Madeleen de Bruijn, muziektherapeut Martine Verkade, logopedist SMTA SPEECH MUSIC THERAPY FOR APHASIA Speech Music Therapy for Aphasia Uitgangspunt SMTA Combinatiebehandeling van logopedie en muziektherapie Muziek ondersteunt en stimuleert de verbale productie en de vloeiendheid van het spreken. Videobeeld Annemiek Eerdere studies Melodic Intonation Therapy (MIT), Albert, Sparks & Helm, 1973 Music Speech Protocol, Rogers & Fleming, 1981 Music Therapy Vocal Skill Group, Lucia, 1987 Modified MIT, Baker, 2001 Conjoint Music Therapy and Speech Pathology, Kennelly, Hamilton & Cross, 2001 SIPARI, Jungblut & Aldridge, 2004 Martine Verkade en Joost Hurkmans 1
Kenmerken SMTA Combinatiebehandeling van logopedie en muziektherapie Taalproductie en vloeiendheid Alle niveaus van de verbale productie Individuele oefenstof Nieuw geschreven melodieën Gezamenlijke uitvoering door cliënt en therapeuten Doelgroep Niet sprekende patiënten globale afasie Niet vloeiend sprekende patiënten verbale apraxie broca afasie Doelstelling deblokkeren tot stand brengen bevorderen Onderhouden deblokkeren vloeiend realiseren van klanken, woorden en zinnen Stoornisgericht Functioneel Toepassing Model van Ellis & Young (1988) Gehoord woord Gelezen woord Auditief analyse systeem Visueel analyse systeem Auditief input lexicon Visueel input lexicon Revalidatiefase Chronische fase Semantisch systeem Fonologisch output lexicon Grafemisch output lexicon Foneem niveau Foneem-grafeem omzetting Grafeem niveau Gesproken woord Geschreven woord Model van Mc Neil (2002) Werkwijze SMTA Metrical frame generation Phonologicl encoding Segment selection and filling Voorbereiding door logopedist en muziektherapeut samen Slot construction Afasie fonologische parafasie Phonological output Gelijktijdige behandeling door logopedist en muziektherapeut Verbale apraxie Motor planning Behandelingen 2 maal per week motorprogrammering Dagelijks zelf oefenen dysartrie Movement execution Martine Verkade en Joost Hurkmans 2
Structuur SMTA 2 behandellijnen Klankniveau Logopedische behandellijn Klankniveau Woordniveau Zinsniveau Muziektherapeutische behandellijn Zingen ritmisch spreken spreken Logopedie Klanken Klankenreeksen Muziektherapie Toonladders Variaties in toonaard, tempo, ritme, maatsoort, dynamiek Videofragment klankniveau Woordniveau Logopedie Individueel gerichte woorden Woorden in opbouw naar zinnen Dagelijkse korte uitingen Muziektherapie Nieuw geschreven melodieën die aansluiten bij de accenten en de intonatie van het spreken Videofragment woordniveau dhr. M Videofragment woordniveau dhr. G Martine Verkade en Joost Hurkmans 3
Zinsniveau Videofragment zinsniveau dhr. G Logopedie Uitdrukkingen Korte en langere zinnen Muziektherapie Nieuw geschreven melodieën die aansluiten bij de accenten en de intonatie van het spreken Generalisatie Zelf oefenen m.b.v. audio opname en/of visuele middelen omgeving instrueren Meerwaarde SMTA Muziek stimuleert vloeiendheid van spreken Op maat gemaakte oefenstof Alle niveaus van de verbale productie Via de muziek is er een indirecte toegang tot de taal/spraak De therapie richt de pt. op zijn mogelijkheden Herhaling van de stof is door de muziek minder saai Stemgebruik wordt gestimuleerd Aanbevelingen In alle verpleeghuizen zowel een logopedist als een muziektherapeut aanstellen Mogelijkheid geven om zowel individueel als gezamenlijk therapie te geven Zowel logopedist en muziektherapeut de mogelijkheid geven extramuraal te werken Effectstudie Samenwerkingsverband Rijksuniversiteit Groningen (RuG), afd. ATW/neurolinguïstiek Prof. dr. R. Bastiaanse Dr. R. Jonkers Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) Prof. dr. H. Arendzen Martine Verkade en Joost Hurkmans 4
Doelstelling Vooruitgang gevolg SMTA Significante vooruitgang op vloeiendheid van het spreken Gunstig effect op ernst van de afasie en/of verbale apraxie Gunstig effect op communicatie dagelijks leven Design Multiple baseline, across behaviours Geen groep Meerdere gevalsbeschrijvingen (N=40) Populatie Fonologische stoornissen bij afasie Verbale apraxie GEEN globale afasie / niet sprekende patiënten Baseline vaststellen Voormeting (t0) Wekelijks testen Nameting (t1) Follow up (t2) Onderzoeksprotocol Testen algemene taaltests (AAT, ANTAT, ASTA,VAO) specifieke test (diadochokinese) controletest SPRAAKMAKEND! Madeleen de Bruijn Muziektherapeut en Muziekdocent Muziektherapie op Maat/ Kropswolde E mail: Madeleen.de.Bruijn@inter.nl.net Onderzoeker Revalidatie Friesland / Beetsterzwaag (onderzoek SMTA i.s.m. RUG en LUMC) E mail: m.de.bruijn@revalidatiefriesland.nl Martine Verkade en Joost Hurkmans 5
Martine Verkade, logopedist St. Zorgspectrum Houten, Nieuwegein, Vianen E-mail: m.verkade@zorgspectrum.nl Martine Verkade en Joost Hurkmans 6