Uitgebreide inhoudsopgave VOORWOORD LIJST MET GEHANTEERDE AFKORTINGEN VERKORTE INHOUDSOPGAVE UITGEBREIDE INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING WIJZIGINGEN IN WET- EN REGELGEVING V VII IX XI XXV 1 Wijzigingen in wetgeving XXV 1.1 Wetsvoorstel vennootschapsbelastingplicht overheidsondernemingen XXV 2 Nieuwe richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor grote en middelgrote stichtingen en verenigingen (RJ-bundel) XXV 2.1 Nieuwe richtlijnen van toepassing voor verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2014 XXVI 2.1.1 Financiële instrumenten XXVI 2.2 Nieuwe richtlijnen van toepassing voor verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2015 XXVI 2.2.1 Jaarverslag XXVI 2.2.2 Grondslagen in geval van discontinuïteit XXVII 2.2.3 Fusies en overnames onder gemeenschappelijke leiding XXVIII 3 Nieuwe richtlijnen voor de jaarverslaggeving voor kleine stichtingen en verenigingen (RJk-bundel) XXIX 3.1 Nieuwe richtlijnen van toepassing voor verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2014 XXIX 3.1.1 Financiële instrumenten hedge accounting XXIX 3.1.2 Financiële instrumenten afscheiden van embedded derivaten XXIX 3.2 Nieuwe richtlijnen van toepassing voor verslagjaren die aanvangen op of na 1 januari 2015 XXX 3.2.1 Grondslagen in geval van discontinuïteit XXX 3.2.2 Fusies en overnames onder gemeenschappelijke leiding XXX 4 Nieuwe ontwerprichtlijnen voor de jaarverslaggeving XXX 4.1 Grote en middelgrote stichtingen en verenigingen XXX 4.1.1 Vermelding accountantshonoraria XXX 4.1.2 Voorzieningen voor overheidsheffingen XXXI 4.1.3 Ontslagvergoedingen XXXI 4.1.4 Commerciële stichtingen en verenigingen XXXII 4.2 Kleine stichtingen en verenigingen XXXII 4.2.1 Ontslagvergoedingen XXXII XI
1 ALGEMENE BESCHOUWING WET- EN REGELGEVING 1 1.1 Inleiding 1 1.2 Algemene administratie en jaarrekeningverplichting 2 1.3 Doelstelling jaarrekening 2 1.4 Richtlijnen voor de jaarverslaggeving 3 1.5 Specifieke wettelijke jaarrekeningverplichtingen 4 1.6 Verplichtingen voor opmaken jaarrekening 4 1.7 Groottecriteria 6 1.8 Termijn voor opmaken jaarrekening 8 1.9 Ondertekenen jaarrekening 9 1.10 Vaststellen jaarrekening 9 1.11 Decharge van bestuurders en toezichthouders 10 1.12 Onderdelen jaarbericht 11 1.12.1 Algemeen 11 1.12.2 Jaarrekening 11 1.12.3 Jaarverslag (bestuursverslag) 12 1.12.4 Overige gegevens 12 1.13 Vergelijkbaarheid van cijfers 13 1.14 Openbaarmaking 14 1.15 Verstrekken jaarrekening aan ondernemingsraad 14 2 ALGEMENE GRONDSLAGEN 17 2.1 Doel en functie van de jaarrekening 17 2.2 Richtlijnen als normen voor het opstellen van de jaarrekening 17 2.3 Conceptual framework 18 2.3.1 Inleiding 18 2.3.2 Grondbeginselen 19 2.3.3 Kwalitatieve kenmerken van jaarrekeningen 22 2.4 Activa, vreemd vermogen, eigen vermogen, baten en lasten 26 2.4.1 Activa, vreemd vermogen en eigen vermogen 26 2.4.2 Baten en lasten 28 2.5 Verwerking van activa, vreemd vermogen, eigen vermogen en baten en lasten in de jaarrekening 29 2.6 Gebeurtenissen na balansdatum 31 2.7 Algemene grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 33 2.7.1 Stelselmatigheid 33 2.7.2 Toelichting oordelen en schattingen 34 2.7.3 Waardebegrippen 34 2.7.4 Informatie over actuele waarde 35 2.8 Salderen en verrekenen 36 2.9 Criteria voor vermelding van gegevens in de jaarrekening 37 2.10 Onderscheid tussen vaste en vlottende activa 39 2.11 Continuïteitsveronderstelling 40 2.11.1 Algemeen 40 XII
Uitgebreide inhoudsopgave 2.11.2 Jaarrekening in geval van onontkoombare discontinuïteit 43 2.11.2.1 Inhoud grondslagen op liquidatiebasis 43 2.11.2.2 Overgang naar grondslagen op liquidatiebasis 45 2.11.2.3 Presentatie en toelichting 46 2.11.2.4 Consolidatie 46 2.12 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 47 Bijlage 1. Schema situaties van discontinuïteit, bijbehorende grondslagen en toelichtingsvereisten 48 3 CONSOLIDATIE 49 3.1 Begripsbepaling 49 3.2 Consolidatieplicht 51 3.2.1 Consolidatieplicht van groepshoofd 51 3.2.2 Consolidatieplicht bij nevengeschikte organisaties 52 3.3 Vrijstelling consolidatieplicht voor kleine groepen 52 3.4 Consolidatiekring 53 3.4.1 Te consolideren organisaties 53 3.4.2 Facultatieve beperkingen van de consolidatiekring 53 3.5 Consolidatiegrondslagen 54 3.5.1 Consolidatie van stichtingen en verenigingen 54 3.5.2 Integrale en proportionele consolidatie 54 3.5.3 Uniforme grondslagen van waardering en resultaatbepaling 55 3.5.4 Eliminatie van relaties en resultaten 56 3.5.5 Balansdatum 56 3.6 Consolidatie bij verwerving en afstoting van in de consolidatie te betrekken maatschappijen 57 3.7 Presentatievereisten en -vrijstellingen voor de geconsolideerde jaarrekening 58 3.8 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 59 4 STELSELWIJZIGINGEN, SCHATTINGSWIJZIGINGEN EN FOUTENHERSTEL 61 4.1 Stelselwijzigingen 61 4.1.1 Begripsbepaling 61 4.1.2 Stelselkeuze en stelselmatigheid 62 4.1.3 Wijziging van een stelsel 63 4.1.4 Verwerking van een stelselwijziging 64 4.1.5 Vergelijkende cijfers 64 4.1.6 Toelichting met betrekking tot stelselwijzigingen 67 4.2 Schattingswijzigingen 68 4.2.1 Begripsbepaling 68 4.2.2 Verwerking van een schattingswijziging 69 4.2.3 Toelichting met betrekking tot schattingswijzigingen 70 4.3 Foutenherstel 70 4.3.1 Begripsbepaling 70 XIII
4.3.2 Fundamentele fouten 71 4.3.3 Toelichting met betrekking tot fundamentele fouten 72 4.3.4 Niet-fundamentele fouten 72 4.4 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 73 5 IMMATERIËLE VASTE ACTIVA 75 5.1 Begripsbepaling 75 5.2 Activering 75 5.2.1 Algemeen 75 5.2.2 Intern vervaardigde immateriële vaste activa 78 5.2.3 Uitgaven na eerste verwerking 80 5.3 Waardering 80 5.3.1 Verkrijgings- en vervaardigingsprijs 80 5.3.2 Actuele waarde 81 5.4 Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen 81 5.5 Presentatie en toelichting 82 5.6 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 84 6 MATERIËLE VASTE ACTIVA 85 6.1 Begripsbepaling 85 6.2 Verwerking in de balans 85 6.3 Waardering 92 6.4 Afschrijvingen 98 6.5 Desinvestering en ruil van materiële vaste activa 100 6.6 Presentatie en toelichting 103 6.7 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 105 7 FINANCIËLE VASTE ACTIVA 107 7.1 Begripsbepaling 107 7.1.1 Het begrip deelneming 107 7.1.2 Het begrip dochtermaatschappij 108 7.1.3 Het begrip joint venture 109 7.1.4 Overige effecten 109 7.2 Waardering en resultaatbepaling 109 7.2.1 De verkrijgingsprijs van een deelneming 109 7.2.2 Waarderingsgrondslagen en het criterium invloed van betekenis 110 7.2.3 Waardering op grond van de vermogensmutatiemethode 111 7.2.4 Waardering tegen nettovermogenswaarde 111 7.2.5 Waardering volgens zichtbaar eigen vermogen 114 7.2.6 Waardering volgens de vermogensmutatiemethode: overige aspecten 114 7.2.7 Waardering tegen verkrijgingsprijs of actuele waarde 121 7.2.8 Verwerking van resultaten op intercompanytransacties 122 7.2.9 Waardering van overige effecten en overige vorderingen 123 XIV
Uitgebreide inhoudsopgave 7.3 Presentatie en toelichting 123 7.3.1 Balans 123 7.3.2 Mutatieoverzicht 124 7.3.3 Staat van baten en lasten 125 7.3.4 Gegevens over kapitaalbelangen 125 7.3.5 Overige effecten 127 7.4 Verwerking van gehouden aandelen door stichting administratiekantoor 127 7.5 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 128 8 BIJZONDERE WAARDEVERMINDERINGEN VAN VASTE ACTIVA 129 8.1 Begripsbepaling 129 8.2 Het onderkennen van een bijzondere waardevermindering 129 8.3 Het bepalen van de realiseerbare waarde 130 8.3.1 Opbrengstwaarde 130 8.3.2 Bedrijfswaarde 130 8.4 Het bepalen en verantwoorden van een bijzondere waardevermindering 131 8.4.1 Het bepalen en verantwoorden van een bijzondere waardevermindering van een individueel actief 131 8.4.2 Het bepalen en verantwoorden van een bijzondere waardevermindering van een kasstroomgenererende eenheid 131 8.4.2.1 Het vaststellen van de kasstroomgenererende eenheid waartoe een actief behoort 131 8.4.2.2 De realiseerbare waarde en boekwaarde van een kasstroomgenererende eenheid 134 8.4.2.3 Wijze van toerekening bijzondere waardevermindering voor een kasstroomgenererende eenheid 134 8.4.3 Het bepalen en verantwoorden van een bijzondere waardevermindering van goodwill 135 8.4.4 Algemene bedrijfsactiva (bij meerdere kasstroomgenererende eenheden) 136 8.5 Het terugnemen van een bijzondere waardevermindering 137 8.5.1 Het terugnemen van een bijzondere waardevermindering voor een individueel actief 138 8.5.2 Het terugnemen van een bijzondere waardevermindering voor een kasstroomgenererende eenheid 138 8.5.3 Het terugnemen van een bijzondere waardevermindering voor goodwill 139 8.6 Vergoedingen voor bijzondere waardeverminderingen of verlies van activa 139 8.7 Presentatie en toelichting 140 8.8 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 141 XV
9 VOORRADEN 143 9.1 Begripsbepaling 143 9.2 Verwerking in de balans 143 9.3 Waardering 144 9.4 Presentatie en toelichting 146 9.5 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 147 10 OVERIGE VLOTTENDE ACTIVA 149 10.1 Begripsbepaling 149 10.2 Verwerking in de balans 150 10.2.1 Algemeen 150 10.2.2 Vorderingen 150 10.2.3 Overlopende activa 152 10.2.4 Effecten 153 10.2.5 Liquide middelen 153 10.2.6 Niet langer verwerken 153 10.3 Waardering 153 10.3.1 Vorderingen 153 10.3.2 Effecten 155 10.3.3 Liquide middelen 156 10.4 Toelichting 157 10.4.1 Vorderingen en overlopende activa 157 10.4.2 Effecten 158 10.4.3 Liquide middelen 158 10.5 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 159 11 EIGEN VERMOGEN 161 11.1 Begripsbepaling 161 11.2 Algemeen 161 11.2.1 Eigen vermogen als restpost in de jaarrekening 161 11.2.2 Eigen vermogen in enkelvoudige en geconsolideerde jaarrekening 161 11.2.3 Garantievermogen 162 11.3 Rubricering en toelichting 163 11.3.1 Presentatie in balans 163 11.3.2 Kapitaal 163 11.3.3 Statutaire reserves 163 11.3.4 Bestemmingsfondsen 163 11.3.5 Bestemmingsreserves 164 11.3.6 Herwaarderingsreserve 165 11.3.7 Reserve deelnemingen 165 11.3.8 Overige (vrije) reserves 165 11.3.9 Onverdeeld exploitatiesaldo 166 11.4 Rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen 166 XVI
Uitgebreide inhoudsopgave 11.5 Toelichting 166 11.6 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 167 12 VOORZIENINGEN 169 12.1 Begripsbepaling 169 12.2 Voorwaarden voor het vormen van voorzieningen 170 12.3 Het schatten van de omvang 174 12.4 Waardering van voorzieningen 177 12.5 Mutaties in voorzieningen 178 12.6 Presentatie en toelichting 179 12.7 Specifieke voorzieningen 180 12.7.1 Reorganisatievoorzieningen 180 12.7.2 Voorzieningen voor verlieslatende contracten 184 12.7.3 Voorzieningen uit hoofde van claims, geschillen en rechtsgedingen 185 12.7.4 Voorzieningen voor groot onderhoud 187 12.7.5 Andere kostenegalisatievoorzieningen 188 12.7.6 Voorzieningen voor overheidsheffingen 189 12.8 Vrijstellingen voor middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 190 Bijlage 1. Schema verwerking voorzieningen en niet in de balans opgenomen verplichtingen (ontleend aan RJ 252) 191 Bijlage 2. Schema vorming reorganisatievoorziening 192 13 PERSONEELSBELONINGEN 193 13.1 Begripsbepaling 193 13.2 Beloningen tijdens het dienstverband 193 13.3 Uitkeringen bij ontslag 197 13.4 Pensioentoezeggingen en vergelijkbare toezeggingen 199 13.4.1 Inleiding 199 13.4.2 Toepassing IFRS of US GAAP 199 13.4.3 Begripsbepaling 200 13.4.4 Benaderingen voor de verwerking van pensioenregelingen 200 13.5 Waardering en resultaatbepaling van pensioentoezeggingen 201 13.5.1 Verplichting-aan-de-pensioenuitvoerder-benadering 201 13.5.1.1 Algemeen 201 13.5.1.2 Aan de pensioenuitvoerder te betalen premies 201 13.5.1.3 Additionele verplichtingen aan de pensioenuitvoerder 201 13.5.2 Verplichting-aan-de-werknemer-benadering 206 13.5.2.1 Algemeen 206 13.5.2.2 Toezeggingen aan werknemers die nog niet zijn ondergebracht bij een pensioenuitvoerder 207 13.6 Presentatie en toelichting inzake pensioentoezeggingen 208 13.7 VUT en andere non-activiteitsregelingen 209 13.8 Beloningen bestuurders en toezichthouders 210 XVII
13.9 Beloningen topfunctionarissen publieke en semipublieke sector 213 13.10 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 218 14 SCHULDEN 219 14.1 Begripsbepaling 219 14.2 Verwerking 219 14.2.1 Opname 219 14.2.2 Salderen 220 14.2.3 Verplichtingen onder opschortende of ontbindende voorwaarden 220 14.2.4 Niet langer verwerken 220 14.3 Waardering 221 14.3.1 Waardering bij eerste verwerking 221 14.3.2 Waardering na eerste verwerking 221 14.3.3 Specifieke verplichtingen 222 14.4 Presentatie en toelichting 223 14.4.1 Splitsing naar categorie en looptijd 223 14.4.2 Toelichting 225 14.5 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 227 15 NIET IN DE BALANS OPGENOMEN VERPLICHTINGEN EN NIET IN DE BALANS OPGENOMEN ACTIVA 229 15.1 Niet in de balans opgenomen verplichtingen 229 15.2 Niet in de balans opgenomen activa 232 15.3 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 233 Bijlage 1. Schema verwerking voorzieningen en niet in de balans opgenomen verplichtingen (ontleend aan RJ 252) 234 16 FINANCIËLE INSTRUMENTEN 235 16.1 Inleiding 235 16.2 Begripsbepaling 235 16.3 Toepassingsgebied van RJ 290 238 16.4 Embedded derivaten 238 16.5 Opnemen en niet langer verwerken in de balans 239 16.5.1 Het opnemen van een financieel instrument 239 16.5.2 Het niet langer verwerken van een financieel instrument 240 16.6 Waardering en resultaatbepaling 242 16.6.1 Inleiding 242 16.6.2 Wettelijke bepalingen 242 16.6.3 Waardering bij eerste verwerking 243 16.6.4 Waardering na eerste verwerking 244 16.6.4.1 Algemeen 244 16.6.4.2 Overzicht waardering en resultaatbepaling na eerste verwerking 248 XVIII
Uitgebreide inhoudsopgave 16.6.4.3 Resultaatbepaling bij reële waarde met waardeverandering in de staat van baten en lasten versus waardeverandering in het eigen vermogen en (geamortiseerde) kostprijs 252 16.6.4.4 Bijzondere waardevermindering bij waardering tegen (geamortiseerde) kostprijs 253 16.7 Hedge accounting 255 16.7.1 Inleiding 255 16.7.2 Toepassen van hedge accounting 257 16.7.3 Verwerkingswijzen van de verschillende soorten hedge accounting 260 16.7.3.1 Inleiding 260 16.7.3.2 Verwerkingswijze kostprijshedge-accounting voor een renteswap 260 16.7.4 Aanvangen van hedge accounting na aanschaf hedge-instrument 266 16.7.5 Het beëindigen van hedge accounting 267 16.8 Presentatie 268 16.8.1 Presentatie als vlottend of als vast financieel actief 268 16.8.2 Presentatie als kortlopende of als langlopende financiële verplichting 268 16.8.3 Saldering 268 16.9 Toelichting 269 16.9.1 Toelichtingsvereisten op grond van RJ 290 269 16.9.2 Wettelijke toelichtingsvereisten opgenomen in RJ 290 274 16.10 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 275 Bijlage 1. Voorbeelden toepassing hedge accounting 277 17 LEASING 293 17.1 Begripsbepaling 293 17.2 Leaseclassificatie 293 17.3 Verwerking, waardering en resultaatbepaling 296 17.3.1 Verwerking van financiële leases in de jaarrekening van de lessee 296 17.3.1.1 Eerste verwerking 296 17.3.1.2 Waardering na eerste verwerking 297 17.3.2 Verwerking van operationele leases in de jaarrekening van de lessee 299 17.3.3 Verwerking van financiële leases in de jaarrekening van de lessor 300 17.3.4 Verwerking van operationele leases in de jaarrekening van de lessor 301 17.4 Sale-and-leasebacktransacties 301 17.5 Samengestelde transacties 303 17.6 Beoordelen of een overeenkomst een lease bevat 304 17.7 Special purpose entity 304 17.8 Toelichting 305 17.8.1 Toelichting van financiële leasing in de jaarrekening van de lessee 305 17.8.2 Toelichting van operationele leasing in de jaarrekening van de lessee 305 17.8.3 Toelichting van financiële leasing in de jaarrekening van de lessor 306 17.8.4 Toelichting van operationele leasing in de jaarrekening van de lessor 306 17.9 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 307 XIX
18 STAAT VAN BATEN EN LASTEN 309 18.1 Begripsbepaling 309 18.2 Uitgangspunt staat van baten en lasten 310 18.3 Moment van verantwoording 311 18.3.1 Moment van verantwoording: baten 311 18.3.2 Moment van verantwoording: lasten 312 18.4 Omvang van de opbrengst 313 18.5 Rubricering 314 18.5.1 Algemeen 314 18.5.2 Gewone en buitengewone baten en lasten 315 18.5.3 Saldo van de staat van baten en lasten en bestemming exploitatieresultaat 317 18.6 Specifieke posten en toelichtingen van de staat van baten en lasten 318 18.7 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 321 19 KASSTROOMOVERZICHT 323 19.1 Begripsbepaling 323 19.2 Doel en functie van het kasstroomoverzicht 323 19.3 Vorm en inhoud van het kasstroomoverzicht 323 19.3.1 Het middelenbegrip 324 19.3.2 Indeling van het kasstroomoverzicht 324 19.3.3 Bruto- of nettokasstromen 324 19.3.4 Kasstromen uit operationele activiteiten 325 19.3.5 Kasstromen uit investeringsactiviteiten 328 19.3.6 Kasstromen uit financieringsactiviteiten 328 19.3.7 Interest, dividend en winstbelastingen 329 19.4 Aandachtspunten bij het kasstroomoverzicht 329 19.5 Toelichting op het kasstroomoverzicht 331 19.6 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 333 Bijlage 1. Voorbeelden van kasstroomoverzichten 334 20 RENTELASTEN 337 20.1 Begripsbepaling 337 20.2 Verwerking 337 20.3 Presentatie en toelichting 339 20.4 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 340 21 SUBSIDIES 341 21.1 Inleiding 341 21.2 Algemene verwerkingscriteria 341 21.3 Exploitatiesubsidies 342 21.3.1 Begrip 342 21.3.2 Waardering en presentatie 342 XX
Uitgebreide inhoudsopgave 21.4 Financieringsfaciliteiten 343 21.4.1 Begrip 343 21.4.2 Waardering en presentatie 343 21.5 Ontwikkelingskredieten 344 21.5.1 Begrip 344 21.5.2 Waardering en presentatie 344 21.6 Investeringssubsidies 345 21.6.1 Begrip 345 21.6.2 Waardering en presentatie 345 21.7 Toelichting 346 21.8 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 346 22 SPECIFIEKE ONDERDELEN VAN DE TOELICHTING EN OVERIGE INFORMATIE 347 22.1 Algemeen 347 22.2 Functie en indeling van de toelichting 347 22.3 Verbonden partijen 349 22.4 Beëindiging van (bedrijfs)activiteiten 351 22.5 Gesegmenteerde informatie 352 22.6 Vermelding accountantskosten 352 22.7 Niet in de balans opgenomen regelingen 352 22.8 Dienstverlening uit hoofde van concessies 354 22.9 Kerncijfers, kengetallen en meerjarenoverzichten 354 22.10 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 355 23 FUSIES EN OVERNAMES 357 23.1 Inleiding 357 23.2 De aard van fusies en overnames 357 23.3 Verwerking van fusies en overnames van stichtingen en verenigingen 358 23.3.1 Inleiding 358 23.3.2 Verwerkingswijze bij juridische fusie 358 23.3.3 Verwerkingswijze bij betaling koopsom 359 23.3.4 Verwerkingswijze bij verwerving aandelen in een naamloze of besloten vennootschap 359 23.4 Pooling of interests 360 23.5 Fusies en overnames onder gemeenschappelijke leiding 361 23.6 Toelichting 362 23.6.1 Algemene toelichtingsvereisten 362 23.6.2 Additionele toelichtingsvereisten voor een samensmelting van belangen 362 23.6.3 Additionele toelichtingsvereisten voor een overname 363 23.7 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 363 XXI
24 BELASTINGEN NAAR DE WINST 365 24.1 Begripsbepaling 365 24.2 Belastingplicht stichtingen en verenigingen 366 24.3 Verwerking van over de verslagperiode verschuldigde en verrekenbare belastingen 369 24.4 Latente belastingen; verwerking bij tijdelijke verschillen 369 24.5 Latente belastingen; verwerking bij beschikbare voorwaartse verliescompensatie 371 24.6 Latente belastingen; waardering 373 24.7 Verwerking belastingen in het resultaat 376 24.8 Presentatie 377 24.9 Toelichting 378 24.10 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 379 25 OMZETBELASTING 381 25.1 Algemeen 381 25.2 Ondernemerschap voor de omzetbelasting 381 25.2.1 Het begrip ondernemerschap 381 25.2.2 Gevolgen van het ondernemerschap 381 25.2.3 Heffing van omzetbelasting bij subsidies 382 25.2.4 Heffing van omzetbelasting bij sponsoring 383 25.2.5 Heffing van omzetbelasting bij fondsenwerving 383 25.2.6 Heffing van omzetbelasting bij exploitatie kantine 384 25.2.7 Vrijstellingen van omzetbelasting 385 25.2.8 Het recht op aftrek van voorbelasting: toerekening indien zowel belaste als onbelaste prestaties 385 25.3 Verwerking en presentatie in de jaarrekening 386 26 JAARVERSLAG (BESTUURSVERSLAG) 389 26.1 Algemeen 389 26.2 Inhoud jaarverslag 390 26.2.1 Diepgang van de te verstrekken informatie 390 26.2.2 Te verstrekken algemene informatie 390 26.2.3 Informatie over financiële instrumenten 392 26.2.4 Risicoparagraaf 392 26.2.5 Informatie over maatschappelijke aspecten van ondernemen 393 26.2.6 Informatie over toepassing van gedragscodes 394 26.3 Vrijstellingen voor middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 395 27 COMMERCIËLE STICHTINGEN EN VERENIGINGEN 397 27.1 Begripsbepaling 397 27.2 Toepasselijkheid Titel 9 Boek 2 BW 397 XXII
Uitgebreide inhoudsopgave 27.2.1 Algemeen 397 27.2.2 In stand houden onderneming(en) 398 27.2.3 Netto-omzet 400 27.2.4 Openbaarmaking gelijkwaardige jaarrekening 402 27.3 Algemene richtlijnen voor commerciële stichtingen en verenigingen 402 27.3.1 Algemeen 402 27.3.2 Algemene vermeldingen in de toelichting 403 27.3.3 Totstandkoming financieel verslag 404 27.3.4 Modellen balans en winst-en-verliesrekening 404 27.3.5 Prijsgrondslagen 405 27.3.6 Eigen vermogen 405 27.3.6.1 Algemeen 405 27.3.6.2 Herwaarderingsreserve 406 27.3.6.3 Andere wettelijke reserves 410 27.3.7 Winst-en-verliesrekening respectievelijk exploitatierekening 413 27.3.8 Bezoldiging bestuurders en toezichthouders 414 27.3.9 Resultaatbestemming 414 27.4 Overige aspecten jaarrekening 414 27.5 Openbaarmaking jaarrekening door commerciële stichtingen en verenigingen 415 27.5.1 Termijnen openbaarmaking 415 27.5.2 Publicatieplicht jaarstukken 416 27.5.3 Groottecriteria 416 27.5.4 Inhoud publicatieplicht 417 27.5.5 Publicatieplicht kleine commerciële stichtingen en verenigingen 418 27.5.6 Sancties op niet-naleven jaarrekeningverplichtingen Titel 9 Boek 2 BW 419 27.6 Vrijstellingen middelgrote en kleine stichtingen en verenigingen 420 BIJLAGEN 421 Enkele bepalingen uit Boek 2 BW 421 Bepalingen van Titel 9 Boek 2 BW (Afdeling 1 t/m 13) 425 TREFWOORDENREGISTER 455 XXIII
XXIV