Addendum op het Wmo-Meerjarenbeleidsplan 2013 2016 gemeente Rozendaal 1
Inhoudsopgave 2 Inleiding 3 Deel I De Wmo in Rozendaal: nu en straks 4 1. Wat is nieuw in de Wmo 2015? 4 2. Relatie met Wmo-Meerjarenbeleidsplan 2013-2016 6 Deel II Nieuwe voorstellen per Wmo resultaatgebied 7 Algemeen 7 Resultaatgebied 1 7 Voorstel 1. Ontmoeting en ontspanning mogelijk maken op kern- en wijkniveau Voorstel 2. Maatwerkvoorziening ter ontlasting van mantelzorgers Voorstel 3. Ondersteuning Rozendaalse vrijwilligers Resultaatgebied 2 8 Voorstel 4. Facilitering van kosteloze onafhankelijke cliëntondersteuning Voorstel 5. Juridische kaders zijn passend voor de voorzieningen Voorstel 6. Aandacht voor nieuwe functie begeleiding Resultaatgebied 3 10 Voorstel 7. Invullen gemeentelijke verantwoordelijkheid voor beschermd wonen Voorstel 8. Aansluiten bij inloopfunctie GGZ als een algemene voorziening De financiën 11 A. De Wmo in de gemeentebegroting B. De ontwikkeling van de rijksbijdrage Bijlagen: 1. Voorstellen uit het het Wmo meerjarenbeleidsplan 2013-2016 i 2. Lijst met afkortingen v 2
Inleiding Op 1 januari 2015 is de nieuwe Wmo, de Wmo 2015, in werking getreden, gelijktijdig met de transitie van een aantal nieuwe taken naar de gemeentelijke overheid. Er wordt hard gewerkt aan een Transformatieagenda voor het hele sociale domein. Dit neemt niet weg dat wij verplicht zijn om voor de nieuwe Wmo-taken een aanvullend kader vast te stellen. Met het voorliggende addendum op het Wmo-Meerjarenbeleidsplan 2013-2016 gemeente Rozendaal, gaan we tot en met 2016 door op de ingeslagen weg met medeneming van de nieuwe accenten die de Wmo 2015 ons opdraagt. Dit addendum is grotendeels gelijk aan het addendum dat de gemeente Rheden heeft opgesteld bij haar Wmo meerjarenbeleidsplan 2013-2016 Kantelen is een werkwoord. Op een aantal punten is sprake van een specifiek Rozendaalse invulling. Leeswijzer In dit addendum is het huidige Wmo-Meerjarenbeleidsplan 2013-2016 langs de meetlat van de nieuwe Wmo, de Wmo 2015, gelegd. Hieruit bleek dat de gemeenteraad over een aantal aanvullende onderwerpen nog beleidskaders moet vaststellen voor de periode 2015-2016. Het merendeel van de nieuwe wet wordt gedekt door ons huidige beleidsplan. Hierin is al geanticipeerd op de verwachte veranderingen in de zorg. Daarom wordt nu, in navolging van de gemeente Rheden, volstaan met een aanvulling op het huidige beleidsplan. In deel I van dit addendum wordt een verbinding gelegd tussen de oude Wmo en de Wmo 2015. De nieuwe voorstellen komen aan bod in deel II. 3
Deel I De Wmo in Rozendaal: nu en straks 1. Wat is nieuw in de Wmo 2015? Van compensatieplicht naar maatwerkvoorziening De compensatieplicht zoals die in de oude Wmo van kracht was, is in de nieuwe wet komen te vervallen. In plaats daarvan is de term maatwerkvoorziening geïntroduceerd. In de oude Wmo staat het compensatiebeginsel centraal, in de nieuwe Wmo de maatwerkvoorziening met een resultaatverplichting. Vanaf 2015 is het college van B&W is verplicht tot het verstrekken van een maatwerkvoorziening indien iemand naar het oordeel van het college niet in staat is tot (volledige) zelfredzaamheid of participatie en onvoldoende is geholpen met de inzet van eigen kracht, gebruikelijke hulp, mantelzorg of hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk dan wel met gebruikmaking van algemene voorzieningen. De maatwerkvoorziening moet rekening houden met de uitkomsten van het onderzoek naar de ondersteuningsbehoefte van de cliënt en een passende bijdrage leveren aan de zelfredzaamheid of participatie van betrokkene, en deze in staat stellen zo lang mogelijk in de eigen leefomgeving te wonen. De maatwerkvoorziening is dus aanvullend op wat iemand zelf kan bijdragen en dient samen met de inzet van eigen kracht of, indien van toepassing, gebruikelijke hulp of mantelzorg een samenhangend ondersteuningsaanbod te vormen, ofwel maatwerk. Het uitgangspunt is een zorgvuldig proces waarin de gemeente en de persoon met een ondersteuningsbehoefte in samenspraak diens situatie in kaart brengen en op basis daarvan bezien op welke wijze de zelfredzaamheid en participatie van betrokkene kan worden versterkt. Inwoners mogen ook zelf een persoonlijk plan overleggen dat de gemeente in overweging dient te nemen. In dit addendum worden de oude term individuele voorzieningen en de nieuwe term maatwerkvoorzieningen naast elkaar gebruikt. De overeenkomst tussen beide is, dat voor beide een gemeentelijke beschikking nodig is, waartegen de mogelijkheden van bezwaar en beroep open staan. In ons Wmo beleidskader 2013-2016 is het streven naar maatwerk al nadrukkelijk opgenomen, waarbij is gesteld, dat inzet van het eigen netwerk en het gebruik maken van algemene en collectieve voorzieningen onderdeel uit kunnen maken van de maatwerkondersteuning. Dit wordt nu bekrachtigd in de nieuwe wet. Van collectieve naar algemene voorzieningen Ook maakt de nieuwe wet een tweedeling in algemene en maatwerkvoorzieningen. Het begrip collectieve voorzieningen is daarmee niet meer actueel. Een algemene voorziening is een aanbod van diensten of activiteiten die zonder voorafgaand onderzoek naar de behoeften, persoonskenmerken en mogelijkheden van de gebruikers toegankelijk zijn, en gericht zijn op maatschappelijke ondersteuning. Deze algemene voorzieningen richten zich met name op het lokale sociale beleid; het zijn voorzieningen die door of via de gemeente geregeld worden. Voor maatwerkvoorzieningen, die zich exclusief op het individu richten, gelden volgens de wet andere kwaliteitseisen. 4
Van negen prestatievelden naar drie resultaatgebieden Met het in werking treden van de nieuwe Wmo zijn de negen prestatievelden van de oude Wmo vervangen door drie resultaatgebieden. Deze resultaatgebieden vormen samen de omschrijving van maatschappelijke ondersteuning (zie Wmo 2015, 1. Begripsbepalingen). Daarnaast is prestatieveld 2 van de oude Wmo Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen en hun ouders per 1 januari 2015 onder de werking van de Jeugdwet gebracht. Dit onderdeel van het jeugdbeleid valt daarom niet langer onder het Wmo beleidsplan. De prestatievelden zoals die tot en met 2014 golden, kunnen dus met uitzondering van prestatieveld 2, onder deze resultaatgebieden worden ondergebracht. Deze algemener geformuleerde resultaatgebieden leiden tot een grotere beleidsvrijheid van gemeenten. De relatie tussen resultaatgebieden en prestatievelden is opgenomen ter informatie en om dit addendum te laten aansluiten op het vigerende Wmo beleidsplan. De resultaatgebieden zijn vanuit een andere invalshoek geformuleerd dan destijds de prestatievelden, waardoor een één op één clustering niet mogelijk is. De drie resultaatgebieden zijn, met daarbij de prestatievelden: 1.Bevorderen van de sociale samenhang, de mantelzorg en vrijwilligerswerk, de toegankelijkheid van voorzieningen, diensten en ruimten voor mensen met een beperking, de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente, alsmede voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld. Prestatieveld 1 Samen leven in Rozendaal Prestatieveld 4 Het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers Prestatieveld 7 Maatschappelijke opvang, valt hier voor een deel onder. maatschappelijke opvang is onze vertaling van Het bieden van maatschappelijke opvang, waaronder vrouwenopvang, advies en steunpunten huiselijk geweld. 2. Ondersteunen van de zelfredzaamheid en de participatie van personen met een beperking of met chronische psychische of psychosociale problemen zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving. Prestatieveld 3 Informatie, advies en cliëntondersteuning Prestatieveld 5 Algemene voorzieningen Prestatieveld 6 Individuele voorzieningen a. Ten aanzien van onze jeugdige inwoners wordt dit resultaatgebied vanaf 2015 vormgegeven binnen de Jeugdwet. Als aandachtsgebied komt het ook terug in de Transformatieagenda Sociaal domein. b. De decentralisatie van de AWBZ-functie Begeleiding wordt bij dit resultaatgebied ondergebracht. Individuele begeleiding wordt als nieuwe maatwerkvoorziening ondergebracht bij de individuele leefvoorzieningen, woonvoorzieningen en de huishoudelijke verzorging. 3. Bieden van beschermd wonen en opvang. Prestatieveld 7 Maatschappelijke opvang Prestatieveld 8 Openbare geestelijke gezondheidszorg Prestatieveld 9 Verslavingszorg onder dit resultaatgebied vallen maatschappelijke opvang, vrouwenopvang, bescherm wonen en verslavingszorg. 5
2. Relatie met Wmo-Meerjarenbeleidsplan 2013-2016 De reeds vastgestelde doelstellingen en voorstellen uit het Wmo Meerjarenbeleidsplan 2013 2016 passen goed in de drie resultaatgebieden van de nieuwe Wmo. Wel is één prestatieveld, prestatieveld 2 Op preventie gerichte ondersteuning van jeugdigen en hun ouders vervallen. Voor een overzicht van de doelstellingen en voorstellen uit het vigerende Wmo-Meerjarenbeleidsplan, verwijzen wij u naar bijlage 1 bij dit addendum. Deze doelstellingen en voorstellen blijven vooralsnog van kracht. Zij zullen, in het kader van de voorbereiding op een nieuw Wmo-Meerjarenbeleidsplan voor de periode 2017-2020, in de loop van 2016 worden geëvalueerd. Het was niet mogelijk dit te doen in het kader van de voorbereiding op dit addendum. Dit addendum is niet meer dan een zo praktisch mogelijke aanpassing van het huidige beleidsplan aan de wettelijke eisen op grond van de nieuwe Wmo. De taken waarvoor in de Wmo 2015 extra aandacht wordt gevraagd, worden als voorstel aan de bestaande doelstellingen en voorstellen toegevoegd. Deze nieuwe voorstellen vindt u in deel II van dit addendum. 6
DEEL II Nieuwe voorstellen per Wmo-resultaatgebied Algemeen In deel II van dit addendum worden alleen de voorstellen behandeld die ontwikkeld zijn op grond van de eisen vanuit de nieuwe Wmo en als uitwerking van toezeggingen aan de raad. Elk van de drie resultaatgebieden van de nieuwe Wmo bevat één of meerdere voorstellen. We bespreken deze voorstellen per resultaatgebied. Tot slot gaan we in op de financiële kaders zoals die vanaf 2015 gelden voor de Wmo. Resultaatgebied 1 Resultaatgebied 1: Bevorderen van de sociale samenhang, de mantelzorg en vrijwilligerswerk, de toegankelijkheid van voorzieningen, diensten en ruimten voor mensen met een beperking, de veiligheid en leefbaarheid in de gemeente, alsmede voorkomen en bestrijden van huiselijk geweld. Voorstel 1: Ontmoeting en ontspanning mogelijk maken op kern- en wijkniveau Gerelateerd aan Samen leven in Rozendaal (Prestatieveld 1) doelstelling 4: Inwoners van Rozendaal ontwikkelen initiatieven die de leefbaarheid bevorderen. Het basisconcept van de Wmo, meedoen in de maatschappij, komt in dit resultaatgebied het duidelijkst naar voren. Na het faillissement van welzijnsorganisatie Carion die veel activiteiten voor de inwoners organiseerde, is er onder dit resultaatgebied een nieuw aandachtsveld bijgekomen: ontmoeting en ontspanning mogelijk maken op kern- en wijkniveau waarbij de inwoners zelf aan zet zijn! Burgers en maatschappelijke organisaties wordt de komende jaren nog meer ruimte gegeven om volgens hun eigen opvattingen en ideeën maatschappelijke participatie en ondersteuning vorm te geven. De gemeente neemt de rol op zich van facilitator, waaronder ook kan worden verstaan het faciliteren van ondersteuning. De ontwikkeling van een mogelijke ondersteuningstructuur voor inwoners staat in Rozendaal nog in de kinderschoenen. Op dit moment wordt VIVA ingeschakeld bij de ondersteuning van de vrijwilligers van de Serre van Rozendaal en wordt nagedacht over ondersteuning bij WijhelpenopRozendaal, de Rozendaalse vertaling van het Rhedense Ik buurt mee!. Voorstel 2: Maatwerkvoorziening ter ontlasting van mantelzorgers Gerelateerd aan Het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers (Prestatieveld 4), doelstelling 1: Ondersteuning en waardering van mantelzorgers. Het verminderen van overbelasting van mantelzorgers wordt steeds belangrijker. De Wmo 2015 vraagt extra aandacht voor mantelzorger. Daarnaast heeft de mantelzorger een volwaardige positie gekregen in Het Gesprek (ook wel keukentafelgesprek genoemd). De gemeente Rheden heeft mede namens Rozendaal en samen met veldpartijen, algemene voorzieningen ontwikkeld in het kader van het mantelzorgbeleid. Het waarderen van mantelzorgers, bijvoorbeeld door middel van de Bloemetjesactie, maakt al onderdeel uit van het huidige beleid. Deze waardering is er voor iedereen, er is geen toekenningsbeschikking voor nodig. Een goed pakket aan ondersteuningsvoorzieningen wordt door mantelzorgers ook gezien als een blijk van waardering. 7
Ook verschillende maatwerkvoorzieningen voor zorgvragers kunnen als ontlasting van de mantelzorg worden bestempeld, bijvoorbeeld vervoervoorzieningen en huishoudelijke hulp. Als aanvulling hierop wordt er een respijtvoorziening ontwikkeld om mantelzorgers (tijdelijk) te ontlasten. Dit kan bijvoorbeeld in de vorm dat een zorgvrager een dagdeel wordt opgevangen omdat de mantelzorger moet werken en er ook geen beroep kan worden gedaan op het eigen netwerk. Voorstel 3. Ondersteuning Rozendaalse vrijwilligers Gerelateerd aan Het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers (Prestatieveld 4, doelstelling 3: Vrijwilligers voelen zich ondersteund en gewaardeerd. Niet alleen het belang van mantelzorgers, ook het belang van vrijwilligers neemt toe met de nieuwe Wmo. Daarom worden zij ook uitdrukkelijk genoemd in resultaatgebied 1. Zoals aangegeven in het vigerende Wmo-Meerjarenbeleidsplan, hecht de gemeente veel belang aan waardering van vrijwilligers. Daarom participeert zij in de jaarlijkse uitreiking van de vrijwilligersprijzen en biedt zij de VNG-vrijwilligersverzekering aan voor vrijwilligers in georganiseerd verband. Naast de georganiseerde vrijwilligers is er ook sprake van mensen die vrijwillige activiteiten ontplooien in ongeorganiseerd verband, dus niet verbonden aan een organisatie. Het kan dan bijvoorbeeld gaan om mensen die met hun buren een barbecue organiseren, die een opruimactie in de eigen straat organiseren, of die samen een groenstrookje onderhouden. Veel vrijwillige activiteiten in Rozendaal vinden plaats in ongeorganiseerd verband. Sinds 2015 is, bij de Serre van Rozendaal - de medio dit jaar opgeleverde aanbouw bij de Tuinkamer van de kerk - sprake van een voorzichtig begin van nieuwe georganiseerde activiteiten. De gemeente hecht veel waarde aan dit soort nieuwe vrijwilligersactiviteiten en aan de activiteiten van ongeorganiseerde vrijwilligers. Daarom is stichting VIVA in 2015 ingeschakeld voor ondersteuning van de vrijwilligers van de Serre van Rozendaal. Als de open inloopochtend in deze serre in 2016 wordt voortgezet, zal deze ondersteuning worden gecontinueerd. Daarnaast kan VIVA, in het kader van WeHelpenOpRozendaal, activiteiten van Rozendaalse burgers ondersteunen. Vooralsnog gebeurt dit op ad hoc basis. Als gekozen wordt voor een meer structurele aanpak, zal dit vertaald moeten worden in de subsidie. Resultaatgebied 2 Resultaatgebied 2: Ondersteunen van de zelfredzaamheid en de participatie van personen met een beperking of met chronische psychische of psychosociale problemen zoveel mogelijk in de eigen leefomgeving. Voorstel 4. Facilitering van kosteloze onafhankelijke cliëntondersteuning Gerelateerd aan Algemene voorzieningen (Prestatieveld 5), doelstelling 1: Algemene en onafhankelijke advisering thuis en in de buurt Om de positie van cliënten te versterken, hebben gemeenten in de Wmo 2015 de opdracht gekregen om voor alle burgers de functie van cliëntondersteuning in te richten. Per 1 januari 2015 zijn ze verplicht om cliëntondersteuning als kosteloze algemene voorziening te organiseren voor alle groepen mensen. De Wmo 2015 biedt het kader voor het maken van beleid voor cliëntondersteuning. Daarmee is in één wet de cliëntondersteuning voor het gehele sociale domein, dus ook Jeugdwet en Participatiewet, en voor andere levensdomeinen (zoals de zorg) geregeld. De gemeente heeft de taak om de verschillende vormen (naar leeftijd, kwetsbaarheid en levensdomeinen) en aanbieders van cliëntondersteuning zoveel mogelijk in samenhang te verbinden en tot een logisch geheel te brengen. 8
De cliëntondersteuning heeft tot doel om inwoners, zowel zorgvragers als mantelzorgers, te ondersteunen bij het maken van keuzes of het oplossen van een probleem. Het doel van cliëntondersteuning is de versterking van de regie van de inwoner en zijn omgeving. Met als achterliggende doelstelling: het bevorderen van de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie van kwetsbare inwoners. Bij cliëntondersteuning kan het gaan om het geven van informatie en advies, maar ook om uitgebreide vraagverheldering en kortdurende en kortcyclische ondersteuning bij keuzes op diverse levensterreinen. De uitdaging voor de komende twee jaar is om de onafhankelijke cliëntondersteuning in te bedden in de lokale infrastructuur. Ook bij de inkoop van de cliëntondersteuning is maatwerk het devies. Voorstel 5. Juridische kaders zijn passend voor de voorzieningen Gerelateerd aan Individuele voorzieningen (Prestatieveld 6), doelstelling 2: Aandacht voor uitwerking cliëntprofielen De gemeente Rheden zet, mede namens Rozendaal, de komende jaren in op het ontwikkelen van een aantal nieuwe algemene voorzieningen. Deze algemene voorzieningen worden vóórliggend op maatwerkvoorzieningen. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan de HHT (huishoudelijke hulptoelage), waarbij men na een lichte toets in aanmerking kan komen voor een kortingsvoucher voor huishoudelijke hulp. Voor een goede juridische uitvoering van deze algemene voorziening is een kleine technische aanpassing van de Wmo verordening nodig. Deze wijziging creëert de juridische basis voor de verstrekking van vouchers. * De gewijzigde Wmo-verordening wordt tegelijk met dit addendum met een apart voorstel ter vaststelling aan uw raad voorgelegd. Voorstel 6. Aandacht voor nieuwe functie begeleiding Gerelateerd aan Individuele voorzieningen (Prestatieveld 6), doelstelling 3: Toekomst budgettoekenning en inkoop Voor de uitvoering van de nieuwe taken Begeleiding in 2015-2016 geldt het bestaande uitgangspunt dat we ook hier het maatwerk voor de inwoner borgen bij de inkoop van de begeleiding. Voor de inkoop voor 2016 gaan we de mogelijkheden onderzoeken van een gecombineerde maatwerkvoorziening van hulp bij het huishouden, individuele begeleiding en persoonlijke verzorging tot stand kunnen brengen. Dit is gerelateerd aan een wat algemenere doelstelling: Maatwerk is vanzelfsprekend bij individuele voorzieningen. Aan het bestaande aandachtsveld het borgen van maatwerk bij inkoop wordt de nieuwe functie extramurale begeleiding vanuit de AWBZ toegevoegd aan de nieuwe Wmo. In de context van de nieuwe Wmo neemt Rozendaal evenals Rheden als uitgangspunt dat deze begeleiding niet alleen tot doel heeft om verblijf in een instelling uit te stellen, maar ook dat deze er voor moet zorgen dat inwoners zo adequaat mogelijk kunnen blijven participeren in hun omgeving. In principe volgt het toekennen van deze maatwerkvoorziening de aanpak die ook voor de leefvoorzieningen, de woonvoorzieningen en de huishoudelijke verzorging is vastgesteld. Binnen dit resultaatsgebied gaat het erom samen met de inwoner/gezin te zoeken naar een goede mix van ondersteuning (Het Arrangement) vanuit het persoonlijk netwerk, vrijwilligers, gemeente en zorgverzekeraar. De nieuwe gemeentelijke functie begeleiding is daarvan een element. 9
Resultaatgebied 3 Resultaatgebied 3: Bieden van beschermd wonen en opvang. Voorstel 7. Invullen gemeentelijke verantwoordelijkheid voor beschermd wonen Gerelateerd aan Maatschappelijke opvang, openbare geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg (Prestatievelden7, 8 en 9) Beschermd wonen is vanaf 2015 een nieuwe Wmo taak, tot en met 2014 was het een voorziening vanuit de AWBZ. Net als de andere vormen van opvang (vrouwenopvang, verslavingszorg, opvang van dak- en thuislozen) is beschermd wonen een taak voor centrumgemeente Arnhem. Centrumgemeenten zijn verantwoordelijk voor de regie op de toegang en voor de financiering van beschermd wonen. Wij hebben de gemeente Arnhem hiervoor gemandateerd. Maar er ligt nadrukkelijk een taak voor alle gemeenten om ervoor te zorgen dat hun inwoners zo lang mogelijk in de eigen leefomgeving kunnen blijven wonen. Rozendaal is, net als de andere regiogemeenten, verantwoordelijk voor preventie en nazorg. Daarnaast hebben wij de wettelijke taak om inwoners met complexe problemen te signaleren en toe te leiden naar zorg. Beschermd wonen is een maatwerkvoorziening voor personen vanaf 18 jaar met ernstige psychiatrische en gedragsproblemen die tijdelijk of voor een langere periode niet zelfstandig kunnen wonen. Voor deze inwoners is een kleinschalige woonvoorziening met 24-uurs toezicht een goede tijdelijke of langdurige oplossing. Op dit moment zijn er geen inwoners van Rozendaal met een AWBZ-indicatie beschermd wonen. In de regio Arnhem hebben ruim 1300 personen een indicatie beschermd wonen, in Rheden betreft het zo n 180 mensen. Het gaat hier om een zeer kwetsbare groep. Er is een overgangstermijn van vijf jaar overeengekomen. Regionaal is gekozen voor contractverlenging met de huidige aanbieders van beschermd wonen. Voorstel 8. Aansluiten bij inloopfunctie GGZ als een algemene voorziening Gerelateerd aan Maatschappelijke opvang, openbare geestelijke gezondheidszorg en verslavingszorg (Prestatievelden7, 8 en 9) In de Wmo 2015 wordt de AWBZ- inloopfunctie GGZ omgevormd naar een algemene voorziening. Het is de meest laagdrempelige vorm van dagactiviteit voor mensen met een psychiatrische problematiek. Deze voorziening is belangrijk voor ex-psychiatrische patiënten die (opnieuw) zelfstandig wonen. De inloopfunctie wordt in de Wmo 2015 verbreed naar de doelgroep inwoners met een beperkte sociale zelfredzaamheid. Deelname aan de inloop voorkomt sociaal isolement. Het is voor de deelnemers een eerste stap in een beschermde omgeving. Deelnemers worden gestimuleerd om zelf te helpen bij het organiseren van activiteiten. De gemeente Rheden kent een dergelijke voorziening. Met Rheden zullen afspraken gemaakt worden om ook inwoners van Rozendaal te kunnen doorgeleiden. 10
De financiën Veel voorstellen uit deze nota zullen financiële consequenties hebben. Die zijn in deze nota nog niet uitgewerkt. In deze paragraaf vindt u informatie over de algemene financiële kaders. De voorstellen zullen binnen deze kaders worden geformuleerd. Het meerjarig overzicht bij A De Wmo in de gemeentebegroting zal binnenkort, bij de behandeling van de Gemeentebegroting 2016, worden geactualiseerd. A. De Wmo in de gemeentebegroting De Wmo valt onder programma 4 Sociaal domein van onze gemeentebegroting. Hieronder vindt u een meerjarig overzicht van de lasten en baten, ontleend aan de Programmabegroting 2015. Het gaat hier om de middelen die nodig zijn voor de uitvoering van de gehele Wet maatschappelijke ondersteuning, inclusief de Huishoudelijke verzorging (Hulp bij het huishouden). Wmo 2015 2016 2017 2018 Lasten 398.618 407.093 404.262 406.114 Baten 35.000 35.000 35.000 35.000 Saldo 363.618 372.093 369.262 371.114 B. De ontwikkeling van de rijksbijdrage De Wmo-middelen worden vanuit het Rijk verstrekt in de vorm van twee integratie-uitkeringen binnen het Gemeentefonds: de integratie uitkering Wmo en de integratie-uitkering Sociaal domein. De integratie-uitkering-wmo bestaat sinds 2007 en is met name bestemd voor de Huishoudelijke verzorging. De integratie-uitkering Sociaal domein bestaat sinds 2015 en bevat onder meer de middelen die het Rijk beschikbaar stelt voor de nieuwe gemeentelijke taken op grond van de Wmo 2015 (decentralisatie AWBZ naar Wmo). Een overzicht van de middelen die het Rijk voor de Wmo beschikbaar stelt (Bron: septembercirculaire 2015) (*) Wmo 2015 2016 2017 2018 2019 Integratieuitkering 68.929 62.285 64.511 64.511 64.511 Wmo Integratieuitkering sociaal domein/ onderdeel Wmo 177.112 157.960 133.070 106.953 84.854 (*) De middelen mogen overigens vrij worden ingezet binnen het Sociale domein. 11