Handleiding sectorwerkstuk voor de leerling Het Veenlanden College 2012-2013
Inhoudsopgave Inhoudsopgave 2 Inleiding 3 Afspraken 4 Negen tips 5 Stappenplan 6 Plan van aanpak 7 Tijdpad 8 Beoordelingsaspecten 9 Mogelijke onderwerpen 10 Tips van leerlingen 13 Beoordelingscriteria 14 2
1.Inleiding Het sectorwerkstuk is een verplicht onderdeel van het schoolexamen. Het sectorwerkstuk kan als meesterproef van de opleiding worden gezien. Je laat zien dat je in voldoende mate de algemene vaardigheden beheerst. Dit zijn vaardigheden die je bij alle vakken nodig hebt. Voor je vervolgopleiding is het namelijk belangrijk dat je: -kunt samenwerken -kunt plannen -informatie kunt zoeken en vinden -kunt presenteren 20 uur Je werkt tenminste 20 klokuren aan het sectorwerkstuk. Je moet kunnen aantonen hoe je die uren hebt besteed. Je kunt voor het sectorwerkstuk alleen een voldoende of een goed halen. Prijs: Aan het beste sectorwerkstuk wordt elk jaar een prijs toegekend. Logboek Bij het maken van het sectorwerkstuk houd je een logboek bij. Met dit logboek kunnen je mentor en begeleider beoordelen hoe je bezig bent. Bronnenmap Achter in je logboek vind je een blad waar je titels van boeken en websites die je hebt gevonden, invult. Je zorgt zelf voor een map die je als bronnenmap gebruikt. Je maakt printjes / kopietjes van pagina s, bewaart foldertjes en krantenartikelen die je in de bronnenmap doet. Plannen Bij het maken van het sectorwerkstuk is het belangrijk dat je een goede planning maakt en je afspraken nakomt. Dit wordt namelijk ook beoordeeld. In het PTA is de regeling inleveren werkstukken/verslagen als bijlage opgenomen. Kijk dit nog eens goed door. Op tijd Als je het sectorwerkstuk op tijd af hebt, kun je een extra herkansing verdienen in SE II. Wordt het sectorwerkstuk niet voldoende of goed afgesloten, dan vervalt de extra herkansing en ontvang je geen diploma en cijferlijst. Inleveren Na de evaluatie lever je je logboek en je werkstuk in bij je mentor. 3
2. Bij het sectorwerkstuk gelden de volgende afspraken: Je moet er minimaal 20 klokuren aan werken Het moet vakoverstijgend zijn ( het gaat in principe om 2 vakken binnen je sector) Zowel het product als het proces worden beoordeeld; dus het eindresultaat en de manier waarop je gewerkt hebt Je mag een eigen onderwerp kiezen (er is ook een lijst waaruit je kunt kiezen, maar een eigen onderwerp zoeken is natuurlijk veel beter) Je wordt begeleid door je begeleider en je mentor Je maakt het werkstuk in tweetallen De authenticiteit (oorspronkelijkheid) staat centraal; dit betekent dat je geen werk mag kopiëren en/of overschrijven De eindpresentatie vindt plaats in een klas Afsluiting vindt plaats door middel van een gesprek met de begeleider Je kunt voor het werkstuk een goed, voldoende of onvoldoende halen. Je krijgt bij je diploma een officieel certificaat Je moet tevens een mooi verslag inleveren Bij het verslag en het werkstuk maak je gebruik van ICT Presentatie Bij werkstuk denk je al snel aan het traditionele werkstuk. Bij het sectorwerkstuk wordt dat afgeraden. Het gaat er juist om dat je een originele presentatie maakt. Hier kun je extra punten voor krijgen. Mogelijke presentatievormen zijn: Een posterpresentatie Een PowerPoint presentatie Een toneelstuk met aansluitend discussie Een stand inrichten Een voorlichtingsfolder Een tentoonstelling Een collage Een fotoreportage Een diapresentatie Een enquête Een maquette Een website Een practicum Een video Bij elke presentatievorm geef je een mondelinge toelichting. 4
Negen tips voor een presentatie: 1. Wees opgewekt. Je mag glimlachen. 2. Heb je apparatuur nodig, regel dat dan ruim van te voren. 3. Heb je het computerlokaal nodig, geef dit dan tijdig door aan je begeleider. 4. Zorg dat je ruim van te voren aanwezig bent, voor het geval er iets aan de apparatuur ontbreekt. 5. Start pas als het stil is. 6. Probeer oogcontact te krijgen met het hele publiek en richt je niet op één persoon (de leraar) of alleen maar op de eerste rij. 7. Neem een losse houding aan. Je handen in je zakken en armen op de rug zijn geen goede posities. 8. Zorg ervoor dat het beeld functioneel is. Gebruik niet te veel tekst. Zorg dat het beeld toegevoegde waarde heeft, zoals humor, belangrijke cijfers, of iets dat visueel meer zegt dan woorden. 9. Schrijf een presentatie niet uit om hem daarna voor te lezen. Schrijftaal is geen spreektaal. Maak liever een schema met kernbegrippen of steekwoorden. Hulp Je wordt begeleid door je begeleider. In het logboek zijn STOP/GO momenten opgenomen. De begeleidende docent beoordeelt je per blok en geeft aan of je verder kunt gaan met de volgende stap. Er zijn werkochtenden ingeroosterd op school. Het is belangrijk dat je minimaal 5 afspraken met je begeleider maakt. Schrijf de data goed op in je agenda en in je logboek en laat je begeleider aftekenen als je geweest bent. 5
3. Het stappenplan van het sectorwerkstuk (De stappen staan ook in het logboek.) BLOK 1: samenwerken en kiezen van onderwerp A. Partner: zoek iemand met wie je het sectorwerkstuk wilt gaan doen. Een geschikt partner is iemand die: In dezelfde sector als jij verder wil werken/studeren In staat is om met jou afspraken te maken en na te komen Met jou kan samenwerken Jouw kwaliteiten aanvult B. Keuze van het onderwerp: Wanneer je een partner hebt gevonden ga je op zoek naar een geschikt onderwerp. Het onderwerp is goed als: Je hierdoor meer te weten komt over jouw sector, toekomstige beroep of vervolgopleiding Je voldoende informatie over dit onderwerp denkt te kunnen vinden Het onderwerp je interesse heeft. Denk hierbij aan je vervolgstudie en beroepskeuze, denk ook aan actuele onderwerpen die aansluiten bij je sector. Er is een lijst met voorbeeldonderwerpen. Als je er helemaal niet uitkomt, kun je bij je begeleider aankloppen. vul in je logboek blok 1 in en laat aftekenen door je begeleider BLOK 2: hoofd- en deelvragen maken A. Hoofdvraag. Zonder een goede vraagstelling is het onmogelijk een goed product te maken. Zorg ervoor dat je vraagstelling niet te algemeen is. De hoofdvraag staat centraal in je sectorwerkstuk. Er zijn verschillende soorten vragen: Beschrijvend: op basis van een onderzoek beschrijf je een situatie Vergelijkend: je presenteert overeenkomsten en verschillen binnen een onderwerp Verklarend: je zoekt antwoord op de vraag: Hoe komt het dat...? Waardebepalend: je geeft een oordeel of een waarde over een onderwerp Voorspellend: je onderzoekt hoe iets in de toekomst zou kunnen zijn Probleemoplossend: je probeert op basis van onderzoek een probleem op te lossen, of een bijdrage aan de oplossing te leveren. B. De deelvragen. Als je de hoofdvraag hebt gekozen, ga je deze beantwoorden m.b.v. deelvragen. De deelvragen zijn kleinere onderdelen van je hoofdvraag. Ook hier geldt weer, lukt het niet, neem contact op met je begeleider. C. Bedenk wie je doelgroep is en welke presentatievorm je wilt gebruiken. Vul in je logboek blok 2 in en laat aftekenen door je begeleider 6
BLOK 3: plan van aanpak deelvragen Je gaat bedenken hoe je verder gaat. Je gaat: op zoek naar informatie over het onderwerp. Let er op dat je verschillende soorten bronnen gebruikt. Je moet in ieder geval bij je sectorwerkstuk ICT gebruiken. de gegevens die je gevonden hebt inventariseren en ordenen de taken verdelen Je rekent uit hoeveel tijd je nodig hebt. Maak een goede planning. Maak ook voldoende afspraken (minimaal 5) met je begeleider. Schrijf de data in je agenda. Vul in je logboek blok 3 in en laat aftekenen BLOK 4: verwerken van de deelvragen Je gaat nu de deelvragen beantwoorden. Werk elke deelvraag apart uit. Noteer het antwoord op de deelvraag in de bronnenmap. Noteer de bronnen die je gebruikt. Geef duidelijk aan in je bronnen hoe je de informatie gaat gebruiken. Zorg ervoor dat je niets letterlijk overneemt, maar gebruik je eigen woorden. Bewaar je bronnen in je bronnenmap. Vul in je logboek blok 4 in en laat aftekenen BLOK 5:voorbereiding presentatie Werk je presentatie uit. Bereid de presentatie goed voor. Maak een afspraak met de begeleider voor de datum van je presentatie. Zorg ervoor dat je alles goed geregeld hebt voor de presentatie. Je houdt je presentatie voor een klas die je begeleider je toewijst Vul in je logboek blok 5 in en laat aftekenen BLOK 6: evaluatie Na de presentatie heb je een afsluitend gesprek met de begeleider. Je hoort wat de beoordeling is en je bedenkt wat je van dit sectorwerkstuk hebt geleerd. Vul in je logboek blok 6 in en laat aftekenen 7
TIJDPAD sectorwerkstuk Mavo 4 Schooljaar 2012-2013 Week Lessen Blok Omschrijving 35 (280811) 1 1 Introductieles. Uitreiken boekje en formulieren. 35 2 28 augustus vóór 10.30 uur moet aan je mentor doorgeven welk onderwerp gekozen is en met wie er wordt samengewerkt. 2 2 Hoofd- en deelvragen maken o.l.v. mentor 36 Begeleiders worden bekend gemaakt. 37 (140911) 39 (260911 ) 2 Eerste werkochtend 1 e t/m 2 e lesuur 2 Tweede werkochtend 1 e t/m 2 e lesuur (Er zijn nu al 7 lesuren, dus bijna 5 ½ uur, aan het sws besteed) 40 Zelfstandig werken aan het sectorwerkstuk 41 Zelfstandig werken aan het sectorwerkstuk 42 Herfstvakantie 43 Zelfstandig werken aan het sectorwerkstuk 44 1 Presentatie van het sectorwerkstuk in de les van de begeleider. De presentatie wordt gegeven voor een klas in bijvoorbeeld Mavo 3, Mavo 2 of een brugklas. 45 SE1 46 Uitloop presentaties. 47 Uitloop presentaties. Je moet de sectorwerkstukpresentatie in week 48 (vóór 1 december) gehouden hebben én deze moet als voldoende worden afgetekend, anders verspeel je een extra herkansing in periode 2. 8
Fase Activiteiten Beoordelingsaspecten De voorbereidingsfase ( 5 uur ) Samenwerkingspartner kiezen Onderwerp bepalen -Goede samenwerking (o.a. aan afspraken houden)` -Eisen vak/sector, originaliteit, onderzoekbaarheid (afbakening) Doel en publiek bepalen Presentatievorm kiezen -goed omschreven publiek en doel -passend bij doel en publiek, inzicht in consequenties De uitvoeringsfase (13 uur) Relevante vragen formuleren Plan van aanpak maken Informatie verzamelen uit schriftelijke, mondelinge en audiovisuele bronnen -duidelijke, onderzoekbare hoofdvraag, goede deelvragen* -reëel, taken goed verdeeld, volgens eisen docent, bijgesteld indien nodig -adequate bronnen, goede zoekstrategie, verschillende soorten bronnen, bronnotatie Informatie verwerken en deelvragen beantwoorden -inzicht in hoofd- en bijzaken, samenvattingen, schema s enz. Mate waarin deelvragen worden beantwoord, helderheid van antwoord, eigen inbreng (eigen woorden, eigen ideeën) Samenwerken met partner -taakverdeling Presentatie voorbereiden -inzicht in mogelijkheden presentatie-vorm, taakverdeling, vormgeving Eindproduct op doel- en -uiterlijke verzorging, goede inhoudelijke De presentatiefase publieksgerichte wijze opbouw, beantwoording hoofdvraag, (1 uur) presenteren duidelijk voor publiek, gebruik apparatuur, stem- en taalgebruik, eigen mening e.d. -taakverdeling Samenwerken met partner Beoordeling van de -mate waarin leerling reflecteert, reëel, De evaluatiefase presentatie en/of het zelfstandigheid bij totstandkoming product (1 uur) product -mate waarin leerling reflecteert op samenwerking e.d., reëel, zelfstandigheid bij Beoordeling van het proces totstandkoming product -mate waarin leerling reflecteert op zijn sectorwerkstuk i.v.m beroep en Reflectie op beroep en vervolgonderwijs leren *In de bijlage vind je voorbeelden van onderzoeksvragen en aanwijzingen. 9
Mogelijke onderwerpen: 1. Aids 2. duurzame energie in nieuwbouw 3. geluidsoverlast 4. gehandicapt, wat nu? 5. alcohol, ook een drug 6. graffiti 7. Amnesty International 8. Nibud 9. vrijwilligerswerk 10. Rijden op alcohol of suikerriet of zonnebloemolie 11. Elektriciteit uit bliksem 12. Rijden op zonne-energie 13. toepassingen van infrarode straling 14. echoscopie en gezondheidszorg 15. dierenwelzijn en economische producten 16. beweging, goed voor jong en oud 17. mantelzorg 18. schoon en veilig verkeer 19. radioactieve straling in de gezondheidszorg 20. de veranderingen in het betalingsverkeer 21. hacken 22. beleggen in aandelen 23. de gezondheidszorg in de toekomst 24. kinderopvang (g) een probleem 25. elektromotoren en hun toepassingen 26. nieuwe vormen van energie 27. energiebesparing door dubbele beglazing 28. gevaren van ultraviolette straling 29. krap zitten en toch rondkomen 30. biologische landbouw en de toekomst 31. kinderarbeid in de derde wereld 32. elektromagneten en luidsprekers 33. kopen of huren van een huis 34. bureau Halt 35. afvalscheiding in onze gemeente 36. orgaandonoren 37. Computerspelletjes 38. Loverboys 39. Stakingen 40. China als opkomende economische macht 10
Tips van leerlingen. Een paar jaar geleden gaven leerlingen tips over het sectorwerkstuk. Een greep: kies een onderwerp waar veel informatie over is of waar je veel over kunt vertellen kies een onderwerp waarin je geïnteresseerd bent. kies een maatje met wie je goed kunt samenwerken plan goed, doe niet alles op het laatst zoek zo veel mogelijk informatie, beter te veel dan te weinig werk serieus maak duidelijke afspraken met je partner begin meteen, het lijkt wel of je veel tijd hebt, maar het is zo om houd je aan de afspraken met je begeleider Tenslotte wensen we je heel veel succes en vooral plezier met je sectorwerkstuk 11
BEOORDELINGSCRITERIA Er worden drie onderdelen beoordeeld: het proces, het product en de presentatie. De begeleider vult in dit schema het totaal aantal behaalde punten in en kan zo het cijfer bepalen. 1 proces behaalde punten:.. (max. 25 punten) 2 product behaalde punten:.. (max. 25 punten) 3 presentatie behaalde punten:. (max. 50 punten) PROCESBEOORDELING 1. Is het logboek goed bijgehouden? 0 1 2 3 4 5 2. Zijn de afspraken nagekomen? 0 1 2 3 4 5 3. Is er op goede wijze samengewerkt? 0 1 2 3 4 5 4. Heeft de leerling op de juiste wijze en in voldoende mate gebruik gemaakt van ICT?0 1 2 3 4 5 5 Heeft de leerling blijk gegeven van een zelfstandige werkhouding? 0 1 2 3 4 5 PRODUCTBEOORDELING TOTAAL:. 1. Is het onderwerp vakoverstijgend 0 1 2 3 4 5 uitgewerkt? 2. Sluit de onderzoeksvraag aan bij 0 1 2 3 4 5 het onderwerp? 3. Zijn er goede hoofd- en deelvragen 0 1 2 3 4 5 geformuleerd? 4. Zijn de juiste conclusies getrokken? 0 1 2 3 4 5 5. Is de documentatiemap goed bijgehouden? 0 1 2 3 4 5 TOTAAL:.. 12
1 2 3 4 Punten (max 10 per onderdeel) Structuur van de presentatie is moeilijk te volgen; geen duidelijk begin - midden - einde is moeilijk te volgen; presentator loopt teveel heen en weer duidelijk begin - midden en einde en is goed te volgen duidelijk begin - midden en einde en is interessant Kennis van de inhoud presentator beantwoordt niet alle vragen (begrijpt niet alles) presentator beantwoordt alleen eenvoudige vragen (begrijpt informatie niet zo goed) presentator beantwoordt vragen goed presentator beantwoordt vragen goed en geeft extra uitleg en voorbeelden Gebruik van plaatjes niet de juiste plaatjes of geen plaatjes weinig plaatjes die niet goed passen bij de presentatie (tekst) plaatjes passen bij de presentatie (tekst) plaatjes maken de presentatie extra duidelijk Oogcontact voorlezen zonder oogcontact vooral voorlezen en soms oogcontact vaak oogcontact maar vaak naar aantekeningen kijken vaak oogcontact en soms naar aantekeningen kijken Voordracht mompelend; slecht verstaanbaar achterin de klas; verkeerde uitspraak van woorden zacht; slecht verstaanbaar ; verkeerde uitspraak van woorden duidelijk; goed verstaanbaar voor de meesten; vaak goede uitspraak van woorden duidelijke stem, goede uitspraak; goed verstaanbaar voor iedereen Totaal aantal punten Totaal 13
BEOORDELINGSFORMULIER SECTORWERKSTUK Mijn leerlingen hebben met goed gevolg het sectorwerkstuk afgesloten: Naam begeleider:. Evt. tweede begeleider: Leerlingen..+.. Onderwerp:.. Sector:... Datum:.. Beoordeling: aantal punten presentatie (max. 50). TOTAAL: Cijfer:. (cijfer = totaal aantal behaalde punten (max. 100) : 10) Paraaf: 14