Nummer 5 3 februari 2007 T s j e r n e l s j e VOORWOORD Soms ontdek je nieuwe dingen. Zo wist is niet dat Veenendaal een overdekte speeltuin herbergt. In het fotoboek van de werkgroep uit Holten had ik wel foto s gezien van Schatkids, maar ik was er vanuit gegaan dat die hal ergens in het oosten van Nederland zou liggen. Blijkt het bijna om de hoek te liggen. Logisch dat dit uitje ook voor Elst op het programma stond. Dat dit niet alleen voor de kinderen een feest was kunt u elders in dit nummer lezen Tijdens zo n gezondheidsstage ontdek je echter nog wel meer dan een attractie. Je ontdekt dat bepaalde gewoonten niet voor iedereen even gewoon zijn. Een verjaardag in Nederland vieren is niet hetzelfde als een verjaardag in Wit-Rusland vieren en hoe wij gasten ontvangen is zeker niet te vergelijken met hoe dat daar gebeurt. Van die verschillen hoeft de ene manier niet beter te zijn dan de ander, ze zijn gewoon verschillend. Deze verschillen bepalen je er weer bij dat alles niet zo vanzelfsprekend is als het lijkt. Wat vinden wij veel dingen gewoon die eigenlijk heel erg bijzonder zijn: ons gezonde eten, onze goede huisvesting en dat wij godsdienstvrijheid hebben. Wij mogen kinderen uit Wit-Rusland hierheen laten komen en ons wordt geen strobreed in de weg gelegd; elke week mogen de kinderen meerdere keren een verhaal uit de Bijbel horen en er een knutselwerkje over maken. Mooi hè? Verwondert u zich er nog over? Maar is alles dan anders? Is er niets dat overeenkomt? Jazeker wel! Van een gastouder hoorde ik dat hun logeetje al helemaal ingeburgerd is. Ze rent en speelt gewoon met de andere kinderen mee. Ook al komen ze uit Wit-Rusland, het zijn en blijven kinderen. En wat het mooiste is: kinderen die leven onder dezelfde Hemel! Met vriendelijke groeten, Mark Druijff In dit nummer: Voorwoord... 1 Van de redactie... 2 Van de werkgroep... 2 Ingezonden: Albert Bouman... 5 Fam. Hovestad... 7 Fam. Geers... 7 Foto s... 8-1-
VAN DE REDACTIE Graag breng ik nog even onder de aandacht dat ik de kopij vóór woensdag in mijn bezit wil hebben. Het redactieadres: Oranjestraat 74 3921 BD ELST (0318) 47 23 00 tsjernelsje@hetnet.nl VAN DE WERKGROEP >>>>>>>>>>>>>> MEDEDELINGEN <<<<<<<<<<<<<<<< Ondergoed: Als er gastouders zijn die (te) weinig ondergoed hebben voor hun logé, dan kunnen zij bij Gretha (Franseweg 55a) nog een extra setje ophalen. Glazen potjes: Wil iedereen doorgaan met het sparen van kleine hakpotjes. We willen hier iets van gaan maken met de kinderen en hebben er dus nog 30 nodig. Inleveren kan bij Gretha, Ina of Clasina. Gastouderavond: Op woensdag 7 februari is er om 20.00 uur een gastouderavond. Deze zal worden gehouden in de kelder van Het Visnet. Voor deze avond zijn niet allen de gastouders uitgenodigd, maar ook de overige vrijwilligers. Evaluatie: De gastouders kunnen vast in hun agenda s noteren dat er woensdag 21 maart een gastouderavond in Het Visnet is. Op deze avond zal het project geëvalueerd worden. Reisverslag (deel 3 slot) Ik word weer keurig in Ol Shany teruggebracht. Alleen kan ik de werkgroepleden telefonisch niet bereiken; geen enkel streepje op mijn schermpje! Wat nu? We hadden om negen uur afgesproken. Daar sta ik dan in een vreemd land met mensen om mij heen waarmee ik niet kan communiceren. Zouden de Wit-Russische kinderen zich soms ook zo voelen? Dat moet haast wel! Na ongeveer twintig minuten zie ik opeens onze bus voor de school rijden. Heerlijk om weer Nederlands te kunnen praten! Plotseling komt er een man naar me toe die iets zegt. Moet de bus opzij, omdat die voor de ingang staat? Na wat handen en voetenwerk begrijp ik opeens dat hij mij mee wil hebben. Een van de chauffeurs herkent hem als vader van een gastgezin. Dan kan ik wel mee! Het busje rijdt over een weg waar een doorsnee bospad een juweeltje bij is. Het is een complete gatenkaas en de chauffeur kan dan ook niet harder dan stapvoets rijden. -2-
Hij brengt mij in een huis waar Clasina, Mieke, Ruud en Iryna zijn. Die hereniging geeft mij een goed gevoel. Hier woont een gezin waarvan de moeder te ziek is om naar school te gaan voor de foto. Zij is zelfs ernstig ziek. We mogen even het huis bekijken. Daarna bezoeken we nog een gezin met rond de 12 kinderen. Hier krijgen we een rondleiding door het hele huis. De foto wordt gemaakt en daarna aan tafel! Nee, niet weer! Maar uit beleefdheid eten we wat. Als we denken dat we klaar zijn, komt er nog meer. Maar nu slaan we het echt af. Dit wordt te veel voor onze inwendige mens. Ook de complete taart die we mee mogen nemen, slaan we af. Ik neem nog wel een foto van de taart om de vrouw des huizes gerust te stellen. We beloven deze foto in Nederland te laten zien. Op naar de school voor het contact met onze groep kinderen. We krijgen een rondleiding door het oude en nieuwe gedeelte. Het oude gedeelte is in zeer slechte staat. Je kunt je ogen niet geloven. Dat zoiets nog een school genoemd wordt! Ruud vertelt daarna met behulp van de tolk over Elst en Annabel, de beer die de kinderen meeneemt naar Nederland. Bij de gelegenheid om vragen te stellen komt nagenoeg niets los. Hoogstwaarschijnlijk hebben deze mensen contact gehad met de ouders van de vorige groep en weten ze genoeg! Nu verlaten we de school en vertrekken naar het plaatselijke restaurant waar we weer een overvloedig gedekte tafel vinden. Zucht! We maken daarna foto s van de kinderen met hun familie. Daarna is het afscheid nemen en instappen. Wat gaat er door de hoofden van de ouders heen en de kinderen? Acht weken is een lange tijd! Tot aan de grens verloopt het allemaal voorspoedig. Een rustige groep en een fijne juf. Ze heeft hart voor deze kinderen en ze gehoorzamen goed. De tolk geef ik Nederlandse les. Eerst komt de uitspraak van de letters aanbod. In eerste instantie beweert hij dat zijn moedertaal de moeilijkste van Europa is. Ik vertel hem dat de Nederlandse grammatica en spelling ook niet echt gemakkelijk is. Maar daar gelooft hij niet echt in. Totdat! De grens is een letterlijke blokkade. We missen een formulier volgens de beambten. We mogen niet verder en zullen terugmoeten. Na veel heen en weer geloop van het ene gebouw naar het andere, doorzettingsvermogen van de tolk en chauffeur en Gods hulp krijgen we groen licht. Al moeten we wel 227,- boete betalen. We passeren na twee uur de Wit-Russische-Poolse grens. Zonder formulier. Het schijnt na het zien van geld niet meer nodig te zijn! Na anderhalf uur komen we in Debe Wielke aan. De kinderen wordt de weg gewezen en wij als leiding betrekken onze eigen kamers weer. Al gauw is de maaltijd verorberd en wordt het voor de kinderen tijd om naar bed te gaan. Maar niet voordat de kinderen de beheerder geza- -3-
menlijk bedankt hebben: спасибо! Ook hier zien we weer het gedisciplineerde gedrag van de kinderen. Die avond hebben we als leiding van beide werkgroepen, Hanna de juffrouw, Iryna, Mikhail en de chauffeurs een gezellige avond. Na een goede nachtrust en een lekker ontbijt begint er een nieuwe dag. Hanna en de kinderen blijken al vanaf zes uur wakker te zijn. Alle kamers zijn opgeruimd en als je rondkijkt, lijkt het alsof de bedden deze nacht niet gebruikt zijn. Daarna heeft ze de kinderen vermaakt met het vertellen van een verhaal. Verder deze morgen mogen de kinderen buiten spelen met de bellenblaaspotjes die ze hebben gekregen. Er wordt buiten gevoetbald en gekleurd in de eetzaal. Mieke en ik zijn druk over de kinderen in een gesprek geraakt met Hanna. We krijgen veel informatie, wat voor ons belangrijk is voor o.a. de verdeling van de kinderen. Verder vraagt zij heel veel over de Nederlandse gewoonten, het geloof en de kerk. Zo zijn we ongeveer drie uur in gesprek met elkaar. Na het eten maken we nog even een groepsfoto bij de bus en stappen in voor de laatste etappe die we in één keer maken naar Nederland. Die middag zitten Mieke en ik weer bij elkaar, alleen nu op een busbank. We maken nu, met alle informatie die we hebben, een verdeling van de kinderen over de gastgezinnen. Als we klaar zijn, blijken we daar vier uur over gedaan te hebben. We hebben er een goed gevoel over! Ondertussen gaat de reis door. De tolk krijgt zijn tweede Nederlandse les. Vandaag de werkwoordvervoegingen in de tegenwoordige tijd. Hij was zelf al bezig geweest in de woordenlijst om enige systematiek te vinden, maar dat lukte niet echt. Nu kan ik hem de verschillende vervoegingen uitleggen. Hij is me heel dankbaar. De kinderen zijn lief. We zingen wat van de liedjes, die ik vanmorgen heb aangeleerd en ze kleuren in hun kleurboeken. Sommige hebben een computerspelletje, maar die worden regelmatig door Hanna ingenomen met de woorden dat ze maar even wat anders moeten gaan doen. We laten ook wat Walt Disney filmpjes zien en natuurlijk de DVD van Annabel die de kinderen wegwijs maakt in de Nederlandse woningen. Ook voorzien we kinderen van eten en drinken. En af toe maken we een korte stop voor het toilet. t Is wel uitkijken met deze kinderen op de parkeerplaatsen. Ze zijn totaal geen verkeer gewend en vliegen daarom zomaar de weg op. Ook nu verloopt de reis vlot, totdat we in een file komen als gevolg van een ernstig verkeersongeval. Anderhalf uur later kunnen we onze weg weer vervolgen. Ook nu worden de paspoorten van onze Wit-Russische reisgenoten ingenomen. Maar al redelijk vlot kunnen we Duitsland binnenrijden. Af- -4-
gezien van een enkele stop, rijden we achter elkaar door. De sfeer in de bus is enorm goed. Echt slapen is er niet bij voor de begeleiders. Af en toe een uurtje en dan ben je weer klaarwakker. Ik loop regelmatig langs de kinderen om te kijken hoe het met ze gaat en om ze zo af en toe met een deken of jas toe te dekken. Nog in het donker rijden we Nederland binnen. Na een korte stop vangt de laatste etappe aan. Op naar Elst. De kinderen, maar ook de begeleiders worden wat onrustiger. Kort voor de laatste kilometers delen we de A-4tjes uit. Ze worden bijna uit onze handen getrokken. Alle aandacht is op de foto s van de gezinnen gericht. Prachtig om te zien! En dan rijden we eindelijk Elst binnen. Al claxonnerend bereiken we de school met de vele wachtende dorpsgenoten. Wat een onthaal! Hartverwarmend! Emotioneel! Binnen danken we God voor het feit dat Hij ons begeleid en gespaard heeft op de wegen die we gegaan zijn. De kinderen worden één voor één voorgesteld aan hun gastgezin, waarna ze na het nemen van de gezinsfoto naar de verschillende woningen gaan. Het begin van een nieuwe fase van ons project. Ronald Tamerus Samenstelling werkgroep De werkgroep is ook per e-mail te bereiken: tsjernobyl-elst@hetnet.nl. Voorzitter: Ruud Geers (Oranjestraat 75, 471916) Coördinatie gastgezinnen: Mieke Pitlo (Christinastraat 35, 472557) en Ronald Tamerus (Prinsenweg 28, 518985) Coördinatie activiteiten: Clasina Bootsman (Franseweg 91, 478002), Ina van Laar (Elsterstraatweg 85, 472538) en Gretha van Wolfswinkel (Franseweg 55a, 471106) Financiën en sponsors: Fred Kok (Beatrixstraat 38, 472504) INGEZONDEN Albert Bouman Zomaar een druilerige vrijdagmiddag in januari. Al een hele week skola (met de duim naar beneden). Wat kan je dan nog verwachten? Twee aan twee de deur uit en dan moet je met z n drieën in een auto. Dat valt even niet mee en als blijkt dat je eigenlijk niet kunt kiezen; wat dan? Gelukkig kreeg iedereen plekje en dan op weg naar? -5-
Voor de rijders een routebeschrijving, maar volwassenen zouden geen volwassenen zijn als ze daar gebruik van zouden maken. Niemand hield zich aan de route en toch kwamen we met z n allen aan, al was dat niet gelijktijdig. Een auto met tolk en drie kinderen werden even gemist. En dat betekende voor de rest wachten in de rij, want Anna patrona zou Anna patrona niet zijn als ze ergens naar binnen gaat zonder al haar kinderen. En waar waren we nu eigenlijk? Er ging wel een gejuich op toen de makkaka s hun tijdelijke speeltoestellen en wat al niet meer zagen staan. Twee aan twee naar binnen gewandeld, ging men gewoon aan de tafels zitten die voor de Tsjernobylkinderen uit Elst gereserveerd waren. Op je vrije middag rustig aan een tafel gaan zitten terwijl de glijbaan, trampoline en ballenbak naar je lonken valt niet mee. Eerst kregen we allemaal drinken en een zakje chips wat ons door een gulle geefster was aangeboden, net als de entree. (Namens alle rusjes: Spasjieba=dank u wel) En nadat er toestemming was gegeven, werd hier en daar eerst nog met wat aarzeling de mogelijkheden onderzocht wat er allemaal wel gedaan kon worden. Waar ga je beginnen. De helling op klimmen en dan weer naar beneden rollen of glijden, op wat voor mannier dan ook. Of klimmen door smalle openingen en door de mangel met de glijbaan naar beneden, schieten met het ballenkanon of spelen in de ballenbak of trappen in een kar. Maar ja, hoog in de lucht met een karretje fietsen of in een soort beest is ook heel leuk. En trampoline springen, daar maken enkele kinderen een ware kunst van. En hoe later op de middag hoe warmer we het allemaal kregen. Eerst de trui uit. Maar het duurde niet lang of menigeen liep, rende of sprong in zijn of haar hemd. Af en toe gunde ze zichzelf even snel wat te drinken, maar niet te lang. Maar voor een ijsje (ook al weer aangeboden) daarvoor kwam men nog wel aan tafel. Als dank hebben ze de geefster toegezongen in het Russisch. Voor de meeste mensen daar niet te verstaan, maar wel in dank aangenomen. Ondertussen was het al aardig druk geworden en werden er ook enkele snoeshanen waargenomen tussen de kinderen. Een enkele ouder keek verschrikt maar velen waren verbaasd. En wat konden die gillen en klimmen en glijden als ze de kans kregen. En of ze nu wilden of niet ze moesten maar meedoen. Wat een conditie hebben ze. Een grote snoeshaan kon ook zeer verdienstelijk springen (lees: een koprol in de lucht maken) En wat gaat de tijd toch snel als je plezier hebt. Dan is het zo weer tijd voor de volgende lekkernij. Heerlijk patat met frikadel. Oké voordat ze allemaal aan tafel zaten. Maar ja patat -6-
voor ruim dertig kinderen bakken valt toch niet mee. Het lukte wel. Dus bij deze; de medewerkers van de Schatkids bedankt. En zo kwam er een einde aan een heerlijke speelse middag. Waarin heel wat vocht werd verloren. En toen, tot veler verbazing, ging het gehele gezelschap weer in een keurige rij, twee aan twee de zaal uit. In Elst werden we weer opgewacht door de tijdelijke papa s en mama s. De kinderen zullen thuis wel het een en andere verteld hebben, of iedereen dat ook begrepen heeft is de vraag. Van deze middag zijn daarom ook foto s en er is gefilmd. T.z.t. zullen deze op de website staan en bij een gastouderavond worden getoond. Albert B. Fam. Hovestand Het gaat erg goed hier in huis met de juf en de tolk. Weet je wat ze erg grappig en dom vinden (en totaal niet begrijpen)? Dat er Hollanders zijn die met hun hond aan een lijntje gaan lopen. Dat vinden ze erg komisch. Anna moet er ook steeds weer om lachen als ze bij ons mensen ziet lopen die hun hond aan het uitlaten zijn. En wie gaat er nu vissen (dat zagen ze bij de Rijn) en gooit vervolgens de vis, die je net gevangen hebt, weer terug in het water? Ik heb hen uitgelegd dat Hollanders vissen voor de hobby. Nou ja... voor hen niet te begrijpen. Ook voor keelpijn hoef je niet meer naar de drogist voor een drankje! Neem twee theelepels soda, meng er wat zout doorheen en gorgelen maar. Succes verzekerd! Fam. Geers Wat vliegt de tijd. Marina is nu al weer ruim twee weken bij ons. Alleen de eerste avond heeft ze last gehad van heimwee. Hierna begon ze zich steeds beter thuis te voelen. Op dit moment heeft ze een plekje verworven binnen ons gezin. Het lijkt ook net of ze er al veel langer is. Het is een echt knuffelkind en kan heerlijk plagen, vooral de mannen hier in huis hebben het flink te verduren. Ze geniet van alle aandacht. Met eten heeft zij geen problemen. Ze probeert alles en eigenlijk vindt ze ook alles wel lekker. Natuurlijk hebben een aantal dingen de voorkeur en dat wordt dan ook herhaaldelijk genoemd; PATAT??? Marina is erg communicatief in gesteld. Dit resulteert dan ook in heel wat Nederlandse woordjes. Woorden als snoepoe, chips, pakie drinken, en slapen worden dagelijks gebruikt en er komen er steeds meer bij. Het Russische da is inmiddels vervangen door ja. Voordat ze naar huis gaat zal ze een aardig mondje Nederlands spreken. -7-
Wat is het toch leuk om te zien hoe blij ze is met een paar ballonnen. Die worden in haar fantasie overal voor gebruikt. Ook erop tekenen met stiften is erg leuk. Wij zouden die ballon daarna wegdoen. Neee Marina spoelt hem af en kan hem gewoon weer gebruiken. En als de ballonnen gebruikt worden als een paar oren dan is een make-updoosje van Judith goed te gebruiken als schmink. Elke dag is het weer een feest om van haar te mogen genieten. Vandaag hebben we een brief voor haar ouders en broers en zusje op de bus gedaan. En nu maar zien of er wat terugkomt. Dit is een ervaring die wij nooit meer zullen vergeten en wat het leven van ons allemaal zeker verrijkt!! FOTO S Hier twee foto s van de speelmiddag in De Schatkids. Ga voor meer foto s naar www.tsjernobylelst.nl. -8-