Plan van aanpak Datum: 30 augustus 2013 1
Inhoudsopgave Inleiding... 3 Hoofdstuk 1 Probleemanalyse 4 1.1 Leefgebieden 4 1.2 Donker dagen offensief.. 4 1.3 Taken en verantwoordelijkheden... 5 1.4 Samenwerking met bewoners... 6 1.5 Gereedschapskist woninginbraken 6 Hoofdstuk 2 Jaarplanning 12 Hoofdstuk 3 Financiën 12 2
Inleiding In de gemeente Zoetermeer vinden er veel woninginbraken plaats. In het jaar 2012 waren er 766 woninginbraken (inclusief poging tot diefstal uit woning). Dit was een daling ten opzichte van het jaar 2011 waar 1066 woninginbraken plaatsvonden. De eerste overzichten van 2013 laten een stijging van het aantal woninginbraken zien. In de maanden januari tot en met juli, waren er in het jaar 2012 in totaal 378 woninginbraken en in 2013 zijn dat 464 woninginbraken. 1 2011 2012 2013 Poging 267 128 197 Voltooid 373 250 267 Totaal 641 378 464 Naast de materiële en emotionele schade, tast een inbraak het veiligheidsgevoel van inwoners in negatieve zin aan. Daarom vallen woninginbraken, net als overvallen, straatroof en geweld onder de noemer high impact crimes. Om deze zorgwekkende aantallen te verminderen is het Plan van aanpak Woninginbraken, in overleg met ketenpartners,, woningcorporaties, Wijk en Agent Samen en het team Handhaving, opgesteld. Dit Plan van aanpak beschrijft een integrale aanpak doordat er met de verschillende partners gezamenlijk afspraken worden gemaakt om woninginbraken in Zoetermeer tegen te gaan. Aangezien er meer woninginbraken plaatsvinden in de donkere maanden, september maart, bevat dit Plan van aanpak ook handvatten voor het donkere dagen offensief van de politie. Er worden concrete maatregelen beschreven die het aantal woningbraken in Zoetermeer moet terugdringen. Tijdens de behandeling van de Perspectiefnota is door de burgemeester aan de gemeenteraad de toezegging gedaan dat dit najaar dit Plan van aanpak aan de gemeenteraad gezonden wordt, aangeboden. 1 Inclusief poging tot diefstal uit woning 3
Hoofdstuk 1 Probleemanalyse 1.1 Leefgebieden In Zoetermeer wordt er in drie wijken het meeste ingebroken, namelijk in de wijken Oosterheem, Seghwaert en Buytenwegh. De wijk Buytenwegh typeert zich vanwege de aanwezigheid van de zogenoemde dekwoningen 2. Door deze dekwoningen is er minder sociale controle en zijn er meer vluchtwegen voor daders. Zowel in Seghwaert als in Buytenwegh zijn de woningen verouderd. Een groot aantal woningen is (nog) voorzien van enkel glas en het hang- en sluitwerk is aan vervanging toe. Daarnaast is er in deze wijken een groot aantal straten waar er geen openbare verlichting aanwezig is, zoals bijvoorbeeld bij brandgangen. De wijk Oosterheem is een nieuwbouwlocatie. Van de aantal woninginbraken in de wijk Buytenwegh en Seghwaert wordt 50% van het aantal woninginbraken ingebroken door met kracht de deur of het raam te verbreken. Het aantal voordeuren van woningen dat niet op het nachtslot zat en waar werd ingebroken is 25%. Daarnaast wordt er van het aantal woninginbraken in de wijk Buytenwegh bij 1 op de 7 gevallen een ruit ingeslagen. In de wijk Seghwaert is 1 op de 10 woninginbraken de voordeur niet op het nachtslot. Doormiddel van hengelen en flipperen verschaft de dader toegang tot de woning. In de wijk Oosterheem worden de deursloten vernield en wordt het cilinder uit het slot getrokken. Ook in de wijk Oosterheem verschaft de dader toegang tot de woning door de methode flipperen of hengelen toe te passen. 1.2 Donkere dagen offensief Door de jaren heen is gebleken dat tijdens de wintermaanden meer woninginbraken gepleegd worden dan in de zomermaanden. Dit komt doordat het zichtbaar is wanneer bewoners wel of niet aanwezig zijn in hun woning. Uit politiegegevens blijkt dater in de afgelopen maanden (januari tot en met juli 2013) het aantal woninginbraken, ten opzichte van de voorgaande jaren aanzienlijk is gestegen. Desondanks is dit wel een daling ten opzichte van het aantal woninginbraken in 2011. Grafiek 1 laat deze stijging zien. 2 Dit betreffen woningen boven een open en vrij toegankelijke parkeergarage. 4
Grafiek 1: aantal woninginbraken (inclusief poging) in de jaren 2011, 2012 en 2013 Tevens blijkt uit politiegegevens dat in 2013 in de maanden januari tot en met juli in de wijken Oosterheem, Buytenwegh en Seghwaert de meeste woninginbraken voorkomen. Dit is te zien in tabel 2. Opvallend is dat in de wijk Oosterheem het meest wordt ingebroken. In vergelijking tot de voorgaande jaren betreft dit een aanzienlijke stijging van 48 woninginbraken (inclusief poging) in 2012 naar 106 woninginbraken (inclusief poging) in 2013. Tabel 2; aantal woninginbraken inclusief poging in de jaren 2011, 2012 en 2013 tijdens de periode januari tot en met juli. 1.3 Taken en verantwoordelijkheden Duidelijk is dat de aanpak van woninginbraken een gedeeld probleem is dat integraal moet worden aangepakt. Zoetermeer kiest voor samenhangende maatregelen die gericht zijn op preventie en repressie die gedurende een langere periode worden ingezet. De belangrijkste partners die verantwoordelijk zijn voor de gezamenlijke aanpak van woninginbraken zijn 5
inwoners/bedrijven, gemeenten, politie, Openbaar Ministerie en woningbouwcorporaties. Elke partner heeft hierbij haar eigen taken en verantwoordelijkheden. De taken en verantwoordelijkheden worden hieronder kort toegelicht. Inwoners Onze inwoners vormen de voorhoede bij de aanpak van woninginbraken. Inwoners zijn verantwoordelijk voor het nemen van preventieve maatregelen om de kans op een inbraak te verkleinen, zoals het zorgvuldig afsluiten van de woning en de woning voorzien van goed hang- en sluitwerk en verlichting. Sociale controle, het melden van verdachte situaties maar ook elkaar stimuleren in zelfredzaamheid en actiebereidheid zijn belangrijke taken van onze inwoners. De gemeente wil optimale veiligheidszorg bieden aan haar inwoners. Een belangrijke taak van de gemeente is het informeren, adviseren en waar mogelijk ondersteunen van inwoners en bedrijven bij het nemen van maatregelen ter voorkoming van een inbraak. De gemeente voert regie op veiligheid en maakt in dat kader afspraken met verschillende partners. De politie doet er alles aan om woninginbraken op te lossen, de dader(s) te arresteren en eventuele gestolen spullen terug te geven aan de rechtmatige eigenaren. Zowel preventief als repressief treden zij gezamenlijk op met de ketenpartners om er voor zorg te dragen dat het aantal woninginbraken minder wordt. Er wordt probleemgericht, informatiegestuurd en samen met de burgers opgetreden. In het Regionaal Beleidsplan 2013-2014 is uiteengezet welke partners betrokken zijn bij de aanpak van woninginbraak en welke maatregelen ingezet kunnen worden. Door middel van (forensische) opsporing tracht de politie zoveel mogelijk woninginbraken op te lossen. Daarnaast doet de politie onderzoek naar hotspots (een specifieke, geografische locatie waar gedurende langere tijd en/of terugkerend sprake is van een hoge concentratie van criminaliteit en/of overlast), hottimes (criminaliteit en overlast die plaatsvinden op een beperkt aantal tijdstippen of tijdsperioden) en hotshots (daders) en stelt zij deze kennis ter beschikking aan partners. Tevens adviseert de politie gemeenten in hun voorwaardenscheppende rol en levert zij een bijdrage aan preventieactiviteiten. Bovendien worden innovatieve initiatieven genomen om de heterdaadkracht te vergroten (onder meer door middel van burgerparticipatie). In de verslagperiode is door de landelijk korpsleiding een projectplan Intensivering aanpak woninginbraken vastgesteld, dat benut wordt bij de aanpak op regionaal niveau. Woningcorporaties Een woningbouwcorporatie is een organisatie die zich richt op het bouwen, beheren en verhuren van betaalbare woonruimte, ofwel sociale woningbouw. De taken van de corporatie werden eind jaren negentig uitgebreid met onder meer het behoud van de leefbaarheid in wijken en buurten. Hiermee vervullen woningbouwverenigingen taken die gericht zijn op proactie en preventie. 1.4 Samenwerking met bewoners Om woninginbraken tegen te gaan is het van belang dat bewoners bewuster worden van het feit dat zij, meer dan wie dan ook, woninginbraken kunnen voorkomen. Om deze bewustwording te creëren wordt er vanuit de gemeente en de politie burgerparticipatie ingezet. Dit gebeurt in de vorm van: subsidieactie Keurmerk Veilig Wonen, subsidieactie Zet de inbreker in het licht en uitvoering van de motie WAAKS. De motie WAAKS krijgt uitvoering binnen het Plan van aanpak Woninginbraken. Hondenbezitters worden door de gemeente en politie benaderd om tijdens het uitlaten van hun hond extra alert te zijn op 6
verdachte situaties en deze via het noodnummer 112 direct te melden bij de politie. Zij vormen extra oren en ogen voor de politie ten aanzien van woninginbraken. Daarnaast wordt er voorlichting gegeven aan bewoners op speciale bewonersavonden. Deze acties zijn allemaal terug te vinden in de Gereedschapskist woninginbraken. Deze gereedschapskist komt in de volgende paragraaf aan de orde. Daarnaast worden er teams (zoals het Team Handhaving en Wijk en Agent Samen (WAS)) ingezet om voorlichting aan bewoners te geven: WAS gaat gericht surveilleren op woninginbraken en spreken hun medebewoners aan op ongeregeldheden (bijvoorbeeld openstaande deuren en ramen); Citystewards en wijkstewards worden ingezet om woningbraken tegen te gaan; Het team Handhaving geeft verdachte omstandigheden direct door aan de politie; Bezoek burgemeester, wethouder Veiligheid en wijkwethouders aan alle wijken. 1.5 Gereedschapskist woninginbraken Om woninginbraken efficiënt en effectief tegen te gaan is een integrale aanpak ontwikkeld die gesteund wordt door de ketenpartners. De gereedschapskist structureert de te nemen maatregelen. Bij het opstellen van de gereedschapskist is gebruik gemaakt van de plannen van aanpak voor woninginbraken van andere gemeenten. Daarnaast is ook de website van het Centrum voor Criminalteitspreventie en Veiligheid (CCV) geraadpleegd. Dit resulteert in de volgende gereedschapskist voor de gemeente Zoetermeer. De gereedschapskist woninginbraken is in een tabelvorm weergegeven en bevat een aantal kolommen die het volgende inhouden: Doel: welke (gezamenlijke) doelen worden er met de maatregelen nageleefd? Maatregelen: een beschrijving van de te nemen maatregel. Partner: De partner(s) die verantwoordelijk is/zijn voor het uitvoeren van de maatregel. /incidenteel: Hiermee wordt onderscheid gemaakt tussen incidenteel of een structurele maatregel. Aangegeven wordt of de maatregel incidenteel of structureel is. Daarnaast is er in de gereedschapskist woninginbraken een onderscheid gemaakt tussen maatregelen die genomen worden voor heel Zoetermeer en maatregelen die gelden voor die wijken waarin de meeste inbraken plaatsvinden. De inzet van maatregelen en het monitoren van het aantal woninginbraken wordt in een kernteam besproken. Aan dit kernteam nemen de gemeente (regie), de politie en de woningcorporaties deel. De Gereedschapskist woninginbraken bestaat uit de volgende onderdelen. 1. Preventie, bewustwording en burgerparticipatie in heel Zoetermeer 2. Preventie, bewustwording en burgerparticipatie afhankelijk van de wijk waarin de meeste woninginbraken voorkomen. 3. Toezicht en handhaving, heterdaadkracht politie in heel Zoetermeer 7
1. Preventie, bewustwording en burgerparticipatie voor heel Zoetermeer Doel Maatregelen Partner / incidenteel Bewoners informeren, aanzetten tot actie, (Social) Media Inzetten. Pers (kranten, websites, en gezamenlijke aanpak bekent maken, preventieve columns), (digitale) nieuwsbrieven, Twitter. maatregelen voorstellen, belangrijke informatie Facebook en.nl. De communicatieadviseur bekent maken. is hier leidend in. Bewoners aanzetten tot het nemen van preventieve maatregelen, zoals: het aanschaffen van tijdschakelaars op binnen- en buitenverlichting. Bewoners alert te maken op risico s van onafgesloten ramen en deuren. Bewustwording en meldingsbereidheid vergroten van inwoners. Aantal aanhoudingen doen toenemen. Bewustwording creëren en aanzetten tot actie. Woningcorporaties werken mee aan initiatieven waarin bewoners bewust worden gemaakt van risico s en gewezen worden op hun eigen verantwoordelijkheid. Zet inbrekers in het licht. Als het s avonds donker is en er brandt geen licht in een woning, dan weten inbrekers dat er niemand thuis is en zou de kans op een woninginbraak aanwezig kunnen zijn. Witte voetjes. De politie legt eventueel in samenwerking met gemeentelijke BOA s en WAS bij woningen die niet goed afgesloten zijn een wit voetje van karton neer waarop staat, dit had een inbreker kunnen zijn. Overigens geldt dit wat meer voor de zomer. 112 daar pak je inbrekers mee! Dit is een campagne dat begin 2013 gestart is en die burgers oproept om 112 te bellen als ze vermoeden dat iemand op het punt staat een inbraak te plegen. Woningcorporaties. In oktober 2013 wordt een tweede bijeenkomst georganiseerd, waarmee woningcorporaties worden betrokken bij de aanpak van woninginbraken. in combinatie met bedrijfsleven WAS Bewoners Woningbouwcorpor aties Resultaat Maandelijks aandacht in de pers ten aanzien van de woninginbraken. (bijvoorbeeld door het geven van tips) Ieder jaar worden meer woningen voorzien van tijdschakelaars op binnen en buitenverlichting. (bron: subsidieactie, zet inbrekers in het licht) N.v.t. Stickers met meldingsnummers Driewekelijkse bijeenkomst met woningcorporaties, politie en gemeente. Vastleggen van sieraden t.b.v. opsporing Via de website www.dnavaneensieraad.nl worden bezitters van een sieraad uitgenodigd om vast te leggen hoe een sieraad eruit ziet en welke Bewoners N.v.t. 8
Doel Maatregelen Partner / incidenteel kenmerken het sieraad kent. Wordt meegenomen in communicatie De kans op een inbraak verkleinen. Inbraakpreventie (Keurmerk Veilig Wonen). Inwoners Inbraakwerend hang- en sluitwerk en genoeg Woningbouwcorpor verlichting aanbrengen, goed zicht, etc. aties Certificeringbedrijven Bewoners Bewustwording creëren en het aanzetten tot actie. Inwoners informeren, alertheid, actiebereidheid en meldingsbereidheid vergroten. Aantal aanhoudingen doen toenemen. Opsporing van daders. Het verbeteren van de woon- en leefomgeving. Aantal aanhoudingen doen toenemen. Het preventief inzetten van burgernet heeft als doel: inwoners binnen een bepaald gebied informeren. Bezoek burgemeester en wethouder veiligheid aan alle wijken Project hondenbezitters (motie WAAKS). Hondenbezitters ontvangen een brief van de gemeente waarin aan hen wordt gevraagd om extra alert te zijn op verdachte situaties en deze via 112 direct te melden bij de politie. Burgernet. Inwoners die zich aanmelden voor burgernet ontvangen een ingesproken bericht of sms bericht na bijvoorbeeld een woninginbraak. Door middel van Burgernet worden burgers gevraagd uit te kijken naar personen of voertuigen die aan het signalement voldoen, etc. Bewoners Hondenbezitters Deelnemers Burgernet structureel Resultaat Ieder jaar meer woningen voorzien van het Keurmerk Veilig Wonen. (Bron: aantal woningen die deelnemen aan de subsidieactie) Iedere wijk wordt door burgemeester en wethouders bezocht Ieder jaar meer hondenbezitters aan laten sluiten. (Bron: registraties aantal hondenbezitter die hieraan deelnemen, nulmeting 2013) Ieder jaar meer aanmeldingen van het aantal deelnemers burgernet. (Bron ) 9
2. Preventie, bewustwording en burgerparticipatie afhankelijk van de wijk waar de meeste woninginbraken voorkomen. Maatregelen Doel Partner / incidenteel Smetbrieven. Inwoners die binnen deze gebieden woonachtig zijn, ontvangen een brief van de gemeente en de politie. Inwoners informeren over het feit dat in hun directe omgeving betrekkelijk vaak inbraken worden gepleegd en tips geven hoe een woninginbraak te voorkomen is. Matrixborden. Met deze verplaatsbare digitale borden kunnen berichten op vooraf bepaalde locaties gecommuniceerd worden. Inwoners attenderen op de preventieve maatregelen die zij kunnen treffen. Gebiedsverboden. Het opleggen van gebiedsverboden aan aangehouden en veroordeelde inbrekers om inbraken te voorkomen. Veiligheidsschouw Extra oren en ogen in de wijk Inwoners informeren en bewustwording en de actiebereidheid vergroten. Een matrixbord heeft ook een preventieve werking (geeft een duidelijk signaal af aan mogelijke inbrekers). Informatiebijeenkomst (veiligheidsmarkt). Het organiseren van bijeenkomsten voor inwoners over het tegengaan van woninginbraken. De wijk die wordt geanalyseerd dat daar de meeste woninginbraken voorkomen dient een informatiebijeenkomst te organiseren. Voor notoire inbrekers is het wellicht mogelijk om hen een verbod op te leggen op basis van de Overlastwet. Dit dient wel per gemeente te worden geregeld in de APV. Schouwen van de woonomgeving om risico s en kwetsbare plekken of situaties rond de woning en buurt in beeld te krijgen. Men controleert de omgeving vanuit basiscriteria van sociale veiligheid: zichtbaarheid, toegankelijkheid, vluchtwegen, eenduidigheid en attractiviteit. Citysteward, wijkstewards, Team Handhaving en WAS worden gericht ingezet tegen woninginbraken. Zij surveilleren door de wijken en bellen eventueel bij bewoners aan als zij signaleren dat er een raam of een (tuin) deur openstaat. Beveiligingsbedrijven CCV Bouwmarkten (gouden sleutel), gemeente, woningcorporaties, bewoners,, bewoners 10
Informeren wijk/buren Bewoners van de straten rondom de woning waar is ingebroken worden benaderd en/of worden bijeengebracht om gezamenlijk te kijken welke maatregelen zij zelf kunnen nemen om hun woning alsnog goed te beveiligen. (vrijwilligers) 11
3. Toezicht en handhaving, heterdaadkracht politie (geldend voor de gehele stad) Maatregel Doel Partner / incidenteel Maandelijks worden gemeente en woningcorporaties geïnformeerd over de aantal woningbraken en geanalyseerd waar een aantal maatregelen ingezet kan worden. Versterken informatiepositie. Analyseren van informatie/gegevens over aantallen inbraken, locaties van de inbraken, tijdstippen, de wijze van inbreken en dadergroepen door de politie (Dienst Informatie) en deze te delen in de kerngroep Woninginbraken.maatregelen ingezet kan worden. Controle van verdachte voertuigen/personen en verdachte situaties en toezicht houden op overvalgevoelige objecten, hotshots en hottimes Slachtoffers van een woninginbraak slachtofferhulp aanbieden en informeren over het verloop van het strafrechtelijk onderzoek. Inwoners informeren en aanzetten tot actie Persoonsgerichte aanpak, lokale kamer veiligheidshuis doorontwikkelen, om crimineel gedrag te doen stoppen. Senioren bewust maken van babbeltrucs Donkere dagen offensief. Gedurende de periode oktober tot maart wordt in regio Haaglanden het donkere dagen offensief ingezet. Dit gaat samen met de inzet van extra capaciteit en toezicht van de politie (en extra ogen en oren van de Boa s). Nazorg. Slachtoffers van een woninginbraak hulp aanbieden. Buurtonderzoek. Slachtoffers ontvangen van politievrijwilligers preventietips etc. Hiermee worden positieve resultaten behaald. Daarnaast komt de buurt bijeen om gezamenlijk te kijken naar oplossing om woninginbraken tegen te gaan. Dit betref een integrale aanpak waarbij wordt samengewerkt met gemeente, OM, politie, woningcorporaties, jeugdzorg, jeugdreclassering om crimineel gedrag te doen stoppen. Deze aanpak richt zich op verdachten van high impact crime en jongerenoverlast. De verwachting is dat dit een positief effect zal hebben op het aantal inbraken in Zoetermeer. Betrekken van de oudere adviseurs om de doelgroep te bereiken., OM, 12
2 Jaarplanning Om aan te geven welke maatregelen in welke periode van het jaar het beste uitgevoerd kunnen worden is er een Jaarplanning opgesteld. Uit politiegegevens is gebleken dat tijdens de donkere dagen de meeste woninginbraken zich voordoen, hiermee is met de planning rekening gehouden. Acties heel Zoetermeer Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Kranten X X Website X X X X Persbericht X X X Nieuwsbrieven X X (wijkwebsite) Twitter X X X X X X X X X X X X Zet inbrekers in het X X X X X X X licht Witte voetjes X 112 daar pak je X X X X X X X X X X X X inbrekers mee! Kernteam overleg X X X X X X X Informatiepositie X X X X X X X X X X X X versterken Donkere dagen X X X X X X X offensief Nazorg X X X X X X X X X X X X Buurtonderzoek X X X X X X X X X X X X Acties per wijk Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul aug Sep Okt Nov Dec Project WAAKS X X X X X X X X X X X X Burgernet X X X X X X X X X X X X Locatiegerichte aanpak X X X X X X X Matrixbord X X X X X X X X X X X X Informatiebijeenkomst X X X X Inbraakpreventie X X X X X X X X X X X X (Keurmerk Veilig Wonen) Gebiedsverboden X X X X X X X X X X X X 3 Financiën De kosten voor het uitvoeren van het Plan van aanpak Woninginbraken bedragen 20.000 euro. De kosten worden gedekt uit het budget projecten veiligheid. 13