fusie aangegaan met de peuterspeelzalen in Hilvarenbeek, Diessen en Haghorst. Mikz biedt zowel kinderopvang als peuterwerk aan. De overige 2 peuterspeelzalen zijn nog steeds zelfstandig. Ontwikkeling ouderbijdrage Op basis van indexering over de afgelopen jaren zou de bijdrage in 2012 een bedrag van 40,28 per maand zijn. Bij de Hilverhummels in Hilvarenbeek was de ouderbijdrage 49,- per maand voor 2 dagdelen per week. Dit was nodig om de exploitatie rond te krijgen. In Diessen en Haghorst was de hoogte van de ouderbijdrage 40,- per maand. Mikz heeft bij de overname van deze peuterspeelzalen per 2010 deze bedragen gehandhaafd. Om onduidelijkheid voor ouders te voorkomen heeft Mikz in 2012 de bijdrage voor al haar peuterspeelzalen op dezelfde hoogte gebracht: 50,-. Bij jaarlijkse indexatie zal de bijdrage voor 2013 51,- per maand voor 2 ochtenden worden. Bij de Debberkes in Esbeek is de ouderbijdrage 45 voor 2 dagdelen ( 22,50 voor 1 dagdeel). Bij de Houtrakkers in Biest-Houtakker wordt 36 voor 2 dagdelen gevraagd en 54 voor 3 dagdelen. In Hilvarenbeek geldt voor alle ouders dezelfde ouderbijdrage (sommige gemeenten maken een verschil naar inkomen). Mensen met een minimum inkomen kunnen, in het kader van het gemeentelijk minimabeleid, een beroep doen op de regeling Welzijnsactiviteiten om de kosten van de ouderbijdrage te compenseren. Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE) De gemeente moet er voor zorgen dat kinderen met een (taal)achterstand, of het risico daarop, voorschoolse educatie aangeboden krijgen. Voor deze kinderen is het VVE plusprogramma beschikbaar (Voor- en Vroegschoolse Educatie). Het consultatiebureau beoordeelt of een kind dit programma nodig heeft. Het wordt verzorgd door de kinderopvang en peuterspeelzalen in Hilvarenbeek, Diessen en Haghorst (deze vallen allen onder Mikz). Alle peuterspeelzalen (dus ook Debberkes en Houtrakkers) bieden het basisprogramma VVE aan, voor alle kinderen. Op basis van 3
gegevens van het consultatiebureau zijn in Hilvarenbeek maximaal 14 plaatsen voor VVE plus gerealiseerd voor de doelgroepkinderen. De ouderbijdrage voor het plusprogramma is lager dan die voor het reguliere peuterspeelzaalwerk (dat is wettelijk bepaald). In 2012 was dit, afhankelijk van leeftijd en aantal dagdelen, 13,84-27,65 per maand. De gemeente compenseert Mikz voor deze lagere ouderbijdrage door hiervoor een extra subsidie te verstrekken. 2.2. Ontwikkelingen Wettelijk kader: Wettelijk gezien is er een harmonisatieslag in wet- en regelgeving gemaakt met de wet OKE (Ontwikkelingskansen door Kwaliteit en Educatie). Deze wet, ingegaan in 2010, stelt kwaliteitseisen aan het peuterspeelzaalwerk, in lijn met die van de kinderopvang. Dat betekent dat eisen worden gesteld aan opleiding van het personeel, groepsgrootte, eisen m.b.t. veiligheid en gezondheid, e.d. De gemeente is verantwoordelijk voor toezicht en de handhaving. Aan kinderopvang en peuterspeelzalen die Voor- en Vroegschoolse educatie (VVE) aanbieden worden bovendien extra eisen gesteld. Doel is het hele stelsel van voorschoolse educatie te versterken en (financiële) drempels voor doelgroepkinderen weg te nemen. Het is enige tijd onduidelijk geweest in hoeverre bij peuteropvang in gecombineerde groepen ouders voor fiscale toeslag in aanmerking konden komen. Het recht op deze toeslag kan nu ook gelden wanneer gebruik wordt gemaakt van een peuterspeelzaal die is omgebouwd tot geregistreerde peuteropvang (opvang voor kinderen in de peuterleeftijd). Voor de gewone peuterspeelzaal, die peuters slechts beperkte opvang biedt, geldt dit niet. Regeerakkoord: In het regeerakkoord staat het volgende opgenomen. Om de onderlinge afstemming van onderwijs, peuterspeelzaalwerk en kinderopvang te optimaliseren wordt de financiering van het peuterspeelzaalwerk onder de Wet Kinderopvang gebracht. Daarbij zal bestaande gemeentelijke financiering worden betrokken. Belemmeringen voor samenwerking zullen op basis van de ervaringen in de nu lopende pilots worden weggenomen. De bestaande minimumeisen aan voor- en vroegschoolse educatie worden onderdeel van de afspraken. Financieringsstromen stemmen we op elkaar af. Dat betekent dat er dus een wetswijziging aankomt, vermoedelijk eind 2013, waarbij peuterspeelzaalwerk en kinderopvang nog meer op elkaar worden afgestemd. Mogelijk gaan ze als afzonderlijke vormen zelfs verdwijnen. Lokaal: Door het uitvoeren van de Samenwijsvisie groeien kinderopvang en peuterspeelzaalwerk naar elkaar toe en wordt steeds meer samengewerkt. Uitgangspunt in de Samenwijsvisie is dat peuterspeelzaalwerk, kinderopvang en basisonderwijs onder één dak zitten. In Hilvarenbeek is dit gerealiseerd in Starrebos en Doelakkers. In Diessen en Haghorst is de kinderopvang al in augustus 2009 samengegaan met het peuterspeelzaalwerk. Alle peuters worden in één groep begeleid, alleen de aanvangs- en sluitingstijden verschillen. In Biest-Houtakker wordt een samenwijsaccommodatie gerealiseerd op basis van het I-DOP. Mikz Kinderopvang is met de peuterspeelzalen in Hilvarenbeek, Diessen en Haghorst gefuseerd. Daar worden op verschillende locaties al enige tijd peuterarrangementen aangeboden in gecombineerde groepen. Dit sluit ook goed aan op de vraag van ouders om meer dagdelen opvang van hun peuter dan de 2 dagdelen die van de peuterspeelzaal gebruik gemaakt kunnen worden. In 2012 zijn de Samenwijsaccommodaties die door Mikz geëxploiteerd worden allemaal gereed, op de Gelderakkers na. Nu wil Mikz graag een eenduidige lijn neerzetten in de kosten die ouders moeten betalen in alle accommodaties. Uit de jaarrekening van Mikz peuterspeelzalen 2010 en 4
2011 komt naar voren dat het voor Mikz noodzakelijk is de inkomsten voor het peuterspeelzaalwerk te verhogen om deze nagenoeg kostendekkend te kunnen exploiteren. Overige ontwikkelingen: Een actuele discussie is de brede scholen door te ontwikkelen tot Integrale Kindcentra voor kinderen van 0 tot 12 jaar. Het idee daarachter is dat onderwijs, kinderopvang en peuterspeelzaalwerk verder samengaan, onder één leiding en vanuit één pedagogische visie. 5
3. Nieuw beleid De opgave is om zo goed mogelijk aan te sluiten bij de ontwikkelingen, zowel in Hilvarenbeek als landelijk en wettelijk. Momenteel is nog niet bekend wat de afspraak in het regeerakkoord voor consequenties heeft voor de huidige wetgeving. De Samenwijsvisie blijkt nog altijd een goed beleidskader voor alle geschetste ontwikkelingen. Daarom wordt nu voorgesteld voor het peuterspeelzaalbeleid te kiezen voor een oplossing die past bij de praktische situatie in Hilvarenbeek. Wanneer er meer duidelijkheid is over de uitwerking van het regeerakkoord bekijken we opnieuw hoe ons beleid hierop moet inspelen. Dat gebeurt in overleg met de peuterspeelzalen en kinderopvangorganisatie Mikz. 3.1. Voorstel 1. De subsidiëring van het peuterspeelzaalwerk, dat feitelijk al wordt aangeboden in combinatie met kinderopvang (peuterarrangementen), voor 2013 aan te passen aan deze nieuwe situatie. Met de aanbieder, Mikz, wordt een afspraak gemaakt over de ouderbijdrage. 2. De subsidiëring van de zelfstandig opererende peuterspeelzalen (Esbeek en Biest-Houtakker) voor 2013 in stand houden. Afhankelijk van de wetswijziging en andere ontwikkelingen maken wij ook met hen nieuwe afspraken voor de jaren daarna. 3.2. Uitwerking Ad.1 Peuterarrangement in plaats van peuterspeelzaalwerk Dit punt betreft het aanbod van peuterspeelzaalwerk, gecombineerd met kinderopvang (in Hilvarenbeek door Mikz gerealiseerd). Met name naar aanleiding van de uitwerking van de Samenwijsvisie is Mikz overgegaan tot het aanbieden van gecombineerde arrangementen. Enerzijds omdat dit de doorlopende ontwikkelingslijn van kinderen stimuleert en ouders van beide vormen gebruik willen maken. Anderzijds omdat gecombineerd gebruik het mogelijk maakt de ruimtes efficiënter te benutten en meerdere groepen in stand te houden (ook bij terugloop van het aantal peuters). Bij gecombineerde groepen is echter financiering per groep voor peuterspeelzaalwerk, zoals tot nu toe toegepast, niet meer uitvoerbaar. Daarom wordt voorgesteld de financiering van het peuterspeelzaalwerk zoveel mogelijk te stroomlijnen met die van de kinderopvang. De aanbieder hanteert één uurtarief voor een peuterarrangement. Bij Mikz is dat 6,50 per uur, het laagste tarief voor de kinderopvang. Alle ouders die in aanmerking komen voor een toeslag van de belastingdienst betalen dit tarief en worden via de toeslag gecompenseerd. Tweeverdieners of alleenstaande (werkende) ouders komen hiervoor in aanmerking. Ouders die niet voor deze fiscale tegemoetkoming in aanmerking komen worden via subsidie van de gemeente gecompenseerd. Uit informatie van andere gemeenten (Goirle, Eersel, Oirschot) blijkt dat dit in de praktijk werkbaar is. Subsidievorm Uitvoering van compensatie door de gemeente kan op verschillende manieren. De gemeente kan een subsidie verlenen aan de kinderopvangorganisatie, die vervolgens voor betreffende ouders een lagere ouderbijdrage in rekening brengt. Of ouders kunnen zelf bij de gemeente aankloppen en rechtstreeks van de gemeente een bedrag terugkrijgen (al dan niet op basis van inkomen zoals bij de belastingtoeslag). Nadeel is dat dit voor ouders een extra stap betekent en voor de gemeente extra administratieve handelingen. Daarom is de voorkeur om dit via de kinderopvangorganisatie te doen. Bij aanmelding wordt ouders gevraagd of ze voor deze vorm van compensatie in aanmerking willen komen. Zo ja, dan moeten zij daarvoor zelf de bewijslast leveren, b.v. kopie aangifte inkomstenbelasting meesturen (Oirschot, waar Mikz ook actief is, werkt op deze manier). De kinderopvangorganisatie krijgt subsidie op basis van het aantal kinderen van ouders die niet voor 6
toeslag in aanmerking komen. Deze ouders blijven een bijdrage van 51,00 (bijdrage 2013) per maand aan Mikz betalen. De extra subsidie voor compensatie van kinderen die het VVE plusprogramma krijgen kan voorlopig in stand gehouden worden (als n.a.v. de wettelijke veranderingen ook de andere peuterspeelzalen dit gaan aanbieden moeten we dit aanpassen). Ad.2 Dit punt betreft de zelfstandige peuterspeelzalen in Esbeek (Debberkes) en Biest-Houtakker (Houtrakkers). Op dit moment is financiering zoals voorgesteld onder 1. (toeslag voor ouders) wettelijk niet haalbaar. Voor peuterspeelzalen die niet zijn omgevormd tot peuteropvang komt men niet in aanmerking voor een toeslag. Daarom wordt voorgesteld dat de zelfstandige peuterspeelzalen in 2013 nog subsidie krijgen volgens het oude beleid (aantal groepen). De kans is groot dat dit na de wetswijziging niet meer mogelijk is en we voor de jaren daarna tot nieuwe afspraken moeten komen. Zo nodig wordt nieuw beleid geformuleerd dat dan voor alle peuterspeelzaalaanbieders kan gaan gelden. In 2013 wordt ervaring opgedaan met de nieuwe manier van financiering van Mikz. Daarmee kunnen we ons voordeel doen voor de jaren daarna. Wellicht voorzien de zelfstandige peuterspeelzalen in 2013 financiële problemen. De peuterspeelzalen zijn vrij om, als dat noodzakelijk is voor het rond krijgen van de exploitatie, de ouderbijdrage aan te passen. Het is dus vanuit deze invalshoek niet noodzakelijk om nu het beleid aan te passen. In het kader van de ontwikkeling van de multifunctionele accommodatie in Biest- Houtakker wordt met de Debberkes overleg gevoerd. 3.3. Financiële consequenties Voor de gemeente: De voorgestelde nieuwe subsidiëring ziet er als volgt uit: Kostprijs per uur peuterarrangement van 6,50 betekent per jaar 1.560 (o.b.v 2 dagdelen per week/6 uur en 40 weken per jaar). Mikz vraagt in 2013 een ouderbijdrage van 51 per maand. Per jaar is daarvan de opbrengst 535 (over 10,5 maanden, tijdens de vakantieperiode vindt geen opvang plaats). Dat betekent dat een gemeentelijke bijdrage van 1.025 per jaar per kind nodig is ter compensatie. Onbekend is van hoeveel kinderen de ouders niet voor toeslag in aanmerking komen omdat inkomen nu niet relevant is. Daarom wordt voorgesteld het subsidiebedrag voor Mikz voor 2012 ( 47.455) vooralsnog als maximale subsidie, ter compensatie van deze ouders, aan Mikz beschikbaar te stellen. De verwachting is dat dit voldoende moet zijn, maar ervaringsgegevens zijn er nog niet. Daarom het voorstel om aan het eind van dit jaar met Mikz af te rekenen op basis van de werkelijke kosten. Mikz kan gevraagd worden tussendoor een stand van zaken aan te geven zodat hierover in voor- of najaarsnota 2013 gerapporteerd kan worden. Als indicatie een kleine rekensom:voor dat bedrag kan voor ongeveer 40 kinderen compensatie worden betaald. Dat betreft ongeveer 30% van alle peuters die bij Mikz zijn ingeschreven (gegevens van Mikz uit 2012, totaal 134 peuters). Uit gegevens van Oirschot blijkt dat daar het percentage ongeveer 30% is, in de notitie van Goirle wordt gerekend met 25%. De verdeling over de verschillende organisaties ziet er als volgt uit (exclusief VVE): voorstel 2013: De Debberkes 5.695 (1 groep) De Houtrakkers 5.695 (1 groep) Mikz 47.455 (maximaal) Totaal 58.845 7
Voor de ouderbijdrage: De gevolgen voor ouders die in aanmerking komen voor de toeslag van het rijk hangt af van hun gezamenlijke jaarinkomen. Ter illustratie, om een indruk te krijgen van gevolgen, de volgende tabel. De inkomenscategorieën en de percentages zijn aangegeven door de belastingdienst (dit zijn niet alle categorieën, maar enkele als voorbeeld). Rekenvoorbeeld consequenties ouderbijdrage indien men gebruik kan maken van de kinderopvangtoeslag (afgeronde bedragen) resterend bedrag voor ouders per uur resterend bedrag voor ouders p. maand *) Jaarinkomen % tegemoetkoming rijk voor eerste kind uurtarief < 17.229 90,70% 6,50 0,60 12 33.922 tot 35.187 77,30% 6,50 1,48 29,60 52.292 tot 55.002 61,70% 6,50 2,50 50,00 63.135 tot 65.845 50,70% 6,50 3,20 64,00 79.400 tot 82.110 34,50% 6,50 4,25 85,00 > 118.189 0% 6,50 6,50 128 *) gerekend met 6 uur per week (2 dagdelen) en 40 weken per jaar In de bijlage is de kinderopvangtoeslag tabel 2013 te vinden. Met een jaarinkomen tot ongeveer 52.000 is het bedrag dat ouders zelf betalen voor de peuterarrangementen lager dan de huidige ouderbijdrage peuterspeelzaalwerk die Mikz vraagt (in 2013 51 per maand). Voor de aanbieders: Voor de beide zelfstandige peuterspeelzalen verandert er in 2013 nog niets aan de subsidie. Mikz krijgt een hoger bedrag per uur peuterarrangement betaald, door de ouders en/of de gemeente. Zij moeten daarmee hun exploitatie rond kunnen krijgen. 3.4. Conclusie De rol van de gemeente is er voor te zorgen dat kinderen die anders geen educatief voorschools aanbod volgen, gebruik maken van peuteropvang. Kinderen die al naar de kinderopvang gaan vallen hier dus niet onder. Met dit voorstel wordt aan deze rol uitvoering gegeven. Tevens wordt een beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van ouders. Voor ouders met een inkomen lager dan 52.000 wordt het goedkoper, voor ouders met een hoger inkomen wordt het duurder. De aanbieder van peuterarrangementen kan de exploitatie rond krijgen. Het samenhangend aanbod voor peuters, op een gevarieerd aantal locaties in de verschillende kernen van Hilvarenbeek, kan daarmee in stand gehouden worden terwijl de kwaliteit op peil blijft. Deze nieuwe beleidslijn geeft mede invulling aan de kernwaarden verantwoordelijkheid, samenwerking, kleinschaligheid en kwaliteit uit de toekomstvisie. 8
Bijlage Kinderopvangtoeslagtabel 2013 (Bijlage I, behorende bij artikel 6 van het Besluit kinderopvangtoeslag) (gezamenlijk) toetsinginkomen tegemoetkoming Rijk als percentage van de kosten van kinderopvang eerste kind tweede e.v. kind lager dan 17,229 90.7% 93.3% 17,230 18,376 89.1% 93.3% 18,377 19,523 88.1% 93.3% 19,524 20,670 87.4% 92.9% 20,671 21,817 86.7% 92.9% 21,818 22,963 86.0% 92.9% 22,964 24,111 85.0% 92.9% 24,112 25,255 84.2% 92.9% 25,256 26,490 83.4% 92.7% 26,491 27,723 82.6% 92.2% 27,724 28,956 81.5% 91.9% 28,957 30,189 80.9% 91.6% 30,190 31,424 79.9% 91.6% 31,425 32,658 79.0% 91.4% 32,659 33,921 78.2% 91.0% 33,922 35,187 77.3% 90.8% 35,188 36,451 76.5% 90.6% 36,452 37,716 75.6% 90.0% 37,717 38,982 74.5% 89.8% 38,983 40,247 74.0% 89.5% 40,248 41,512 73.0% 89.5% 41,513 42,776 72.3% 89.2% 42,777 44,159 71.2% 89.0% 44,160 46,869 69.4% 88.5% 46,870 49,579 67.3% 87.7% 49,580 52,291 64.3% 87.1% 52,292 55,002 61.7% 86.6% 55,003 57,712 59.0% 86.3% 57,713 60,423 56.3% 85.5% 60,424 63,134 53.5% 85.0% 63,135 65,845 50.7% 84.4% 65,846 68,557 48.1% 83.6% 68,558 71,267 45.4% 83.1% 71,268 73,979 42.7% 82.6% 73,980 76,690 39.8% 82.3% 76,691 79,399 37.1% 81.5% 79,400 82,110 34.5% 81.1% 82,111 84,875 31.7% 80.5% 84,876 87,651 29.2% 79.7% 87,652 90,427 26.8% 79.2% 90,428 93,203 24.2% 78.8% 93,204 95,980 21.6% 78.4% 95,981 98,756 18.9% 77.6% 98,757 101,532 16.2% 77.0% 101,533 104,308 13.6% 76.5% 104,309 107,084 10.9% 75.9% 9
107,085 109,861 8.3% 75.5% 109,862 112,636 5.6% 74.7% 112,637 115,412 3.0% 74.1% 115,413 118,188 0.2% 73.0% 118,189 120,964 0.0% 72.6% 120,965 123,741 0.0% 71.8% 123,742 126,518 0.0% 70.7% 126,519 129,293 0.0% 70.1% 129,294 132,069 0.0% 69.1% 132,070 134,846 0.0% 68.5% 134,847 137,622 0.0% 67.7% 137,623 140,398 0.0% 67.0% 140,399 143,174 0.0% 66.2% 143,175 145,949 0.0% 65.1% 145,950 148,726 0.0% 64.5% 148,727 151,502 0.0% 63.7% 151,503 154,278 0.0% 62.9% 154,279 157,054 0.0% 62.1% 157,055 159,831 0.0% 61.4% 159,832 162,607 0.0% 60.6% 162,608 165,383 0.0% 59.8% 165,384 168,159 0.0% 59.2% 168,160 en hoger 0.0% 58.2% 10