Passend onderwijs Een uitdaging
0. Voorwoord Binnen het onderwijs bestaan er verschillende voorzieningen voor leerlingen die extra zorg en aandacht nodig hebben vanwege leer- of ontwikkelingsproblemen, een handicap, stoornis of een ziekte. Elke voorziening heeft zijn eigen indicatiestelling, financieringswijze en bestuurlijke organisatie. Er is maar weinig afstemming en samenwerking. Als antwoord op de knelpunten krijgen schoolbesturen de verantwoordelijkheid om voor elke leerling een onderwijsaanbod te ontwikkelen dat past bij zijn mogelijkheden en beperkingen. Door samenwerking kunnen besturen een aanbod organiseren voor elke leerling. Bij passend onderwijs staat de leerling centraal en wordt het aanbod waar nodig op hem afgestemd. Om passend onderwijs te realiseren zoeken wij de samenwerking met andere scholen (PO, VO, SO, VSO, MBO) en organisaties op het gebied van jeugdzorg en jeugdwelzijn. In deze notitie Passend Onderwijs geven wij aan hoe de Scholengemeenschap Sint Ursula hieraan vorm en inhoud wil geven. 1. Inleiding De stappen die we zetten om uiteindelijk bij de concrete activiteiten te komen, worden in deze notitie uitgewerkt en jaarlijks vertaald in het jaarbeleidsplan en scholingsplan. We starten in hoofdstuk 2 met een beschrijving van onze missie en visie. In hoofdstuk 3 formuleren we een aantal beleidsuitgangspunten. In hoofdstuk 4 worden beleidsuitgangspunten vertaald naar leerlingenzorg. In hoofdstuk 5 beschrijven we de inrichting van de zorgstructuur in het cascademodel. Ter aanvulling zijn een aantal relevante bijlagen opgenomen.
2. Missie en visie: op weg naar passend onderwijs en passende zorg 2.1. Missie De Scholengemeenschap Sint Ursula wil voor leerlingen een school zijn die zorgt, voorbereidt en aanspreekt. Zorgen voor het individuele welzijn van allen die met de school te maken hebben. Zorg vanuit de organisatie, maar ook zorg voor elkaar. Voorbereiden op wat volgt: de keuzes die een leerling(e) moet gaan maken, de wereld van opleiding en beroep, nadat men de school verlaten heeft. Aanspreken op de taak en verantwoordelijkheid die van leerlingen wordt verwacht. Maar ook: als school aansprekend zijn in de betekenis van interessant en boeiend zijn. 2.2. Visie Leerlingenzorg en ondersteuning is een integraal onderdeel van het primaire proces van de school. Kennisoverdracht is belangrijk, maar er is meer dan dat: we willen ruimte geven aan de leerling en beseffen dat we er met alleen kennisoverdracht en doceren niet komen. Eén van de belangrijkste uitdagingen, is luisteren naar leerlingen en van hieruit te handelen. Waarbij we soms klassikaal bezig zijn, soms in groepen werken en soms individuele activiteiten uitvoeren. Ons streven is onze zorg zo passend te laten zijn, dat er geen leerling tussen wal en schip belandt. Samengevat streven we de volgende doelstellingen na: - een passend leerroute voor iedere leerling; - een zorgvuldige en afgestemde leerlingbegeleiding; - een zorgvuldige en efficiënte organisatie van de leerlingenzorg; - gezamenlijke verantwoordelijkheid van ouders en school en waar nodig van externe deskundigen; - een professionele, adequate organisatie van onderwijsondersteuning, leerlingenzorg en bovenschoolse vormen van zorg 3. Uitgangspunten van beleid. Afgestemde zorg en ondersteuning vraagt van alle betrokkenen, in het bijzonder de docenten, een dagelijkse inspanning Passend onderwijs heeft tot doel om voor elke (zorg)leerling de best mogelijke ontwikkeling na te streven, waarbij wordt uitgegaan van mogelijkheden en niet van beperkingen. Er wordt naar gestreefd om zoveel mogelijk de leerlingen op Sg. St.Ursula, op te vangen. Hierbij hebben we oog voor de leerlingen met specifieke onderwijs- en/of
ondersteuningsbehoeften. Daarbij kunnen we niet alle zorgvragen en onderwijsbehoeften met de deskundigen binnen de school oppakken. Externe ondersteuning en zorg maakt deel uit van het concept passend onderwijs. Met het interne- en externe Zorg Advies Team proberen we de complexe vragen te beantwoorden. 4. Leerlingenzorg en ondersteuning Algemeen uitgangspunt van de leerlingenzorg op Scholengemeenschap St. Ursula is dat de leerlingenzorg eraan moet bijdragen dat de leerling zijn persoonlijke doelstellingen haalt, zijn competenties ontwikkelt voor de periode na het VMBO-HAVO-VWO. De leerlingenzorg omvat ook alle aanvullende pedagogische en didactische maatregelen waarmee leerlingen worden ondersteund in hun ontwikkelingsproces. Leerlingenzorg is een samenhangend geheel van activiteiten en voorzieningen om te komen tot een systematische begeleiding en ondersteuning van zorgleerlingen tijdens hun schoolloopbaan op basis van onderwijsbehoeften. Principes van waaruit gewerkt wordt zijn: - starten vanuit onderwijs- en begeleidingsbehoeften; - uitgaan van samenwerking en interactie tussen leerling, leraar, ouders en eventueel begeleider(s); - gericht op reële doelen en haalbare en bruikbare adviezen; - streven naar een systematische en transparante werkwijze; We gaan daarbij uit van de basisbehoeften van leerlingen: - De behoefte aan competentie: de leerling kan ergens trots op zijn. - De behoefte aan autonomie: de leerling kan iets, zonder daarbij hulp van anderen nodig te hebben. - De behoefte aan sociale relaties: de leerling hoort ergens bij en wordt gewaardeerd. 5. Inrichting zorgstructuur: het cascademodel Bij de organisatie van de zorg en ondersteunend voor de leerling gaan wij uit van cascademodel. Het cascademodel geeft de niveaus van zorg weer.
Niv.5 Ext. verwver vrwijzing verwijzing op Niveau 4 ZAT-extern Niveau 3 Niveau 3 Zorgteam ZAT-intern ZC Afdelingscoördinator IZC Afd.-coördinator Docent Mentor - Docent Orthopedagoog Orthopedagoog Niveau 2 Extra Niveau basiszorg 2 Didactische Taal-rekenlessen begeleiding Dyslexie - BOF - BOF SOVA Rouw SOVA KIES Rouw - Leerlingbegeleiding KIES Niveau 1 Alledaagse praktijk met alledaagse // reguliere zorg zorg Praktijkonderwijs-LWOO-VMBO-HAVO-VWO
Niveau 1: alledaagse zorg en signalering door mentoren/docenten De alledaagse praktijk. Iedereen doet zijn best om leerlingen te helpen. Een extra schouderklopje, wat meer of minder stof aanbieden, horen op dit niveau thuis. Hier vindt vaak de signalering van een probleem plaats. De mentor/docent is verantwoordelijk voor een goede afstemming op de hulpvraag van de leerling. In leerlingenbesprekingen / klassenteams worden de gesignaleerde problemen besproken. De afdelingscoördinator en de mentor/docent verzamelen de gegevens en houden het dossier van de leerlingen actueel in het logboek van Magister. Niveau 2: Extra basiszorg Op dit niveau spreken we van zodanige onderwijsproblemen en / of gedragsproblemen dat extra zorg/ondersteunig noodzakelijk is. De interne zorg van de school wordt benut: mentorteam, vakgroep, klassenteam, collegiale consultatie, ondersteuning door de zorgcoördinator en de afdelingscoördinator. Daarnaast hebben zijn er op dit niveau diverse ondersteunings- en begeleidingsmogelijkheden: onderwijsbegeleiding (waaronder dyslexie), SOVA (sociale vaardigheidstraining), BOF, examenvreestraining (bovenbouw), KIES (kinderen in echtscheidingssituaties) en rouwverwerking. De afdelingscoördinator, de mentor en de zorgcoördinator zijn verantwoordelijk voor de extra zorg en ondersteuning die noodzakelijk is.. De afdelingscoördinator en de mentor dragen zorg voor een volledig en actueel leerlingendossier. Niveau 3: Zorgteam In niveau 3 is een uitgebreide bespreking nodig. De afdelingscoördinator/mentor brengt de leerling ter bespreking in het zorgteam. Hiertoe wordt door mentor / docent een formulier ingevuld, eventueel aangevuld door de afdelingscoördinator. De leerlingbespreking verloopt volgens de incidentmethode: hulpvraag, probleemschets, verhelderingsronde, aanvullende inforonde, suggesties aanreiken, reactie van degene die de leerling heeft ingebracht, voortgangsafspraken en evaluatieafspraken. (verbetertraject waarin evt. handelingsplan en/of andere uit te voeren activiteiten worden vastgelegd) De afdelingscoördinator zorgt samen met de mentor voor terugkoppeling naar het klassenteam. De zorgcoördinator coördineert en bewaakt. Niveau 4: ZAT De problemen zijn zo complex dat er met behulp van de interne ondersteuning en of zorg geen adequate oplossing kan worden gerealiseerd. Externe consultatie en eventueel nader onderzoek is noodzakelijk. Niveau 5: externe plaatsing De onderwijs- en begeleidingsproblemen zijn van dien aard dat de leerling speciale zorg nodig heeft in een aangepaste setting, buiten Sg. St. Ursula.
Afsluitend. De beschreven visie en zorgstructuur zijn opgenomen in het meerjarenbeleidplan en het zorgplan. In de bijlagen zijn de gehanteerde instrumenten opgenomen Lijst met afkortingen Beslisschema Signaleringslijst Leerling besprekingsformulier Handelingsplan Toestemmingsverklaring Gebruikte afkortingen: -AB: -CvI: -LGF: -HAVO: -HBO: -ICT: -LWOO: -MBO: -OCW: -PCL: -PO: -Pro: -REC: Ambulante Begeleiding Commissie voor de Indicatiestelling Leerlinggebonden Financiering Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Hoger Beroeps Onderwijs Informatie Communicatie technologie Leerweg Ondersteunend Onderwijs Middelbaar Beroeps Onderwijs Onderwijs Cultuur en Wetenschappen Permanente Commissie Leerlingenzorg Primair Onderwijs Praktijk onderwijs Regionaal Expertise Centrum - REC 1: cluster 1: voor kinderen met visuele handicaps - REC 2: cluster 2: voor kinderen met communicatieve handicaps (gehoor-, taal- en / of spraakproblemen 0 - REC 3: cluster 3: voor kinderen met een verstandelijke handicap en / of lichamelijke handicap - REC 4: cluster 4: voor kinderen met psychiatrische of gedragsstoornissen Remedial Teaching Regionale Verwijzings Commissie Voortgezet Onderwijs Sociale vaardigheden Samenwerkingsverband Voorbereidend Middelbaar Beroeps Onderwijs Voortgezet Onderwijs Voorbereidend Wetenschappelijk Onderwijs -RT: -RVC-VO: -SOVA: -SWV: -VMBO: -VO: -VWO: - ZC: Zorgcoördinator -ZAT: Zorg Advies Team