Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming Onderwijsinspectie Hendrik Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 BRUSSEL doorlichtingssecretariaat@ond.vlaanderen.be www.onderwijsinspectie.be Verslag over de opvolgingsdoorlichting van GO! middenschool Bree te BREE Hoofdstructuur voltijds secundair onderwijs Instellingsnummer 43992 Instelling GO! middenschool Bree Directeur Christel MOORS Adres Millenstraat 14-3960 BREE Telefoon 089-46.16.22 Fax 089-46.35.08 E-mail MS.BREE@g-o.be Website http://www.campusderegenboog.net Bestuur van de instelling Adres Scholengemeenschap Adres CLB Adres Dagen van het opvolgingsbezoek 29-05-2015 Einddatum van het opvolgingsbezoek 29-05-2015 Datum bespreking verslag met de instelling 18-06-2015 Samenstelling inspectieteam Inspecteur-verslaggever Teamleden GO! scholengroep Maasland Halmstraat 12-3600 GENK SG Bree-Maaseik-Maasmechelen Burgemeester Philipslaan - 3680 MAASEIK GO! CLB Genk-Maasland Weg naar As 199_A - 3600 GENK Hilde DE RIJBEL Wendy FRANQUET OV 43992 so GO! middenschool Bree te BREE (Schooljaar 2014-2015) 1
INHOUDSTAFEL INLEIDING... 3 1 HISTORIEK... 4 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN)... 4 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD?... 4 3.1 Beroepenveld Verzorging-voeding in het beroepsvoorbereidend leerjaar Kantoor en verkoop - Verzorging-voeding (leerplan 2008/014)... 4 3.2 Frans in aso, tweede graad in de studierichting Humane wetenschappen (leerplan 2012/002)... 5 4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG... 7 2 OV 43992 so GO! middenschool Bree te BREE (Schooljaar 2014-2015)
INLEIDING Dit verslag is het resultaat van de opvolgingsdoorlichting van de school door de onderwijsinspectie van de Vlaamse Gemeenschap. Het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 geeft haar de opdracht hiertoe. Als de school bij een doorlichting een beperkt gunstig advies kreeg, volgt na de periode, vermeld in het advies, een opvolgingsdoorlichting. Tijdens een opvolgingsdoorlichting gaat de onderwijsinspectie na of de bij de voorgaande doorlichting vastgestelde tekortkomingen voldoende werden geremedieerd. Het referentiekader dat de onderwijsinspectie gebruikt bij een (opvolgings)doorlichting is opgebouwd rond de componenten context, input, proces en output: context: de omgevingskenmerken en de kenmerken van administratieve, materiële, bestuurlijke en juridische aard die de school karakteriseren input: kenmerken van het personeel en van de leerlingen of cursisten van de school proces: initiatieven die de school neemt om output te realiseren, rekening houdend met haar context en input output: de resultaten die de school met haar leerlingen of cursisten bereikt. Meer info over het CIPO-referentiekader vindt u op www.onderwijsinspectie.be. Tijdens het opvolgingsbezoek verzamelt het inspectieteam bijkomende informatie via observaties, gesprekken en analyse van documenten. De opvolgingsdoorlichting resulteert in een opvolgingsverslag dat bestaat uit een concluderend gedeelte en een advies. Het concluderende gedeelte omvat de conclusies van de opvolging. Het opvolgingsverslag eindigt met een advies dat betrekking heeft op alle of op afzonderlijke structuuronderdelen van de school. De onderwijsinspectie kan twee adviezen uitbrengen: een gunstig advies: het inspectieteam adviseert gunstig over de verdere erkenning van de school of van structuuronderdelen. een ongunstig advies: het inspectieteam adviseert om de procedure tot intrekking van de erkenning van de school of van structuuronderdelen op te starten. Bij een ongunstig advies beoordeelt de onderwijsinspectie bovendien of de school de vastgestelde tekorten zelfstandig kan wegwerken. Binnen een termijn van dertig kalenderdagen na ontvangst van het definitieve opvolgingsverslag informeert de directeur van de school de ouders en leerlingen over de mogelijkheid tot inzage. Binnen de dertig kalenderdagen na ontvangst moet de directeur van de school het verslag volledig bespreken tijdens een personeelsvergadering. Het bestuur van de school of zijn gemandateerde tekent het verslag voor gezien. Het bestuur stuurt het binnen dertig kalenderdagen na ontvangst terug naar de onderwijsinspectie en maakt eventueel melding van zijn opmerkingen. De school mag het verslag niet gebruiken voor publicitaire doeleinden. Meer informatie? www.onderwijsinspectie.be en www.doorlichtingsverslagen.be OV 43992 so GO! middenschool Bree te BREE (Schooljaar 2014-2015) 3
1 HISTORIEK Het vorige doorlichtingsbezoek vond plaats van 10-05-2012 tot 15-05-2012 en werd afgesloten met een beperkt gunstig advies. Vanaf 01-05-2015 moet de school kunnen aantonen dat tekort(en) die aan de basis lagen van dit advies, in voldoende mate werden geremedieerd. Dit verslag beschrijft in welke mate de school daarin is geslaagd. 2 TE REMEDIEREN TEKORT(EN) de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' Basisvorming Specifiek gedeelte Graad 1 Kantoor en verkoop - Verzorging-voeding beroepenveld Verzorging-voeding Graad 2 ASO Humane wetenschappen Frans 3 ZIJN DE TEKORTEN GEREMEDIEERD? 3.1 Beroepenveld Verzorging-voeding in het beroepsvoorbereidend leerjaar Kantoor en verkoop - Verzorging-voeding (leerplan 2008/014) Voldoet De vakgroep heeft de tekorten uit de doorlichting van 2012 voldoende weggewerkt. De leerplandoelstellingen worden geïntegreerd en praktijkgericht aangeboden en geëvalueerd. Het onderwijsaanbod en de evaluatiepraktijk zijn dan ook voldoende afgestemd op het beheersingsniveau van de leerplandoelstellingen. Onderwijsaanbod Samenhang Evenwicht Evaluatiepraktijk Bij de vorige doorlichting stelde de inspectie vast dat leerlingen de leerplandoelstellingen in het beroepsvoorbereidende leerjaar voor het beroepenveld Verzorging-voeding onvoldoende realiseerden. De lessen werden niet in blokken van minimum twee lestijden georganiseerd waardoor het onderwijsproces onvoldoende geïntegreerd verliep. Het onderwijsaanbod was onevenwichtig samengesteld. Theorie werd niet systematisch opgebouwd vanuit het praktisch handelen. Leerlingen leerden onvoldoende via een systematische probleemaanpak methodisch werken. In de praktijkoefeningen ontbrak een leerlijn met een stijgende moeilijkheidsgraad. Ook zelfgestuurd leren kwam nauwelijks aan bod. De enge benadering van het leerplan hypothekeerde een doorleefde studiekeuze. De opvolging toont aan dat de vakgroep de tekorten in het onderwijsaanbod voldoende heeft weggewerkt. De school organiseert de lessen in twee blokken van vier en vijf lestijden. Dit maakt dat de leerplandoelstellingen geïntegreerd worden aangeboden en dat de leerlingen de theorie leren aan de hand van de praktijk. Ook in een goed gekozen extramuraal project komen verschillende leerplandoelstellingen mooi samen. De leerlingen oefenen voldoende de verschillende technieken en doen voldoende succeservaringen op. Door hun uitgebreide praktijkervaring kunnen ze een doordachte studiekeuze maken. Alle componenten van het leerplan komen evenwichtig aan bod. Enkel het kennismaken met de voedingssector krijgt wat minder aandacht. In 2012 volgde de evaluatiepraktijk de tekorten uit het onderwijsaanbod. De toetsen waren overwegend gericht op reproductie. Uit de opvolging blijkt dat de evaluatie voldoende het geheel van de leerstof en de leerplandoelen bestrijkt. Het beheersingsniveau van de evaluatiepraktijk is voldoende afgestemd op de leerplandoelstellingen. De toetsen peilen naar kennis, toepassing en inzicht. Af en toe bevatten ze nog kennisvragen voor leerplandoelstellingen die meer praktijkgericht zijn. 4 OV 43992 so GO! middenschool Bree te BREE (Schooljaar 2014-2015)
Leerbegeleiding Preventief Deskundigheidsbevordering Bij de doorlichting werden ICT en cursusmateriaal onvoldoende functioneel ingezet om het leerproces te ondersteunen. Op het moment van de opvolging is het cursusmateriaal opgebouwd op basis van de fasen van het methodisch werken en ondersteunt de onderwijspraktijk het leerproces. De leerlingen doorlopen systematisch tijdens de lessen deze fasen. Dit gebeurt voornamelijk leraargestuurd; het zelfstandig probleemoplossend werken en het zelfstandig planmatig handelen komen minder aan bod. De leerlingen maken gebruik van ICT in hun leerproces. Tijdens de doorlichting van 2012 evalueerde en verbeterde de vakgroep onvoldoende het eigen onderwijskundige handelen. Initiatieven rond professionalisering waren eerder summier. De vakgroep heeft een beroep gedaan op de pedagogische begeleidingsdienst om de hiaten in de leerplanrealisatie weg te werken. Een grondige studie van het leerplan en reflectie op het eigen onderwijskundig handelen leidden tot een aanzienlijke verbetering van de onderwijspraktijk. 3.2 Frans in aso, tweede graad in de studierichting Humane wetenschappen (leerplan 2012/002) Voldoet De vakgroep heeft de tekorten in voldoende mate weggewerkt. Het onderwijsaanbod is afgestemd op de leerplandoelstellingen waardoor de leerlingen de vijf taalvaardigheden voldoende inoefenen. De leerlingenevaluatie is voldoende representatief en de leerlingenresultaten voldoen. Onderwijsaanbod Evenwicht Bij de doorlichting in 2012 werd vastgesteld dat de onderwijspraktijk niet spoorde met de aanbevelingen van het leerplan. Leerlingen oefenden onvoldoende de taalvaardigheden in zinvolle contexten. Bij de opvolging blijkt dat de leraren succesvol ingezet hebben op communicatief taalonderwijs waarbij leerlingen voldoende kansen krijgen om de opgedane kennis ook effectief in te zetten in reële taalsituaties. Lezen, luisteren, spreken en mondelinge interactie worden voldoende frequent ingeoefend. De leerlingennotities tonen aan dat leerlingen eerder beperkt functionele schrijfopdrachten oefenen. Bij het aanbrengen van de taalkundige component, bewaakt men voldoende het evenwicht tussen reproductieve en communicatieve opdrachten. De leraren registreren het aanbod voor alle vaardigheden maar linken deze nog niet aan de eindtermen en leerplandoelen met het oog op het bewaken van het vereiste beheersingsniveau. Uit deze registratie blijkt eveneens de beperkte aandacht voor schrijfvaardigheid. In hun visietekst stellen de leraren communicatie als voornaamste doel voorop. Hierbij streven ze ernaar dat alle communicatie met en onder de leerlingen in de doeltaal verloopt. Ook tijdens de ervaringsreizen stimuleren de leraren het actief gebruik van de doeltaal, wat de taalverwerving van de leerlingen ondersteunt. Evaluatiepraktijk Evenwicht Transparantie In 2012 toonde de doorlichting aan dat de evaluatie van de leerlingen onvoldoende valide was door een te kennisgerichte evaluatie. De evaluatie voor schrijfvaardigheid was onvoldoende afgestemd op de eindtermen en leerplandoelen en gespreksvaardigheid werd niet geëvalueerd. De leerlingenresultaten waren zwak voor alle leerlingen. Bij de opvolging blijkt dat de leerlingenresultaten globaal voldoen. De leraren slagen erin de vaardigheidsgerichte onderwijspraktijk ook te vertalen in de evaluatiepraktijk. Opdat de vaardigheden meer gewicht krijgen in de evaluatie, werden op schoolniveau afspraken gemaakt over de puntenverdeling voor vaardigheden en ondersteunende kennis. Tevens werden ook afspraken gemaakt OV 43992 so GO! middenschool Bree te BREE (Schooljaar 2014-2015) 5
Leerbegeleiding Preventief Curatief Deskundigheidsbevordering Overleg Vorming over het voldoende frequent toetsen van lees-, luister-, schrijf-, spreek- en gespreksvaardigheid in het dagelijks werk. Op die manier wordt de evaluatie van de taalvaardigheden voldoende gespreid tijdens het schooljaar waardoor leerlingen een accuraat beeld hebben van hun leerproces. De vaardigheidstoetsing is voldoende uitdagend en afgestemd op de eindtermen en leerplandoelen. Enkel voor schrijfvaardigheid zijn nog niet alle opdrachten eenduidig geformuleerd of beantwoorden ze aan een reëel communicatief doel. Leraren streven er naar de beoordeling van schrijf-, spreek- en gespreksvaardigheid te baseren op duidelijke criteria. Bij de doorlichting in 2012 werd vastgesteld dat activerende werkvormen en differentiatie ontbraken in de klaspraktijk waardoor leerlingen onvoldoende aangespoord werden tot actieve deelname. Ook de remediëring was onvoldoende aangepast aan de noden van de leerlingen. Bij de opvolging blijkt dat de leraren streven naar een veilig leerklimaat waarin leerlingen risicoloos hun taalvaardigheden kunnen oefenen. Gevarieerde werkvormen en leerinhouden die afgestemd zijn op de leefwereld van de leerlingen, dragen bij tot een verhoogde leerlingenparticipatie. De vakgroep heeft voldoende aandacht voor het aanreiken van studietips en leerstrategieën met het oog op het vergroten van de autonomie van de leerlingen in hun leerproces. Ook zelfevaluaties en peerevaluaties betrekken leerlingen actief bij hun leerproces. Het gebruik van functionele schrijf- en spreekkaders is nog beperkt. Individuele remediëringsplannen en motiverende feedback sturen het leerproces bij indien nodig. In 2012 toonde de doorlichting aan dat de vakgroep er niet toe kwam om voldoende zelfkritisch het eigen didactisch handelen in vraag te stellen. Bij de opvolging blijkt dat de schoolleiding samen met de volledige vakgroep talen de werkpunten systematisch aangepakt heeft op basis van een gemeenschappelijke visie op taalonderwijs. Interne professionalisering en doelgerichte nascholing in samenwerking met de pedagogische begeleidingsdienst hebben geleid tot bijsturing en kwaliteitsverhoging van het onderwijs- en leerproces. Afspraken en afstemming met het vak Engels versterken de profilering van het taalonderwijs in de school. Het gestructureerd overleg met alle taalleraren stimuleert eveneens het zelfreflecterend vermogen en vergroot de gelijkgerichtheid. De vakbekwaamheid en de nieuwe interne dynamiek van de vakgroep talen staan voldoende garant voor verdere kwaliteitsbewaking. 6 OV 43992 so GO! middenschool Bree te BREE (Schooljaar 2014-2015)
4 ADVIES EN REGELING VOOR VERVOLG In uitvoering van het decreet betreffende de kwaliteit van onderwijs van 8 mei 2009 is het advies voor erkenning van tekort(en) zoals vermeld in punt 2 van dit verslag: GUNSTIG voor de erkenningsvoorwaarde 'voldoen aan de onderwijsdoelstellingen' voor alle structuuronderdelen, Humane wetenschappen, Kantoor en verkoop - Verzorging-voeding. Namens het inspectieteam Voor kennisname namens het bestuur Hilde DE RIJBEL de inspecteur-verslaggever Christel MOORS de directeur Datum van verzending aan de directie en het bestuur van de school OV 43992 so GO! middenschool Bree te BREE (Schooljaar 2014-2015) 7