directe en indirecte kosten

directe en indirecte kosten primitieve opslagm ethode dat is écht primitief Bij de primitieve opslagmethode worden de totale indirecte kosten uitgedrukt in een percentage van de totale directe kosten. (gebudgetteerde) indirecte kosten x 100% (gebudgetteerde) directe kosten voorbeeld 1 De totale indirecte kosten van een meubelzaak bedragen 475.000,-. De inkoopwaarde van de omzet is 1.150.000,-. De eigenaar verwacht voor het komende jaar dat de indirecte kosten met 10% zullen stijgen. Bij een gelijkblijvende omzet voor het komende jaar verwacht de eigenaar, als gevolg van gunstiger inkoopcondities, een daling van de inkoopwaarde met 50.000,-. Het opslagpercentage voor indirecte kosten voor het komende jaar wordt dan als volgt berekend: De gebudgetteerde indirecte kosten voor het komende jaar zijn: 475.000,- + (10% van 475.000,-) = 522.500,-, De gebudgetteerde inkoopwaarde van de omzet voor het komende jaar is: 1.150.000,- -/- 50.000,- = 1.100.000,-. Het opslagpercentage voor indirecte kosten is dan: 522.500,- x 100% = 47,5% 1.100.000,- Als je de inkoopprijs verhoogt met het opslagpercentage van de indirecte kosten, dan krijg je de kostprijs. Deze prijs heb je als detaillist minimaal nodig om geen verlies te lijden. Natuurlijk tel je bij de kostprijs nog een winstpercentage. Zo ontstaat de verkoopprijs van het artikel. Door deze prijs te verhogen met het btw-percentage krijg je de theoretische consumentenprijs. Het prijsschema ziet er als volgt uit: directe kosten = inkoopprijs opslagpercentage indirecte kosten + kostprijs winstopslag + verkoopprijs btw + theoretische consumentenprijs werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 157

voorbeeld 2 Het opslagpercentage voor indirecte kosten in een groentespeciaalzaak is 30%. De winstopslag is 20% van de kostprijs. De btw is 6%. Voor de berekening van de (theoretische) consumentenprijs van een bloemkool, die een inkoopprijs heeft van 0,65, worden de gegevens ingevuld in het bovenstaande prijsschema. Dat prijsschema ziet er dan als volgt uit: inkoopprijs 0,65 opslagpercentage indirecte kosten 0,20 + kostprijs 0,85 winstopslag 0,17 + verkoopprijs 1,02 btw 0,06 + theoretische consumentenprijs 1,08 werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 158

opgaven 1. De inkoopwaarde van de omzet in een speelgoedzaak wordt voor het volgende jaar gebudgetteerd op 185.000,-. De totale exploitatiekosten worden gebudgetteerd op 81.500,-. Het opslagpercentage voor de exploitatiekosten wordt berekend volgens de primitieve opslagmethode. Bereken het opslagpercentage voor de exploitatiekosten (afronden op één decimaal nauwkeurig). Opslagpercentage = 81.500,- 185.000,- x 100% = 44,1% van de inkoop. 2. De consumentenomzet van een speciaalzaak in jeans en vrijetijdskleding bedraagt dit jaar 702.360,-. De brutowinst is 32%, terwijl de exploitatiekosten 122.700,- bedragen. Het opslagpercentage voor de exploitatiekosten voor het komende jaar wordt berekend, door de exploitatiekosten van dit jaar uit te drukken in een percentage van de inkoopwaarde van de omzet van dit jaar. Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken de inkoopwaarde van de omzet van dit jaar van deze speciaalzaak. De omzet is 702.360,- 1,21 = 580.462,81. De inkoopwaarde is 580.462,81 x 0,68 = 394.714,71. b. Bereken het opslagpercentage voor de exploitatiekosten voor het komende jaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). Opslagpercentage = 122.700,- 394.714,71 x 100% = 31,1% van de inkoop. 3. De consumentenomzet van een speciaalzaak in meubelen bedraagt dit jaar 900.000,-. De brutowinst is 35%, terwijl de exploitatiekosten 185.000,- bedragen. Het opslagpercentage voor de exploitatiekosten voor het komende jaar wordt berekend, door de exploitatiekosten van het vorige jaar uit te drukken in een percentage van de inkoopwaarde van de omzet van dit jaar. Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken de inkoopwaarde van de omzet van dit jaar van deze speciaalzaak. De omzet is 900.000,- 1,21 = 743.801,65. De inkoopwaarde is 743.801,65 x 0,65 = 483.471,07. b. Bereken het opslagpercentage voor de exploitatiekosten voor het komende jaar (afronden op één decimaal nauwkeurig). Opslagpercentage = 185.000 483.471,07 x 100% = 38,3%. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 159

4. Voor het beoordelen van de consumentenprijzen berekent Piet Klerks, eigenaar van een schoenenwinkel in Dalfsen, de kostprijs van een artikel door de inkoopprijs te verhogen met een opslagpercentage van de indirecte kosten. Piet berekent dit opslagpercentage door de exploitatiekosten van het afgelopen jaar uit te drukken in een percentage van de totale inkoopwaarde van de omzet. Gegevens afgelopen jaar: inkoopwaarde van de omzet 1.125.000,-, exploitatiekosten 787.500,-. Bereken het opslagpercentage van de indirecte kosten van deze onderneming. Opslagpercentage = 787.500,- 1.125.000,- x 100%= 70% van de inkoopprijs. 5. De inkoopwaarde van de omzet in een fotospeciaalzaak wordt voor het volgende jaar gebudgetteerd op 410.000,-. De totale exploitatiekosten worden gebudgetteerd op 152.000,-.Het opslagpercentage voor de exploitatiekosten wordt berekend volgens de primitieve opslagmethode. Bereken het opslagpercentage voor de exploitatiekosten (afronden op één decimaal nauwkeurig). Opslagpercentage = 152.000,- 410.000,- x 100% = 37,1% van de inkoopprijs. 6. De eigenaar van een banketbakkerij in Ulestraten berekent de kostprijs voor een deel van zijn assortiment, door de inkoopprijs te verhogen met een opslagpercentage van de indirecte kosten. Dit opslagpercentage berekent hij door de exploitatiekosten van het afgelopen jaar uit te drukken in een percentage van de totale inkoopwaarde van de omzet. Gegevens afgelopen jaar: inkoopwaarde van de omzet 225.000,-, exploitatiekosten 405.000,-. Bereken het opslagpercentage van de indirecte kosten van deze banketbakkerij. Opslagpercentage = 405.000,- 225.000,- x 100%= 180% van de inkoopprijs. 7. In een rijwielzaak in Kudelstaart berekent de ondernemer de kostprijs van een artikel, door de inkoopprijs te verhogen met een opslagpercentage van de indirecte kosten. Dit opslagpercentage berekent hij door de exploitatiekosten van het afgelopen jaar uit te drukken in een percentage van de totale inkoopwaarde van de omzet. Gegevens afgelopen jaar: inkoopwaarde van de omzet 775.000,-, exploitatiekosten 317.764,-. a. Bereken het opslagpercentage van de indirecte kosten van deze rijwielzaak. Opslagpercentage = 317.764,- 775.000,- x 100%= 41,0%. b. Bereken de kostprijs van een dynamo, als de inkoopprijs 6,40 is. Kostprijs = 6,40 x 1,41 = 9,02. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 160

8. Een detaillist in huishoudelijke artikelen ontvangt een inkoopfactuur, waarop onder andere staat: 36 fonduestellen 576,00 10% korting 57,60-518,40 Btw 21% 108,86 + Totaal 627,26 De detaillist berekent het opslagpercentage voor de exploitatiekosten aan de hand van de gegevens van het vorige boekjaar. De inkoopwaarde van de omzet was toen 242.800,- en de exploitatiekosten waren toen 133.540,-. Het opslagpercentage voor de exploitatiekosten wordt berekend door de exploitatiekosten uit te drukken in een percentage van de inkoopwaarde van de omzet. a. Bereken het opslagpercentage voor de exploitatiekosten. Opslagpercentage = 133.540,- 242.800,- x 100%= 55,0%. b. Bereken de kostprijs van een fonduestel. ( 518,40 36) x 1,55 = 22,32. 9. Een detaillist in hifi apparatuur ontvangt een inkoopfactuur, waarop onder andere staat: 15 minisets type DC715 7.200,- 10% korting 720,- - 6.480,- Btw 21% 1.360,80 + Totaal 7.840,80 De detaillist berekent het opslagpercentage voor de exploitatiekosten aan de hand van de gegevens van het vorige boekjaar. De inkoopwaarde van de omzet was toen 1.059.500,- en de exploitatiekosten waren toen 204.800,-. Het opslagpercentage voor de exploitatiekosten wordt berekend door de exploitatiekosten uit te drukken in een percentage van de inkoopwaarde van de omzet. a. Bereken het opslagpercentage voor de exploitatiekosten. Opslagpercentage = 204.800,- 1.059.500,- x 100%= 19,3%. b. Bereken de kostprijs van een miniset.. ( 6.480 15) x 1,193 = 515,38. 10. De heer J. Pisters, eigenaar van een speciaalzaak in schoenen, koopt 100 paar laarzen à 30,- (inclusief btw h-tarief) per paar. Om de theoretische consumentenprijs van een paar laarzen vast te stellen, gebruikt hij de volgende percentages: een opslagpercentage voor de exploitatiekosten, een winstopslag van 40%, te berekenen in procenten van de kostprijs, Het opslagpercentage voor de exploitatiekosten wordt berekend door de werkelijke exploitatiekosten uit het vorige boekjaar uit te drukken in een percentage van de inkoopwaarde van de omzet uit het vorige boekjaar. Voor de btw geldt het h-tarief. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 161

Gegevens uit het vorige boekjaar: inkoopwaarde omzet 525.000,- loonkosten 125.500,- afschrijvingskosten 8.350,- huisvestingskosten 55.900,- rentekosten vreemd vermogen 17.250,- overige exploitatiekosten 39.750,- a. Bereken het opslagpercentage voor de exploitatiekosten (afronden op één decimaal nauwkeurig). Exploitatiekosten zijn 246.750,-. Opslagpercentage = 246.750,- 525.000,- x 100%= 47%. b. Bereken de theoretische consumentenprijs van één paar laarzen. ( 30,- 1,21) x 1,47 x 1,40 x 1,21 = 61,74. 11. Anke de Groot, eigenaresse van een speciaalzaak in vis, begroot de inkoopwaarde van de omzet voor het komende jaar op 127.300,-. De exploitatiekosten (indirecte kosten) worden gebudgetteerd op 60.400,-. Voor het berekenen van de kostprijs worden de exploitatiekosten uitgedrukt in een percentage van de inkoopwaarde van de omzet. a. Bereken het opslagpercentage voor de exploitatiekosten (afronden op één decimaal nauwkeurig). Opslagpercentage = 60.400,- 127.300,- x 100%= 47,4%. b. Bereken de kostprijs van: een kilo kabeljauw, die ingekocht wordt voor 3,75,- (exclusief btw) per kilo, een makreel, die ingekocht wordt voor 1,05 (exclusief btw) per stuk. kabeljauw 3,75 x 1,474 = 5,53. makreel 1,05 x 1,474 = 1,55. 12. De heer L. Gerards is eigenaar van een tabaksspeciaalzaak. In de winkel wordt het assortiment in twee afdelingen verkocht, te weten: afdeling 1 met tabakswaren, afdeling 2 met tijdschriften en snoepgoed. De heer L. Gerards verwacht voor het komende jaar voor afdeling 1 een omzet van 450.000,- en voor afdeling 2 een omzet van 300.000,-. Verwacht wordt dat de omzet van afdeling 1 als volgt over het jaar verdeeld zal zijn: 1e kwartaal 75.000,- 2e kwartaal 125.000,- 3e kwartaal 100.000,- 4e kwartaal 150.000,- De te verwachten exploitatiegegevens voor het komende jaar zijn: indirecte kosten 60.000,- directe kosten afdeling 1: 13.500,- afdeling 2: 11.400,- werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 162

brutowinstpercentage afdeling 1: 13% afdeling 2: 40% De indirecte kosten zijn gelijkmatig per kwartaal verdeeld. Ze worden naar de twee afdelingen toegerekend in de verhouding tot de te verwachten omzet van de afdelingen. a. Bereken voor deze twee afdelingen de directe kosten in procenten van de omzet. 13.500,- 450.000,- x 100%= 3% (afdeling 1) 11.400,- 300.000,- x 100%= 3,8% (afdeling 2) b. Bereken het te verwachten resultaat van afdeling 1 in het vierde kwartaal van het komende jaar, indien nog gegeven is dat de indirecte kosten per afdeling worden verdeeld naar verhouding van de te verwachten omzet per kwartaal. Omzet is 150.000,- Directe kosten 3% vd omzet = 4.500,- Directe kosten via inkoopwaarde 150.000 x 0,87 = 130.500,- Indirecte kosten 150.000/450.000 x 450.000/75.000 x 60.000,- = 12.000,- Bedrijfsresultaat 3.000,- 13. Een detaillist heeft voor het komende jaar de volgende prognose opgesteld: omzet 900.000,- inkoopwaarde 760.000,- - brutowinst 140.000,- betaalde loonkosten 35.000,- huisvestingskosten 18.000,- verkoopkosten 21.000,- betaalde interest 14.500,- afschrijvingskosten 12.500,- overige exploitatiekosten 12.000,- niet-fiscale kosten 1.000,- + 114.000,- - nettowinst 26.000,- Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken het opslagpercentage voor de exploitatiekosten als de detaillist ervan uitgaat dat de exploitatiekosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet (afronden op één decimaal nauwkeurig). 114.000,- 760.000,- x 100%= 15,0%. b. Bereken de (theoretische) consumentenprijs van een artikel dat een inkoopprijs heeft van 0,65 terwijl de brutowinst van dat artikel 20% van de verkoopprijs is. Inkoopprijs 0,65 80% Brutowinst 0,16 20% Verkoopprijs 0,81 100% Btw 21% 0,17 21% Theoretische consumentenprijs 0,98 121% werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 163

c. Bereken de nettowinst van dat artikel. Inkoopprijs 0,65 Opslag indirecte kosten 15% 0,10 Kostprijs 0,75 Verkoopprijs 0,81 Nettowinst per artikel 0,06 14. Voor het beoordelen van de consumentenprijzen, hanteert mevrouw K. Dohmen de primitieve opslagmethode. Gezien de aard van de onderneming drukt zij de exploitatiekosten uit in procenten van de inkoopwaarde van de omzet. Mevrouw K. Dohmen beschikt over de onderstaande prognoses voor het komende jaar: consumentenomzet 558.000,- brutowinstpercentage: 35% loonkosten 115.000,- huisvestingskosten 25.000,- verkoopkosten 12.000,- rentekosten 20.000,- afschrijvingskosten 10.000,- overige exploitatiekosten 9.000,- Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken het opslagpercentage voor de exploitatiekosten dat mevrouw K. Dohmen het komende jaar zal hanteren (afronden op één decimaal nauwkeurig). 191.000,- (0,65 x 100/121x 558.000,-) x 100% = 63,7% b. Tegen welke prijs moet mevrouw K. Dohmen een jurk met een consumentenprijs van 179,- inkopen, als zij een nettowinst wil behalen van 12% van de verkoopprijs? Consumentenprijs 179,00 Btw 21% 179 121 x 21 = 31,07 Verkoopprijs 147,93 Nettowinst 12% 17,75 Kosten + Inkoopprijs 130,18 = 163,7% Inkoopprijs = 100% = 130,18 163,7% x 100% = 79,52. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 164

kostenverdeelstaat eerlijk verdelen Bij het vaststellen van de consumentenprijs zul je ook rekening moeten houden met de hoogte van de exploitatiekosten per afdeling of per artikelgroep. Om te komen tot verschillende opslagpercentages voor de verschillende artikelgroepen, kun je de exploitatiekosten via een kostenverdeelstaat over de diverse artikelgroepen verdelen. De verdeelsleutels die hiervoor in een detailhandelsonderneming vaak gehanteerd worden, zijn: voor de loonkosten: het aantal gewerkte uren per afdeling, voor de huisvestingskosten: de verhouding van de winkelvloeroppervlakte per afdeling, voor de overige exploitatiekosten: de verhouding van de inkoopwaarde van de omzet per afdeling. voorbeeld De gegevens in de tabel hebben betrekking op de verschillende afdelingen van een kledingzaak in het centrum van Venlo van het afgelopen jaar. afdeling aantal gewerkte uren aantal m 2 winkelvloeroppervlakte inkoopwaarde per afdeling Herenkleding 7.000 70 400.000,- Dameskleding 11.000 90 500.000,- Kinderkleding 12.000 40 350.000,- Totaal 30.000 200 1.250.000,- Verdere gegevens de totale loonkosten bedragen 360.000,- de totale huisvestingskosten bedragen 210.000,- de totale overige exploitatiekosten bedragen 250.000,- Op basis van de bovengenoemde verdeelsleutels worden de: loonkosten per afdeling als volgt verdeeld over de: herenafdeling 7.000 30.000 x 360.000,- = 84.000,- damesafdeling 11.000 30.000 x 360.000,- = 132.000,- kinderafdeling 12.000 30.000 x 360.000,- = 144.000,- huisvestingskosten per afdeling als volgt verdeeld over de: herenafdeling 70 200 x 210.000,- = 73.500,- damesafdeling 90 200 x 210.000,- = 94.500,- kinderafdeling 40 200 x 210.000,- = 42.000,- overige exploitatiekosten per afdeling als volgt verdeeld over de: herenafdeling 400.000,- 1.250.000,- x 250.000,- = 80.000,- damesafdeling 500.000,- 1.250.000,- x 250.000,- = 100.000,- kinderafdeling 350.000,- 1.250.000,- x 250.000,- = 70.000,- samengevat De totale indirecte kosten (in euro s) per afdeling zijn: werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 165

afdeling loonkosten huisvestings- overige totale kosten exploitatiekosten exploitatiekosten Heren 84.000,- 73.500,- 80.000,- 237.500,- Dames 132.000,- 94.500,- 100.000,- 326.500,- Kinderen 144.000,- 42.000,- 70.000,- 256.000,- De opslagpercentages van de indirecte kosten volgens de primitieve opslagmethode zijn dan per afdeling (afgerond op één decimaal nauwkeurig): herenafdeling 237.500,- 400.000,- x 100% = 59,4 % damesafdeling 326.500,- 500.000,- x 100% = 65,3 % kinderafdeling 256.000,- 350.000,- x 100% = 73,1 % Je ziet dan verschillende opslagpercentages voor de indirecte kosten per afdeling. Hiermee wordt rekening gehouden bij de bepaling van de consumentenprijs van een artikel. opgaven 15. De huisvestingskosten van een dames- en herenconfectiezaak bedragen 44.700,-. Deze kosten worden verdeeld over de dames- en herenafdeling in de verhouding van de benodigde vierkante meters winkelvloeroppervlakte. De winkelvloeroppervlakte van de damesafdeling is 270 m² en die van de herenafdeling is 180 m². Verdeel de huisvestingskosten over de twee afdelingen. Dameskleding 270/450 x 44.700,- = 26.820,- Herenkleding 180/450 x 44.700,- = 17.880,- 16. De huisvestingskosten van een doe-het-zelfzaak worden voor het volgende jaar gebudgetteerd op 50.000,-. De huisvestingskosten worden naar de afdelingen toegerekend in de verhouding van de benodigde vierkante meters winkelvloeroppervlakte. De benodigde vierkante meters winkelvloeroppervlakte zijn: ijzerwaren 60 m² sanitair 35 m² hout 85 m² diversen 120 m² Bereken de gebudgetteerde huisvestingskosten per afdeling voor het volgende jaar (afronden op hele euro s). Ijzerwaren 60/300 x 50.000,- 10.000,- Sanitair 35/300 x 50.000,- 5.833,- Hout 85/300 x 50.000,- 14.167,- Diversen 120/300 x 50.000,- 20.000,- Controle 50.000,- werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 166

17. In de plaatselijke supermarkt is afgelopen jaar 480.000,- aan personeelskosten uitgegeven. De indirecte loonkosten worden aan een afdeling toegewezen op basis van het aantal gewerkte uren in de afdeling. Het aantal gewerkte uren is als volgt verdeeld: afdeling aantal gewerkte uren Food 25.000 Non-food 5.000 Totaal 30.000 Bereken de indirecte loonkosten per afdeling. Food 480.000,- 30.000 x 25.000 = 400.000,- Non-food 480.000,- 30.000 x 5.000 = 80.000,- 18. In de plaatselijke supermarkt is afgelopen jaar 440.000,- aan huisvestingskosten uitgegeven. Deze kosten worden aan een afdeling toegewezen op basis van het aantal m 2 winkelvloeroppervlakte van de betreffende afdeling. Het aantal m 2 winkelvloeroppervlakte is als volgt verdeeld: afdeling aantal m 2 winkelvloeroppervlakte Food 1.600 Non-food 600 Totaal 2.200 Bereken de huisvestingskosten per afdeling. Food 440.000,- 2.200 x 1.600 = 320.000,- Non-food 440.000,- 2.200 x 600 = 160.000,- 19. Frans Ritzen exploiteert in de Wachtendonckstraat een winkel in dames- en herenkleding, sportartikelen, schoenen, lederwaren en reisartikelen. De verkoop van deze artikelgroepen vindt plaats in twee panden die naast elkaar liggen. Frans maakt gebruik van een centraal magazijn dat achter één van de winkelpanden ligt. Frans beschikt over de volgende exploitatiegegevens van het afgelopen jaar. inkoopwaarde directe loonkosten indirecte loonkosten huisvestingskosten overige exploitatiekosten dames- en herenkleding x 1,- 300.000 110.000 sportartikelen x 1,- 200.000 100.000 schoenen x 1,- 260.000 130.000 lederwaren x 1,- 240.000 120.000 totaal x 1,- 1.000.000 460.000 30.000 92.400 160.600 De indirecte kosten worden met behulp van de volgende verdeelsleutels aan de vier artikelgroepen toegerekend. De indirecte loonkosten worden verdeeld naar de verhouding dames- en herenkleding : sportartikelen : schoenen : lederwaren. Deze verhouding is 5 : 6 : 8 : 6. De huisvestingskosten worden verdeeld naar rato van de winkelvloeroppervlakte van de artikelgroepen. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 167

Deze is voor: de dames- en herenkleding 170 m² de sportartikelen 90 m² de schoenen 130 m² de lederwaren en reisartikelen 110 m² De overige exploitatiekosten worden over de artikelgroepen verdeeld naar rato van de totale directe kosten. a. Verdeel de indirecte kosten over de verschillende artikelgroepen. Lonen Dames: 5/25 x 30.000,- 6.000,- Sport: 6/25 7.200,- Schoenen: 8/25 9.600,- Lederwaren: 6/25 7.200,- Huisvestingskosten Dames: 170/500 x 92.400,- 31.416,- Sport: 90/500 16.632,- Schoenen: 130/500 24.024,- Lederwaren: 110/500 20.328,- Overige exploitatiekosten Dames: 41/146 x 160.600,- 45.100,- Sport: 30/146 33.000,- Schoenen: 39/146 42.900,- Lederwaren: 36/146 39.600,- b. Bereken de opslagpercentages voor de indirecte kosten voor de afdeling lederwaren, als de indirecte lonen worden uitgedrukt in procenten van de directe lonen, de overige exploitatiekosten in procenten van de totale directe kosten en de huisvestingskosten in procenten van de inkoopwaarde (afronden op één decimaal nauwkeurig). Indirecte loonkosten: 7.200,- 120.000,- x 100% 6% Huisvestingskosten: 20.328,- 240.000,- x 100% 8,5% Overige kosten: 39.600,- 360.000,- x 100% 11% 20. De huisvestingskosten van een supermarkt worden voor het volgende jaar gebudgetteerd op 112.000,-. De huisvestingskosten worden naar de afdelingen toegerekend in de verhouding van de benodigde vierkante meters winkelvloeroppervlakte. De benodigde vierkante meters winkelvloeroppervlakte zijn: aardappelen, groenten, fruit 25 m² vers vlees 25 m² vers zelfbediening 100 m² houdbaar 250 m² Bereken de gebudgetteerde huisvestingskosten per afdeling voor het volgende jaar. Agf 25/400 x 112.000,- 7.000,- Vers Vlees 25/400 x 112.000,- 7.000,- Vers ZB 100/400 x 112.000,- 28.000,- Houdbaar 250/400 x 112.000,- 70.000,- Controle 112.000,- werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 168

21. Godelieve Meertens werkt als filiaalmanager in opleiding in een damesmodezaak in Gorinchem. In het kader van haar opleiding geeft haar praktijkopleider haar gegevens van de zaak van het afgelopen jaar. Aan de hand van deze gegevens moet Godelieve de opslagpercentages voor de indirecte kosten per afdeling berekenen. De gegevens zijn: afdeling aantal gewerkte uren aantal m 2 wvo inkoopwaarde per afdeling Herenkleding 3.000 80 400.000,- Dameskleding 4.000 50 500.000,- Kinderkleding 1.000 30 100.000,- Totaal 8.000 160 1.000.000,- Verdere gegevens de totale loonkosten bedragen 120.000,-, de totale huisvestingskosten bedragen 240.000,-, de totale overige exploitatiekosten bedragen 200.000,-, a. Verdeel de exploitatiekosten over de drie afdelingen, waarbij de volgende verdeelsleutels gehanteerd worden: voor de loonkosten: het aantal gewerkte uren per afdeling, voor de huisvestingskosten: de verhouding van de winkelvloeroppervlakte per afdeling, voor de overige exploitatiekosten: de verhouding van de inkoopwaarde van de omzet per afdeling. De loonkosten per afdeling zijn herenafdeling 120.000 8.000 x 3.000 = 45.000 damesafdeling 120.000 8.000 x 4.000 = 60.000 kinderafdeling 120.000 8.000 x 1.000 = 15.000 De huisvestingskosten per afdeling zijn herenafdeling 240.000 160 x 80 = 120.000 damesafdeling 240.000 160 x 50 = 75.000 kinderafdeling 240.000 160 x 30 = 45.000 De overige exploitatiekosten per afdeling zijn herenafdeling 200.000 1.000.000 x 400.000 = 80.000 damesafdeling 200.000 1.000.000 x 500.000 = 100.000 kinderafdeling 200.000 1.000.000 x 100.000 = 20.000 De totale indirecte kosten per afdeling zijn herenafdeling 45.000 + 120.000 + 80.000 = 245.000 damesafdeling 60.000 + 75.000 + 100.000 = 235.000 kinderafdeling 15.000 + 45.000 + 20.000 = 80.000 werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 169

b. Bereken de opslagpercentages van de indirecte kosten per afdeling volgens de primitieve opslagmethode (afronden op één decimaal nauwkeurig). De opslagpercentages van de indirecte kosten zijn dan per afdeling herenafdeling 245.000 400.000 x 100% = 61,30 % damesafdeling 235.000 500.000 x 100% = 47,00 % kinderafdeling 80.000 100.000 x 100% = 80,00 % 22. Jochen Biermans exploiteert een meubelzaak in Eijsden. Aan de hand van de exploitatiegegevens van het afgelopen jaar berekent Jochen de opslagpercentages voor de indirecte kosten per afdeling. De gegevens zijn: afdeling aantal gewerkte uren aantal m 2 wvo inkoopwaarde per afdeling Keukens 10.000 120 1.200.000,- Slaapkamers 14.000 360 1.500.000,- Woonkamers 16.000 420 2.300.000,- Totaal 40.000 900 5.000.000,- Verdere gegevens de totale loonkosten bedragen 640.000,-, de totale huisvestingskosten bedragen 630.000,-, de totale overige exploitatiekosten bedragen 500.000,-. a. Verdeel de exploitatiekosten over de drie afdelingen, waarbij de volgende verdeelsleutels gehanteerd worden: voor de loonkosten: het aantal gewerkte uren per afdeling, voor de huisvestingskosten: de verhouding van de winkelvloeroppervlakte per afdeling, voor de overige exploitatiekosten: de verhouding van de inkoopwaarde van de omzet per afdeling. De loonkosten per afdeling zijn Keukens 640.000 40.000 x 10.000 = 160.000 Slaapkamers 640.000 40.000 x 14.000 = 224.000 Woonkamers 640.000 40.000 x 16.000 = 256.000 De huisvestingskosten per afdeling zijn Keukens 630.000 900 x 120 = 84.000 Slaapkamers 630.000 900 x 360 = 252.000 Woonkamers 630.000 900 x 420 = 294.000 De overige exploitatiekosten per afdeling zijn Keukens 500.000 5.000.000 x 1.200.000 = 120.000 Slaapkamers 500.000 5.000.000 x 1.500.000 = 150.000 Woonkamers 500.000 5.000.000 x 2.300.000 = 230.000 De totale indirecte kosten per afdeling zijn Keukens 160.000 + 84.000 + 120.000 = 364.000 Slaapkamers 224.000 + 252.000 + 150.000 = 626.000 Woonkamers 256.000 + 294.000 + 230.000 = 780.000 werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 170

b. Bereken de opslagpercentages van de indirecte kosten per afdeling volgens de primitieve opslagmethode (afronden op één decimaal nauwkeurig). De opslagpercentages van de indirecte kosten zijn dan per afdeling Keukens 364.000 1.200.000 x 100% = 30,3 % Slaapkamers 626.000 1.500.000 x 100% = 41,7 % Woonkamers 780.000 2.300.000 x 100% = 33,9 % c. Bereken voor de volgende artikelen de theoretische consumentenprijs (afronden op veelvouden van 50 euro): keuken, inkoopprijs 4.200,-, winstopslag 15% van de kostprijs, bankstel, inkoopprijs 2.840-, winstopslag 20% van de kostprijs, slaapkamer, inkoopprijs 3.500,- winstopslag 17,5% van de kostprijs. directe kosten keuken 4.200,00 opslagperc, ind. kosten 30,3% 1.272,60 + kostprijs 5.472,60 winstopslag 15% 820,89 + verkoopprijs 6.293,49 BTW 21% 1.321,63 + consumentenprijs 7.615,12 = 7.600,- directe kosten bankstel 2.840,00 opslagperc, ind. kosten 33,9% 962,76 + kostprijs 3.802,76 winstopslag 15% 760,55 + verkoopprijs 4.563,31 BTW 21% 958,30 + consumentenprijs 5.521,61 = 5.500,- directe kosten slaapkamer 3.500,00 opslagperc, ind. kosten 41,7% 1.459,50 + kostprijs 4.959,50 winstopslag 15% 867,91 + verkoopprijs 5.827,41 BTW 21% 1.223,76 + consumentenprijs 7.051,17 = 7.100,- werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 171

23. De heer Jan Braken exploiteert een supermarkt in het wijkwinkelcentrum Zuidhof van de gemeente Geleen. Voor het berekenen van de opslagpercentages voor het bepalen van de (theoretische) consumentenprijs voor aardappelen, groenten, fruit, vers vlees en vleeswaren, maakt hij een kostenverdeelstaat. De kostenverdeelstaat ziet er als volgt uit: kruidenierswaren x 1,- tabaksartikelen x 1,- agf x 1,- vers vlees en vleeswaren x 1,- omzet inkoopwaarde 2.285.438 1.935.461 307.677 283.456 234.539 172.039 702.107 493.328 brutowinst 349.977 24.221 62.500 208.779 af: loonkosten huisvestingskosten verkoopkosten betaalde interest afschrijvingskosten overige exploitatiekosten 160.000 87.330 35.928 20.005 40.054 21.190 10.400 2.630 928 222 150 181 30.000 12.260 4.072 5.679 2.173 3.166 80.000 20.410 14.000 4.333 29.579 2.567 totale exploitatiekosten 364.507 14.511 57.350 150.889 bedrijfsresultaat - 14.530 9.711 5.150 57.890 Jan berekent de opslagpercentages volgens de primitieve opslagmethode. a. Bereken het opslagpercentage voor de agf-afdeling (afronden op twee decimalen nauwkeurig). 57.350,- 172.039,- x 100% 33,34%. b. Bereken het opslagpercentage voor de vers vlees en vleeswarenafdeling (afronden op twee decimalen nauwkeurig). 150.889,- 493.328,- x 100% 30,59%. c. Bereken het opslagpercentage voor de exploitatiekosten en de winst voor de agf-afdeling, als Jan een resultaat op die afdeling wil behalen van 10.000,-, uitgaande van gelijkblijvende kosten (afronden op twee decimalen nauwkeurig). ( 57.350,- + 10.000,-) 172.039,- x 100% 39,15%. d. Bereken, uitgaande van het antwoord op vraag c de theoretische consumentenprijs van een kilo prei, waarvan de inkoopprijs 0,67 per kilo is. Voor de btw geldt het l-tarief (afronden op hele eurocenten.) Inkoopprijs 0,67 Opslag 39,15% 0,26 Verkoopprijs 0,93 Btw 6% 0,06 Th. Consumentenprijs 0,99 werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 172

werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 173 EIW BV 24. De heer J. Derksen exploiteert een winkel in ijzerwaren en gereedschappen in Leeuwarden. Het pand, waarin de winkel gevestigd is, heeft twee verkoopruimten, namelijk een afdeling (Afd. I) waar uitsluitend ijzerwaren worden verkocht (75 m² wvo) en een grotere ruimte (Afd. II) waar de overige artikelen worden verkocht (225 m² wvo). De heer J. Derksen verkoopt de volgende artikelgroepen: artikelgroep omzetaandeel ijzerwaren 31% gereedschappen en houtwaren 27% tuingereedschappen, -artikelen 8% lijmen, kitten, opvullers 5% elektrotechnische artikelen 8% sanitaire artikelen 5% overige artikelgroepen 16% Inkoopwaarde De te verwachten inkoopwaarde van de omzet voor het komende jaar bedraagt 445.000,-, waarvan 125.000,- voor de afdeling ijzerwaren. Loonkosten Voor de afdeling ijzerwaren is een verkoopster aangetrokken die 1.250,- bruto per maand verdient. De andere afdeling wordt onder andere gerund door een verkoper die 1.400,- bruto per maand verdient. In de winkel werkt een jongste bediende die 100,- bruto per week verdient. De jongste bediende werkt twee vijfde deel van zijn arbeidstijd in de ijzerwarenafdeling. De resterende tijd is hij werkzaam in de andere afdeling. Het gewaardeerd loon van de heer J. Derksen wordt geschat op 30.000,- per jaar. De premie van de sociale werknemersverzekeringen, die voor rekening van de heer J. Derksen komen, bedraagt samen 18%. De vakantietoeslag bedraagt 8%. Huisvestingskosten Het winkelpand is gehuurd voor 16.000,- per jaar. Een schoonmaakster maakt 2 x per week de winkel schoon. Zij verdient 250,- bruto per maand. De te verwachten kosten van schoonmaakmateriaal zijn 10,- per week. De kosten van het energiebedrijf worden geschat op 300,- per maand. Overige exploitatiekosten De te verwachten overige exploitatiekosten voor het komende jaar zijn: reclamekosten 5.995,- kosten van vervoermiddelen 6.205,- administratiekosten 4.775,- diversen 3.107,- De heer J. Derksen berekent per jaar één opslagpercentage voor de totale exploitatiekosten per afdeling. Dit opslagpercentage per afdeling wordt berekend door de totale exploitatiekosten uit te drukken in procenten van de inkoopwaarde van de omzet. Voor het berekenen van de opslagpercentages worden de totale exploitatiekosten naar de twee afdelingen toegerekend, waarbij de indirecte exploitatiekosten als volgt over de twee

afdelingen verdeeld worden: gewaardeerd loon: naar de verhouding Afd. I : Afd. II is 3 : 5, huisvestingskosten: naar rato van de winkelvloeroppervlakte van de afdelingen, overige exploitatiekosten: naar rato van het omzetaandeel van de afdelingen. Voor de btw geldt het h-tarief. EIW BV a. Bereken de totale exploitatiekosten van afdeling I en van afdeling II. Bereken het opslagpercentage voor de totale exploitatiekosten van afdeling I en van afdeling II (afronden op twee decimalen nauwkeurig). totaal Afdeling I Afdeling II Loonkosten 12 x 1.250,- x 1,08 x 1,18 19.116,00 19.116,00 12 x 1.400,- x 1,08 x 1,18 21.406,92 21.406,92 52 x 100,- x 1,08 x 1,18 6.626,88 2.650,75 3.976,13 Gewaardeerd loon 30.000,00 11.250,00 18.750,00 Huisvestingskosten Huur 16.000,00 Werkster 250,- x 12 x 1,08 x 1,18 3.823,20 Schoonmaak 520,00 Gas/Water 3.600,00 23.943,20 5.985,80 17.957,40 Overige exploitatiekosten 20.082,00 6.225,42 13.856,58 Totale kosten per afdeling 121.178,0 0 45.227,97 75.950,03 Afdeling I 45.227,97 125.000,- x 100% = 36,18% Afdeling II 75.950,03 320.000,- x 100% = 23,73% b. Bereken de theoretische consumentenprijs van één elektrische cirkelzaag die een inkoopprijs heeft van 80,-. De brutowinst wordt begroot op 30%. Inkoop 80,00 = 70% Brutowinst 34,29 Verkoopprijs 114,29 Btw 21% 24,00 Theoretische consumentenprijs 138,29 werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 174

verfijnde opslagmethode dat is écht nauwkeurig Bij de verfijnde opslagmethode worden de directe en de indirecte kosten in soorten gesplitst. Vervolgens wordt er per soort een opslagpercentage berekend. De opslagpercentages worden berekend aan de hand van de werkelijke directe en indirecte kostenbedragen van de vorige periode of aan de hand van de verwachte (gebudgetteerde) directe en indirecte kostenbedragen van een volgende periode. De som van de directe en indirecte kosten per eenheid product is de kostprijs. De meest gangbare opslagpercentages zijn: voor de huisvestingskosten: (gebudgetteerde) huisvestingskosten (gebudgetteerde) inkoopwaarde van de omzet voor de indirecte loonkosten: (gebudgetteerde) indirecte loonkosten (gebudgetteerde) directe loonkosten x 100% x 100% voor de overige exploitatiekosten: (gebudgetteerde) overige exploitatiekosten (gebudgetteerde) totale directe exploitatiekosten x 100% voorbeeld Van een detailhandelsonderneming zijn de volgende gegevens bekend: Gebudgetteerde directe kosten voor het komende jaar: inkoopwaarde omzet 100.000,- directe loonkosten 60.000,- Gebudgetteerde indirecte kosten voor het komende jaar: huisvestingskosten 28.000,- indirecte loonkosten 42.000,- overige exploitatiekosten 8.000,- Van een artikel uit het assortiment van deze detailhandelsonderneming zijn de volgende gegevens bekend: de inkoopprijs is 11,-, het directe loon is 2,50, de winstopslag is 10% van de kostprijs, het btw-percentage is 21%. Voor het vaststellen van de (theoretische) consumentenprijs van dit artikel, moeten eerst de verschillende opslagpercentages berekend worden. Hiervoor wordt gebruikgemaakt van de eerdergenoemde berekeningswijzen. Het opslagpercentage voor de: werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 175

huisvestingskosten is dan: 28.000,- 100.000,- x 100% = 28% indirecte loonkosten is dan: 42.000,- 60.000,- x 100% = 70% overige exploitatiekosten is dan: 8.000,- 160.000,- x 100% = 5% Voor de berekening van de (theoretische) consumentenprijs wordt gebruikgemaakt van het onderstaande staatje: inkoopprijs 11,00 direct loon 2,50 + totale directe kosten 13,50 opslag huisvestingskosten 28% 3,08 + opslag indirecte loonkosten 70% 1,75 + Opslag ov.exploitatiekosten 5% 0,68 + kostprijs 19,01 winstopslag 1,90 + verkoopprijs 20,91 btw 4,60 + (theoretische) consumentenprijs 26,51 werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 176

opgaven 25. Een detailhandelsonderneming beschikt over de volgende gegevens: inkoopwaarde omzet 384.000,- directe loonkosten 68.200,- indirecte loonkosten 27.300,- huisvestingskosten 42.250,- overige exploitatiekosten 67.850,- a. Bereken de opslagpercentages voor de indirecte kosten (afronden op één decimaal nauwkeurig), als: de indirecte loonkosten verband houden met de directe loonkosten, de huisvestingskosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet, de overige exploitatiekosten verband houden met de totale directe kosten. Ind. Loonkosten: 27.300,- 68.200,- x 100% 40% Huisvestingskosten: 42.250,- 384.000,- x 100% 11% Overige exploitatiekosten: 67.850,- 452.200,- x 100% 15% b. Bereken het opslagpercentage voor de exploitatiekosten als de totale exploitatiekosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet (afronden op één decimaal nauwkeurig). 205.600,- 384.000,- x 100% = 53,5%. 26. Een detailhandelsonderneming beschikt over de volgende gegevens: inkoopwaarde omzet 425.000,- directe loonkosten 32.000,- indirecte loonkosten 8.000,- huisvestingskosten 50.000,- overige exploitatiekosten 49.500,- a. Bereken de opslagpercentages voor de indirecte kosten (afronden op één decimaal nauwkeurig), als: de indirecte loonkosten verband houden met de directe loonkosten, de huisvestingskosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet, de overige exploitatiekosten verband houden met de totale directe kosten. Ind. loonkosten: 8.000,- 32.000,- x 100% 25% Huisvestingskosten: 50.000,- 425.000,- x 100% 11,8% Overige exploitatiekosten: 49.500,- 457.000,- x 100% 10,8% b. Bereken het opslagpercentage voor de exploitatiekosten als de totale exploitatiekosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet (afronden op één decimaal nauwkeurig). 139.500,- 425.000,- x 100% = 32,8%. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 177

27. Vienna Cornips heeft een parfumerie in Gouda. Zij beschikt over de volgende gegevens over het afgelopen jaar: de directe loonkosten bedragen 32.000,-, de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 400.000,-, de indirecte loonkosten bedragen 19.200,-, de huisvestingskosten bedragen 168.000,-, de overige exploitatiekosten bedragen 43.200,-. Bereken de opslagpercentages voor de indirecte kosten als: de indirecte loonkosten verband houden met de directe loonkosten, de huisvestingskosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet, de overige exploitatiekosten verband houden met de totale directe kosten. Afronden op één decimaal nauwkeurig. Het opslagpercentages voor de indirecte loonkosten is: 19.200 32.000 x 100% = 60 % v.h. direct loon. Het opslagpercentages voor de huisvestingskosten is: 168.000 400.000 x 100% = 42 % v.d. inkoopwaarde Het opslagpercentages voor de overige exploitatiekosten is: 43.200 432.000 x 100% = 10 % v.d. totale dir. kosten 28. Hay Venema exploiteert een speelgoedwinkel in Dordrecht. Hij beschikt over de volgende gegevens over het afgelopen jaar: de directe loonkosten bedragen 41.000,-, de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 500.000,-, de indirecte loonkosten bedragen 16.400,-, de huisvestingskosten bedragen 325.000,-, de overige exploitatiekosten bedragen 108.200,-. Bereken de opslagpercentages voor de indirecte kosten als: de indirecte loonkosten verband houden met de directe loonkosten, de huisvestingskosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet, de overige exploitatiekosten verband houden met de totale directe kosten. Afronden op één decimaal nauwkeurig. Het opslagpercentages voor de indirecte loonkosten is 16.400 41.000 x 100% = 40 % v.h. direct loon. Het opslagpercentages voor de huisvestingskosten is 325.000 500.000 x 100% = 65 % v.d. inkoopwaarde Het opslagpercentages voor de overige exploitatiekosten is 108.200 541.000 x 100% = 20 % v.d. totale dir. kosten werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 178

29. Romy Hoogvliet exploiteert een drogisterij in Norg. Zij beschikt over de volgende gegevens over het afgelopen jaar: de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 800.000,-, de directe loonkosten bedragen 70.000,-, de indirecte loonkosten bedragen 26.600,-, de huisvestingskosten bedragen 288.000,-, de overige exploitatiekosten bedragen 130.500,-. Bereken de opslagpercentages voor de indirecte kosten als: de indirecte loonkosten verband houden met de directe loonkosten, de huisvestingskosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet, de overige exploitatiekosten verband houden met de totale directe kosten. Afronden op één decimaal nauwkeurig. Het opslagpercentages voor de indirecte loonkosten is 26.600 70.000 x 100% = 38 % v.h. direct loon. Het opslagpercentages voor de huisvestingskosten is 288.000 800.000 x 100% = 36 % v.d. inkoopwaarde Het opslagpercentages voor de overige exploitatiekosten is 130.050 870.000 x 100% = 15 % v.d. totale dir. kosten 30. Nienke Nabuurs heeft een winkel in huishoudelijke artikelen in Amstelveen. Zij beschikt over de volgende gegevens over het afgelopen jaar: de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 2.000.000,-, de directe loonkosten bedragen 650.000,-, de indirecte loonkosten bedragen 130.000,-, de huisvestingskosten bedragen 480.000,-, de overige exploitatiekosten bedragen 58.300,-. Bereken de opslagpercentages voor de indirecte kosten als: de indirecte loonkosten verband houden met de directe loonkosten, de huisvestingskosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet, de overige exploitatiekosten verband houden met de totale directe kosten. Afronden op één decimaal nauwkeurig. Het opslagpercentages voor de indirecte loonkosten is 130.000 650.000 x 100% = 20 % v.h. direct loon. Het opslagpercentages voor de huisvestingskosten is 480.000 2.000.000 x 100% = 24 % v.d. inkoopwaarde Het opslagpercentages voor de overige exploitatiekosten is 58.300 2.650.000 x 100% = 2,2 % v.d. totale dir. kosten werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 179

31. Maartje Huismans exploiteert een kantoorartikelenwinkel in Rhenen. Zij beschikt over de volgende gegevens over het afgelopen jaar: de inkoopwaarde van de omzet bedraagt 525.000,-, de directe loonkosten bedragen 175.000,-, de indirecte loonkosten bedragen 52.500,-, de huisvestingskosten bedragen 241.500,-, de overige exploitatiekosten bedragen 48.600,-. Bereken de opslagpercentages voor de indirecte kosten als: de indirecte loonkosten verband houden met de directe loonkosten, de huisvestingskosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet, de overige exploitatiekosten verband houden met de totale directe kosten. Afronden op één decimaal nauwkeurig. Het opslagpercentages voor de indirecte loonkosten is 52.500 175.000 x 100% = 30 % v.h. direct loon. Het opslagpercentages voor de huisvestingskosten is 241.500 525.000 x 100% = 46 % v.d. inkoopwaarde Het opslagpercentages voor de overige exploitatiekosten is 52.500 700.000 x 100% = 7,5 % v.d. totale dir. kosten 32. Kalis Urnubi uit Renesse gebruikt in zijn meubelzaak de volgende opslagpercentages: opslagpercentage voor het indirecte loon bedraagt 35% van het directe loon, opslagpercentage voor de huisvestingskosten bedraagt 25% van de inkoopwaarde, opslagpercentage overige exploitatiekosten bedraagt 12% van de totale directe kosten. Kalis koopt een fauteuil in, met een inkoopprijs van 234,-. De directe loonkosten behorende bij deze fauteuil bedragen 16,-. Bereken de kostprijs van deze fauteuil. inkoopprijs 234,00 direct loon 16,00 + Totale directe kosten 250,00 opslag voor indirect loon is 35% van 16,00 = 5,60 opslag voor huisvestingskosten is 25% van 234,00 = 58,50 opslag voor overige exploitatiekosten is 12% van 250,00 = 30,00 + Totale indirecte kosten = 94,10 totale directe kosten 250,00 totale indirecte kosten 94,10 + kostprijs 344,10 werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 180

33. Kelly Verstappen uit Posterholt gebruikt in haar modezaak de volgende opslagpercentages: opslagpercentage voor het indirecte loon bedraagt 30% van het directe loon, opslagpercentage voor de huisvestingskosten bedraagt 27% van de inkoopwaarde, opslagpercentage overige exploitatiekosten bedraagt 11% van de totale directe kosten. Kelly koopt een pantalon in, met een inkoopprijs van 29,-. De directe loonkosten behorende bij deze pantalon bedragen 4,-. Bereken de kostprijs van deze pantalon. inkoopprijs 29,00 direct loon 4,00 + Totale directe kosten 33,00 opslag voor indirect loon is 30% van 4,00 = 1,20 opslag voor huisvestingskosten is 27% van 29,00 = 7,83 opslag voor overige exploitatiekosten is 11% van 33,00 = 3,63 + Totale indirecte kosten = 12,66 totale directe kosten 33,00 totale indirecte kosten 12,66 + kostprijs 45,66 34. Johan van Beveren exploiteert een tuincentrum in Schayk. Uit de administratie van het afgelopen jaar blijken de volgende gegevens: inkoopwaarde van de omzet 1.500.000,- directe loonkosten 160.000,- indirecte loonkosten 94.000,- huisvestingskosten 510.000,- overige exploitatiekosten 83.000,- a. Bereken de opslagpercentages voor de indirecte kosten als: de indirecte loonkosten verband houden met de directe loonkosten, de huisvestingskosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet, de overige exploitatiekosten verband houden met de totale directe kosten. Afronden op één decimaal nauwkeurig. Opslagpercentage Ind. loonkosten: 94.000,- 160.000,- x 100% = 58,75% van de directe loonkosten. Opslagpercentage Huisvestingskosten 510.000,- 1.500.000,- x 100% = 34% van de inkoopprijs. Opslagpercentage Overige exp.kosten 83.000,- 1.660.000,- x 100% = 5% van de tot. dir. kosten. Johan hanteert een winstopslag van 16% van de kostprijs. Johan koopt 1.500 kunststof bloembakken in, met een totale inkoopprijs van 1.200,-. Het directe loon schat Johan op 0,80 per bloembak. werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 181

b. Bereken de (theoretische) consumentenprijs van een kunststof bloembak. inkoopprijs is 1.200,- 1.500 = 0,80 0,80 direct loon 0,80 + totale directe kosten 1,60 opslag voor indirect loon is 58,75% van 0,80 0,47 opslag voor huisvestingskosten is 34% van 0,80 0,27 opslag voor ov. Exploitatiekosten is 5% van 1,60 0,08 + totale indirecte kosten 0,82 totale directe kosten 1,60 totale indirecte kosten 0,82 + kostprijs 2,44 winstopslag 16% van de kostprijs 0,39 + verkoopprijs 2,83 btw 19% van de verkoopprijs 0,54 + theoretische consumentenprijs 3,37 35. Supermarkteigenaar Jaap Aarts beschikt over de volgende prognosecijfers voor het komende jaar: kruidenierswaren x 1,- zuivel x 1,- agf x 1,- Inkoopwaarde 960.000 200.000 280.000 Directe lonen 90.000 24.000 28.800 Totale directe kosten 1.050.000 224.000 308.800 Indirecte loonkosten 99.400 14.200 28.400 Huisvestingskosten 48.000 6.200 9.300 Overige exploitatiekosten 24.000 5.000 7.000 Totale indirecte kosten 171.400 25.400 44.700 Voor de btw van het agf-assortiment geldt het l-tarief. a. Bereken het opslagpercentage voor de agf-afdeling, als Jaap de totale exploitatiekosten uitdrukt in procenten van de inkoopwaarde van de omzet (afronden op één decimaal nauwkeurig). ( 44.700,- + 28.800,-) 280.000,- x 100% = 26,3% b. Bereken de theoretische consumentenprijs van één kilo spruitjes, als Jaap rekent met een winstpercentage van 50% van de inkoopprijs. De inkoopprijs van 1 kilo spruitjes is 0,80. 0,80 x 1,763 x 1,06 = 1,50 c. Bereken de opslagpercentages voor de zuivelafdeling als: de indirecte loonkosten verband houden met de directe lonen (afronden op één decimaal nauwkeurig), de huisvestingskosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet (afronden op één decimaal nauwkeurig), de overige exploitatiekosten verband houden met de totale directe kosten (afronden op één decimaal nauwkeurig). werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 182

Indirecte loonkosten: ( 14.200,- 24.000,-) x 100% 59,2% Huisvestingskosten: ( 6.200,- 200.000,-) x 100% 3,1% Overige: ( 5.000,- 224.000,-) x 100% 2,2% 36. Johnny van Loon exploiteert een sportzaak in Ankeveen. Uit de administratie van het afgelopen jaar blijken de volgende gegevens: inkoopwaarde van de omzet 800.000,- directe loonkosten 160.000,- indirecte loonkosten 35.600,- huisvestingskosten 168.000,- overige exploitatiekosten 48.000,- a. Bereken de opslagpercentages voor de indirecte kosten als: de indirecte loonkosten verband houden met de directe loonkosten, de huisvestingskosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet, de overige exploitatiekosten verband houden met de totale directe kosten. Afronden op één decimaal nauwkeurig. Opslagpercentage indirecte loonkosten 35.600,- 160.000,- = 22,25% van de directe loonkosten. Opslagpercentage huisvestingskosten 168.000,- 800.000,- = 21% van de inkoopprijs Opslagpercentage overige exploitatiekosten 48.000,- 960.000,- = 5% van de tot. dir. kosten Johnny hanteert een winstopslag van 18% van de kostprijs. Johnny koopt 24 basketballen in, met een totale inkoopprijs van 180,-. Het directe loon schat Johnny op 1,50 per basketbal. b. Bereken de (theoretische) consumentenprijs van een basketbal. inkoopprijs is 180,- 24 7,50 direct loon 1.50 + totale directe kosten 9,00 opslag voor indirect loon is 22,25% van 1,50 0,33 opslag voor huisvestingskosten is 21% van 7,50 1,58 opslag voor ov. exploitatiekosten is 5% van 9,00 0,45 + totale indirecte kosten 2,36 totale directe kosten 9,00 totale indirecte kosten 2,36 + kostprijs 11,36 winstopslag 18% van de kostprijs 2,04 + verkoopprijs 13,40 btw 21% van de verkoopprijs 2,81 + theoretische consumentenprijs 16,21 werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 183

37. De heer. A. van Schendel, eigenaar van een speelgoedspeciaalzaak, beschikt over de volgende gegevens: inkoopwaarde van de omzet 449.000,- directe loonkosten 53.000,- indirecte loonkosten 21.200,- huisvestingskosten 35.920,- overige exploitatiekosten 85.340,- Voor de berekening van de kostprijs maakt de heer A. van Schendel gebruik van drie opslagpercentages voor de indirecte kosten. Bij de berekening van die opslagpercentages gaat hij ervan uit, dat de indirecte loonkosten verband houden met de directe loonkosten, dat de huisvestingskosten verband houden met de inkoopwaarde van de omzet en dat de overige exploitatiekosten verband houden met de totale directe kosten. De directe loonkosten worden geschat op 12% van de inkoopprijs. De heer A. van Schendel berekent de verkoopprijs, door de kostprijs van een artikel te verhogen met 20% voor winstopslag. Voor de btw geldt het h-tarief. a. Bereken de drie opslagpercentages voor de indirecte kosten (afronden op één decimaal nauwkeurig). Indirecte loonkosten: 21.200,- 53.000,- x 100% 40% Huisvestingskosten: 35.920,- 449.000,- x 100% 8% Overige expl.kn: 85.340,- 502.000,- x 100% 17%. b. Bereken de (theoretische) consumentenprijs voor een artikel dat een inkoopprijs heeft van 10,- (afronden op hele eurocenten nauwkeurig). inkoopprijs 10,00 direct loon 12% 1,20 totale directe kosten 11,20 indirecte loonkosten 40% 0,48 huisvestingskosten 8% 0,80 overige exploitatiekosten 17% 1,90 totale indirecte kosten 3.18 + kostprijs 14,38 winstopslag 20% van de kostprijs 2,88 + verkoopprijs 17,26 btw 21% van de verkoopprijs 3,62 + theoretische consumentenprijs 20,88 werkschrift bedrijfseconomisch rekenen: exploitatiekosten UITWERKINGEN Pagina 184