Reumatologie. methotrexaat

Transcriptie

1 Reumatologie methotrexaat 1

2 Uw reumatoloog heeft u methotrexaat voorgeschreven voor de behandeling van uw reumatische aandoening. Om dit medicijn goed te kunnen gebruiken, is het belangrijk dat u er een aantal dingen over weet. Lees daarom behalve deze folder ook de bijsluiter van de apotheek. 2 Houd u aan de afspraken

3 Inhoudsopgave Blz. Het effect van methotrexaat 4. Het gebruik samen met andere geneesmiddelen 4. Wijze van innemen 5. Mogelijke bijwerkingen 5. Controles 6. Het effect op vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding 7. Aanvullende informatie 7. Vragen 8. 3

4 Het effect van methotrexaat Met medicijnen is de oorzaak van reumatische aandoeningen niet weg te nemen. Wel zijn er medicijnen die deze aandoeningen rustiger kunnen maken, deze noemen we de reumabestrijdende medicijnen. Na enige tijd kunnen hierdoor klachten als pijn, stijfheid en zwelling van de gewrichten afnemen. Methotrexaat is zo n medicijn. Het kan 2-3 maanden duren voordat u merkt dat het begint te werken. Als u al pijnstillers gebruikt kunt u deze blijven gebruiken. Indien methotrexaat een gunstig effect heeft, kunt u het jarenlang blijven gebruiken. Helaas heeft het niet bij iedereen een gunstig effect. Als het bij u niet werkt of als u teveel last hebt van bijwerkingen, kan de reumatoloog besluiten het gebruik van methotrexaat stop te zetten. Methotrexaat wordt behalve bij reumatische aandoeningen ook gebruikt bij psoriasis. Tevens bij kwaadaardige aandoeningen maar dan wordt echter een veel hogere dosering voorgeschreven. Methotrexaat is een geneesmiddel in de vorm van tabletten van 2,5 of 10 mg en kan ook via een injectie toegediend worden. Als u wilt, kunt u leren zelf injecties toe te dienen. De reumatoloog overlegt dit met u. Een dag later dient een tablet foliumzuur ingenomen te worden om eventuele bijwerkingen te voorkomen/verminderen. Het gebruik samen met andere geneesmiddelen Over het algemeen kunt u methotrexaat in combinatie met bijna alle genees-middelen gebruiken. In tegenstelling tot wat vaak in de bijsluiter staat of tot wat u bij de apotheek wordt verteld, kunt u methotrexaat wél samen met NSAID s (ontstekingsremmende pijnstillers) gebruiken. De combinatie van deze medicijnen is bij reumatische aandoeningen, door de lage dosering wél verantwoord. U kunt methotrexaat niet samen met sommige antibiotica, onder andere cotrimoxazol en trimethoprim gebruiken. Deze antibiotica worden meestal gebruikt bij long- of blaasontsteking. Vertel uw huisarts, uw specialist en de trombosedienst daarom altijd welke geneesmiddelen u gebruikt. 4

5 Wijze van innemen Methotrexaat kan bijwerkingen geven. Om de kans hierop te verkleinen, gebruikt u de tabletten maar 1 dag per week, in 1-2 keer. Uw reumatoloog verteld u hoeveel tabletten u per keer moet innemen. Slik de tabletten tegelijk tijdens de maaltijd door, elke week op dezelfde dag en op ongeveer hetzelfde tijdstip. U kunt de tabletten doorslikken met voedsel of water. Het is belangrijk dat u de tabletten niet breekt of kauwt, maar heel doorslikt. Als u in de loop van de dag dat u gewoonlijk methotrexaat slikt, ontdekt dat u de tabletten vergeten hebt in te nemen, neem deze dan nog dezelfde dag of uiterlijk de volgende dag in. Ontdekt u het pas later in de week, sla dan uw tabletten voor die week over. Op de gebruikelijke slikdag van de daaropvolgende week neemt u weer de normale hoeveelheid tabletten in. Mogelijke bijwerkingen In de bijsluiter van de apotheek staan alle bijwerkingen van methotrexaat vermeld die ooit zijn voorgekomen. De meest voorkomende zijn: maag- en darmklachten zoals een vol gevoel, misselijkheid en braken, of diarree. Deze klachten kunnen verminderen door het gebruik van foliumzuur. huiduitslag, haaruitval; ontstekingen in het slijmvlies van de mond, zoals pijnlijke plekjes; stoornissen in de werking van de lever, hier merkt u niets van. Wel kan dit worden aangetoond bij bloedonderzoek. In sommige gevallen: iets grotere vatbaarheid voor infecties zoals griep, bronchitis, long- of blaasontsteking; erge keelpijn in combinatie met koorts; regelmatig een bloedneus oplopen en snel blauwe plekken krijgen voor bloedcontrole 5

6 (kunnen tekenen van een stoornis in de bloedaanmaak zijn); kortademigheid of veel hoesten (dit kan wijzen op een longafwijking ten gevolge van methotrexaat) Neem direct contact op met uw reumatoloog of huisarts bij: ontstekingen van het mondslijmvlies; kortademigheid of veel hoesten; erge keelpijn in combinatie met koorts; herhaaldelijk een bloedneus; snel blauwe plekken krijgen. Als u veel last heeft van bijwerkingen, kunt u stoppen met het gebruik van methotrexaat. Noteer dan wel op welke dag u bent gestopt en waarom. Neem bij twijfel contact op met uw reumatoloog. Controles Om eventuele stoornissen in de werking van de lever en in de aanmaak van het bloed in een vroeg stadium te ontdekken, zal uw reumatoloog regelmatig uw bloed laten onderzoeken. Dit gebeurt de eerste periode meestal elke maand. Hierna vinden de controles minder vaak plaats. De uitslag van de onderzoeken is na enkele dagen bij uw reumatoloog bekend. U hoeft niet te bellen of langs te komen voor de uitslag. Uw reumatoloog neemt contact met u op als de uitslag van de onderzoeken afwijkend is. Het effect op vruchtbaarheid, zwangerschap en borstvoeding Voor zover tot op heden bekend is, heeft methotrexaat waarschijnlijk geen ongunstige invloed op de vruchtbaarheid van mannen en vrouwen. Het is erg belangrijk om uw reumatoloog te informeren als u overweegt of al zwanger bent. Methotrexaat kan namelijk in een enkel geval afwijkingen bij het ongeboren kind veroorzaken en de kans op een miskraam vergroten. Daarom kunt u tijdens een zwangerschap beter geen methotrexaat 6 Houd u aan de afspraken

7 gebruiken. Vrouwen moeten drie maanden voor een eventuele zwangerschap stoppen met het gebruik van methotrexaat. Bij kinderwens dienen mannen die methotrexaat gebruiken drie maanden vóór de beoogde zwangerschap van hun partner, met dit medicijn te stoppen Het is dus erg belangrijk om tijdens deze periode en tijdens het gebruik van methotrexaat een betrouwbaar anticonceptiemiddel te gebruiken. U mag methotrexaat ook niet gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is namelijk nog niet bekend of methotrexaat risico s voor het kind geeft. Overleg de situatie met de reumatoloog Aanvullende informatie Wees voorzichtig met alcoholgebruik. Bewaar geneesmiddelen altijd zó dat kinderen er niet bij kunnen. Als u tabletten overhoudt, lever deze dan in bij de apotheek. Ze worden dan op een verantwoorde manier vernietigd Vragen Als u nog vragen hebt, neem dan gerust contact op met uw reumatoloog. Poli reumatologie tel Voor het tot stand komen van deze folder is gebruik gemaakt van de folder van het JAN VAN BREEMEN INSTITUUT Instituut voor reumatologie en revalidatie 7

8 Boermarkeweg AA Emmen Postbus RA Emmen Tel MA v1 H 8