Glas Rassenproef alternatieve sla herfstteelt 2015 Rode types Xandra en Corentine mooi voor oogst in januari In het najaar van 2015 werden voor de teelt van alternatieve sla onder glas verschillende nieuwe types vergeleken met de standaardrassen van de voorgaande jaren. Bij lollo bionda is de nieuwkomer 86-16 RZ zeker interessant om verder op te volgen. Xandra bevestigt zijn degelijkheid en mooie rode kleur als rode eikenbladsla. Proefopzet en teeltverloop De rassenproef alternatieve sla (grondteelt) onder glas werd in het najaar van 2015 alleen op het Proefstation voor de Groenteteelt aangelegd. Tabel 1 geeft de teeltomstandigheden weer. Tabel 2 geeft een overzicht van de rassen die opgenomen werden in deze proef. Voor de resultatentabellen geldt steeds dat gemiddelden gevolgd door eenzelfde letter niet significant verschillend zijn (Duncan, p = 0,05). Vóórdat de eerste bemesting werd uitgevoerd, was er 195 à 240 kg N/ha in de bodem aanwezig. De rassenproeven werden gecombineerd met de bemestingsschema s van het onderzoeksproject REDUNG. Een groot deel van de rassenproef lag in het deel van de serre met aangepaste bemestingsschema s. De doelstelling van deze aangepaste bemestingsschema s is door elke teelt iets minder verzoutende meststoffen toe te dienen, op lange termijn de ophoping van ballaststoffen (natrium, chloor, sulfaat) tegen te gaan. De schema s worden reeds drie opeenvolgende jaren toegepast en we realiseren een lagere EC in de aangepaste schema s (0,64 à 1 ms/cm) ten opzichte van het standaard bemestingsschema met een EC van 1,34 ms/cm. De groene eikenbladsla, lollo bionda en lollo rossa werden aangeplant in de minder verzoutende meststofschema s met bijvoorbeeld 4 kg UnimixA/are (N-P-K 10-5-15 + 2% MgO), 4 kg DCM Mix 2/are (N-P-K 7-6-12 + 4 MgO) en 6 kg Vivikali/are (N-P-K 0-2-20). Voor rode eikenbladsla werd volgens een standaard bemestingsschema 3 kg Floranid permanent/are (NPK 15-9-15 + 2% MgO) toegediend met 4 kg DCM Mix 2 en 2 kg chloorpotas/are (60% K 2 O). Het najaar van 2015 was een uitzonderlijk warm najaar. Door de zachte buitentemperaturen moest er tijdens deze herfstteelt weinig worden gestookt. Door de hoge bodemtemperaturen werd er in het begin van de teelt (uitgezonderd de eerste twee weken) nog stevig gelucht. Tot en met Tabel 1. - Proefgegevens Proeflocatie PSKW, afdeling 12 Bodemtype lemig zand ph 7,3 Proefplan blokkenproef in 4 parallellen Opkweekmethode 5 cm-perspot Plantafstand (cm) 26,5 x 28 Zaaidatum lollo rossa: 16/9/2015; overige types: 25/9/2015 Plantdatum 22/10/2015 Oogstdatum groene eikenbladsla: 14/1/2016 rode eikenbladsla: 14/1/2016 lollo bionda: 19/1/2016 lollo rossa: 20/1/2016 Watergift groene eikenbladsla: 41 (liter/m²/teelt) rode eikenbladsla: 45,5 lollo bionda: 42 lollo rossa: 42,5 22 november werd er goed gelucht met een maximum raamstand van 80% voor de luwzijde en tijdens de eerste teeltweken ook nog met een maximum raamstand van 15% voor de windzijde. Vanaf 20 november werd er niet meer met de windzijde gelucht. Op 23 november werd de ventilatie ingesteld op 6 C tijdens de nacht, opbouwend naar 14 à 15 C tussen 7.00 uur en 11.30 uur. Het luchten gebeurde met een maximum raamstand op de luwzijde van 30%. De CO 2 -branders werden ingesteld op 9 à 10 C tussen 8.30 uur en 10.30 uur, of bij een hogere kastemperatuur werden deze s ochtends een 30-tal minuten ingeschakeld. Op 23 december werd de maximum raamstand aan de luwzijde teruggebracht naar 20%. Om de sla in zijn laatste teeltweken voldoende actief te houden werden op 30 december de CO 2 -branders ingesteld tot 13 C tussen 8.00 en 11.00 uur. Ter ondersteuning werd tijdens deze periode van opstoken ook de buisverwarming ingesteld tot 10 C, buiten deze periode (namiddag-nacht) was dat op 4 C. Groene eikenbladsla In deze rassenproef late herfstteelt werden vier rassen beoordeeld: Kitonia en Kilervi van Rijk Zwaan, Cyclops van Syngenta en het nieu- Tabel 2. - Overzicht van het resistentiepatroon van de opgenomen rassen (Bl = Bremia lactucae (valse meeldauw); Nr = Nasonovia ribisnigri (groene slaluis); Pb = Pemphigus bursarius (slawortelluis)) Ras Zaadhuis Resistenties Groene eikenbladsla Kitonia Rijk Zwaan Bl: 16-31 / Nr: 0 / Pb Kilervi Rijk Zwaan Bl: 16-32 / Nr: 0 Malro Enza Bl: 16-32 / Nr: 0 Cyclops Syngenta Bl: 16-32 Rode eikenbladsla Eventaï Rijk Zwaan Bl: 16-23, 25, 31, 32 / Pb Soupiraï Rijk Zwaan Bl: 16-30, 32 / Nr: 0 Zoumaï Rijk Zwaan Bl: 16-32 / Nr: 0 Saturdaï Rijk Zwaan Bl: 16-32 / Nr: 0 Xandra Rijk Zwaan Bl: 16-32 / Nr: 0 Lollo bionda Livorno Rijk Zwaan Bl: 16, 17, 21, 23, 32 Lozano Rijk Zwaan Bl: 16-32 / Nr: 0 86-16 RZ Rijk Zwaan Bl: 16-32 Anguilla Rijk Zwaan Bl: 16-32 / Nr: 0 Expertise Rijk Zwaan Bl: 16-32 / Nr: 0 / Pb Lollo rossa Satine Rijk Zwaan Bl: 16-28, 30-32 / Nr: 0 Corentine Rijk Zwaan Bl: 16-32 85-69 RZ Rijk Zwaan Bl: 16-32 / Nr: 0 Haflex Rijk Zwaan Bl: 16-32 / Nr: 0 79-81 RZ Rijk Zwaan Bl: 16-32 / Nr: 0 10 Proeftuinnieuws 14 12 augustus 2016
Tabel 3. - Gewaskenmerken groene eikenbladsla Ras Uniformiteit Veldvulling Kropvorm Kropvulling Fijnheid bladkrul Bladkleur Kitonia 7,5 a 8,1 b 7,0 b 6,8 a 6,0 c 7,0 b Kilervi 7,5 a 8,8 a 6,0 c 6,0 ab 7,0 b 6,0 c Malro 8,0 a 5,8 d 8,0 a 5,8 b 7,5 a 6,0 c Cyclops 7,8 a 7,1 c 7,0 b 4,8 c 5,0 d 8,0 a 1 = heterogeen slecht los slecht grof donker 9 = homogeen goed compact goed fijn blond Tabel 4. - Kropkenmerken groene eikenbladsla Ras Aantasting Glazigheid onderzijde droogrand rand geel blad smet Kitonia Broek graterigheid Kilervi Broekvorm (1) Zijscheutvorming Bakvulling Oogstgemak Kitonia 7,8 b 8,8 a 5,3 bc 7,0 ab 8,0 a 3,8 b 5,0 a 8,0 a 8,0 a 7,8 b Kilervi 8,3 ab 9,0 a 5,0 c 7,3 ab 9,0 a 3,5 b 3,5 c 7,0 b 8,3 a 7,5 b Malro 8,6 a 9,0 a 7,5 a 7,5 a 8,8 a 6,0 a 4,3 b 7,8 ab 7,3 b 8,5 a Cyclops 8,5 a 9,0 a 5,8 b 6,6 b 8,4 a 4,0 b 4,4 b 7,8 ab 7,0 b 8,0 ab 1 = veel veel open trechter veel slecht slecht 9 = geen geen gesloten geschouderd geen goed goed Tabel 5. - Oogstkenmerken groene eikenbladsla Ras Snijvlak Krophoogte Pitlengte Schotaanleg Gemiddeld gewicht Oogstbare kroppen Wegval te klein Kitonia 18,2 a 182 b 44 b 25 a 28,7 b 98 a 2 a Kilervi 18,7 a 204 a 53 a 26 a 32,2 a 100 a 0 a Malro 16,9 a 164 c 41 b 25 a 27,2 c 99 a 1 a Cyclops 17,8 a 170 c 35 c 21 b 24,0 d 100 a 0 a Tabel 6. - Beoordeling groene eikenbladsla door keurders BelOrta Ras Gewasvorm Bladkleur Fysiologische Broek Snijvlak Houdbaarheid Score (1) Kitonia 7,5 7,5 8,0 7,0 7,0 7,5 7,4 Kilervi 7,0 7,5 8,0 6,5 7,0 7,0 7,2 Malro 8,0 7,5 8,0 8,0 7,5 8,0 7,8 Cyclops 7,5 8,0 8,0 7,0 6,5 7,0 7,3 1 = niet mooi donker veel niet mooi groot slecht 9 = mooi blond geen mooi klein heel goed we ras Malro van Enza. In deze proef werd geen Bremia of witziekte waargenomen. Deze herfstteelt is de tweede teelt na een bodemontsmetting met Telone II. Kitonia (Rijk Zwaan): uniform en omvangrijk ras. De kroppen hebben een goede vulling. De bladkrul is tamelijk grof. Bij Kitonia werd een lichte vorm van droogrand waargenomen. Dit ras is gevoelig voor geel blad. In twee herhalingen werd een lichte vorm van glazigheid op de onderzijde waargenomen. Het ras bezit een vlakke broek die erg graterig is. In de kist scoort dit ras goed op vlak van bakvulling. Een gemiddeld kropgewicht van 287 gram/krop is goed voor oogst half januari. Kilervi (Rijk Zwaan): uniforme en erg omvangrijke gewasstand. Lossere en hoge kroppen met een tamelijk goede vulling. Kilervi heeft een iets donkerdere bladkleur en is erg gevoelig voor geel blad. De broek is redelijk puntig en erg graterig. Dit ras is lichtgevoelig voor het vormen van zijscheuten. Voor bakvulling scoort dit ras goed. Kilervi behaalt het hoogste oogstgewicht, gemiddeld 322 gram/krop, wat hoog is voor oogst half januari. Malro (E 01C.30140) (Enza): uniform ras met beperkte omvang. Er worden compacte kroppen gevormd met een eerder beperkte vulling. Kroppen met een fijne bladkrul en een iets donkerdere bladkleur. Malro is sterk tegen geel blad en smet. Dit ras heeft een eerder vlakke broek die tamelijk gesloten is. Het ras is vlot te oogsten. Het oogstgewicht van Malro (gemiddeld 272 gram/krop) is iets lager ten opzichte van het oogstgewicht van het standaardras Kitonia (287 gram/krop). Cyclops (Syngenta): uniforme en minder omvangrijke gewasstand. De blonde kroppen vertonen een erg beperkte vulling. De bladkrul is grof. Dit ras is iets gevoeliger voor geel blad en smet. De broek is erg graterig en eerder vlak. Op vlak van oogstgewicht scoort dit ras significant lager (gemiddeld 240 gram/krop). Kitonia is goed, Kilervi is sneller, Malro is een mooi type In deze late herfstteelt (oogst half januari) haalt Kilervi het hoogste oogstgewicht. Het ras bezit erg hoge en omvangrijke kroppen, maar het scoort wel minder op de onderzijde (broek en geel blad). Standaardras Kitonia is een omvangrijk type met een goede kropvulling. Het ras blijkt wel iets gevoeliger voor droogrand. Malro is een mooi compact type met een fijne bladkrul en scoort goed op de onderzijde. Malro is gemiddeld 15 gram/krop lichter dan het standaardras Kitonia. Cyclops valt op met zijn blonde bladkleur, de kroppen zijn weinig gevuld en hebben een grove bladkrul. Dit ras heeft echter wel het laagste oogstgewicht in de proef. Proeftuinnieuws 14 12 augustus 2016 11
Rode eikenbladsla In deze late herfstteelt werden vijf rassen beoordeeld. Naast de gekende rassen Eventaï, Soupiraï en Zoumaï werd ook, net als in de lenteteelt, het nieuwe ras Saturdaï (83-02 RZ) beproefd. Het ras Xandra, een salanova- of multileaf-type, werd ook deze keer in de herfstteelt opgenomen. Er kwam geen witziekte of Bremia lactucae (valse meeldauw) voor. Eventaï (Rijk Zwaan): omvangrijk en redelijk uniform ras. De kroppen hebben een redelijke vulling en een iets grovere bladkrul. Het ras bezit een donkere bladkleur met een redelijke inkleuring van het hart en het blad. Eventaï is gevoelig voor droogrand, vooral op de onderste bladeren (wordt vaak ouderdomsrand genoemd) en licht gevoelig voor smet en geel blad. De broek is erg graterig en heeft een eerder vlakke vorm. Eventaï behaalt in deze proef het hoogste oogstgewicht, namelijk 24,71 kg/100 stuks. Soupiraï (Rijk Zwaan): erg omvangrijke en uniforme gewasstand. Soupiraï is het ras met de meeste omvang in deze rassenproef. Dit ras vormt hoge en losse kroppen met een mindere vulling. Soupiraï heeft een iets lichtere bladkleur ten opzichte van het standaardras Eventaï en bezit een minder diepe bladinkleuring. Het ras is licht gevoelig voor droogrand en gevoelig voor geel blad en smet. De broek is eerder gesloten en heeft een eerder vlakke vorm. Het oogstgewicht is significant lager dan dat van standaardras Eventaï, namelijk 21,58 kg/100 stuks. Zoumaï (Rijk Zwaan): uniform en omvangrijk ras. Dit ras vormt lage en compactere kroppen met een goede vulling. Zoumaï heeft een iets lichtere bladkleur met een minder diepe bladinkleuring en een erg beperkte inkleuring van het hart. De bladkleur van Zoumaï is deze keer vergelijkbaar met de bladkleur van Soupiraï (beide iets bleker dan Eventaï). Maar de Tabel 7. - Gewaskenmerken rode eikenbladsla Ras Uniformiteit Veldvulling Kropvorm Kropvulling Fijnheid bladkrul Eventaï 7,3 b 7,8 b 6,8 b 6,0 b 6,0 b Soupiraï 7,8 ab 8,8 a 5,5 c 4,3 c 7,0 a Zoumaï 8,0 a 8,0 b 7,8 a 7,1 a 7,0 a Saturdaï 8,0 a 5,8 c 6,5 b 2,8 d 7,0 a Xandra 7,8 ab 7,8 b 5,0 c 2,0 e 3,8 c 1 = heterogeen slecht los slecht grof 9 = homogeen goed compact goed fijn Tabel 8. - Kropkenmerken (1) rode eikenbladsla Ras Bladkleur Inkleuring Aantasting Glazigheid op onderzijde hart blad droogrand geel blad smet Eventaï 7,0 b 6,6 a 6,3 a 4,0 c 6,9 b 6,8 b 8,4 a Soupiraï 6,0 c 6,0 b 4,6 b 6,0 b 5,8 c 5,8 c 8,3 a Zoumaï 5,8 c 2,3 d 4,4 b 6,3 b 5,5 c 5,3 c 8,3 a Saturdaï 1,0 d 4,9 c 5,0 b 8,5 a 8,1 a 8,8 a 8,3 a Xandra 8,5 a 1,4 e 3,6 c 8,6 a 8,3 a 9,0 a 8,9 a 1 = wijnrood slecht veel veel 9 = donker goed geen geen Tabel 9. - Kropkenmerken (2) rode eikenbladsla Ras Broek graterigheid Broekvorm (1) Zijscheutvorming Bakvulling Oogstgemak Eventaï 2,8 c 4,3 ab 7,3 abc 6,8 a 7,1 c Soupiraï 4,5 a 4,4 ab 7,8 a 7,0 a 7,0 c Zoumaï 3,5 b 5,0 a 7,0 bc 7,0 a 7,0 c Saturdaï 4,3 a 2,8 c 7,5 ab 4,8 b 8,5 a Xandra 1,0 d 3,5 bc 6,8 c 4,8 b 8,0 b 1 = open trechter veel slecht slecht 9 = gesloten geschouderd geen goed goed inkleuring in het hart is bij Zoumaï duidelijk het minst, het hart is veel meer groen van kleur. Zoumaï is licht gevoelig voor droogrand en gevoelig voor geel blad en smet. De broek is Tabel 10. - Oogstkenmerken rode eikenbladsla Ras Snijvlak Krophoogte Pitlengte Schotaanleg Gemiddeld gewicht Oogstbare kroppen Wegval te klein Eventaï 16,3 a 196 b 40 a 21 b 24,71 a 100 a 0 a Soupiraï 15,1 a 231 a 38 a 16 cd 21,58 b 100 a 0 a Zoumaï 16,4 a 173 c 42 a 24 a 24,59 a 99 a 1 a Saturdaï 11,8 c 202 b 29 b 14 d 15,51 c 99 a 1 a Xandra 13,5 b 236 a 45 a 19 bc 23,67 a 100 a 0 a Tabel 11. - Beoordeling rode eikenbladsla door keurders BelOrta Ras Gewasvorm Bladkleur Fysiologische Broek Snijvlak Houdbaarheid Score (1) Eventaï 7,5 7,0 6,5 6,5 7,0 7,0 6,9 Soupiraï 7,0 6,0 7,5 7,0 7,0 7,5 7,0 Zoumaï 7,0 6,0 7,0 6,0 6,5 6,0 6,4 Saturdaï 8,0 8,0 8,0 8,0 9,0 7,5 8,1 Xandra 7,0 7,5 9,0 7,5 8,0 8,0 7,8 1 = niet mooi bleek veel niet mooi groot slecht 9 = mooi meer rood geen mooi klein goed 12 Proeftuinnieuws 14 12 augustus 2016
graterig en vlak. Zoumaï behaalt een heel goed oogstgewicht, vergelijkbaar met Eventaï. Saturdaï (83-02 RZ) (Rijk Zwaan): uniform ras met beperkte omvang. De lage score (1) voor bladkleur heeft te maken met het type rood, namelijk wijnrood. De mooie wijnrode kroppen hebben een erg beperkte vulling en een minder diepe inkleuring. Sterk op geel blad en smet. Saturdaï heeft een eerder gesloten broek met een spitse broekvorm en een erg klein snijvlak. Erg vlot te oogsten. Dit ras heeft een beperkte bakvulling door zijn heel compacte groei. Het oogstgewicht is, met 15,51 kg/100 stuks, onvoldoende. Xandra (Rijk Zwaan): omvangrijke en uniforme gewasstand. Hoge en losse kropvorm met een erg beperkte kropvulling. De kroppen hebben een erg donkere bladkleur, de inkleuring is eerder beperkt. Vrij grove bladkrul. Xandra is sterk tegen geel blad en smet. Door het feit dat dit een salanova-type is, is de broek graterig en trechtervormig, maar dit vormt geen enkel probleem. Het ras bezit een klein snijvlak en is iets gevoeliger voor het vormen van zijscheuten. Beperkte bakvulling. Vlot oogstbaar ras met een goed oogstgewicht, namelijk 23,67 kg/100 stuks. Evantaï, Zoumaï en Xandra net iets zwaarder dan Soupiraï In deze late herfstteelt valt Saturdaï (83-02 RZ) opnieuw op met erg goede kropeigenschappen. Helaas is de opbrengst onvoldoende. Xandra, een salanova-type, valt op met zijn donkere kleur en is sterk aan de onderzijde. Het ras behaalt tevens een goed oogstgewicht. Dit ras scoort ook goed bij de beoordeling door de keurders van BelOrta. Eventaï behaalt het hoogste oogstgewicht maar is duidelijk gevoeliger voor droogrand. Dit laatste zorgde voor kwaliteitsverlies, dat was ook te merken aan de beoordeling van BelOrta (fysiologische ). Soupiraï en Zoumaï blijken onder deze omstandigheden iets gevoeliger voor geel blad en smet. Beide rassen kunnen zeker voldoen. Zoumaï was in deze proef iets zwaarder dan Soupiraï, maar belangrijk is dat de inkleuring in het hart veel minder goed is bij Zoumaï. Net zoals in de vorige herfstteelt (oogst 15 december 2014) scoort Xandra heel goed. Eventaï is opnieuw iets gevoeliger voor droogrand. Rand werd dit jaar (oogst half januari 2016) niet waargenomen. Zoumaï is opnieuw duidelijk het meest gevulde type, maar bleker in het hart. Saturdaï of 83-02 RZ is te licht en voldoet twee jaar na elkaar niet. Lollo bionda In deze late herfstteelt werden vijf rassen beoordeeld, namelijk drie rassen van het type lollo bionda en twee rassen van het type ingesneden bladsla. Er werd geen Bremia of droogrand waargenomen. In deze rassenproef werd ook geen glazigheid waargenomen. Livorno (Rijk Zwaan): redelijk uniform ras met een beperkte veldvulling en compacte kroppen met een redelijke kropvulling. De bladeren hebben een relatief fijne bladkrul. Het ras is erg sterk tegen geel blad en smet, maar is gevoelig voor het verkleuren van de nerven. Dit laatste is rasgebonden en werd de laatste Livorno is gevoelig voor het geel verkleuren van de nerven. jaren regelmatig vastgesteld. De broek van Livorno is redelijk gesloten en eerder vlak. Het oogstgewicht voldoet (gemiddeld 250 gram/ stuk, oogst op 19 januari 2016). Lozano (Rijk Zwaan): omvangrijk ras met een minder uniforme gewasstand. Dit ras vormt hoge kroppen met een losse kropvorm en een redelijke vulling. Lozano heeft een lichtgroene bladkleur en een fijne bladkrul. Naast zijn lichte gevoeligheid voor smet en zijscheutvorming, blijkt dit ras ook erg gevoelig te zijn Anguilla is een compact en heel mooi type ingesneden bladsla met hoog oogstgewicht. Tabel 12. - Gewaskenmerken lollo bionda Ras Uniformiteit Veldvulling Kropvorm Kropvulling Fijnheid bladkrul Bladkleur Livorno 7,3 ab 5,3 c 8,0 a 6,5 a 7,1 b 7,0 c Lozano 6,8 b 7,8 b 5,5 c 7,0 a 8,0 a 8,0 a 86-16 RZ 7,0 b 7,5 b 6,5 b 6,8 a 6,8 b 7,5 b Anguilla 7,8 a 7,5 b 8,0 a 5,0 b 2,3 c 6,0 d Expertise 7,8 a 9,0 a 3,0 d 2,0 c 2,8 c 5,0 e 1 = heterogeen slecht los slecht grof donker 9 = homogeen goed compact goed fijn blond Tabel 13. - Kropkenmerken (1) lollo bionda Ras Aantasting Verkleuring nerven droogrand ouderdomsrand rand geel blad smet Livorno 9,0 a 8,8 a 9,0 a 7,6 a 8,0 a 6,8 b Lozano 9,0 a 9,0 a 9,0 a 5,3 c 6,8 b 8,8 a 86-16 RZ 9,0 a 9,0 a 9,0 a 7,3 ab 8,0 a 9,0 a Anguilla 9,0 a 9,0 a 8,8 b 7,1 ab 7,6 ab 9,0 a Expertise 9,0 a 9,0 a 9,0 a 6,6 b 5,0 c 9,0 a 1 = veel veel veel veel veel veel 9 = geen geen geen geen geen geen Tabel 14. - Kropkenmerken (2) lollo bionda Ras Broek graterigheid Broekvorm (1) Zijscheutvorming Bakvulling Oogstgemak Livorno 5,8 a 4,1 a 8,1 ab 8,0 b 8,0 a Lozano 4,1 b 3,0 c 7,3 c 9,0 a 7,5 ab 86-16 RZ 4,5 b 2,9 c 7,8 b 9,0 a 8,0 a Anguilla 1,0 c 4,4 a 8,3 a 8,0 b 7,0 b Expertise 1,0 c 3,5 b 8,1 ab 5,8 c 5,3 c 1 = open trechter veel slecht slecht 9 = gesloten geschouderd geen goed goed Proeftuinnieuws 14 12 augustus 2016 13
voor geel blad. Lozano bezit een spitse broek die graterig is, maar behaalt een goed oogstgewicht (gemiddeld 298 gram/stuk). 86-16 RZ (Rijk Zwaan): omvangrijk ras met een iets minder uniforme gewasstand. Het ras heeft erg hoge kroppen met een redelijk losse kropvorm en een redelijke vulling. De bladkrul is redelijk fijn in deze proef, vergelijkbaar met Livorno. 86-16 RZ is sterk tegen geel blad en smet, eveneens vergelijkbaar met standaardras Livorno. Het ras heeft een spitse broek die graterig is. Het snijvlak is klein. 86-16 RZ behaalt een heel goed oogstgewicht (gemiddeld 300 gram/stuk). Anguilla (Rijk Zwaan): ingesneden bladsla. Uniform en omvangrijk ras met compacte kroppen en een beperkte kropvulling. De bladeren hebben een donkere kleur en een andere, grovere bladkrul. Anguilla scoort goed op smet en geel blad. De broek is eerder vlak, erg graterig en heeft een klein snijvlak. Let wel: bij ingesneden bladsla vormt graterige sla geen probleem en is dit eerder normaal. Anguilla behaalt in deze proef de hoogste opbrengst, namelijk gemiddeld 329 gram/stuk). Dit is een heel mooi type ingesneden bladsla! Expertise (Rijk Zwaan): erg omvangrijke en uniforme gewasstand. Dit ras vormt hoge en erg losse kroppen met een erg beperkte kropvulling. Expertise heeft een donkere bladkleur en een eerder grove bladkrul. Het ras blijkt gevoeliger voor geel blad en erg gevoelig voor smet. Eerder spitse broek die erg graterig is. Dit ras is door de losse kropvorm en zwakke onderzijde moeilijk te oogsten. 86-16 RZ interessante nieuwkomer In deze late herfstteelt behaalt 86-16 RZ als bionda-type de hoogste opbrengst. Het ras is voor de criteria kropvorm en opbrengst erg gelijkaardig aan Lozano. 86-16 RZ is wel veel sterker op geel blad en smet, maar heeft hogere kroppen met een iets minder fijne bladkrul. Dit laatste is mogelijk afhankelijk van de oogstperiode. Op hydrocultuur was 86-16 RZ blonder dan Lozano en vertoonde een iets fijnere bladkrul dan Livorno. Livorno heeft erg compacte kroppen en scoort goed op de onderzijde. Het ras vertoont wel een duidelijke verkleuring van de nerven. Van de twee rassen ingesneden bladsla scoort Anguilla heel goed: mooiere kropvorm, sterker op de onderzijde en een hogere opbrengst. Expertise is het meest omvangrijke ras, maar door de losse kropvorm moeilijk te oogsten. Voor een oogst in januari lijkt 86-16 RZ een goed alternatief. In de lenteteelt van 2016 scoorde dit ras minder goed: zowel in de grond als op mobiele goten was dit ras langer en groffer bij een oogst in april. Deze teelt wordt in een later nummer van Proeftuinnieuws besproken. Tabel 15. - Oogstkenmerken lollo bionda Ras Snijvlak Krophoogte Pitlengte Schotaanleg Gemiddeld gewicht Oogstbare kroppen rot Wegval Livorno 14 b 159 c 28 bc 17 a 25,0 c 99,4 a 0,0 a 0,6 a Lozano 15 a 178 b 28 bc 15 a 29,8 ab 100,0 a 0,0 a 0,0 a 86-16 RZ 13 c 201 a 38 a 19 a 30,0 ab 100,0 a 0,0 a 0,0 a Anguilla 12 d 146 c 23 c 16 a 32,9 a 99,4 a 0,6 a 0,0 a Expertise 15 a 194 ab 36 ab 19 a 27,1 bc 100,0 a 0,0 a 0,0 a mm mm mm % Tabel 16. - Beoordeling lollo bionda door keurders BelOrta Ras Gewasvorm Bladkleur Bladvorm Fysiologische Broek Snijvlak Houdbaarheid Score (1) Livorno 9,0 8,0 7,0 7,5 8,5 8,5 8,0 8,1 Lozano 6,0 8,5 8,0 7,5 7,0 7,0 7,0 7,3 86-16 RZ 6,0 7,5 7,0 8,0 7,5 7,5 7,5 7,3 Anguilla 8,0 8,0 7,0 7,5 8,0 8,5 6,5 7,6 Expertise 6,0 6,0 6,0 7,0 6,5 7,5 5,0 6,3 1 = niet mooi donker niet mooi veel niet mooi groot slecht 9 = mooi blond mooi geen mooi klein goed Expertise vormt hoge en losse kroppen. Lollo rossa In deze late herfstteelt werden vijf rassen beoordeeld. Naast de gekende rassen lollo rossa, Satine en Corentine, werd ook het nieuwe ras 85-69 RZ beoordeeld. In deze proef werden ook twee rassen ingesneden bladsla beoordeeld, namelijk 79-66 RZ en 79-81 RZ. In deze proef werd geen rand, droogrand, glazigheid of Bremia waargenomen. Satine (Rijk Zwaan): uniforme en omvangrijke gewasstand. De kroppen hebben een redelijk hoge, maar vaste vorm en een mooie rode kleur. De bladkrul is iets minder fijn. Satine is gevoeliger voor geel blad. De broek is spits en eerder graterig en heeft een klein snijvlak. Satine blijkt licht gevoelig voor schotvorming. Het oogstgewicht is iets lager in vergelijking met de andere rassen, maar voldoet voor een oogst op 20 januari. Corentine (Rijk Zwaan): omvangrijk maar minder uniform ras. Corentine heeft een mooie rode bladkleur en een redelijk hoge maar vaste kropvorm. Corentine heeft een spitse broek dubbel die eerder graterig is. Het snijvlak is klein. Corentine haalt een gemiddeld oogstgewicht van 248 gram/krop. Dat is niet significant verschillend van het gewicht van standaardras Satine (240 gram/krop). Corentine krijgt een heel positieve beoordeling op BelOrta. 85-69 RZ (Rijk Zwaan): erg omvangrijk type met een eerder heterogene gewasstand. De (te) hoge kroppen hebben een eerder losse vorm en een donkere bruinrode kleur. Het ras heeft een graterige en spitse onderzijde. 85-69 RZ heeft een klein snijvlak en blijkt licht gevoelig voor het vormen van zijscheuten. Dit ras voldoet met zijn oogstgewicht. In deze partij zijn er 3% vreemde kroppen aanwezig. Haflex (79-66 RZ) (Rijk Zwaan): uniform en omvangrijk ras. Haflex heeft losse kroppen die openvallen. De bladeren zijn donker bruinrood en hebben een erg fijne bladkrul. Dit ras is gevoelig voor smet. Dit ras bezit een erg graterige broek met een eerder vlakke broekvorm. Het snijvlak is erg klein. Dit type koraalsla krijgt een heel positieve beoordeling op BelOrta. 79-81 RZ (Rijk Zwaan): uniforme en omvangrijcopyright Proeftuinnieuws 14 Proeftuinnieuws 14 12 augustus 2016
Tabel 17. - Gewaskenmerken lollo rossa Ras Uniformiteit Veldvulling Kropvorm Kropvulling Fijnheid bladkrul Satine 7,5 ab 8,1 c 6,0 b 3,0 a 6,0 c Corentine 7,0 bc 8,0 c 6,0 b 3,0 a 7,0 b 85-69 RZ 6,8 c 9,0 a 4,3 c 2,8 a 7,1 b Haflex 8,0 a 8,3 bc 2,5 d 1,0 c 8,0 a 79-81 RZ 7,8 a 8,8 ab 7,8 a 2,0 b 6,0 c 1 = heterogeen slecht los slecht grof 9 = homogeen goed compact goed fijn Tabel 18. - Kropkenmerken (1) lollo rossa Ras Bladkleur Inkleuring Aantasting hart blad geel blad smet Satine 5,0 d 2,6 b 6,0 a 5,8 b 6,9 a Corentine 4,0 e 2,5 b 6,3 a 6,0 ab 7,0 a 85-69 RZ 7,0 c 3,3 b 6,1 a 6,4 ab 6,9 a Haflex 8,0 b 4,5 a 4,0 b 6,4 ab 5,6 b 79-81 RZ 9,0 a 5,0 a 4,0 b 6,5 a 5,9 b 1 = bleek weinig weinig veel veel 9 = donker veel veel geen geen Tabel 19. - Kropkenmerken (2) lollo rossa Ras Broek graterigheid Broekvorm (1) Zijscheutvorming Bakvulling Oogstgemak Satine 4,8 ab 2,5 c 8,0 a 8,0 b 6,0 a Corentine 5,6 a 2,5 c 7,8 ab 8,0 b 6,0 a 85-69 RZ 4,0 b 2,3 c 7,3 b 9,0 a 5,0 c Haflex 1,0 c 3,5 b 8,0 a 7,8 b 5,5 b 79-81 RZ 1,0 c 4,1 a 8,0 a 7,8 b 5,0 c 1 = open trechter veel slecht slecht 9 = gesloten geschouderd geen goed goed Tabel 20. - Oogstkenmerken lollo rossa Ras Snijvlak Krophoogte Pitlengte Schotaanleg Gemiddeld Oogstbare Wegval gewicht kroppen te klein vreemd rot nerfrot Satine 15,0 ab 247 b 75 a 30 a 24,0 c 97 a 1 a 0 a 1 a 1 a Corentine 15,3 a 236 b 53 bc 22 b 24,8 bc 98 a 1 a 1 a 0 a 1 a 85-69 RZ 14,6 ab 277 a 61 b 22 b 25,7 bc 94 a 3 a 3 a 0 a 0 a Haflex 14,0 b 207 c 46 c 22 b 26,5 b 99 a 1 a 0 a 0 a 0 a 79-81 RZ 15,0 ab 214 c 42 c 19 b 30,5 a 98 a 0 a 2 a 0 a 0 a Tabel 21. - Beoordeling lollo rossa door keurders BelOrta Ras Gewasvorm Bladkleur Bladvorm Fysiologische Broek Snijvlak Houdbaarheid Score (1) Opmerkingen Satine 7,0 6,0 6,0 6,5 7,0 8,0 7,0 6,8 schot in lichte mate Corentine 8,0 6,0 8,0 7,0 7,5 8,0 7,5 7,4 85-69 RZ 5,0 6,5 7,0 7,5 6,0 8,0 8,0 6,9 te hoog Haflex 7,5 7,0 7,5 8,0 7,5 8,0 7,5 7,6 koraalsla 79-81 RZ 6,5 5,5 5,5 7,0 7,0 7,5 7,0 6,6 koraalsla 1 = niet mooi donker niet mooi veel niet goed groot niet goed 9 = mooi blond mooi geen goed klein goed Satine is een uniform ras met mooie rode kleur. Corentine is een mooi type voor oogst januari. ke gewasstand. Het ras heeft een erg donkere bruinrode kleur en een compacte kropvorm. De bladkrul is iets minder fijn en dit type is gevoelig voor smet. 79-81 RZ toont een vlakke broek die erg graterig is. Het snijvlak is klein. Behaalt in deze proef het hoogste oogstgewicht. Weinig verschil tussen Satine en Corentine Bij de types lollo rossa zijn Satine en Corentine opnieuw aan elkaar gewaagd. Corentine heeft in deze teelt een iets hoger oogstgewicht (niet significant verschillend), een fijnere bladkrul, en scoort iets beter op geel blad en schotvorming. Eerdere proeven toonden ook aan dat Corentine voor oogst in januari iets beter kan scoren. Het nieuwe ras 85-69 RZ is een erg omvangrijk type met een bruinrode kleur. Bij de types ingesneden bladsla valt vooral 79-81 RZ op met mooie kropkenmerken en een hoog oogstgewicht. Haflex is een erg los type met een fijne bladkrul en krijgt een positieve beoordeling op BelOrta. De gewichten van deze koraalslatypes zijn hoger dan bij de traditionele lollo rossa. I. Vandevelde & T. Arnouts Proefstation voor de Groenteteelt, Sint-Katelijne-Waver Proeftuinnieuws 14 12 augustus 2016 15