VERSLAG VERGADERING REIZIGERS ADVIES RAAD D a t u m : 19 juli 2012 O p g e s t e l d d o o r : J. van den Heuvel Allround Office Management BV A a n w e z i g : G. Ras (vicevoorzitter), B. vd Meulen (secretaris) ROVER: C.Vonk, A. Everaarts, M. Waalewijn, H. Jansma; Vereniging Stadsvervoerbelang: J.Rol, A.W.Markus, E. Raaman-Vreugdenhil, J. Hageman, V. v. Lamoen; SBO Noord-Holland: T. Bruins; Cliëntenbelang Amsterdam: D.M.M. Cohen Rapoport, M. v.d. Dool, B.L.C.J. Chevallerau; Fietsersbond: M. Verweij; ANBO: N. Bakker; ASVA: E. Pepic. Voor agendapunt 3: L. Steur, M. Sommeijer (GVB) Voor agendapunt 4: D. Aulman, R. Postma (SRA) Voor agendapunten 8 en 10: R. Koster (CXX) A f w e z i g : P. Lankhorst, O.Chalebyani, J. Duppen, J. Rikveld, A. Goudriaan, M. Markus en R. de Vrieze. 1. Opening/mededelingen De (vice)voorzitter, mw Ras, opent de vergadering en heet iedereen welkom. Zij vervangt dhr Lankhorst die vanwege vakantie niet aanwezig is. Verder zijn berichten van verhindering binnengekomen van de heren Duppen, Rikveld, Goudriaan, Chalebyani en M. Markus. De presentielijst gaat rond. Uit te delen stukken De secretaris, dhr Van der Meulen, heeft stukken uitgedeeld waaronder een aantal concept adviezen die pas deze week waren binnengekomen: bij 5 het concept RAR advies over de zienswijze op de plannen voor de Amstelveenlijn; bij 6 het conceptadvies op de nota 'Beter OV in de stadsregio'; bij 8 het conceptadvies over het Vervoerplan AML 2013; bij 9 een memo over DRIS panelen Haarlemmermeer; bij 10 het conceptadvies over het Vervoerplan Zaanstreek 2013; bij 10b een conceptadvies over de omleidingroutes in Zaandam. De overige stukken zijn ter kennisname met speciale aandacht voor C5, een memo over de plaatsing van nieuwe abri's bij station Lelylaan. Mededelingen Mw Ras deelt mee dat ze vanwege gezondheidsredenen haar werkzaamheden bij de RAR en ook bij Rover zal neerleggen. Als haar gezondheid het toelaat zal zij beschikbaar blijven tot ze haar taken aan een opvolger kan overdragen. Dit is dus haar laatste vergadering als vicevoorzitter. Ze stelt voor dat de organisaties kandidaten voordraagt voor deze functie en dat een volgend keer, eventueel door middel van stemming, een nieuwe vicevoorzitter wordt gekozen De leden van de RAR reageren verrast en ook wel een beetje geschrokken op deze mededeling, maar kunnen wel begrijpen dat mevr Ras kiest voor haar gezondheid. Er wordt ingestemd met de voorgestelde procedure. Vaststellen van de agenda Toegevoegd wordt punt 10b Omleidingsroutes Zaandam. De agenda wordt aldus vastgesteld. Actie Afspraken secretaris Brief gem Waterland ondersteuning twee richtingen bus door Monnickendam verzonden werkgroep Advies verbetervoorstel 5 CXX afronden en verzenden p agenda Presentaties 2. Geen. Concessiegebied Amsterdam (GVB) 3. Materieel, stand van zaken fietsen in de metro/sneltram De brief van 31 mei waarin dhr Bolier, GVB, stelt dat het niet meer van deze tijd is om fietsen in de metro mee te nemen is reeds in het CP besproken. Gevraagd wordt om een standpunt van de volledige RAR. Argumenten voor en tegen de fiets in de metro Dhr Pepic zegt dat binnen de werkgroep niet tot een eenduidig advies gekomen kon worden. Zelf vindt hij Verslag RAR vergadering 19 juli 2012 Pagina 1 van 5
dat het weren van de fiets uit het OV, fietsers als 2e-rangs OV-reizigers behandeld worden. Het lijkt erop dat de keuze is gebaseerd op het feit dat het te lastig is om fietsers in het OV te faciliteren. Ook denkt hij dat de RAR daar te makkelijk in meegaat. Dhr Everaarts merkt op dat sinds het toestaan van fietsen de voertuigen kleiner zijn geworden. In de Zilvermeeuwen was het geen probleem. Verder stelt hij dat voor vouwfietsen wel ruimte is in de nieuwe stellen. Die kunnen als handbagage meegenomen worden. Dhr Verweij brengt ertegenin dat ook in het nieuwe materieel voorzieningen zijn getroffen voor twee of drie fietsen per rijtuig. Verder pleit hij ervoor het in 2008 door de RAR geopperde compromis om fietsers alleen bovengronds toe te laten, te blijven hanteren. Met goede handhaving en opvoeding moet het, net als in Rotterdam en in de Randstadrail, mogelijk zijn fietsen toe te laten. Dhr Markus weet dat in de Zilvermeeuwen 4 zitplaatsen zijn opgeofferd ten behoeve van fietsen. Verder zegt hij dat fietsen niet gratis meegenomen mogen worden. De opbrengst is te gebruiken voor de opvoeding van fietsers. Dhr Vonk denkt dat er nauwelijks op wordt gelet of mensen voor de fiets betalen en er dus ook nauwelijks extra inkomsten zijn. Dhr Chevallerau vindt het veiligheidsaspect belangrijk; het is onveilig als tijdens een calamiteit fietsen voor de uitgang staan. Ook constateert hij dat de opstalplaats voor fietsen dezelfde is als voor rolstoelen en aan de laatste geeft hij de voorkeur. Dhr Cohen vindt het naïef te denken dat handhaving werkt. Nu staan ook fietsen op plekken waar dat niet is toegestaan. Dhr Pepic vindt het jammer dat vooral praktische argumenten als onveiligheid worden genoemd. Koffers en rolstoelen zijn in dat opzicht ook onveilig. Liever kijkt hij naar het principiële argument. Iemand met een fiets heeft er ook recht op om met mate met het OV een bepaalde afstand te overbruggen, bijvoorbeeld om de reistijd vanuit Amstelveen te verkorten. Dhr Van den Dool heeft bezwaar tegen deze opmerking en met name die over de rolstoel. Hij geeft aan dat de fiets een keuze is, een rolstoeler kan niet kiezen. Dhr Pepic zegt niet mensen met een rolstoel te willen weren uit het OV maar de rolstoel te hebben genoemd als voorbeeld om aan te tonen dat veiligheid geen argument kan zijn. Ook een rolstoel kan de uitgang blokkeren. Dhr Van Lamoen denkt dat sprake is van een belangentegenstelling die moet leiden tot een belangenafweging. Daarbij zijn cijfers nodig van het aantal mensen dat de fiets meeneemt. Dhr Postma weet dat naar schatting gemiddeld per week 1 fiets op 3 ritten wordt meegenomen. De Stadsregio is geen voorstander van fietsen in de metro en zeker niet in een onderscheid wel bovengronds en niet ondergronds. Handhaving op de stations is niet te doen. Om die reden zijn ook beperkende voorwaarden opgenomen in het PvE voor de concessie. Mw Steur zegt dat op dit moment vooral wordt gehandhaafd op sociale veiligheid en niet op het fietsenoverlast. Dhr Everaarts brengt in dat onveiligheid ook is toegenomen omdat met de komst van verschillende voertuigsoorten het op de perrons niet meer duidelijk is waar de fietsplaatsen in de voertuigen zijn. Dhr Cohen merkt op dat er, sinds de start van de metro in 1980, veel vrij liggende fietspaden zijn bijgekomen. Fietsers hebben daardoor veel meer mogelijkheden om veilig en snel van A naar B te gaan. De voorzitter gaat over tot stemming over de vraag of de RAR het standpunt van GVB, zoals verwoord in in het CP behandelde brieven, wel dan niet ondersteunt. Als blijkt dat de stemmen staken heeft de plaatsvervangend voorzitter, tevens RAR lid, haar stem uitgebracht. Hiermee kwam de uitslag op 7 stemmen tegen steun aan de brief en 8 vóór. Dat betekent dat de RAR in meerderheid aangeeft dat fietsen in de metro niet moet zijn toegestaan. In de reactie van de RAR aan het GVB en de gemeente Amsterdam zullen ook de argumenten van de voorstanders van fietsen in de metro worden opgenomen. 4. Aanbestedingstraject, laatste ontwikkelingen Dhr Aulman refereert aan de brief aan de Regioraad (C1) van het DB over de ambities voor het OV. Hij geeft een stand van zaken van de laatste ontwikkelingen. In de 2e Kamer is een initiatiefwet aangenomen die de keuzevrijheid voor wel of niet aanbesteden tot wet maakt. Op 25 september zal de wet in de 1e Kamer behandeld worden. Vervolgens moet het Kabinet de wet formaliseren. Voor het DB is de situatie nu onduidelijk en besloten is om voorlopig niet door te gaan met de openbare aanbesteding. Wel ligt er, ondanks de verzachtende maatregelen uit het lenteakkoord, nog een bezuinigingsopgave en heeft het DB een aantal ambities met het OV, te weten: een beter lijnennet binnen de concessie Amsterdam, aanpassing van de infrastructuur met name voor de tram, goedkoper onderhoud, verbetering van het spoorwegnet rondom de stad en een andere financiering. De concessie zal daarop moeten worden aangepast en om die reden zal het PvE gewoon worden doorgezet. De inspraak voor burgers en bedrijven is inmiddels afgerond. De formele adviezen zijn nog niet allemaal binnen. Het PvE zal in december definitief worden. Het advies van de RAR zal erin worden meegenomen. Vragen en opmerkingen Dhr Verweij vraagt of de deadline 2015 kan worden opgeschoven naar 2017, de opening van de N/Z-lijn. Dhr Aulman zegt dat de deadline van tafel gaat als niet aanbesteed hoeft te worden. Het contract met GVB loopt tot 2018 met een optie tot verlenging met 4 jaar. Dat contract blijft gehandhaafd maar de inhoud Verslag RAR vergadering 19 juli 2012 Pagina 2 van 5
wordt herzien op basis van de bezuinigingen, ambities en het nieuwe PvE. Dhr Markus vraagt of de Stadsregio onder tijdsdruk komt wanneer de wet niet door de 1e Kamer komt. Dhr Aulman zegt dat de minister al heeft aangegeven coulance te zullen betrachten ten aanzien va de deadline, rekening houdend met de aankomende nieuwe wetgeving. Dhr Bakker vraagt in verband met de bezuinigingen of de Stadsregio alles heeft gedaan om aan geld te komen, bijvoorbeeld door lenen. Dhr Aulman zegt dat serieus gekeken is naar slimmere wijzen van financiering. Dhr Van Lamoen vraagt of rekening wordt gehouden met een ander regeerakkoord na de verkiezingen en of er dan bereidheid is de bezuinigingsopgave anders in te vullen. Dhr Aulman zegt dat daar niet voorruit gelopen wordt op wat mogelijk gaat veranderen. Wel kan, wanneer meer middelen vrijkomen voor het OV, gekeken worden naar een andere invulling van het PvE. Dhr Postma zegt dat in de concessieafspraken voor 2012-2014 de bezuinigingskosten al vastliggen. Dat betekent dat wanneer nog lang onzekerheid blijft over de signatuur van het Kabinet, de situatie voor 2013 en 2014 in ieder geval ongeveer gelijk zal zijn aan die van 2012. Dhr Aulman zegt dat los van de bezuinigingen de Stadsregio ook de wens heeft om te investeren in uitbreidingen om te komen tot meer reizigers. Dhr Vonk stelt voor na de vakantie een afspraak te maken met de werkgroep PvE. Dhr Aulman zegt dat het aanbestedingstraject wordt afgebouwd. Dhr Tiemersma is coördinator voor de concessie Amsterdam. Hij zal het traject oppakken en de onderhandelingen met het GVB voeren. Na de zomer zal er weer contact worden opgenomen met de RAR. Algemene onderwerpen 5. Infrastructuur, reactie voorstel ombouw Amstelveenlijn Dhr Vonk meldt dat de werkgroep bij elkaar is geweest maar dat niet iedereen tijdig heeft gereageerd. De verschillen van mening die er waren zijn in het advies terug te lezen. Kernpunt is het handhaven van de huidige lijn 5 naar CS en metroverbinding 51. Een aantal leden wilde de nadruk leggen op het doortrekken van de N/Z-lijn naar Amstelveen. Dat is verwoord in de inleiding en hij acht dat voldoende. Dhr Van Lamoen wijst op de 5e alinea op pagina 3 waarin de RAR adviseert de mogelijkheden te onderzoeken om voor de N/Z-lijn bij de VU een passend eindpunt te maken. Hij denkt dat het kan worden uitgelegd als opstapje naar de aanleg voor een volwaardige metro naar Amstelveen Centrum. In de tekst moet het duidelijk zijn dat het de RAR gaat om een definitief en niet een voorlopig eindpunt. Dhr Markus zegt dat het misverstand voorkomen kan worden door de toevoeging van de wens om de eindhalte een stuk verderop te realiseren. De voorzitter ziet dat in het RAR advies duidelijk gepleit wordt voor handhaving van de bestaande verbindingen en vindt aanpassing van de tekst niet noodzakelijk. Het RAR advies wordt ongewijzigd verzonden. 6. Vervoer ontwikkeling, reactie 'beter OV voor Amsterdam' Dhr Verweij geeft een toelichting. De essentie van de reactie is dat aan de plannen van portefeuillehouder Wiebes het voordeel van de twijfel wordt gegeven en dat beoordeling pas mogelijk is nadat de resultaten van de onderzoeken bekend zijn. Vragen en opmerkingen Dhr Markus zegt er geen vertrouwen in te hebben dat een regionale overheid oordeelt over het landelijk spoor. Hij wil dat op pagina 4 nadrukkelijker het verzoek wordt aangegeven dat de omliggende overheden, ook provincies, en NS met een samenhangend voorstel komen. De voorzitter stelt vast dat met de in de tekst genoemde concessieverleners voldoende duidelijk is wie betrokken zijn. Om verwarring te voorkomen stelt ze voor de toevoeging zoals stadsregio's te schrappen. De RAR reactie kan als zodanig worden verzonden. 7. Vervoer ontwikkeling, stand van zaken RAR voorstel nachtnet Het voorstel is nog niet ontvangen. Concessiegebied Amstel- & Meerlanden (Connexxion) 8. Vervoerplan 2013, concept RAR advies Mw Jansma geeft een toelichting. In het advies is bezwaar gemaakt tegen het besluit van de stadsregio om R-net lijn 300 voorlopig niet terug te laten gaan naar de Oranjebaan. De Stadsregio heeft dat besloten omdat aan de gemeente Amstelveen nogal wat geld (12 miljoen euro) beschikbaar is gesteld om de routewijziging uit 2011 met de noodzakelijke aanpassingen bij Langerhuizen, te realiseren. Het is onlogisch om dat na één jaar dan al weer terug te draaien. In afwachting van het Vervoerplan versie 4 in september zal dan nog nader advies worden uitgebracht. Het gaat dan met name om de wijzigingen in Amstelveen. Verslag RAR vergadering 19 juli 2012 Pagina 3 van 5
Vragen en opmerkingen Dhr Waalewijn zegt dat ook aanpassingen noodzakelijk zijn voor de aansluitingen met Arriva aan de zuidkant van Amstelveen. Dhr Koster zegt dat Connexxion zelf geen partij is in Zuid-Holland maar dat aan de stadsregio is gevraagd hier aandacht voor te hebben. Dhr Vonk heeft de indruk dat een soort koehandel is gedreven tussen de stadsregio en de gemeente Amstelveen over lijn 300, vanwege de belangen van KPMG. Connexxion wil graag OV omzetten, maar vooralsnog is de tijd niet rijp voor die plannen. Hij bedankt de RAR voor de steun. 9. Beoordeling DRIS panelen Haarlemmermeer Dhr Chevallerau heeft de panelen bekeken en adviseert om paneel 1 te kiezen. De heren Cohen, Van de Dool en Goudriaan en mw Jansma zullen de panelen ook nog beoordelen. Het advies volgt volgende keer. Concessiegebied Zaanstreek (Connexxion) 10. Vervoerplan 2013, concept RAR advies Mw Ras geeft een toelichting. In het plan worden 4 wijzigingsvoorstellen gedaan. De werkgroep is het alleen eens met het laatste voorstel, inkorting van lijn 395. Tegen de andere plannen wordt bezwaar gemaakt. Dhr Koster biedt excuses aan voor het late doorgeven van de wijzigingen. Dit had te maken met de late bekendmaking van het moment van de renovatie aan de sluizen waarop de dienstregeling moest worden aangepast. Vermoed wordt dat de renovatie nog later dan na de zomer wordt uitgevoerd. Volgens Connexxion hebben de voorstellen meerwaarde voor de reizigers. Hoe het advies wordt ingepast zal nog worden besproken met de Stadsregio. De leden stemmen in met het advies. 10. b Omleidingsroutes in Zaandam De voorzitter licht toe dat groot onderhoud wordt gepleegd aan de Wilhelminasluis, de belangrijkste sluis in het centrum van Zaandam. Connexxion stelde een aantal alternatieve routes voor maar de werkgroep zag betere en minder ingrijpende oplossingen en diende eigen tekeningen in. Connexxion heeft nog niet gereageerd. Dhr Koster is wel bij de gesprekken met de gemeente Zaanstad en de stadsregio geweest maar weet niet wat met het RAR advies is gedaan. Dat de RAR werkgroep niet was uitgenodigd vindt hij een gemiste kans. De voorzitter stelt voor de brief wel uit te laten gaan, de reactie van Connexxion af te wachten en in september beide plannen te vergelijken. Concessiegebied Waterland (EBS) 11. Lijnvoering, ontwikkelingen lijnvoering Monnickendam De voorzitter wijst op de reactie van de stadsraad Monnickendam (D1) op de brief van de RAR aan de gemeenteraad (D2) over de gewijzigde busroute in Monnickendam. In de reactie worden een aantal onjuiste aannames gedaan. De gemeenteraad heeft inmiddels besloten dat het eerdere besluit toch teruggedraaid moet worden. De secretaris verwijst naar de memo met een aantal compromisvoorstellen van EBS voor het rondje Monnickendam (D5). Gekozen wordt voor optie 4 waarbij de ritten van lijn 103 tussen Purmerend en Monnickendam vervallen na 19.00 uur. De andere opties bleken niet realistisch. De voorzitter stelt voor dat de RAR op het standpunt blijft de huidige situatie te handhaven. Dat is voor de reiziger het gunstigst. Dhr Verweij denkt dat wanneer tot optie 4 is besloten, dit opnieuw aan de RAR moet worden voorgelegd. Afgesproken wordt dat de werkgroep een kort advies opstelt aan EBS waarin de RAR stelt het oneens te zijn met de voorstellen. Overige onderwerpen 12. Uitnodigingen OV9292 bestaat 20 jaar en er is een uitnodiging voor een programma in Den Haag op 3 september. Dhr Markus nodigt namens Rover de leden uit voor een politiek debat met woordvoerders OV op dinsdag 4 september in Den Haag. Details volgen nog. 13. Werkgroepen In alle werkgroepen waaraan mw Ras deelneemt dient gekeken te worden naar wie haar gaat vervangen. Dit wordt voor volgende keer geagendeerd. Dhr Van de Dool wordt toegevoegd aan de werkgroep Vervoerplan Waterland en Zaanstreek 14. Jaarplanner 2012 Geen opmerkingen. 15. Verslag vergadering 14 juni 2012 Verslag RAR vergadering 19 juli 2012 Pagina 4 van 5
Tekstueel geen opmerkingen. Naar aanleiding van: Pagina 1, onder mededelingen: mw Ras is naar het afscheid van Frank Bouma geweest en heeft namens de RAR een boek (Capitoolgids van Nederland) overhandigd. Pagina 3, punt 4: de door dhr Oosterwijk toegezegde memo over de consequenties van openstelling van de onderdoorgang op CS tot 01.24 is ontvangen. De RAR reageert nadat de twee tunnels klaar zijn. Pagina 4, punt 7: dhr Vonk meldt dat Rover nog in overleg is met vervoerders en overheden over de tarieven in stads- en streekvervoer. Hij hoopt op een goede oplossing. Volgens dhr Markus is iedereen in afwachting van de landelijke ontwikkelingen. Het verslag wordt ongewijzigd vastgesteld. Actielijst Punt 10, schouw nieuwe wayfinding CS: dhr Everaarts merkt op dat de geleidelijn niet naar de nieuwe uitgang gaat. Dhr Cohen zal het onderzoeken. 16. Rondvraag Dhr Pepic complimenteert mw Ras voor haar wijze van voorzitten. Anderen stemmen in met applaus. Mw Bruins meldt dat de lift op CS buiten gebruik was. Mensen met kinderwagens, fietsen en rollators werden geacht met de trap naar beneden te gaan en het GVB gaf aan dat er personeelsgebrek was. Dhr Bakker wijst op de folder van Blokker waarin reizen door heel Nederland wordt aangeboden voor maar 14, 50. Dhr Cohen meldt dat op 22 juli het nieuwe busstation Duivendrecht is opgeleverd. De geleidelijnen liggen niet zoals het hoort maar bovendien zijn de haltevertrekstaten niet in de abri's geplaatst maar aan aparte palen. De heren Vonk en Cohen maken een afspraak voor een schouw. De voorzitter bedankt de aanwezigen voor hun aandacht en sluit de vergadering om 17.59 uur. Actie Afspraken 1 secretaris Lijst verantwoordelijkheidsverdeling uit rapport Ombudsman voorleggen Stadsregio 2 secretaris Status brief aan divv inzake liften en mogelijk toevoegen boeteclausule 3 werkgroep Organiseren schouw nieuwe bushaltes Zuidtangent 4 secretaris Stand van zaken Regionale lijnennetkaart versie 2012 5 werkgroep Brede reactie reisinformatie in de voertuigen opstellen 6 Jansma Voorstel delen voor verbeteren intercity verbinding Hoofddorp 7 secretaris Vertegenwoordiger divv uitnodigen over storingen liften 8 secretaris Agendering evaluatie Pilot OV-borgkaart 9 Ras e.a. Opstellen verslag schouw knooppunt Krommenie Assendelft 10 werkgroep Schouw resultaat nieuwe wayfinding Stationsplein e.o. Amsterdam CS 11 secretaris Overzicht distributienetwerk rondsturen en op agenda 12 Leden Namen deelnemers werkgroep stations NZ-lijn doorgeven aan secretaris 13 Everaarts Brief naar GVB duur renovatie oostlijn (Gein-tak) 14 secretaris Actualisatie overzicht reacties op RAR adviezen 15 Ras Verwerken resultaten schouw R-net haltes in een concept brief 16 Vonk Resultaten enquete LandelijkTarievenKader naar secretariaat 17 secretaris Opstellen concept reactie voor GVB fietsen in de metro 18 secretaris Afronden en verzenden zienswijzen ombouw Amstelveenlijn 19 secretaris Afronden en verzenden reactie beter OV voor Amsterdam. 20 secretaris Afronden en verzenden RAR advies Vervoerplan 2013 AML Connexxion 21 secretaris Afronden en verzenden RAR advies Vervoerplan 2013 Zaanstreek Connexxion 22 secretaris Afronden en verzenden RAR advies omleidingsroutes Zaandam 23 leden Schouw station Duivendrecht Verslag RAR vergadering 19 juli 2012 Pagina 5 van 5