Droge emmers, natte voeten



Vergelijkbare documenten
Landelijke dag Burkina Faso Platform 2010 Workshop Water

3 havo 4 water, 2 t/m 4

Vragen en antwoorden Aanpak Agniesebuurt

Verdeling van al het water op aarde

Samen naar een robuuste zoetwatervoorziening

Verdroging: tegen gaan van verdroging in het algemeen door beperken van verharding, ruimte voor infiltratie, hydrologisch neutraal ontwikkelen etc.

Waterbewustzijn Molenhoek. Rogér Derksen

tuinweek 2015 Water(overlast) in de tuin Lara de Graaf Landschapsarchitect Groei & Bloei Houten 16 juni 2015

LESBLAD WATERKRINGLOOP GROEP 5-6

5,9. Werkstuk door een scholier 2020 woorden 20 februari keer beoordeeld

Workshop Water. 16 april Cedrick Gijsbertsen Maarten Kuiper

Van de regen in de drup

WATER FOOTPRINT antwoordblad

Klimaateffectschetsboek West-en Oost-Vlaanderen NATHALIE ERBOUT ZWEVEGEM, 5 DECEMBER 2014

Drainage. Horizontaal en Verticaal. Ontdek de mogelijkheden van regenwater. Regenwater. Woningbouw. Regenwater.

Hoofdvraag: Hoe kan een gebied of een landschap milieuaantasting door verdroging optreden en hoe kan dit worden tegengegaan?

Nieuwsbrief Klimaat maatregelen Nieuwe Uitleg in Bakel

Regenwater in de tuin. Beperk wateroverlast Voorkom verdroging Maak je tuin Waterklaar Tips in deze folder

Presentatie van gebiedsavond Peilbesluit Zegveld Gebiedsavond De Haak 29 oktober 2018

De slimme ecologische oplossing tegen wateroverlast én droogte.

Tuin Woningbouw Regenwater Regenwater Tuin Utiliteitsbouw Regenwater Grijswater Infiltratie Afvalwater

Open en gesloten WKO systemen. Open systemen

- Op de terugweg hiervan kwamen ze op één punt bijeen, Utrecht. ( auto s)

Nat, droog en digitaal. Degelijke én innovatieve samenwerking

AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS

Klimaatverandering in Utrecht. Erwin Rebergen Beheerder/Beleidsadviseur stedelijk water gemeente Utrecht Groenmoetjedoen!

Bijlage 1. Geohydrologische beschrijving zoekgebied RBT rond Bornerbroek

De slimme ecologische oplossing tegen wateroverlast én droogte.

Werkblad - Les 2 - Bouwen met de natuur

DSI regenwater infiltratie.

De slimme ecologische oplossing tegen water op de baan én droogte.

Memo Amsterdam, 20 juni 2016

Grondwater en grondwateroverlast

BIODIVERSITEIT. RECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS VERsnippering, VER. ONRECHTSTREEKSE BEDREIGING DOOR DE MENS Klimaatsverandering

Een slimme oplossing voor ecologisch watermanagement.

Koreaanse ICT geleidt water van regen tot kraan

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de leraar ter beschikking in dit document.

Een academisch perspectief op de droogte van de zomer 2018

Afkoppelen hemelwater. Oude Pastoriebuurt. Auteur(s): Dhr. T. van den Kerkhof Dhr. R. Thijssen

SECRETARIAAT-GENERAAL SECRÉTARIAT GÉNÉRAL. Titre. Klimaatadaptatie in de Benelux: Aanzetten tot convergenties

Nederland Waterland Basisonderwijs

Beter omgaan met hemelwater

Landbouwkundig belang van een goede waterhuishouding Everhard van Essen Jan van Berkum

Duurzame watersystemen

Waterrijk. 1. Aanzetten. 1.a Waterrijk

Presentatie tekst Velddag. Verdrogingsbestrijding Groote Peel. Peilopzet in combinatie met peilgesturde drainage

The Freshmaker. 1. Inleiding. 2. Beschrijving van de maatregel. 3. Hydrologische haalbaarheid Methoden Metingen Modellen. 4.

De samenwerkende bedrijven van Green Well Westland gaan naar verwachting per jaar m3 aardgas en kilo aan CO2 besparen.

Wateroverlast in tuin en park

2. Afkoppelen en vasthouden van regenwater Van regenton naar tuinbeek naar vijver of poel 11

PROJECT SMARTROOF 2.0

WATER IN BURKINA. Van Bron tot Gebruiker. Waar: Albeda College Datum:

lesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:

want ruimte voor de Maas en veilige (regionale) dijken zijn een eerste zorg.

Bodem en Water, de basis

Nieuwe riolering in uw straat

Samenvatting Aardrijkskunde Water hoofdstuk 2

Droogte in de stad Geohydrologie, civiele techniek en bouwkunde verbonden

AANSLUITING CURRICULUMVOORSTEL WATEREDUCATIE GROEP 7-8

Hydrology (CT2310) dr. M. Bakker. Lezing Geohydrologie

Nieuwe KNMIklimaatscenario s. Janette Bessembinder e.v.a.

Sportvelden. Drainage, Buffering en Infiltratie. Ontdek de mogelijkheden van regenwater. Regenwater. Woningbouw.

Tips om wateroverlast op eigen perceel tegen te gaan

De Friese Waterketen: samen besparen!

Opdrachten bij de tentoonstelling over het NAP

Klimaatverandering, waterhuishouding en adaptatienoden in Vlaanderen

Grondwater beïnvloedt kwaliteit Limburgse beken

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document.

Omgang met hemelwater binnen de perceelgrens

Hoe maak ik mijn tuin waterklaar? wateroverlast. Een klimaatvriendelijke

Ruimte voor water. in het rivierengebied

Rioolvervanging en herinrichting Katoen- en Industriestraat. Gemeente Oldenzaal

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk

Neerslag-afvoermodellering. met SOBEK-RR

Schematisatie oplossingen in systeem. Terugslagklep


De projectlocatie ligt globaal op de coördinaten: X = en Y =

Bestuurlijke samenvatting. Laatste onderzoeksresultaten De Groote Meer op de Brabantse Wal

foto: Vera Siemons Resultaten onderzoek naar klimaatbeleving Uitgevoerd door Gfk i.o.v. Achmea - oktober 2016

GOUDA STEVIGE STAD AANPAK OVERLAST BODEMDALING BINNENSTAD

Een wadi is een rivier die slechts een deel van het jaar water bevat. Je kunt er gemakkelijk grondwater winnen.

INDELING INLEIDING (AANLEIDING?) GRONDWATERBEHEER IN DELEN DE WATERWET OVERLAST EN ONDERLAST: DE PROBLEMEN VERBONDEN.

OM MEER TE WETEN OVER DE INRICHTINGEN

Miezeren of plenzen...

Kansrijke maatregelen

Klimaatverandering: waterbestendige gebouwen en terreinen

HOOGWATERVOORZIENING SINT-OEDENRODE Presentatie 24 maart 2016 Stan Elings

Ga doordacht om met verharding : hou water vast aan de bron

Voorbereidende les Waterwolf in waterland

Kleine Beerze. Bijeenkomst. 13 juli 2017

Ontginningen: inleiding tot de stabiliteitsrisico s

Bodemgeschiktheidseisen stedelijk gebied

Is er in 2019 een verhoogd risico op droogte?

NOORDRAND BRUSSEL 176 ONTWERPEND ONDERZOEK ONTWERPEND ONDERZOEK

Daktuinen Groene gevels en daken

Infiltratie. Infra. Ontdek de mogelijkheden van regenwater. Regenwater. Woningbouw. Regenwater. Regenwater.

ECO-XXI. Workshop Duurzaam stedelijk waterbeheer. Aad Oomens Laurens van der Schraaf

3. Verwerking door discussie. (15 min.) De feiten en juiste antwoorden zijn voor de docent ter beschikking in dit document.

Brabant Water Les je dorst educatieplatform Verdiepende suggesties

Sparen zonder kosten

Transcriptie:

Droge emmers, natte voeten Environmental & Technical sustainability 1 november 2013 Dick Bouman/Aqua for All

Het weer Het klimaat Het weer wordt gekenmerkt door extremen; geen jaar zonder weer-record Dagpieken, seizoensvariaties en verschillen tussen jaren Klimaatsverandering maakt het vooral extremer

Klimaatverandering Discussie over huidige opwarming en effecten Afrika leed al onder grote variaties, (Saheldroogte in de jaren 70, cycloon periodes, grote neerslag in El Ninho jaren) Historisch besef van klimaat is vaak subjectief Effect van klimaatverandering is niet overal hetzelfde

Klimaatverandering

Droogte en Overstromingen Naast technische maatregelen ook Institutioneel: Waterbeheer: rantsoenering, bovenstroomse bescherming/infiltratie Rampenplannen: Fall back oplossingen; rantsoenering; tijdelijke migratie; noodhulp Weerbaarheid (resilience); waterafhankelijkheid verlagen; risico spreiding ER ZIJN MEER GEBRUIKERS!

Droogte en Overstromingen VOORAF analyse Hydrologisch systeem Klimaat Risico s Gegevens: Klimaatrapporten; Overheid Wegenbouwers Bevolking (vraag concrete aanwijzingen; wat doet men al?)

Droogte Regenwatertanks drogen op Bronnen worden minder Meren/Stroompjes/rivieren drogen op Grondwaterpeil wordt dieper Grondwater wordt zouter Hoe kunnen we ons voorbereiden??

Overstromingen Put/bron vervuiling Bereikbaarheid veilige waterpunten en latrines Latrines/riool stroomt over Schade aan infrastructuur Erosie Ook: (te) hoog grondwater; (te) hoge bronopbrengst

Kom naar workshop Uitwerking van voorbeelden Hoe doen we voorbereiding Wat doen jullie (al) Wat kan anders/beter? Hier wordt water gemaakt

Droogte Regenwatertanks drogen op Meer water opslaan: Grotere/meer tanks, Groter dak, oppervlak Rationalisering gebruik (beheer), Fall back solution (bijvullen met tankwagens)

Droogte Bronnen worden minder Bovenstroomse maatregelen (bodem, vegetatie); Ontwerp waterleidingen zo dat ze ook met minder blijven werken (voorkom luchtproppen); Rationalisering (watermeters, noodpunten)

Droogte Stroompjes/rivieren vallen droog Bovenstroomse maatregelen (bodem, vegetatie, gebruik (irrigatie)); Opslaan/buffer: dammetjes, zanddammen, vul spaarbekkens naast rivier, river bank filtration; vul grondwater aan Benut ondergrondse stroom (sub-surface dams, infiltration galleries, putten) Let op impact Beneden strooms

Droogte Stroompjes/rivieren (VERVOLG) Gebiedswaterbeheer Rationalisering gebruik

Droogte Grondwaterpeil wordt dieper Putten graven aan eind droge seizoen; Putten verdiepen (in kern boren); Boorgaten diep maken; pomp diep hangen; Gebiedsbeheer (tegen overonttrekking); rantsoeneren Infiltratie vergroten (bodem; 3R)

Droogte (Grond)water wordt zouter Gebiedsbeheer (tegen overonttrekking); rantsoeneren Infiltratie vergroten (bodem; 3R) Afschermen (soms ondieper; horizontale drains) Alternatieven zoeken Ontzilten???

Droogte Maar ook: Concentratie bij permanente punten Concentratie bij voedseluitdeelposten etc Extra vraag naar waterbehandeling Vee, wilde dieren?

Overstromingen Put/bron vervuiling Vervuild/zout oppervlaktewater stroomt de put in Andere locatie (risico mijding) Putten afschermen (rand verhogen; terp ; verzegeld deksel; evt pomp afkoppelen) Schoonmaakplan (leegzuigen; chloreren) Overig: Flood preventie (bijv dijk; muur?) vervuilingsbronnen afschermen

Overstromingen Latrines en hoog (grond)water Op terpje bouwen Verhoogde en waterdichte opvangbak Eco-toilet (urine en compost worden frequent afgevoerd) Denk ook aan bereikbaarheid!

Overstromingen Bereikbaarheid veilige waterpunten Op hogere plek (dijk/dammetje) Lage en hoge kraan (en stand) Herkenbaarheid pad (verhoogd, palen)

Overstromingen Schade aan infrastructuur (waterstroom; bomen/wrakken) Verhoogde positie of hoge muren Preventie: stroombreker; buiten stroom/ binnenbocht; steenkorven

Overstromingen Erosie Maak een mapping van risicoplekken Geen stug plastic (maar bijv Poly of GSteel) Steenkorven; Afsluiters voor noodreparaties (noodvoorraad) Draineer plekken op onstabiele hellingen

Overstromingen Overig: Rampenplan Noodvoorzieningen (Waterfilters/zuivering; Noodtoiletten; medicijnen ) Goed ingerichte shelters in overstromingsgebieden Ook projectmaterialen; kantoor; auto s moeten veilig staan!

We hebben allemaal water nodig