Gezondheid en Energie in 2020: toekomstperspectief?

Vergelijkbare documenten
BENG. Bijna-EnergieNeutrale Gebouwen. ir. Arthur Barendregt

Hans Bosch Hogeschool Rotterdam / Ex ambtenaar BWT

Energieprestatie. Energieprestatie van gebouwen en de rol van de installatiesector. Kees Arkesteijn (ISSO)

Kennismaking BENG Hans van Eck en Jacqueline Hooijschuur 22 november 2016

BENG de nieuwe energieprestatie en de kansen voor bodemenergie

BCRG. Het beoordelen van nieuwe- en innovatieve technieken voor de Energieprestaties van gebouwen. Kees Arkesteijn, secretaris CGE

De corporatiedag 2017

Bijna Energieneutrale Gebouwen (BENG)

BENG. Bijna Energie Neutrale Gebouwen

Kennissessie: CO 2 neutraal het echte verhaal

Op weg naar bijna energieneutrale gebouwen, met gezonde ventilatie

Bevordering naleving Ventilatie en EPC regels. Verslag uitgevoerde activiteiten Datum 13 december 2010 Status Definitief

Energieprestatie. metalen gevelelementen in EP berekening Ubouw. 3, 10 en 17 november 2008 VMRG bijeenkomst. door Peter Vierveijzer

BENG. Update

Gevolgen van BENG-eisen op de gevel en het binnenklimaat 2 november 2016 Esther Gerritsen

W.2.3 BENG. Bijna energie Neutrale Gebouwen in het Bouwbesluit geregeld. 12 oktober ing. P.J. (Johan) van der Graaf

NTA Nieuw tijdperk energieprestatie. Normalisatie: De wereld op één lijn 1

ZEN en BENG Nieuwe inzichten over bijna energieneutrale woningen

Oplevertoets Nieuwbouw/ Zeer Energiezuinige woningen. Netto warmte vraag ZEW. Kees Arkesteijn (ISSO)

Regiodagen BWT 2017 Van EPC naar BENG

Bouwbesluit rapportage

Grip op je energieprestaties -wat doet de NZEB-tool?

Toezicht en handhaving onder de Wkb

Op naar BENG! Wat betekent dit voor jouw corporatie?

Resultaten themagroep Gestapelde bouw - BENG

ZEN en BENG Scenario s voor bijna energieneutrale woningen

Energiezuinig bouwen; Wat is wat?

BENG, ZEN en/of NOM? Wie ben je?

ventilatie en luchtkwaliteit vanuit overheidsperspectief ir. Marc M.F. Ammerlaan gemeente Amersfoort lid Intergemeentelijke Werkgroep Bouwfysica

We waren Intergemeentelijk en nu

metselwerk W minimaal ramen W handmatig minimaal

Bouwbesluit. Wettelijke regelingen

Voorgenomen Eisen Bijna Energie Neutrale Gebouwen. Ronald Schillemans Sunday

Energie voor de toekomst I TVVL Kennisplein

Energieprestatie in de toekomst Verdouw Beurs 2.0

Welkom. Korte presentatie epc

Wettelijke regelingen

Vastgoedtransformatie. het Bouwbesluit. 31 mei Patrick van Loon. Vergunningverlener Stadsontwikkeling

Ronde Tafel Gesprek Kwaliteitsborging Venlo 7 maart Bob Gieskens

Aardgasvrij en BENG gaat goed samen

Eindtermen en toetsmatrijs: Netto warmtevraag zeer energiezuinige woningen Vastgesteld door de EPA-examencommissie en goedgekeurd door de COEC van

Energieprestatie van gebouwen

Energieprestatie. De aanscherping van de Energieprestatieeis in de gebouwde omgeving

Managementsymposium 16 april Impactanalyse

EPC 0,8: Over welke woningen en installatieconcepten hebben we het?,

Bouwbesluit. KOMO attest. Toepassing van «naam product/systeem»

Consultatieversie Besluit houdende wijziging van het Bouwbesluit 2012 inzake bijna energie-neutrale nieuwbouw

Het (vernieuwde) energielabel nu en in de toekomst

Woningventilatie en renovatie

Nieuwbouw gebouw B Nistelrodeseweg t.h.v. nr 13, te Uden Inleiding

C ntek serooskerke. Bouwfysische berekening Realisatie aanbouw woning. t Hout 24 te Westkapelle

Bouwbesluit 2012 Verbouw & Energiebesparing. Recente wijzigingen in de bouwregelgeving 8 oktober 2013 Hajé van Egmond

INNAX Gebouw & Omgeving

ZEN en BENG Op weg naar de praktijk

2.1 Resumé Ref UN01 (Referentiegebouw)... 3 Gebouwoverzicht Gebouwgegevens Ref UN01 (Referentiegebouw)... 5

C ntek serooskerke. Bouwfysische berekening Uitbreiden woonhuis. Duinweg 28 te Oostkapelle

Toetsing bouwbesluit 2012

metselwerk W minimaal ramen W handmatig minimaal

Is bodemenergie (B)ENG? Rik Molenaar 17 april 2018 Esther Gerritsen 18 april 2018

Transformatie kantoren naar woningen

Daglicht- en ventilatieberekening

Gecontroleerde kwaliteits-/ gelijkwaardigheidsverklaringen ten behoeve van Nieuwbouw/Bestaande bouw. Kees Arkesteijn, ISSO

DNA in de bouw Projectontwikkeling met hoge ambities. Carl-peter Goossen Directeur /ontwerpmanager BouwNext

De weg van de energietransitie d.d VEBOA - Alphen aan den Rijn Dhr. E.J. Reemst

Hier komt tekst. Hier komt ook tekst. Raadsinformatiebijeenkomst. Stadsverwarming. 15 september Utrecht.nl

Nieuwbouw 26 appartementen te Halfweg - App 26 toren. Eigenschappen rekenzones type rekenzone omschrijving interne warmtecapaciteit Ag [m²]

2.1 Resumé Ref WN81 (Referentiewoning) Gebouwoverzicht Gebouwgegevens Ref WN81 (Referentiewoning)...

De Wet Kwaliteitsborging en de gevolgen voor de bouwsector. Bob Gieskens, Douglas Consultancy

BENG definitieve eisen

Update Nieuw stelsel energieprestaties 2020

PLUS LEVEN. Wetgeving 2015; epc van 0,4 / Wij reeds energieneutraal in 2015 icm windenergie Wetgeving per : BENG

Duurzaamheid: ambities en realisatie

Toets Bouwbesluit - daglichtberekening. - ventilatieberekening.

Gecontroleerde kwaliteits-/ gelijkwaardigheidsverklaringen ten behoeve van Nieuwbouw/Bestaande bouw. Kees Arkesteijn, ISSO

Actualiteiten (Regeling) Bouwbesluit 2012

Project Boskant Leopoldsburg Vooruitzien

Bijlage omgevingsvergunning

Energie Bouwbesluit en het Activiteitenbesluit

Besluit bouwwerken leefomgeving (BBL) ing. P.J.(Johan) van der Graaf 27 oktober 2016

EPB in Vlaanderen en hoe te gebruiken als verkoopstool

Startverklaring. in het kader van de energieprestatie en het binnenklimaat van een gebouw. Meergezinswoning G-2010_316/EP15111/SV/A001/D01

Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen

Voor onafhankelijke informatie en advies over:

BENG, de concept-eisen. inzichten, mogelijkheden en knelpunten

SCHIPHOL HOTEL BADHOEVEDORP

SPOUWMUUR, BESTAAND, THERMISCH ISOLEREN (procescertificaat) BRL 2110 "Thermisch isoleren van bestaande spouwmuren" ( )

Psi-waarden ( ) in de EPC-berekening. Het bepalen van de -waarden (spreek uit: psi-waarden) en het invoeren daarvan in de EPC-berekening.

Ventilatie, basis voor het toekomstige klimaatsysteem in woningen

metselwerk N minimaal ramen N geen minimaal

Bepaling R bf en R bw volgens NEN 1068:2012 bij toepassing kruipruimte isolatie (Drowa chips en EPS-platen)

RAPPORTAGE Bouwbesluit 2012

De Wet Kwaliteitsborging en de gevolgen voor de bouwsector

MJA Workshop Wet & Regelgeving. Duurzaamheid, gebouwen en energiebesparing

Warmtepompen & aardgasvrije nieuwbouw

Let wel: deze nota betreft alleen de toetsing en het toezicht aan het Bouwbesluit.

Algemene gegevens. Indeling gebouw. Infiltratie. Bouwkundige transmissiegegevens. Open verbrandingstoestellen

bouwfysisch rapport bouwbesluitberekeningen

deur, raam, kozijn 1 woonfunctie b andere woonfunctie * 2 bijeenkomstfunctie *

Welke veranderingen op het gebied van wet en regelgeving komen er op u af?

Twijfels over infraroodverwarming Lente-akkoord Zeer Energiezuinige Nieuwbouw i.s.m. DWA

Transcriptie:

Gezondheid en Energie in 2020: toekomstperspectief? ir. Marc M.F. Ammerlaan Werkgroepslid

Werkgroep gezondheid & energiezuinigheid Houdt zich bezig met gezond binnenklimaat in gebouwen én energiezuinigheid en duurzaam bouwen. Kennis delen met elkaar. Deelname aan NEN normcommissies. Diverse vergaderingen per jaar. Wilt u een keer aanschuiven? Neem contact op met de secretaris Gerdien van Dijk 010 489 6481 gm.vandijk@rotterdam.nl www.vereniging-bwt.nl/werkgroep-gezondheid-en-energiezuinigheid

Onderwerpen: Ontwikkelingen in regelgeving mbt EP Rol BWT bij controle EPC - verleden - heden - 2020? Toekomstige ontwikkelingen (Wkb, Bbl)

EPC eisen sinds invoering bron: J. Hooijschuur RVO

Huidige bepalingsmethode NEN7120 niet voldoende voor toekomst. Europese normen EPBD (EN-ISO-152xx en 520xx) in ontwikkeling. Momenteel BENG rekenmethode ontwikkeld (tussenfase?) Daarin zijn 3 indicatoren voorgesteld: - Energiebehoefte [kwh/m2.a] - Primair Energieverbruik [kwh/m2.a] - Aandeel Hernieuwbare Energie [%] Uitgangspunten zijn de in de EPG berekende waarden.

bron: J. Hooijschuur RVO

Voorlopige BENG eisen Energie behoefte Primair energie verbruik Aandeel duurzame energie kwh/m 2.a kwh/m 2.a [%] woningen, woongebouwen 25 25 50 Utiliteitsgebouwen 50 25 50 Onderwijs 50 60 50 Gezondheidszorg 65 120 50 bron: min BZK, RVO

Vormfactor ontbreekt in BENG eis 1

Bouwfases bouwplan ontwerp uitvoering gerealiseerd gebouw

Wat doet BWT bij: bouwplan ontwerp uitvoering gerealiseerd gebouw - vergunning: controle bouwaanvraag: - RO - welstand - Bouwbesluit controle a.h.v. bouwvergunning: - materialen - afmetingen - veiligheid - installaties?? - opleveringsverklaring: opleverrapporten -inregeling ventilatie?

Controle Energie Prestatie vindt momenteel alleen plaats aan begin van het proces. Wat is EP ook alweer? Waarop te letten? EPC controle

Energie Luchtstromen EP (C) 29 okt 2015

Normberekeningen: - omslachtige invoer, te gedetailleerd - geen werkelijk energieverbruik - gevoelig voor fraude (bijv. Gelijkwaardigheidsverklaringen, oncontroleerbare claims, ondoorzichtig) Gevolg: weinig draagvlak, geen naleving -> ongezonde minder energiezuinige gebouwen (?) Niet toekomst bestendig 29 okt 2015

EPC controle Te controleren onderdelen: begrenzingen (thermische schil) uitgangspunten: VR, VG, GO (Ag) gebouwfuncties verliesoppervlakten benodigde bewijzen voor - Rc - rendementen - capaciteiten > Gelijkwaardigheids- en Kwaliteitsverklaringen

Plaatsen dakkapel (verbouw = nieuwbouw): Wangen : U = min. 2,2 W/m 2 K / gem. 1,65 W/m 2 K Dak : R c = 6,0 m 2 K/W (was 1,3 m 2 K/W) Plaatsen dakopbouw / aanbouw (verbouw = nieuwbouw): Gevel : R c = 3,5 m 2 K/W (was 1,3 m 2 K/W) Dak : R c = 6,0 m 2 K/W (was 1,3 m 2 K/W) Raam : U raam = min. 2,2 W/m 2 K / gem. 1,65 W/m 2 K R c -waarden: 2,5 3,5 3,5/4,5/6,0 m 2 K/W (nieuwbouw) 1,3 2,5 3,5/4,5/6,0 m 2 K/W (verbouw = nieuwbouw) 1,3 2,5 (2,5/1,3/2,0) 2,5 m 2 K/W (verbouw) 29 okt 2015

Toelichting λ d (declared) moet nog worden vermenigvuldigd met factoren voor temperatuur, vocht, veroudering en convectie. 29 okt 2015

ccm.net www.sketchuptexture.com www.heliodon.net Enkele simpele tekenprogramma's www.greenbuildingstudio.com 29 okt 2015

http://energy.concord.org/energy2d/ Enkele simpele simulatieprogramma's 29 okt 2015

29 okt 2015 Velux Energy Indoor ClimateVisualizer

29 okt 2015

2020 Ontwikkeling regels na 2020: BENG Bijna Energie Neutrale Gebouwen Overige regelgeving die er aankomt: - Omgevingswet, incl Bbl (Besluit Bouwactiviteiten Leefomgeving) - Wet Kwaliteits Borging (Wkb) - ZEN (Zero Energy buildings) - ENG (Energie Neutraal Gebouw) -?? 2015: in BB minder eisen voor part.opdrachtgever Wkb 2018?: in Bbl minder eisen voor iedereen

Kwaliteits Borging bron: werkgroep PKB vbwt

Kwaliteits Borging bron: werkgroep PKB vbwt

BWT taken Wat doet BWT straks nog bij: bouwplan ontwerp uitvoering gerealiseerd gebouw - vergunning: controle bouwaanvraag: - RO - welstand - Bouwbesluit Toetsing KB instrument en borger controle a.h.v. bouwvergunning: - materialen - afmetingen - veiligheid - installaties?? - opbergen opleverdossier incl. opleverings-verklaring:

Kwaliteits Borging Taken kwaliteitsborger: bouwplan ontwerp uitvoering gerealiseerd gebouw - keuze instrument controle ontwerp aan Bouwbesluit controle a.h.v. instrument: - materialen - afmetingen - veiligheid - installaties - afsluiten opleverdossier incl. -verklaring rapporten: -inregeling ventilatie? -rendementen? -gerealiseerde EPC?

Kwaliteits Borging Welk niveau? Momenteel eisen van het Bouwbesluit. Straks Besluit Bouwactiviteiten Leefomgeving Wat is dan de kwaliteit? Geen 55% VG eis meer. Bovendien geen minimale eisen aan VR.

Bouwbesluit BB vs. Bbl Eis VG >=0,55* Go - VR: hmin = 2,6 m opp. > 5 m2 bmin 1,8 m raam: woonfunctie: >10% VG én > 0,5 m2 kantoorfunctie: >5% VG én > 0,5 m2 Eisen gekoppeld aan VG overige bruikbaarheidseisen zoals aanwezigheid WC, douche, water enz. Bbl - alleen > 0,5 m2 Eisen gekoppeld aan VG, maar wat is minimum? -

Ongelijke eisen, afh. van contractvorm > ongelijke kwaliteit voor 2e bewoner

Noch Gmbh Wikipedia Private kwaliteits borging

Wikipedia Met Bbl terug naar af?