Film 10 Seq. & tijd 1 00:00-00:40 Inleiding Beeld Gesproken tekst Geluid Soort Corr Functie Dynamiek Span- nen- de mu- ziek Vro- lijke mu- ziek () Kaderstelling Identificatie Opmerkingen Visuele inleiding sequentie; we gaan ergens naartoe. Andere shots tussendoor via switchen met cirkels, deze manier wordt op een speelse manier ingezet om van beeldmateriaal te wisselen. Ter identificatie van de hoofdpersonen. 99
2 00:41-02:26 Vaststelling onderwerp Vrouw (V): Gaat ie? Kijk hier is het ziekenhuis. Kind (K): ik was opeens s nachts heel erg benauwd geworden. De huisarts zei tegen me ouders dat ik naar de eerste hulp moest in het ziekenhuis. Zuster (Z):.. hier gaan staan. Ik zie dat je heel erg eh hard moet werken voor je ademhaling hè om Beelduitleg Aankondiging Visuele afsluiting inleidingssequentie via titel film, geeft kader voor de film. Kaderstelling Verbale inleiding sequentie, deels herhaling. 100
lucht te krijgen, Ikram. Ik sluit je meteen even aan op de monitor, dan gaan we es even kijken hoe je zuurstof is in je bloed. Arts (A): Goeiemorgen, ik ben de kinderarts. Hallo, wie ben jij? K: Ikram (fluisterend). A: Hallo. Goeiemorgen. V: (Hallo,) Gala (?) A: Goeiemorgen, hai. (Man (M): Mustafa.) A: Hey Ikram, ik hoorde dat je naar de eh spoedeisende hulp gekomen bent omdat je zo benauwd bent. Je moet heel erg werken om je lucht binnen te krijgen. Heb je dat al eens eerder Herhaling Na Herhaling kader. 101
gehad? Nee? Zal k dat aan je moeder vragen? Is ze wel eens eerder zo benauwd geweest? V: Nee, ze heb nooit zo n aanval gehad. (A: nee) Wel, ze is wel allergisch. Ze, ze heeft natuurlijk soms een loopneus maar nooit zo eeh wat ze nu heb gehad. A: En wat voor soort allergie? V: Eh huisstofmijt en Hooikoorts. A: En ze is niet ziek geweest hiervoor? M: Eh nee. A: Loopneus (of..) A: Nee, ze had wel een loopneus, inderdaad. Ja. A: En koorts? V: Koorts had ze vannacht. A: Je bent heel benauwd. Dus wat we nu gaan doen is dat we jou (een?) medicijn gaan Door- spoel ge- luid Extra info Extra info Extra info Extra info Manipulatie tijd Aankondiging Voor Visuele structurering: cirkel wordt gebruikt om vooruit te spoelen in tijd. Dit gebeurt letterlijk; de beelden worden versneld getoond. Verbale structurering: aankondiging A geeft aan wat er nu aan bod gaat komen in de 102
geven. sequentie. Dat is een soort puffer. Dat medicijn komt dan in je longen. En als je dat goed doet ga ik daarna luisteren of het heeft gewerkt. Z: Zet ik em zo op je neus. Geef ik een puf en dan ga je rustig ademhalen, v 1, 2, kijk maar naar dat vogeltje, 3, 4, 5, hartstikke goed. En nu ga ik em nog een keertje schudden, dan geef ik je nog een puf want dit doen we 8 Manipulatie Tijd Na Visuele structurering: cirkel wordt weer gebruikt om vooruit te spoelen in de tijd, dit keer zien we het vooruit spoelen niet in beeld. dat vogeltje inclusief wijsgebaar doet een co-referentie, namelijk specificatie vermoeden, maar hetgeen wat genoemd is is niet in beeld te zien (waarschijnlijk genoemd om de positie van haar hoofd goed te krijgen). 103
3 02:27-03:01 Introductie hoofdpersonen keer, ja? K: Hoi, ik ben Ikram en ik heb astma. Daniel (D): En ik ben Daniel. Ik heb al langer astma en ik heb het nu goed onder controle. Tori (T): En ik ben Tori en ik heb al best een tijdje astma. K: De dokter zei dat ik astma had en dat gaat niet weg. Maar wat is dat nou eigenlijk; astma? Seq.schakeling Focus Extra info Extra info Extra info Extra info Vraag Visuele schakeling: beeld gaat zoals vaker in de film naar een volgende cirkel, in dit geval voor een nieuwe sequentie. Verder wederom cirkels ingezet om de introductie van de personen te doen, dit keer uitgebreider; visuele structurering, geeft kader en dus focus. Dit shot vertraagd afgespeeld. Verbale schakeling via vraag: introduceert nieuwe sequentie met uitleg antwoord. 4 03:02-03:45 Astma D als VO: Je ademt dag en nacht lucht in door je longen. Als je niet benauwd bent gaat dat vanzelf. Bij een astma-aanval wordt je benauwd omdat er minder lucht in je longen komt dan je lichaam nodig heeft. Wanneer je ademhaalt, gaat de lucht naar je Resultaat Illustratie Lucht wordt geparafraseerd door de pijlen voor de mond. Visuele toevoeging: insert shot cirkel van detail longen ter betere illustratie van de 104
longen via je luchtwegen; een soort buisjes. Bij een astma-aanval tekst naast de bestaande co-referentie. 5 03:46-04:12 Gevolg Astma verkrampen de spieren die rondom deze buisjes zitten. Hierdoor worden de buisjes dichtgeknepen en kan er minder lucht door. Probeer maar eens door een rietje te ademen. Dan snap je wat ik bedoel. Ook zijn bij astma de luchtwegen vaak ontstoken en zwellen op aan de binnenkant. Hierdoor wordt de doorgang nog nauwer en wordt ademen dus nog moeilijker. D: Eerst nam ik op school eh niet medicijnen bij, en ook niet bij sporten terwijl ik Mu- ziek Voorbeeld Seq.schakeling Na Visuele schakeling: beeld gaat zoals vaker in de film naar een volgende cirkel, in dit geval voor een nieuwe sequentie. 105
toch benauwd was. En eehm, want ik schaamde me ervoor dat, dat ik astma had en ik wou niet door, dat andere kinderen dr achter kwamen. Eh dus dee ik soms dee ik et toch stiekem op et toilet. Mu- ziek 6 04:13-05:26 medicijn K: Een week nadat ik in het ziekenhuis was geweest kwamen we bij de longverpleegkundige (L). L: Dit is een heel belangrijk medicijn. Deze moet je altijd gebruiken, ook als het goed met je gaat. Gaan we eventjes oefenen. Kaderstelling Aankondiging Focus Verbale inleiding nieuwe sequentie: geeft kader. Verbale structurering sequentie. Visuele structureringen: de 1 geeft aan dat 106
Zelfde shot als hiervoor, nu met 2, daarna: L: Je gaat goed rechtop zitten. Of je mag ook staan, wat jij het prettigste vindt. Heel goed schudden. Gong Gong Aankondiging Focus Extra info de eerste stap van de instructie komt. Voor elke volgende stap komt eerst het vervolgnummer op dezelfde manier in beeld. Bij elk nummer horen we het geluid van een gong; dit versterkt de opdeling in stappen; een gong wordt veelal geassocieerd met rondes, zoals bij sommige vechtsporten in een toernooi. Nog een visuele structurering: kader 3 : Helemaal je longen leegblazen. Gong Voor 4 : 5 : 6 : L als VO: Dan doe je je tanden doe je erop. En je doet je lippen dr goed omheen. L: Je kin een klein beetje omhoog zodat het medicijn goed naar binnen toe kan. Dit doe je Gong Gong Gong Voor 107
dus 10 keer; je kijkt 10 keer naar dat klepje. Voor Dus dan mag jij het eventjes eh nadoen. Aankondiging Verbale structurering 7 05:27-05:39 Herhalin g 8 05:40-06:39 medicijn 2 Via cirkel naar: K als VO: Nou, dat puffen heb ik nu zo vaak geoefend, dat kan ik nu wel uit mn hoofd. K: Moet schud, goed schudden, stop em erin, rechtop staan, kin omhoog, uitblazen en dan.. L: Daar is de uitgang, tot ziens. K: Tot ziens. L: Ik hoop dat het goed met je gaat. K: Ja, doei. M: Oké, ja, dankuwel, daag. (L: Daag.) ( V: Ja daag.) L: Tori, dag (Vrouw2 (V2): Hallo), u mag meekomen. V2: Ja, kom maar Tori. L: Kom je mee? Deze kant op. Allemaal: Seq.schakeling Voor Na Alleen herhaling in beeld, geen tekstuele ondersteuning tijdens de herhaling en alleen kleine specificatie in tekst daarna. Visuele schakeling via cirkel, zoals eerder ook, naar nieuwe sequentie. uitblazen is natijdig. Seq.schakeling Verbale en visuele schakeling via afsluiting sequentie 6 en tegelijk inleiding nieuwe sequentie door de wisseling van patiënt. Wel weer door cirkel van shot gewisseld. 108
L: Je hebt nu idd een eh een eh spuitje; de aerosol met de voorzetkamer. Nou en wat we nu eigenlijk gaan doen is dat we proberen of je over kunt gaan op een droog- Extra info Extra info 2 : poeder inhalator noemen we dat. Nou, we hebben heel veel verschillende soorten hè. Nou wij gaan deze dus oefenen. Kijk nu istie klaar voor gebruik. Poing Poing Beelduitleg Aankondiging Focus Aankondiging Verbale structurering; aankondiging actie binnen deze sequentie. Visuele structurering: kader. Visuele structureringen: de 1 geeft weer aan dat de eerste stap van de instructie komt. Voor elke volgende stap komt eerst het vervolgnummer op dezelfde manier in beeld. Bij elk nummer horen we een poinggeluid zoals in tekenfilms. kijk focust kijker. 109
3 : Je gaat dus goed rechtop zitten. Poing 4 : Je blaast goed uit. Poing Voor 10 tellen en dan adem je rustig uit (beetje gefluisterd). Voor De 10 tellen worden getoond doordat L met de vingers tot 10 telt zoals kinderen dat doen. 9 06:40-06:53 Herhaling 2 (Geen gesproken tekst) Op- zwe- pen- de mu- ziek Herhaling Visuele herhaling instructie, zonder tekst. Visuele toevoeging: we zien de cijfers 1 t/m 10 (zoals deze 4) oplopend voorbijkomen; verwijst naar 10 tellen de adem in houden, 110
ze begeleid dit met haar hand. 10 06:54-08:02 Extra Info medicijn A: t Gaat erom dat als je benauwd bent, dat je dan iets moet doen, maar et beste is om te zorgen dat je niet benauwd wordt. Nou, daarvoor wil ik uitleggen dat dit medicijn, dat heb je nu al, hoe vaak per dag? K: 2 keer. A: Heel goed. Elke dag. Belangrijkste dat je het elke dag geeft. Want dit is het medicijn wat sommige mensen ook stoppen, omdat ze denken dat het goed gaat, maar deze moet Seq.schakeling Reden Visuele schakeling: weer cirkels gebruikt om van sequentie te wisselen. 111
zorgen dat het goed gaat. Deze moet ontsteking die je in je longen kunt krijgen remmen, onderdrukken. En, als dat lukt, heb je alleen maar deze nodig. K: Oké. A: Ja. Je weet het hè, blauw is lucht, dus als je benauwd bent, heb je lucht nodig, zuurstof nodig, dat gaat hier het beste mee. Hier zit geen zuurstof in, maar je kan wel makkelijker ademen als je deze gebruikt hebt als je benauwd bent. Dat is het acute medicijn. (K: Oké.) A: Je doet er niet veel mee mis als je deze geeft. Dus je moet niet dit te weinig geven. Resultaat Reden Voor of Na 112
Eigenlijk zeg ik wel eens: vlak voordat je benauwd wordt, moet je dit gaan geven. Das even een gedachte die je moet vasthouden. En het belangrijke van die blauwe is, als je t geeft moet et ook resultaat hebben. V:Oké. Resultaat Na Na 11 08:03-08:32 Herhaling extra info D: In het begin nam ik eh geen medicijnen als ik niet benauwd was, Mu- ziek Seq.schakeling Kaderstelling Herhaling Visuele schakeling: weer cirkels gebruikt om van sequentie te wisselen. Visuele inleiding: deze sequentie zal over D gaan. Verder niet duidelijk waarom een shot van D benauwd in bed wordt gebruikt. D herhaalt eigenlijk de instructie van de arts zonet. Waarschijnlijk een sequentie om de kijker te overtuigen: niet alleen de arts zegt 113
12 08:33-09:36 medicijn want waarom zou ik dan wel medicijnen nemen. Alleen dan kon ik bijvoorbeeld niet meer meedoen eh met sporten. En eh had ik er op school ook vaak last van. Eeh dus nu neem ik elke dag et eh rode medicijn en eh elke ochtend en elke avond. En nu gaat et een stuk beter. Het rode medicijn helpt tegen de ontsteking en beschermen de longen ook tegen nieuwe ontstekingen. Dit medicijn moet je dus iedere dag gebruiken, ook als je niet benauwd bent. Het moet nieuwe ontstekingen voorkomen. Seq.schakeling Illustratie dat het zo moet, D heeft het ook zo ervaren. Visuele schakeling: weer cirkels gebruikt om van sequentie te wisselen. Visuele toevoeging: insert shot cirkel van detail longen ter betere illustratie van de tekst naast de bestaande co-referentie. Het blauwe medicijn gebruik je alleen als je toch benauwd bent geworden. Het ontspant de verkrampte 114
spieren rond de luchtwegen. De luchtwegen worden wijder en je krijgt snel meer lucht. Soms worden het rode medicijn tegen de ontsteking en het blauwe medicijn om de luchtwegen te verwijden gecombineerd. Voor het gebruik van poederinhalatie bestaan veel verschillende apparaten. Al deze apparaten kunnen zowel voor het rode als voor het blauwe medicijn worden gebruikt. Symbool Schakeling De paarse inhalator symboliseert een combinatie van rood en blauw medicijn. Men doet beroep op algemene kennis van de kijker betreft het mengen van kleuren. Visuele schakeling via cirkel naar nieuw onderwerp binnen de sequentie te gaan. Niet echt duidelijk waarom dit beeld nu volgt; geen duidelijke functie. Misschien eigenlijk bedoeld als voortijdige parafrase van Voor t/m poederinhalatie? En na et innemen van je medicijnen moet je een slokje water nemen, gorgelen en weer uitspugen. Dat doe je 2 115
13 09:37-10:32 Extra info Leefomstandigheden keer. L: Het ziet er heel goed uit, ik denk dat u niet zoveel hoeft te veranderen. Dat scheelt misschien alweer hè. V: Ja, ja, inderdaad. L: Want ik zie dat u eh al gladde banken heeft hè, dus dat eh dat is al heel prettig. En een gladde vloer, dus eh dat is voor eh.. K als VO: De longverpleegkundige kwam ook kijken wat er in ons huis veranderd kon worden zodat ik minder last zal hebben. L: Ik adviseer om dr boven te doen. V: En wat is de reden? L: Nou eh diegene die boven ligt draait.. K als VO:Ze gaf een heleboel tips. Het huis moet stofvrij en droog zijn. En er moet goed gelucht worden. Seq.schakeling Kaderstelling Richtlijn Visuele schakeling: weer cirkels gebruikt om van sequentie te wisselen. Visuele inleiding: overzichtsshot van een straat terwijl we iemand horen praten, te horen dat dit ergens binnen plaatsvindt; geeft kijker de informatie dat het binnen in 1 van de zichtbare huizen is. Daarna zien we de binnenkant van het huis en de personen die praten. 116
14 10:33-10:57 Extra info Onderh oud Of je medicijnen op een vaste plek neerzetten waar je ze ziet, zodat je ze niet kan vergeten. En het allerbelangrijkste; er mag in huis niet gerookt worden ook als ik niet thuis ben. L:.. geen asbakken staan in de woning, dat betekent dat er niet gerookt wordt? V: Nee, er wordt niet gerookt. L: Heel goed, en eh bezoek? V: Ook niet. L: Nee. K: En dan eh stop je het zo de sop met water in en dan even eerst spoelen natuurlijk. K als VO: Als je de inhalatiekamer schoonmaakt dan doe je dat in een sopje. Dan moet je em niet afspoelen en afdrogen maar gewoon vanzelf droog laten Reden Waarschuwing Herhaling De waarschuwing wordt door de personages enigszins herhaald. 117
worden. Als je em afdroogt met een doek dan wordt hij statisch en dan plakt het medicijn tegen de zijkant en komt niet in je longen. 15 10:58-12:02 Herhalin g uitleg astma en uitleg medicijn V2: Ben je zo benauwd schatje. Kom. Eerst even schudden. T: Als je geen astma hebt, denk je helemaal niet na over rennen of sporten maar als je astma hebt kan je heel snel buiten adem raken. Je moet je Mu- ziek Kaderstelling Herhaling Visuele inleiding: door nu T benauwd in bed te laten zien wordt zij geïntroduceerd als hoofdpersoon van deze sequentie. Alleen nog steeds niet duidelijk waarom dan een beeld in bed gebruikt wordt. Herhaling van eerder gegeven informatie in de vorm van een spreekbeurt. voorstellen dat je door Voorbeeld 118
een rietje moet ademen en terwijl rennen. Nou dan ben je snel benauwd. Probeer t zelf maar. Na Na Meteen het shot erna zien we één van de klasgenoten duidelijke een rietje vasthouden. Door een rietje ademen onder een activiteit wordt uitgetest door de klas. Mu- ziek Als je voor et gymmen goed et blauwe medicijn neemt dan lijkt t wel net alsof, alsof je door, door 20 rietjes ademt. Dan heb je lekker weinig last. Mu- ziek Illustratie Voor Visuele toevoeging: naast dat ze het blauwe medicijn tevoorschijn haalt en in beeld laat zien, wordt er ook een tekening in beeld getoond. We zien T dansen zonder benauwd te zijn. Dit shot vertraagd afgespeeld. 16 12:03- Seq.schakeling Visuele schakeling: weer cirkels gebruikt om van sequentie te wisselen. 119
12:30 Voorbeeld voorkomen aanval 17 12:31-12:50 Extra Info: aanwijzingen D: Ik kan al aanvallen zien aankomen. Eh met, bij mij met verkoudheid of eh mest met hoesten. Hoestdrankjes helpen niet. En eh mn ouders letten dan ook goed op eh dat ik geen aanval krijg. Ik neem elke dag s ochtends en s avonds mn medicijnen. En eh ik heb nu nauwelijks last er meer van en eh ik sport veel. D als VO: Hoe kan je een aankomende astma-aanval herkennen. Als je moet hoesten, vooral ook in de nacht. Als je piepend ademhaalt bij rennen of inspanning. Als je in de buurt van Mu- ziek Vraag Seq.schakeling Kaderstelling Voor en Na Herhalingssequentie; allerlei informatie die eerder gegeven is wordt nogmaals door D uitgesproken. Behalve op het eind geen coreferenties daarin. Dit shot vertraagd afgespeeld. Dit shot vertraagd afgespeeld. Schakeling door verbale inleiding nieuwe sequentie via vraag. Visuele schakeling: weer cirkels gebruikt om van sequentie te wisselen. Verbale inleiding onderwerp sequentie via de vraag begonnen in de vorige sequentie (uitgesproken als bewering qua intonatie): geeft kader. De verandering van muziek maakt het af. 120
een dier bent geweest. Neusverkoudheid of grieperigheid kondigt vaak een aanval aan. Extra info Opwinding en emoties kunnen je ook benauwd maken. Extra info 18 12:51-13:35 bij aanval A: Heel belangrijk dat je als je s nachts tijdens je slaap gaat hoesten of piepen dan moet je behandelen. Met die blauwe hè, dan moet je puffen. Als je s ochtends wakker wordt en je hoest of je piept dan moet je ook de blauwe nemen, Seq.schakeling Visuele schakeling: weer cirkels gebruikt om van sequentie te wisselen. Enigszins verduidelijking: maakt de instructie daarvoor specifieker. moet 121
je puffen. En als je bijvoorbeeld inspanning moet leveren hè, bij gym of andere sporten en je gaat piepen of hoesten, dan moet je ook de blauwe nemen. Das heel belangrijk. En als je bijvoorbeeld in je omgeving eh mensen hebt die eh roken of eh je hebt eh last als er katten in de buurt zijn, dus allergische prikkels krijgt, moet je behandelen als je gaat hoesten en piepen. En als je dan behandelt met die blauwe, dan moet et ook helpen. Oké? Voorbeeld Voorbeeld Resultaat 19 13:36-13:50 Herhalin g bij D: Benauwd in de nacht? Blauw! Stoe- re mu- ziek Seq.schakeling Aankondiging Visuele schakeling: weer cirkels gebruikt om van sequentie te wisselen. Visuele structureringen: de 1 geeft de eerste voorwaarde aan, daarna vervolgcijfers getoond. Het wordt zo een soort lijstje. 122
aanval Vanuit elke hoek in beeld, eindigt zo: Last bij opstaan? Blauw! Benauwd bij bewegen? Blauw! Maakt iets je benauwd? Rook, een kat, allergie? Ik ga het uit de weg. Werkt Voorbeeld door slide. 123
Slide uit beeld, dan: blauw niet binnen een half uur? Bel de dokter. 20 13:51-14:15 Conclusie 21 14:16-14:49 Afsluiting Enkele shots klasgenoten tussendoor. Nog enkele van zulke shots. T: Dus eigenlijk is het heel simpel. Als ik goed mn medicijn neem dan ook al ben ik niet benauwd dan heb ik lekker weinig last. Ik laat me niet op mn kop zitten door die stomme astma. Seq.schakeling Structurering Seq.schakeling Identificatie Visuele schakeling: weer cirkels gebruikt om van sequentie te wisselen. Dit shot vertraagd afgespeeld. Geluid van schoenen op het asfalt ook vertraagd afgespeeld. Verbale inleiding van inhoud sequentie. Visuele schakeling: weer cirkels gebruikt om van sequentie te wisselen. Visuele afsluiting door aftiteling via shots van namen van de hoofdpersonen, producers, bedrijven die hebben meegewerkt. 124
125