KWALIFICATIEDOSSIER Hoofd Gewondennest (HGN)
Titel Project Documentnummer : Kwalificatiedossier Hoofd Gewondennest (HGN) : Vakbekwaamheid binnen de GHOR : HGN104 Datum : 1 april 2008 Versie : 0.1 Status : Vastgesteld ALV GHOR NL dd. 12 september 2008 Opdrachtgever Projectmanagement Opsteller(s) : Stuurgroep : R. Karremans, D. van Gammeren : Projectmanagement PVB-Deelproject Normering- Programmaraad OTO
Kwalificatiedossier Officier van Dienst Geneeskundig Inhoudsopgave 1 KWALIFICATIEDOSSIER HGN 3 1.1 PLAATS DOCUMENT 3 1.2 VERSIE GESCHIEDENIS 3 1.3 GOEDKEURING 3 1.4 VERSPREIDING 3 2 VAST TE STELLEN DOOR DE MINISTER DEEL 1 4 2.1 ALGEMENE INFORMATIE 4 2.2 SPECIFIEKE INFORMATIE 4 2.2.1 TYPERING VAN DE FUNCTIE HGN 4 2.2.2 KERNTAKEN 4 2.3 KWALIFICATIESTRUCTUUR VAKBEKWAAM WORDEN 5 2.3.1 NIVEAUBEPALING 5 2.3.2 INSTROOMEISEN VOOR DE OPLEIDING TOT HGN 5 2.3.3 CURRICULUM 5 2.3.4 TOETSING EN EXAMINERING 5 2.3.5 DIPLOMA 5 2.3.6 BRANCHE ERKENNING 5 2.4 KWALIFICATIESTRUCTUUR VAKBEKWAAM BLIJVEN 5 2.4.1 DOELGROEP 5 2.4.2 AANVANGEISEN 5 2.4.3 CRITERIA VOOR BLIJVENDE VAKBEKWAAMHEID 5 2.4.4 TOETSING 6 2.4.5 HERCERTIFICERING 6 2.4.6 VASTLEGGING 6 2.4.7 CERTIFICEERBARE EENHEDEN 6 3 VAST TE STELLEN DOOR DE BRANCHE DEEL 2 7 3.1 NADERE UITWERKING KERNTAKEN 7 3.1.1 INRICHTEN VAN EEN GEWONDENNEST OF BEHANDELCENTRUM. 7 3.1.2 LEIDINGGEVEN AAN EEN GEWONDENNEST OF BEHANDELCENTRUM. 7 3.1.3 RAPPORTEREN EN ADVISEREN. 8 3.2 NADERE UITWERKING COMPETENTIES EN NIVEAUS 9 Pagina i
Kwalificatiedossier Officier van Dienst Geneeskundig 3.2.1 LEIDINGGEVEN 9 3.2.2 VOORTGANGSBEWAKING 9 3.2.3 ORGANISEREN VAN EIGEN WERK 9 3.2.4 DISCIPLINE 10 3.2.5 STRESSBESTENDIGHEID 10 3.2.6 AANPASSINGSVERMOGEN 10 3.2.7 ENERGIE 10 3.2.8 ORGANISATIE EN PROCESSEN 11 3.2.9 BESTUURLIJKE EN OPERATIONELE OMGEVING/POSITIONERING 11 3.2.10 VERANTWOORDELIJKHEDEN EN BEVOEGDHEDEN 11 3.2.11 PROCESSEN EN TAKEN 11 3.2.12 RICHTLIJNEN, PROTOCOLLEN EN PROCEDURES 11 3.2.13 TECHNISCHE HULPMIDDELEN 12 3.2.14 JURIDISCHE ASPECTEN 12 4 BRONDOCUMENTEN DEEL 3 13 Pagina ii
1 Kwalificatiedossier HGN 1.1 Plaats document De bron van dit document is te vinden in: 1.2 Versie geschiedenis Versiedatum Veranderingen Status 1 april 2008 Eerste uitgave versie 0.1 Concept 1.3 Goedkeuring Dit document is geldig indien goedgekeurd en ondertekend door: Naam Handtekening Functie Datum Versie ALV-GHOR Ledenvergadering 0.1 Programmaraad Programmaraad 0.1 OTO Stuurgroep PVB Stuurgroep 0.1 1.4 Verspreiding Het kwalificatiedossier wordt gestuurd naar: Naam Functie Datum Versie ALV-GHOR Ledenvergadering 0.1 Programmaraad Programmaraad 0.1 OTO Stuurgroep PVB Stuurgroep 0.1 Pagina 3
2 Vast te stellen door de minister Deel 1 2.1 Algemene informatie Functienaam Hoofd Gewondennest (HGN) Datum 1 april 2008 Ontwikkeld door Project Vakbekwaamheid Binnen de GHOR Onder regie van Stuurgroep project Vakbekwaamheid, Programmaraad OTO Op voordracht van BZK, VWS, NIFV en ALV GHOR 2.2 Specifieke informatie 2.2.1 Typering van de functie HGN Het HGN geeft leiding aan de geneeskundige hulpverlening binnen een gewondennest (GN) of behandelcentrum voor T3-slachtoffers (BC). Het HGN staat onder directe, functionele leiding van een HGN. Het HGN stemt de geneeskundige hulpverlening binnen het GN/BC af op de hulpverlening door andere instanties (politie, brandweer). Het HGN stemt de afvoer van slachtoffers af met de Coördinator Gewondenvervoer (CGV). Dit kwalificatiedossier heeft dus betrekking op de leidinggevende van een gewondennest (T1/T2-slachtoffers) én op de leidinggevende van een behandelcentrum (T3-slachtoffers). In het veld zijn bij een ramp of zwaar ongeval de functionaliteiten Hoofd Gewondennest (HGN) en Hoofd Behandelcentrum per definitie gescheiden. Omdat Hoofd Behandelcentrum niet als aparte GHOR-functie is benoemd, is deze echter vervat in hetzelfde profiel als het Hoofd Gewondennest. Voor HGN kan dus ook Hoofd Behandelcentrum worden gelezen. De van beide gevraagde kwalificaties zijn hetzelfde. 2.2.2 Kerntaken I. Inrichten van een gewondennest of behandelcentrum II. III. Leidinggeven aan een gewondennest of behandelcentrum Rapporteren en adviseren Pagina 4
2.3 Kwalificatiestructuur vakbekwaam worden 2.3.1 Niveaubepaling Het HGN heeft een HBO werk- en denkniveau en heeft bij voorkeur minimaal vier jaar praktijkervaring als ambulanceverpleegkundige. Het HGN heeft aantoonbare leidinggevende of coördinerende ervaring. 2.3.2 Instroomeisen voor de opleiding tot HGN Als instroomeis geldt dat u door de regio bent geselecteerd voor de functie van HGN, en voldoet aan het niveau zoals gesteld in 2.3.1. 2.3.3 Curriculum Het curriculum van de opleiding is gebaseerd op de door de branche vastgestelde kerntaken en bijbehorende werkzaamheden. Vrijstelling voor delen van de opleiding tot HGN worden bepaald door de cursuscoördinator van de HGN opleiding naar aanleiding van de intake voorafgaand aan de opleiding op basis van eerder verworven competenties. 2.3.4 Toetsing en examinering De kandidaat legt gedurende de opleiding een proeve van bekwaamheid af, bestaande uit theoretische toetsen, theoretische opdrachten en praktijkopdrachten. De afsluitende proeve van bekwaamheid wordt afgenomen onder auspiciën van een onafhankelijk toetsbureau. 2.3.5 Diploma Het diploma HGN wordt afgegeven wanneer de proeve van bekwaamheid met een voldoende is afgesloten. 2.3.6 Branche erkenning De opleiding tot HGN, inclusief de proeve van bekwaamheid heeft een branche erkenning. 2.4 Kwalificatiestructuur vakbekwaam blijven 2.4.1 Doelgroep Functionarissen die het diploma HGN hebben behaald. 2.4.2 Aanvangeisen De functionaris werkt in de functie van HGN en beschikt over het diploma HGN. 2.4.3 Criteria voor blijvende vakbekwaamheid De belasting voor het vakbekwaam blijven is gerelateerd aan een systeem voor accreditatie, vast te stellen door de branche (2.4.7). De activiteiten bestaan uit een mix van oefeningen, bij- en nascholingen, symposia en operationele inzetten die elk voor een bepaald aantal accreditatiepunten worden gewaardeerd. De activiteiten worden geregistreerd in het portfolio blijvende vakbekwaamheid. Pagina 5
2.4.4 Toetsing Het systeem van vakbekwaam blijven omvat een cyclus van met een periode van 30 maanden. De regionaal opleidingscoördinator zal een onafhankelijk toetsbureau periodiek of op aanvraag inzage verschaffen in het portfolio. 2.4.5 Hercertificering Hercertificering voor 30 maanden kan plaatsvinden wanneer aan de criteria voor blijvende vakbekwaamheid is voldaan. 2.4.6 Vastlegging De resultaten uit de certificeerbare eenheden (2.4.7) als kwalitatieve norm en het voldoen aan het systeem van accreditatie (kwantitatieve norm) worden vastgelegd in het portofolio van de kandidaat. 2.4.7 Certificeerbare eenheden Regionaal te behalen accreditatiepunten worden toegekend wanneer het GHOR bureau HKZ is gecertificeerd. De accreditatiecommissie van de GHOR waardeert bij- en nascholingsproducten, die vooral op landelijk niveau worden aangeboden. Pagina 6
3 Vast te stellen door de branche Deel 2 3.1 Nadere uitwerking kerntaken 3.1.1 Inrichten van een gewondennest of behandelcentrum. Werkzaamheden Richt een gewondennest (GN) of behandelcentrum (BC) in: Verkent de door de CvD-G/OvD-G aangewezen locatie voor het GN/BC. Stelt de indeling en inrichting van het GN/BC vast. Coördineert de inrichtingsactiviteiten. Coördineert de logistieke voorzieningen. Bewaakt de veiligheid in het GN/BC. Bewaakt de ontwikkeling van het incident (veiligheidsaspecten en patiëntenaanbod). Neemt (na overleg met de OvD-G) aanvullende maatregelen om de ontwikkeling van het incident op te vangen. Coördineert de afbouw van het GN/BC en het terugbrengen naar de originele staat. Beoordelingscriteria Voert een verkenning van de aangewezen locatie uit. Heeft een plan voor de inrichting van het GN/BC. Heeft inzicht in de benodigde logistieke voorzieningen en bewaakt deze. Bewaakt de veiligheid van het GN/BC, mede in het licht van de ontwikkeling van het incident. Bewaakt de ontwikkeling van het incident v.w.b. het patiëntenaanbod aan het GN/BC. Levert de locatie op in originele staat. Vertaalt de gestelde afvoerprioriteiten naar opdrachten voor de CGV. Straalt rust en gezag uit. Keuzes en dilemma s Het HGN kan te maken krijgen met situaties waarin hij/zij moet kiezen tussen de veiligheid van het eigen personeel en het stabiliseren van slachtoffers. Het is belangrijk dat het HGN vertrouwen en zekerheid uitstraalt naar de geneeskundige hulpverleners, terwijl hij innerlijk onzeker kan zijn over zijn besluiten en aanpak. Het HGN moet de leiding kunnen accepteren van de OvD-G/CvD-G. 3.1.2 Leidinggeven aan een gewondennest of behandelcentrum. Werkzaamheden Geeft operationeel leiding aan de uitvoering van de geneeskundige hulpverlening binnen een gewondennest (GN) of behandelcentrum (BC): Ziet toe op de triage van de binnenkomende slachtoffers. Pagina 7
Geeft (o.b.v. de triage) aanwijzingen aan het aanwezige ambulancepersoneel en evt. MMT, SIGMA en huisartsen (o.a. over de volgorde van de hulpverlening). Meldt slachtoffers die vervoersgereed zijn aan bij de CGV. Ziet toe op de registratie van slachtoffers (gewondenkaarten). Maakt afspraken met de CvD-G/OvD-G en volgt zijn/haar opdrachten op. Zorgt voor orde en structuur in het GN/BC. Beoordelingscriteria Geeft duidelijke en uitvoerbare opdrachten aan de geneeskundige eenheden. Straalt rust en gezag uit. Meldt alle slachtoffers die vervoersgereed zijn tijdig bij de CGV. Ziet toe op de registratie. Maakt afspraken met de CvD-G/OvD-G en volgt zijn/haar opdrachten op. dilemma s Het HGN moet in staat zijn om zich te beperken tot de coördinatie en niet zelf hulp gaan verlenen aan individuele slachtoffers. Het HGN kan geconfronteerd worden met incidenten waarbij de omgeving weigert mee te werken aan de hulpverlening of zelfs agressief gedrag vertoont richting de hulpverleners. Het HGN moet in staat zijn om duidelijke afspraken te maken met de CGV en de CvD- G/OvD-G. Het HGN moet de leiding kunnen accepteren van de CvD-G/OvD-G. Het HGN moet omgaan met schaarste en beperkingen: de behoefte kan bestaan aan een bepaalde vorm van ondersteuning van een andere dienst die op dat moment niet geboden kan worden. 3.1.3 Rapporteren en adviseren. Werkzaamheden Het HGN rapporteert en adviseert aan de CvD-G/OvD-G: Informeert gevraagd en ongevraagd de CvD-G/OvD-G over de voortgang van de hulpverlening (t.b.v. de sitraps). Vraagt via de CvD-G/OvD-G aan het Actiecentrum GHOR (Ac) om logistieke ondersteuning. Adviseert de CvD-G/OvD-G over preventieve maatregelen om GN/BC af te schermen van publiek, pers en niet-geautoriseerd personeel. Evalueert het optreden en maakt een incidentrapportage. Beoordelingscriteria Heeft een sitrap beschikbaar (mondeling). Verstrekt informatie gestructureerd, eenduidig en kernachtig. Heeft (achteraf) een rapportage van het incident beschikbaar. Keuze en dilemma Het HGN moet tijd vrijmaken om informatie te geven, maar daarbij wel de continuïteit waarborgen van zijn rol als HGN (en daar passende maatregelen voor treffen). Pagina 8
3.2 Nadere uitwerking competenties en niveaus Gedragscompetenties 3.2.1 Leidinggeven Richting en sturing geven aan anderen in het kader van hun taakvervulling; stijl en methode aanpassen aan betrokken individuen, taken en situatie. Niveau: 1 Geeft duidelijk instructies aan medewerkers (bevelsstructuur) Geeft duidelijk aan wat de doelstelling is voor een bepaalde periode of mbt een bepaalde taak Kiest de juiste stijl voor elke medewerker Herkent het moment waarop stellend en directief moet worden gehandeld; handelt vervolgens als zodanig Geeft indien mogelijk ruimte voor ideeën van anderen Geeft duidelijk aan wat zijn verwachtingen van een medewerker zijn Levert toegevoegde waarde tijdens mono- en multidisciplinaire overleggen Verstrekt het zelfvertrouwen van de medewerkers en creëert een vertrouwensband met hen. 3.2.2 Voortgangsbewaking Opstellen en bewaken van procedures om de voortgang van de taken en activiteiten van medewerkers en van de eigen taken en verantwoordelijkheden te bewaken en zeker te stellen. Niveau: 2 Maakt zo mogelijk gebruik van checklists en planningsoverzichten. Rappelleert uit zichzelf wanneer bepaalde informatie achterwege blijft. Vraagt uit zichzelf om terugmelding of rapportage van anderen. Maakt aan het eind van mono- en multidisciplinaire overleggen duidelijke vervolgafspraken en voert deze uit. 3.2.3 Organiseren van eigen werk Effectief organiseren van het eigen werk door het plannen van doelstellingen, tijd en activiteiten; beschikbare tijd en energie richten op de hoofdzaken en acute problemen. Niveau: 3 Stelt prioriteiten voor zichzelf en voor anderen. Formuleert doelstellingen voor zichzelf en voor anderen. Verdeelt taken over medewerkers en wijst middelen toe. (bevelsstructuur) Maakt afspraken over te nemen acties (wie doet wat en wanneer). Maakt planningen. Levert werk voor anderen op gestructureerde wijze aan. Stelt vast welke output wanneer en van wie wordt verwacht Pagina 9
Zorgt ervoor, dat er voldoende hulpmiddelen en ondersteuning aanwezig zijn om taken en activiteiten te kunnen uitvoeren. 3.2.4 Discipline Zich voegen naar het beleid en/of de procedures van de organisatie. Bij onduidelijkheid of veranderingen bevestiging zoeken bij de juiste autoriteit. Niveau: 4 Wijkt niet af van regels en procedures. Checkt of zijn leidinggevende akkoord gaat met het afwijken van bepaalde afspraken, regels of procedures. Vraagt, als een bepaalde regel, procedure onduidelijk is, wat wel en niet kan. 3.2.5 Stressbestendigheid Effectief blijven presteren onder tijdsdruk, bij tegenslag en onder extreme fysieke en psychische omstandigheden. Niveau: 5 Blijft constante prestaties leveren ondanks tegenslag en extreme omstandigheden. Blijft voortgangscontrole en planning en bewaking doen. Blijft vasthoudendheid tonen. Blijft rustig en gedisciplineerd werken. 3.2.6 Aanpassingsvermogen Effectief blijven handelen door zich aan te passen aan veranderde omstandigheden, taken verantwoordelijkheden en/of mensen. Niveau: 6 Stelt de eigen doelen bij wanneer de omstandigheden dit vereisen. Werkt mee aan veranderingen, blijft niet vasthouden aan het oude. Past eigen standpunten aan dat van anderen aan. Raakt niet overspannen, toont geen disfunctioneel gedrag in geval van verandering, maar voegt zich snel in de nieuwe situatie. 3.2.7 Energie Gedurende een lange periode in hoge mate actief zijn wanneer de functie dat vraagt. Hard werken, uithoudingsvermogen tonen Niveau: 7 Blijft bij langdurige werkbelasting goed functioneren Blijft wanneer de situatie daarom vraagt gedurende langere tijd in een hoog tempo doorwerken Pagina 10
Organisatiecompetenties 3.2.8 Organisatie en processen De actuele organisatiestructuur en primaire processen en procedures van de GHORketenorganisaties Niveau: operationeel Is en houdt zich op de hoogte van de ontwikkelingen mbt de GHOR-ketenorganisaties en de primaire processen in het algemeen en die van het eigen beroepsdomein in het bijzonder. Kent de relevante sleutelfiguren in zijn beroepsdomein Vaktechnische competenties 3.2.9 Bestuurlijke en operationele omgeving/positionering Kent de bestuurlijke en operationele omgeving en zijn positie daarin Niveau: Op hoofdlijnen 3.2.10 Verantwoordelijkheden en bevoegdheden Heeft inzicht in verantwoordelijkheden en bevoegdheden Niveau: Op detailniveau 3.2.11 Processen en taken Beschikt over de benodigde kennis, inzicht en vaardigheden om processen en hieruit voortvloeiende taken te vervullen Niveau: Op gemiddeld niveau 3.2.12 Richtlijnen, protocollen en procedures Kent de richtlijnen, protocollen en procedures en kan deze toepassen en waar nodig bijstellen Niveau: Op detailniveau Er zijn vele richtlijnen, protocollen en procedures zowel landelijk als plaatselijk ontwikkeld en vastgesteld. Enkele voorbeelden: behandelrichtlijnen; triage-richtlijnen; onderzoekcommunicatie- en transportrichtlijnen; rampenplannen; rampenbestrijdingsplannen; protocol risicobeoordeling; procedures voor alarmering, opschaling, samenwerking; administratieve processen; enz. Pagina 11
3.2.13 Technische hulpmiddelen Heeft kennis van en kan gebruik maken van de beschikbare (technische) hulpmiddelen Niveau: Op detailniveau Er zijn vele hulpmiddelen zoals uitrusting GNK; uitrusting ambulanceauto's; communicatiemiddelen; bewakingsapparatuur; ict; enz. 3.2.14 Juridische aspecten Kent de juridische aspecten die van invloed zijn op de functies binnen de operationele GHOR organisatie Niveau: Op hoofdlijnen De juridische aspecten zijn terug te vinden in bijv. de WVR, WRZO, Brandweerwet, WGHR, WAV, wet BOPZ wet BIG, Gemeentewet, wet op de infectieziektebestrijding, WTZi. Pagina 12
4 Brondocumenten Deel 3 Voor de totstandkoming van het kwalificatiedossier HGN zijn de volgende documenten gebruikt: Advies expertmeeting eindtermen opleidingen en functies operationele GHOR organisatie, PLATO-rapport, oktober 2000, Leiden. Basisleerstof GHOR 2006, oktober 2006, Arnhem. Eindrapport Hulpverlening bij grootschalig optreden door specifieke scholing een stap verder, Raad van RGF-en, juni 2005, Utrecht. Strategienota Raad van RGF-en Opleiding, Training, Oefenen, verder op weg, Raad van RGF-en, juni 2005, Utrecht. Kwalificatieprofiel voor de adviseur beleid en bestuur werkzaam in de veiligheidsregio, M. Janssen&C. van der Lijcke, maart 2006, Den Haag. Internetsite van het Nederlands Instituut Fysieke Veiligheid (www. NIFV.nl/GHOR Academie Projectinitiatiedocument, Karremans en van Gammeren, 31 oktober 2005, Alblasserdam. Advies de GHORdiaanseknoop doorgehakt en het kabinetstandpunt indeze Functiebeschrijvingen en competentieprofielen, Röselaers Management Consultants, Raad van RGF-en, juni 2003, Utrecht. Resultaten afkomstig uit het deelproject competentiegerichte opleiding HGN, 2007-2008 Pagina 13