Algemene beschouwingen ZVV bij de begroting 2017. Inleiding. Het zijn boeiende tijden voor iedereen die geïnteresseerd is in lokale politiek. Er komt in het kader van decentralisatie steeds meer op het bordje van de gemeente terwijl het de vraag is of dat ook betekent dat je als gemeente meer te beslissen hebt. Hoe groot is de beleidsvrijheid of verwordt de gemeente tot een uitvoeringskantoor van het Rijk? In Den Haag wordt er al over gedacht om ook andere zaken te decentraliseren, onderwijs, volkshuisvesting, ruimte, mobiliteit. Wordt dat meer dan taken afschuiven met een forse bezuiniging en een verantwoording achteraf waarvoor je om te beginnen al een of meer extra ambtenaren moet aanstellen? En kun je als gemeente die taken wel op je nemen of word je dan in feite verplicht om met andere gemeentes samen te werken, niet omdat je dat wilt maar omdat je die taak anders niet kunt waarmaken. En hoe zit het in al die samenwerkingssituaties met de controlemogelijkheden van de gemeenteraad? Voorstanders van verdere decentralisaties pleiten ervoor dat de gemeentes dan ook veel meer eigen inkomsten moeten hebben. Nu krijgen de gemeentes maar 7,5% van hun inkomsten uit lokale belastingen. Een commissie onder voorzitterschap van Rinnooy Kan pleit ervoor een groter deel van de belastingen ook decentraal te maken. De stelling van die commissie is: 'Wie bepaalt, betaalt'. Lokaal maatwerk is dan mogelijk, wat volgens kabinet en Kamer ook de opzet is van decentralisaties, met de mogelijkheid van grotere betrokkenheid van de inwoners. Met als voordeel dat afwegingen evenwichtiger zijn dan nu, want je moet het in plaats van naar het Rijk, zoals nu vaak het geval is, naar je inwoners verantwoorden. En de gemeenteraad is er om dat te controleren. De begroting. Je zou bijna kunnen zeggen dat er sprake is van een saaie, maar misschiern kan ik beter zeggen degelijke, begroting; het college doet waar de raad bij de behandeling van de Voorjaarsnota om heeft gevraagd én de begroting is opnieuw sluitend. Dat dat elk jaar weer lukt is een goede zaak. Nog beter is overigens dat ook de jaarrekeningen elk jaar weer sluitend zijn. En dat allemaal zonder de totale lasten voor onze inwoners meer dan met de inflatie te laten stijgen. De uitkering uit het
Gemeentefonds door het Rijk gaat de komende jaren omhoog. Dat is mooi, zeker voor 2017, maar laten we oppassen, hoe zeker is het blijvend herstel van de economie na de Brexit, de Amerikaanse verkiezingen, de oorlogen in het Midden Oosten, straks de Tweede Kamer-verkiezingen en een nieuw kabinet? Voorzichtigheid is voor onze fractie dan ook voorwaarde voor het toekomstige uitgavenpatroon. En wat ZVV aangaat vinden wij dat áls er de komende jaren al geld overblijft dit gebruikt moet worden om de lasten voor de inwoners te laten dalen. Ik heb dat vorig jaar ook gezegd, maar ik kan niet nalaten dat te herhalen. Het college stelt voor de geplande verhoging van de rioolrechten van 9 niet door te laten gaan en conform het bestuursakkoord voor de OZB alleen de inflatiecorrectie toe te passen waardoor de totale lastendruk voor onze inwoners zelfs omlaag gaat. Mijn fractie vraagt zich daarbij wel af of het, gezien het geplande overschot, niet mogelijk en zelfs wenselijk is nu al bijvoorbeeld de inflatiecorrectie niet door te laten gaan? Ook bij de ChristenUnie bleek deze gedachte te leven. Die fractie dient daarom samen met ZVV hierover een motie in. Algemeen. We zitten nog iets meer dan een jaar voor de volgende gemeenteraadsverkiezingen. Het is daarom zaak om goed te bekijken wat we nog willen en kunnen realiseren. In plaats van het uiten van nog weer een stuk of wat losse wensen wil de ZVV-fractie stilstaan bij een paar belangrijke zaken die spelen. Samenwerking. De samenwerking met Maasdriel gaat vorm krijgen. De ambtelijke samenvoeging in vier kavels start op 1 januari. Waarbij de duidelijke afspraak is gemaakt dat het niet bij deze vier zal blijven. Dat er natuurlijk nog steeds gevoeligheden blijven is logisch; ik realiseer me dat het woord 'gevoeligheden' op zich een eufemisme is, maar er worden hoopvolle stappen gezet. Ik denk dat de meeste mensen inmiddels wel overtuigd zijn van nut en noodzaak van samenwerking van de twee gemeentes. Het gaat om de drie K's: kwaliteit, kwetsbaarheid en kosten. Dat ambtelijke samenwerking automatisch tot bestuurlijk samengaan moet leiden is voor mijn fractie nog steeds geen automatisme. Het
behouden van verantwoordelijkheid van de twee gemeenteraden vinden wij vooralsnog belangrijk naar onze inwoners. Die verantwoordelijkheid moet via B&W goed worden vormgegeven. Wij zijn overigens wel benieuwd wat er uit het onderzoek van Berenschot komt, omdat het moet uitwijzen welke vorm van samenwerking voor onze inwoners het beste is. Het zwembad. Een van de eerste punten van samenwerking waarover Maasdriel en Zaltbommel spraken werd door de raad van Zaltbommel aangedragen, een mogelijk intergemeentelijk zwembad. De twee colleges hebben bekeken wat qua accomodatie en financieel de beste optie zou zijn. Dat bleek een zwembad bij de Kreek in Kerkdriel. Daar kan een aantrekkelijke zwemvoorziening gerealiseerd worden voor een acceptabel bedrag, zowel qua investering als qua exploitatie. Alleen jammer dat de Kreek niet echt centraal in de Bommelerwaard ligt. Dat is met name voor de inwoners van de grootste bevolkingsconcentratie, de kern Zaltbommel, best jammer. Gelukkig is er een particulier initiatief voor een royaal instructiebad wél in Zaltbommel. Dat maakt de lokatie in Kerkdriel voor de ZVV-fractie gemakkelijker te accepteren, al hebben wij nog wel - net als de raad van Maasdriel - de wens de recreatieve mogelijkheden van het nieuwe bad wat uit te breiden, o.a. met een z.g. peuterbad. Overigens is een gezamenlijk zwembad voor mijn fractie geen halszaak; als we er niet uitkomen, dan maar alleen een instructiebad in de gemeente Zaltbommel. Maar dan moeten we ons wel realiseren dat we in dat geval in feite een nieuw Akwamarijn bouwen, een Akwamarijn 2.0, zonder bijv. wedstrijdvoorzieningen. Het is maar de vraag of onze inwoners dan beter af zijn... Het is misschien wel goed op te merken dat wat ZVV betreft het eventueel niet doorgaan van een gezamenlijk zwembad geen reden is om maar helemaal van samenwerking met Maasdriel af te zien. Dat zou wel erg kort door de bocht zijn. Windmolens. Om de gewenste energiereductie te bereiken zouden er in ieder geval drie windmolens in de gemeente moeten worden geplaatst. De daarvoor gedachte lokatie langs de A2 vinden wij in feite nog steeds geen goede
plek. Wij vragen ons af of er geen andere, betere lokaties te vinden zijn. Munikkenland mag niet vanwege Natura 2000, maar wij willen van het college weten of er in het verleden andere plekken onderzocht zijn, waar minder mensen er last van hebben. En mochten andere lokaties om wat voor reden niet mogelijk zijn, dan vinden wij dat het primair van belang is ervoor te zorgen dat er een groot draagvlak onder onze inwoners is voor de nu gekozen plek. Draagvlak zeker bij de mensen die in de omgeving van de molens wonen. Wat doen de initiatiefnemers van de voorgestelde lokatie om draagvlak te creëren? Zijn zij in gesprek met de tegenstanders in hun omgeving, met andere omwonenden? En wat doet het college om voor draagvlak te zorgen, bijv. in de Waluwe en de kern van Bruchem? Ik wil trouwens wijzen op een voor zover ik weet nog niet openbaar gemaakt rapport van de Nationale Ombudsman waar de NRC onlangs de hand op heeft weten te leggen, waarin gehakt wordt gemaakt van de overheidsvoorlichting over windenergie. Gesteld wordt dat de voordelen van windenergie schromelijk worden overdreven en de nadelen gebagatelliseerd. Dit alles omdat koste wat kost een enorm aantal windmolens op land gerealiseerd moet worden... Begraafplaatsen. De SGP-fractie stelt al jaren de kosten van de begraafplaatsen aan de orde. En niet ten onrechte; als nabestaande word je geconfronteerd met hoge kosten. Mijn fractie vraagt zich daarom af of het niet goed zou zijn om de mogelijkheid te bieden in termijnen, bijv. per jaar, te betalen. Je spreidt dan de kosten. Graag hoor ik van het college wat de consequenties hiervan zijn. Verder denken wij dat onderzocht moet worden of het mogelijk is voor de begraafplaatsen een andere beheersvorm te kiezen, waardoor de onderhoudskosten omlaag kunnen. ZVV wil proberen vrijwilligers te vinden om hierover mee te denken en ook mee te gaan doen. Het spoor. Vorig jaar vroeg ik al aandacht voor de geplande toename van het aantal goederentreinen langs Zaltbommel. Dat leek toen toekomstmuziek, maar inmiddels is gebleken dat er nu al sprake is van een forse toename en zelfs van vervoer van gevaarlijke stoffen, iets wat op dit moment officieel niet eens is toegestaan! Het meest
verontrustende is nog dat ook het Ministerie van I. en M., dat over de vervoersstromen gaat, nu al elk jaar achteraf geconfronteerd wordt met veel hogere dan de toegestane goederenvervoerscijfers! Dat is een slechte zaak. Als we bovendien bedenken dat ook het aantal passagierstreinen als gevolg van het in te voeren spoorboekloos reizen fors gaat toenemen, dan moet dat voor de gemeenten langs het spoor, Neerijnen, Zaltbommel, Maasdriel en Den Bosch, reden zijn om serieus actie te nemen. We kunnen niet volstaan met het terechte verzoek om het inhaalspoor ter hoogte van Sachem weg te halen; voor de door anderen al eerder gesuggereerde ondertunneling van het spoor vanaf Waardenburg tot voorbij de N322 moeten we serieus aandacht vragen bij het Rijk. Want naar onze mening is behalve Sachem ook de oude spoorbrug over de Waal een potentieel gevaar. Veiligheid. Over veiligheid in zijn algemeenheid heb ik vorig jaar een vraag gesteld naar aanleiding van de in de Veiligheidsregio Brabant-Noord gemaakte afspraak dat de raden van de betrokken 19 gemeentes een grotere sturende rol krijgen op basis van speciaal hiervoor geformuleerde kaders. In die regio was onvrede over de mogelijkheid die je als gemeenteraad hebt om aan te geven wat belangrijk is voor een bepaalde gemeente om überhaupt te kunnen controleren. Heeft het college inmiddels bij onze buurregio geïnformeerd hoe dat vorm krijgt en is duidelijk of zoiets ook voor onze regio iets zou zijn? Parkeren. Vorig jaar heb ik nadrukkelijk gepleit voor aanpassing van het parkeren in de binnenstad. Een voorstel dat wij toen samen met de SGP deden om de eerste twintig minuten parkeren gratis te maken was volgens het college niet haalbaar. Het college heeft toegezegd in het Uitvoeringsplan voor de binnenstad o.a. in te gaan op het parkeren. Daarom komt er op dit moment geen nieuw initiatief van onze kant. Het Uitvoeringsplan is opgesteld in overleg met bewoners middels de wijkraad en met de middenstand, naar ik aanneem de OVZ. Het plan wordt als het goed is nog dit jaar behandeld. Daarom wil ik er nu niet verder bij stilstaan. Jeugd.
In de verkiezingsprogramma's van ZVV en andere partijen, maar ook in het bestuursakkoord wordt gesproken over het ontbreken van voorzieningen voor de jeugd van laten we zeggen 16 tot 20 jaar. Tot nu toe hebben we daar niets mee gedaan. Wij betreuren dat en vinden dat we moeten voorkomen dat we dat weer voor ons uitschuiven. Mijn fractie roept daarom het college op met die jeugd in gesprek te gaan om te bekijken waar nou precies de behoefte ligt. Mocht het college dat om wat voor reden niet zien zitten dan zullen wij als fractie zelf de komende tijd daartoe het initiatief nemen. Met dan maar meteen de vraag aan het college of bijv. de archiefbunker van het voormalige streekarchief niet beschikbaar kan komen voor jeugdactiviteiten? Gasthuistoren. Hoewel ik bij het begin van mijn betoog heb gezegd dat ik zoveel mogelijk over hoofdlijnen zou spreken willen wij toch nog iets ter sprake brengen wat eigenlijk heel klein is. Maar omdat we er pas heel recent van hoorden willen we het toch kort aan de orde stellen. Het gaat erom dat een belangrijk monument in onze gemeente aan het verloederen is en als we niet oppassen zelfs verloren zal gaan, nl. het door de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed als bijzonder waardevol omschreven oude uurwerk van de Gasthuistoren, dat sinds een paar jaar in een soort berging van Pand 9 staat opgesteld. Ik wil er op dit moment niet verder op ingaan, maar wil wel nu alvast aangeven dat de ZVV-fractie hierover binnenkort schriftelijke vragen gaat stellen. Tenslotte. Rest mij namens de ZVV-fractie iedereen die ons als raad het afgelopen jaar behulpzaam is geweest te bedanken, het college, de ambtenaren, de bodes en de mensen van Cello. Wij vinden dat al deze mensen ons steeds goed en blijmoedig hebben bediend. Dank daarvoor!