Patiëntveiligheid in de eerste lijn Melissa Desmedt Sonja Vertriest Prof. dr. Dominique Vandijck Prof. dr. Johan Hellings Onderzoeksgroep Patiëntveiligheid, Gezondheidseconomie & Zorginnovatie
Patiëntveiligheid in de eerste lijn
Inleiding
(Toekomstige) uitdagingen...
Maar Evolutie geïntegreerd en gecoördineerd zorgproces Vereist een sterke eerstelijnsgezondheidszorg Verschuiving kan mogelijks patiëntveiligheidsrisico s introduceren
Enkele begrippen en kerncijfers
Begrippenkader (IOM, 2000) Kwaliteit van zorg [ de mate waarin de geleverde zorg voor individuen en voor de gemeenschap overeenkomt met de gewenste zorgresultaten en in overeenstemming is met de actuele professionele kennis en inzichten ] Patiëntveiligheid [ het (nagenoeg) ontbreken van (de kans op) aan de patiënt toegebrachte lichamelijke schade en/of psychische schade die is ontstaan door het niet volgens de professionele standaard handelen van hulpverleners en/of door tekortkoming van het zorgsysteem ]
Wat zegt het onderzoekslandschap? [ 2 tot 3 incidenten per 100 consultaties, voornamelijk te wijten aan medicatiefouten, gebrekkige communicatie en diagnostische vergissingen ]
UHasselt onderzoek
Scope Kwaliteit en veiligheid van chronische zorg Economische impact van geïntegreerde zorg
Belang van het onderzoek Elke zorginnovatie start met de vraag... Kunnen we de betaalbaarheid, kwaliteit van zorg en patiëntveiligheid waarborgen?
Aanpak van het onderzoek
Patiënt: Eerste beschrijvende resultaten Demografische gegevens Zorgomkadering Kwaliteit van leven Mate van zorgintegratie Veiligheidsgevoel
Patiënt Demografische gegevens 57 jaar
Patiënt Demografische gegevens Gemiddeld 2 à 3 chronische aandoeningen
Patiënt - Zorgomkadering Zorgverlener Aantal bezoeken/uren Huisarts Specialist Neuroloog Reumatoloog Longarts Gezinshulp Mantelzorg Kinesitherapeut 1 à 2 bezoeken/week 1 à 2 bezoeken/maand 1 à 2 uren/week 7 à 8 uren/week 1 à 2 uren/week
VAS = 60 Patiënt Kwaliteit van leven Geen tot lichte problemen Matige problemen Matige tot ernstige problemen Geen tot lichte problemen Matige tot ernstige problemen
Patiënt - Zorgintegratie
Patiënt - Veiligheidsgevoel 23% Diagnose & behandeling 15%
Zorgverleners Communicatie over en leren van incidenten Overdracht en samenwerking Adequate procedures en werkomstandigheden Patiëntveiligheidsmanagement Steun en collegialiteit Meldingsbereidheid Lerende organisatie
Economische impact Diabetes T2, schizofrenie, multiple sclerosis Vergeleken met standaard aangeboden zorg
Economische impact Resultaten = veelbelovend Diabetes type 2 Schizofrenie Multiple sclerosis [ Zorg voor chronische patiënten kan gemiddeld 534 euro goedkoper ]
Discussie Gemodereerd door prof. dr. Dominique Vandijck
Het leven zoals het is Een doordeweekse dag in de huisartspraktijk Tijdens een drukke maandagochtendconsultatie komt als vierde patiënt Gaston binnen. Gaston is 75 en heeft al geruime tijd diabetes. Vandaag komt hij toch opvallend moeizaam van zijn stoel en sleept één voet wat achter zich aan. Dat is niet alleen door zijn overgewicht; hij trekt ook nog een pijnlijke grimas. Hij is altijd al wat kortademig, maar nu komt de zucht toch wel echt van diep. Ik heb de hele nacht niet geslapen. Ik had te veel pijn aan mijn teen. De telefoon onderbreekt ons voor we verder kunnen gaan. Een jonge moeder vertelt aan de telefoon dat haar dochtertje van 18 maanden al sinds het begin van het weekend ziek is. Als ik aan het woord kan komen, spreek ik af dat ik vandaag nog langskom. Terwijl ik inhaak, hoor ik het signaal dat de volgende telefoon eraan komt. Een collega vertelt me wie van mijn patiënten hij tijdens de wacht dit weekend gezien heeft. Gaston lijkt onverschillig, kijkt wat voor zich uit en wacht. Toch is het hinderlijk dat ook een van zijn buren ter sprake komt. Ik luister naar Gastons verhaal. Jicht, zo denk ik. Ik kijk in mijn computerdossier en zie bij de laatste bloedcontrole (nu zo n 10 maanden geleden) een verhoogd urinezuur. Ondertussen laat ik Gaston zijn schoen en sok uitdoen om zijn teen te bekijken. Inderdaad, de roodgloeiende, gezwollen teen laat er geen twijfel over bestaan. Ik noteer alles in Gastons EPD. De volgende telefoon rinkelt en vraagt opnieuw mijn aandacht. Ondertussen kleedt Gaston zich al weer aan. Als ik mijn aandacht weer op hem kan richten, vertel ik hem mijn diagnose en wat ik ga voorschrijven. Terwijl ik dat doe, vraagt hij om ook nog zijn antihypertensivum en zijn geneesmiddelen voor diabetes voor te schrijven. Hij doet zijn jas aan en vertrekt. Mij bedankend voor de goede zorg, merkt hij op dat het - gezien de volgelopen wachtzaal - weer een drukke dag wordt en bezorgd bekijkt hij mij bij het buitengaan.
Hartelijk dank Voor uw geïntegreerde input