Sportvoorzieningen en sportdeelname in stad en land DSO 2013 Eindhoven 7 november 2013 Remco Hoekman Senior onderzoeker Mulier Instituut, Utrecht November, 2013
Inhoud Introductie: faciliterende rol van de overheid Theoretisch kader Rol van sportvoorzieningen bij de sportdeelname Round-up en onderzoeksprogramma sportvoorzieningen en sportdeelname
Faciliterende rol van de overheid Landelijke stimuleringsprogramma s Sportimpuls sport en bewegen in de buurt 85-90% van gemeentelijk budget naar sportaccommodaties (ongeveer 1 miljard meer dan 2 miljoen per gemeente) Doel: Verhogen sportdeelname: van 65% naar 75% in 2016
Sportdeelname (bevolking 6-79 jaar) Sportdeelname stabiel rond 65% (RSO-norm: 12 keer per jaar) 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 Sport participant (at least 12 times) Weekly participant (at least 40 times) Lidmaatschap vereniging stabiel op 29% van de bevolking
Socio-ecologisch model om sportdeelname te verklaren Socio-ecological model of Bronfenbrenner (1979) - onderscheiden van diverse omgevingen die van invloed zijn op (sport)gedrag Bron: Van Tuyckom 2011
Aanwezigheid van sportvoorzieningen in urbane en rurale gebieden Meer faciliteiten per inwoner in rurale gebieden maar meer diversiteit in aanbod van sportvoorzieningen in urbane gebieden. Sterk stedelijk Stedelijk Matig stedelijk Ruraal Sterk ruraal voetbalaccommodaties 9% 15% 14% 19% 43% fitness centra 21% 26% 21% 20% 13% sporthallen 9% 22% 22% 25% 22% golf 2% 12% 16% 25% 45% Bron: Accommodatiemonitor, Mulier Instituut
Sportdeelname naar stedelijkheid Maandelijkse sportdeelname (12x of meer) Wekelijkse sportdeelname (40x of meer) 66 66 66 63 64 50 51 54 55 54 Zeer sterk stedelijk Sterk stedelijk Matig stedelijk Weinig stedelijk Niet stedelijk Bron: OBiN 2010-2011
% Deelname aan sporttakken Beoefende sporten naar stedelijkheid (in % van de bevolking) 30 25 20 15 Zwemmen wandelen fitness fietsen 10 veldvoetbal 5 0 hardlopen tennis danssport gymnastiek Vecht- en verdedigingsport Zeer sterk stedelijk Sterk stedelijk Matig stedelijk Weinig stedelijk Niet stedelijk Bron: OBiN 2010-2011 hockey
Accommodatiegebruik naar stedelijkheid 35 30 25 20 15 10 5 openbare weg fitnesscentra overdekt zwembad sportvelden sporthal/sportzaal bos park 0 Zeer sterk stedelijk Sterk stedelijk Matig stedelijk Weinig stedelijk Niet stedelijk Source: OBiN 2010-2011
Sportaccommodaties in Nederland Netherlands
Veldhockey accommodaties
Mis je bepaalde sportvoorzieningen? 8% Ja, mis daadwerkelijk mogelijkheden Ga (meer) sporten als accommodatie aanwezig is 30% 15% Ja, mis mogelijkheden maar hoeft niet te veranderen Nee, gewenste mogelijkheden zijn in de buurt 43% 19% 38% ja misschien nee 47% Nee, geen behoefte aan Zwembad meest gewenste aanvullende voorziening Aanvullende sportvoorzieningen vooral gewenst door sporters!
Round-up Goede sport infrastructuur (sportverenigingen, sportaccommodaties, openbare ruimte) Niet-sporters hebben geen behoefte aan aanvullende sportvoorzieningen (geen interesse in sport). Invloed van fysieke omgeving verschillen in accommodatiegebruik en beoefende sporten. Sportvoorzieningen op zichzelf hebben weinig tot geen effect op de sportdeelname van de bevolking. Behoefte aan meer onderzoek Voor het verhogen van sportdeelname, de meest haalbare benadering (in tijden van bezuinigingen) is: focussen op wat er is en beter gebruik maken van accommodaties
Onderzoeksprogramma 2013-2017 Sportvoorzieningen en sportdeelname 1. Aanbodgericht: gevolgen van verzelfstandiging/privatisering en concentratie schaalvergroting van sportaccommodaties 2. Vraaggericht: Bereikbaarheidsanalyses voor de sport (toegankelijkheid, afstandvervalanalyses, reisbereidheid) 3. Beleidsgericht: Bouwstenen voor een doelmatiger sportaccommodatiebeleid
Bedankt Hartelijk dank voor uw aandacht! voor uw aandacht! mulier instituut Herculesplein 269 3584 AA Utrecht t (030) 721 02 20 i www.mulierinstituut.nl Remco Hoekman r.hoekman@mulierinstituut.nl Voor meer informatie: www.mulierinstituut.nl
Nieuwe accommodatie herverdeling sporters of meer sporters? Meer keuze in de stad maar geen hogere sportdeelname Meer deelname aan voetbal bij beperkte diversiteit in aanbod Relatie accommodatie en deelname bij hockey, maar onduidelijk of dit nieuwe sporters trekt Nieuwe sporthal leidt vaak tot verplaatsing van behoefte (iedereen wil nieuwe sporthal benutten) en verruimen van trainingsuren Aanname: Nieuwe accommodatie leidt tot herverdeling van sporters
Kenmerken Nederland Welvarend land Beperkte ongelijkheid en beperkte inkomensverschillen Hoge participatie in vrijwilligerswerk Poldermodel samenwerking boven conflict Hoge bevolkingsdichtheid (500 inwoners per km 2 ) Gunstige condities voor sportdeelname