Radiotherapie (brachytherapie) bij de behandeling van kanker in de neus
In deze folder leest u meer over de inwendige radiotherapie (brachybestraling) bij de behandeling van kanker in de neus met behulp van naalden. Deze informatie ontvangt u als aanvulling op de algemene informatie over radiotherapie. Wat is brachytherapie? Het woord brachytherapie komt uit het Grieks: brachy betekent dichtbij en therapie staat voor behandeling. Hiermee wordt bedoeld het behandelen van kankerweefsel door het plaatsen van een radioactieve bron in of dichtbij dit weefsel. Deze bron is circa 3 mm lang en zit in de kluis van het bestralingsapparaat als u niet bestraald wordt. Op het moment dat de bestraling begint, wordt hij aan een kabeltje uit de kluis gestuurd en via dat kabeltje naar de naald gebracht die in uw lichaam is geplaatst. Met deze methode wordt de straling in een klein gebied geconcentreerd, zodat de kans op beschadiging van omringende weefsel zo klein mogelijk is. Wanner de behandeling is afgerond, gaat de radioactieve bron weer terug in de kluis van het apparaat. Er blijft dus géén radioactiviteit in het lichaam achter. Doel van de behandeling Het doel van de behandeling is genezing. Met deze behandeling is het mogelijk een klein gebied in de neus te bestralen en de omliggende weefsels zo min mogelijk te belasten. Bij deze behandeling worden, onder algehele narcose, meerdere holle naalden ingebracht in uw neus. De naalden vormen samen de applicator. Door middel van deze applicator kunnen we het gezwel in de neus van binnenuit bestralen. Dit doen we door een kleine radioactieve bron via deze holle naalden in de tumor in te brengen. Deze bron blijft een voorgeprogrammeerde tijd zitten en wordt daarna verwijderd. De applicator blijft gedurende de hele behandeling zitten. Het inbrengen van de applicator Op de dag van de eerste bestraling worden op de operatiekamer onder algehele narcose de naalden ingebracht. De radiotherapeut bepaalt hoeveel naalden er geplaatst worden rondom de tumor. De naalden worden vastgehecht aan uw neus, zodat deze niet of nauwelijks kunnen bewegen. 1
Na de ingreep Na de ingreep gaat u eerst naar de uitslaapkamer (verkoever) tot u voldoende stabiel bent voor vervoer. Als de anesthesist het veilig vindt dat u vertrekt van het operatiecomplex, gaat u naar de afdeling Radiotherapie. Daar maken we een CTscan, zodat we een bestralingsplan kunnen maken. Bestralingsplan en bestraling Op de CT geeft de radiotherapeut aan waar de tumor zich bevindt en kan de radiotherapeutisch laborant het bestralingsplan maken. Zodra het bestralingsplan klaar is en goedgekeurd is door uw behandelend arts en de fysicus, wordt de applicator aangesloten op het bestralingsapparaat en gaan we u bestralen (ongeveer 15 minuten). Na de bestraling gaat u terug naar uw kamer op de afdeling. De daaropvolgende zeven dagen wordt u twee keer per dag naar de afdeling radiotherapie gebracht voor de resterende dertien bestralingen. De duur van de behandeling In totaal krijgt u 14 bestralingen en die zijn verdeeld over 8 aansluitende dagen. Op dag één wordt in de ochtend de applicator geplaatst en in de middag geven we u de eerste bestraling. Op dag twee t/m zeven krijgt u twee bestralingen per 2
dag. Op dag acht geven we u de laatste bestraling. Daarna wordt de applicator verwijderd. Gedurende deze 8 dagen bent u opgenomen in het ziekenhuis. Ontslag Na de laatste bestraling worden de naalden op de afdeling Radiotherapie verwijderd. Het is niet nodig dit op de operatiekamer of onder narcose te doen. Bij het ontslag krijgt u van de verpleegkundige adviezen mee voor de verzorging van de wond en een afspraak voor de controle bij de radiotherapeut. Daarna kunt u terug naar de verpleegafdeling en mag u naar huis. Bijwerkingen Door de bestraling ontstaat roodheid en zwelling van de neus en kan deze pijnlijk aanvoelen of gaan jeuken. Uiteindelijk kan er een wond in de neus ontstaan. U wordt in verband hiermee begeleid en verzorgd door onze verpleegkundige. De bijwerkingen van de bestraling duren de eerste 2 weken na de bestraling nog even voort. Als het nodig is, kunnen voor de verzorging van de wond nog afspraken met de verpleegkundige gemaakt worden. De wond zal een aantal weken na de bestraling uiteindelijk ook weer herstellen. Na een aantal weken hebt u een controle bij uw radiotherapeut. Controle na de behandeling Als u klaar bent met de behandeling kunt u, als dat nodig is, nog terugkomen voor verzorging van de wond bij de verpleegkundige. Na ongeveer zes weken krijgt u een afspraak bij de radiotherapeut. Belangrijke praktische tips Komt u alstublieft op tijd. Als u onverhoopt te laat arriveert, kan het zijn dat de behandeling moet worden geannuleerd. Zorg dat u niet gegeten of gedronken hebt vanaf middernacht. De anesthesist kan u niet verdoven als u niet nuchter bent. Als u bloedverdunners gebruikt is het belangrijk dat u de instructies van uw arts opvolgt om complicaties of zelfs het afzeggen van de ingreep te voorkomen. 3
U wordt een hele week opgenomen. Neem dus (toilet)spullen mee voor een week. Omdat de applicator uitsteekt is het raadzaam om kleding aan te doen die u niet over uw hoofd aan hoeft te trekken, zoals een blouse of vest. Medicijnen die u regelmatig gebruikt moeten mee naar het ziekenhuis. Meer informatie Als u nog vragen heeft over de behandeling, dan kunt u die altijd stellen aan de laboranten of uw behandelend arts. Voor meer informatie over kanker kunt terecht op de volgende websites: KWF kankerbestrijding Integraal Kankercentrum Nederland Nazorgprogramma voor kankerpatiënten www.kwfkankerbestrijding.nl www.kankerwiehelpt.nl www.herstelenbalans.nl 4
Ruimte voor uw notities
06-2016-7671 Adres Afdeling Radiotherapie Geert Grooteplein 32, route 875 6525 GC Nijmegen Contact Telefoon: 024-361 45 05 Voor spoedoverleg buiten kantooruren Telefoon: 024-361 11 11 www.radboudumc.nl/radiotherapie Radboud universitair medisch centrum