Leestoets Nederlands Afsluitende toets Niveau 3F Handleiding digitale toetsafname
Stichting Cito Instituut voor Toetsontwikkeling Arnhem (2012) Niets uit dit werk mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de Stichting Cito Instituut voor Toetsontwikkeling worden openbaar gemaakt en/of verveelvoudigd door middel van druk, fotokopie, scanning, computersoftware of andere elektronische verveelvoudiging of openbaarmaking, microfilm, geluidskopie, film- of videokopie of op welke wijze dan ook. 2
Inhoud Voorwoord 4 1 Structuur en inhoud van de toets 5 2 Toetsfuncties 7 3 Introductie 7 4 Welke voorwaarden gelden voor een toetsafname? 8 5 Rapportage van toetsresultaten 9 3
Voorwoord Voor u ligt de handleiding voor de digitale toetsafname van de Afsluitende Leestoets Nederlands niveau 3F naar het Referentiekader doorlopende leerlijnen taal en rekenen. De toets is een computertoets die gemaakt is in Questionmark Perception en als deze gemaakt is wordt de score in het systeem opgeslagen. Op basis van deze behaalde score wordt bepaald of de kandidaat niveau 3F beheerst en geslaagd is voor de toets. Deze einduitslag wordt binnen 2 weken na de datum van toetsafname verstuurd naar de contactpersoon van de betreffende instelling, waar de kandidaat zijn toets gemaakt heeft. 4
1 Structuur en inhoud van de toetsen De Afsluitende Leestoets Nederlands is gebaseerd op het 3F niveau van het Referentiekader taal en rekenen. De leesteksten en opgaven in de toets zijn gebaseerd op het domein Leesvaardigheid, subdomein lezen van zakelijke teksten zoals deze in het referentiekader beschreven worden. Er is onderscheid gemaakt tussen de taken Lezen van informatieve teksten, Lezen van instructies en Lezen van betogende teksten. De inhoud van de toets is vastgelegd in een toetsmatrijs op de volgende pagina (tabel 1).
Tabel 1: Toetsmatrijs Afsluitende Leestoets Nederlands 3F Nederlands Lezen 3F Aantal vragen Taken omschrijving inhoud (referentiekader) begrijpen interpreteren evalueren samenvatten opzoeken Totaal Zakelijke Tekst Informatieve teksten Instructieve teksten Kan informatieve teksten lezen, zoals voorlichtingsmateriaal, brochures van instanties (met meer formeel taalgebruik), teksten uit gebruikte) methodes, maar ook krantenberichten, zakelijke correspondentie, ingewikkelde schema s en rapporten over het eigen werkterrein 8 % 7 % 7 % 13 % 7% 42% 17 Kan instructieve teksten lezen, zoals ingewikkelde instructies in gebruiksaanwijzingen bij onbekende apparaten en procedures. 4 % 6 % 3 % 3 % 16% 6 Betogende teksten Kan betogende teksten lezen, waaronder teksten uit schoolboeken, opiniërende artikelen. 7 % 15 % 9 % 6 % 5 % 42% 17 Totalen 21% 21% 21% 19% 18% 100% 40
2 Toetsfuncties De Afsluitende Leestoets Nederlands wordt als toets in het leertraject ingezet om het beheersingsniveau te bepalen. De toets wordt dus gebruikt om te bepalen of de kandidaat het 2F niveau beheerst, het eindniveau Nederlands dat voor zijn of haar MBO-opleiding vereist is. 3 Introductie Voordat een kandidaat aan een computertoets begint, is het van belang dat hij of zij voldoende vertrouwd is met de opzet van de toetsen en het gebruik van de muis voor het beantwoorden van de toetsvragen. Deze introductiemodule is in het programma weergegeven door oranje navigatiebolletjes en behandelt o.a. de volgende onderwerpen: het navigeren door de toetsen; het gebruik van de besturingsknoppen.
4 Welke voorwaarden gelden voor een toetsafname? Voordat u een kandidaat de Afsluitende Leestoets Nederlands 3F laat maken, is het nuttig om na te gaan of aan alle voorwaarden is voldaan. Een deel van deze voorwaarden heeft betrekking op basisvaardigheden die bij de kandidaat als bekend verondersteld worden. Andere voorwaarden betreffen de context waarin de kandidaat de toets kan maken. Hieronder worden de belangrijkste voorwaarden kort besproken. Computervaardigheid Om de toetsen op de computer te kunnen maken, moet de kandidaat met de muis kunnen omgaan en moet hij weten hoe een scrollbar werkt. Deze twee vaardigheden worden als bekend verondersteld. Individuele toetsafname Kandidaten moeten de toetsvragen zelfstandig beantwoorden. Dit betekent dat er tijdens de toetsafname iemand aanwezig moet zijn die erop toeziet dat kandidaten niet samenwerken. Woordenboek Het gebruik van een woordenboek, andere boeken of naslagwerken (mobiele telefoon)zijn bij de Afsluitende Leestoets Nederlands 3F niet toegestaan. Terugkijken naar eerdere opgaven De toets bestaat uit diverse teksten met daarbij behorende vragen. Een tekst met bijbehorende vragen noemen we een vragenblok. Het is mogelijk om binnen en tussen de vragenblokken en vragen te navigeren. Als een vraag betrekking heeft op een tekstfragment, dan is dit fragment geel gearceerd. Sommige vragen hebben betrekking op de hele tekst. In dit geval is er geen gele arcering en geldt dus de hele tekst. Het is voor een optimaal meetresultaat van belang, dat de kandidaat hiervan op de hoogte is. Beschikbare tijd De kandidaat heeft maximaal 90 minuten de tijd om de toets te maken. Voorbereiding toetsafname De voorbereidingen voor een toetsafname zijn minimaal. De toets is op te roepen via de toetslink op www.toetsplaza.nl/creta. De kandidaat kiest vervolgens de juiste toets en moet dan inloggen met zijn/haar persoonlijke inlogcode. Vervolgens moet de surveillant (de monitor) zelf inloggen en geeft toestemming aan de kandidaat om de toets te maken. Hierna wordt de toets gestart in Questionmark Secure (d.i. een beveiligde browser omgeving). Inloggegevens en specifieke informatie over de monitoring en gebruik/installatie van Questionmark Secure worden separaat van dit document verstrekt aan de deelnemende instelling. 8
5 Rapportage van toetsresultaten op de toetsen De antwoorden van de kandidaat op de toetsen worden automatisch door de computer verwerkt. Wanneer een kandidaat een toets heeft afgesloten, verschijnt een eindscherm waarna de toets kan worden afgesloten. Op dit eindscherm wordt geen eindscore vermeld. De eindscore wordt op een later tijdstip bekend gemaakt. Normering Niveau Scorebereik Beheerst niveau 2F of lager 0-7 Op weg naar 3F 8-28 Beheerst niveau 3F 29-39 Op weg naar 4F 40 9
Deelnemersinstructie bij de toets Nederlands Vaardigheid: Lezen Beheersingsniveau: 3F Aantal opgaven: 40 Te behalen score: 40 punten Tijdsduur van de toets: 90 minuten 10