Zorgpad gebroken heup Informatiefolder voor patiënt, familie en/of mantelzorger.
U, of uw familielid/kennis heeft onverwachts een heup gebroken, waarvoor acute opname in het ziekenhuis nodig is. In overleg met u en uw familie wordt besloten over een operatie. Dit wordt het liefst zo snel mogelijk gedaan om de kans op het krijgen van complicaties zo klein mogelijk te maken. Indien mogelijk kan revalidatie dan ook snel beginnen. In dit ziekenhuis doorlopen alle patiënten met een gebroken heup het zorgpad gebroken heup. Dit is een samenwerkingsverband tussen het Lievensberg ziekenhuis, verpleeghuis Tante Louise, familie en huisarts. Dit betekent dat u gedurende maximaal een week op een verpleegafdeling verblijft, waarna u naar de VAAZ-afdeling (=Verpleeghuiszorg Afdeling in een Algemeen Ziekenhuis) van het Lievensberg ziekenhuis gaat. Opname op een verpleegafdeling is dan namelijk niet meer nodig, maar verdere revalidatie wel. U dient te weten dat hiervoor een inkomensafhankelijke bijdrage van de AWBZ geldt. De opname Opname vindt plaats via de afdeling spoedeisende hulp. Er worden röntgenfoto s gemaakt, bloed geprikt en een algemeen onderzoek gedaan. Het is belangrijk om te weten of u (al) medicijnen gebruikt, allergieën heeft en hoe uw conditie is. Zodra bekend is dat u geopereerd gaat worden, gaat u alvast naar de verpleegafdeling waar u (en als u dit prettig vindt, uw familie) verdere informatie zult krijgen. Eventueel zal er tijdens uw opname een geriater bij u langskomen voor een gesprek en een onderzoek. Een geriater is een arts die zich gespecialiseerd heeft in de zorg rondom de oudere patiënt. Deze arts zal haar bevindingen met betrekking tot uw gezondheid met uw behandelend orthopeed/chirurg bespreken. 1
De operatie Voor de operatie is het nodig dat u nuchter bent, dus niets gegeten of gedronken hebt. U zult een infuus krijgen voor de toediening van medicijnen en vocht. Ook krijgt u een blaaskatheter. Tijdens de operatie draagt u een operatiejasje. De operatie zal plaatsvinden onder ruggenprikverdoving of onder algehele narcose. Dit is afhankelijk van uw gezondheid en zal door de anesthesioloog met u besproken worden. De operatie kan op verschillende manieren plaats vinden, afhankelijk van de soort breuk. Complicaties Een gebroken heup is een levensbedreigende aandoening. Daarnaast is er behalve de pijn van de breuk ook vaak een (al) verminderde vitaliteit of bestaande ziekte, dikwijls medicijngebruik en soms al bestaande verwardheid. Er kunnen verschillende complicaties optreden. Dit kunnen de volgende zijn: o Delier Een opname in het ziekenhuis is een grote verandering. Een val op de heup kan zoveel pijn en angst veroorzaken dat tijdelijke (verergering van) verwardheid ontstaat. Dit heet ook wel delier. Een snelle operatie en revalidatie zullen de kans op onrust en verwardheid verminderen. Ook preventieve medicijnen zullen de verhoogde risico s op het krijgen van een delier verkleinen. o Decubitus/doorligplekken Door de pijn en de soms matige conditie is er een groter risico op het krijgen van doorligplekken, decubitus genaamd. Om het risico op doorliggen zo klein mogelijk te maken wordt u in een zogenaamd anti-decubitus bed gelegd. Dit bed heeft een 2
speciale matras, waarbij het doorliggen grotendeels wordt voorkomen. Het zo snel mogelijk uit bed komen na de operatie, verkleint het risico op doorliggen. o Infectie Het risico op een infectie van de wond bestaat er na elke operatie. Tijdens de opname zal er alles aan gedaan worden om dit risico zo klein mogelijk te maken. o Trombose U zult direct bij de opname al beginnen met 1 x daags bloedverdunnende injecties te krijgen, Fragmin, om trombose te voorkomen. Deze krijgt u gedurende 6 weken. o Luxatie Tijdens de operatie kan er een kop-halsprothese of een totale heupprothese ingebracht zijn. Deze kan uit de kom schieten bij een verkeerde beweging. Tijdens de opname wordt u duidelijk verteld welke bewegingen u dient te vermijden (o.a. de benen kruisen, te vroeg op de zijde draaien zonder een kussen tussen de knieën, hurken, in een te lage stoel gaan zitten). Hoe verder na de operatie in het ziekenhuis De eerste dagen na de operatie heeft u hulp nodig bij uw verzorging. Het infuus en de blaaskatheter zullen zo snel mogelijk als toegestaan worden verwijderd. U zult goede pijnstilling krijgen om het herstel te bevorderen. De dag na de operatie wordt u al uit bed gehaald en zal de fysiotherapeut beginnen met oefeningen en eventueel met looptraining (met krukken, looprekje of rollator) of het leren verplaatsen van bed naar stoel. De eerste 6 weken moet u op uw rug slapen. Als u na ongeveer twee weken op de (niet-geopereerde) zijde wilt liggen, moet u een kussen tussen de knieën doen. 3
Hoe verder na de operatie op de VAAZ-afdeling of thuis Binnen een week na de operatie heeft u geen medische behandeling op een verpleegafdeling meer nodig en wordt u overgeplaatst naar de verpleeghuisafdeling VAAZ. Hiervoor is wel een eigen bijdrage volgens de AWBZ vereist. Als er voldoende hulp thuis geboden kan worden door familie/bekenden met of zonder thuishulp is het mogelijk dat u naar huis gaat. 2 Weken na de operatie moeten de hechtingen verwijderd worden. De eerste maanden zal uw heup nog gevoelig zijn, maar zullen de klachten geleidelijk verdwijnen. Wat u wel/niet mag/moet met het geopereerde been zal tijdens de nacontrole op de polikliniek en afhankelijk van de röntgenfoto s met u worden besproken. Het streven is om u zo snel mogelijk weer naar uw eigen woonsituatie te laten terugkeren. Hierop is de revalidatie en de begeleiding gericht. Er zullen hierover gesprekken gevoerd worden met u en uw familie. Tot slot Wij zullen er alles aan doen uw verblijf zo prettig mogelijk te laten verlopen. Het kan echter toch zijn dat u niet tevreden bent, klachten of opmerkingen heeft over uw verblijf of behandeling. Wij verzoeken u dit als het mogelijk is met betrokkenen te bespreken. Komt u er dan echter niet uit, verwijzen wij u naar het Patiënten Service Bureau in de hal van de polikliniek. Dit kan ook telefonisch: 0164-278795. 4 november 2010