Koffie & Bedrijf Eerlijke koffie is een keuze HET KEURMERK VOOR FAIRTRADE

Koffie & Bedrijf Eerlijke koffie is een keuze HET KEURMERK VOOR FAIRTRADE

Wist u dat l Max Havelaar geen koffiemerk is maar het Keurmerk voor Fairtrade (eerlijke handel) l Max Havelaar geen koffie verkoopt en dat ook nooit heeft gedaan l er inmiddels ruim 20 koffieproducenten in Nederland koffie leveren met het Max Havelaar Keurmerk l koffie die het Max Havelaar Keurmerk mag dragen dus het predikaat eerlijk heeft l koffie met het Max Havelaar Keurmerk in elke gewenste smaak en kwaliteit leverbaar is l er ook biologische Fairtrade koffie is met het EKO én Max Havelaar Keurmerk l het Max Havelaar Keurmerk de enige echte garantie is voor Fairtrade

Koffie & Bedrijf Eerlijke koffie is een keuze Daarom eerlijke voorwaarden Het Max Havelaar Keurmerk Een voorbeeld uit Ethiopië Duurzaam spellen wij met 3 P s Fairtrade in het inkoopbeleid Onze koffiecultuur verandert langzaam maar zeker. Hoe we onze koffie drinken is nauwelijks meer te vergelijken met het Hollandse bakkie van vroeger. Keuze uit single origins, blends en exclusives. Wilt u een cappuccino, espresso, latte macchiato of gewoon een café latte? De koffie van nu kiezen we op basis van smaak en emotie, maar ook herkomst en duurzame productie spelen een steeds belangrijkere rol. Inmiddels laat bijna niemand zich nog zomaar een willekeurige kop koffie voorzetten. En terecht. Eerlijke koffie is een keuze Een voorbeeld uit Nederland Kies vandaag Er is keuze genoeg. De mooiste keuze van vandaag is die voor eerlijk, vinden wij. Alle denkbare koffiesoorten, in elke gewenste kwaliteit, kunnen inmiddels onder eerlijke, Fairtrade-voorwaarden worden ingekocht. Ook uw koffie. De internationale Fairtrade-voorwaarden zorgen voor eerlijke condities waaronder de koffie op de markt wordt verhandeld. Deze stellen vervolgens boerenorganisaties in ontwikkelingslanden in staat zelf het heft in handen te nemen. Het Max Havelaar Keurmerk op de verpakking is uw garantie dat het ook echt Fairtrade is. Kiest u voor Fairtrade-koffie omdat u dat belangrijk vindt? Of waarderen uw werknemers of gasten dat van u? Hoe dan ook de keuze voor Fairtradekoffie is de meest verantwoorde. De betere keuze voor iedereen die niet van concessies houdt. 2 3

Natuurlijk zijn we blij met de hulp die jullie ons sturen. Voor een school, een ziekenhuis of wat dan ook. Maar beter was het als we een fatsoenlijke prijs kregen voor onze koffie. Dan hadden we jullie giften niet nodig. Daarom eerlijke voorwaarden Deze uitspraak van Mexicaanse koffieboeren stond aan de wieg van Stichting Max Havelaar in 1988. Het Fairtrade-systeem richt zich op kleine boeren in ontwikkelingslanden. Zij zijn vaak de zwakste schakel in de handelsketen, met grote armoede als gevolg. Geen beter medicijn tegen armoede dan economische zelfstandigheid. De doelstelling van Stichting Max Havelaar is boerencoöperaties, onder goede handelsvoorwaarden, een directe toegang te bieden tot de consumentenmarkt. Hierdoor zijn kleine boeren en hun families in staat om zelf het heft in eigen hand te nemen en te werken aan een betere toekomst. 4 5

Het Max Havelaar Keurmerk Soms wordt gedacht dat Max Havelaar een koffiemerk is, maar al sinds het ontstaan van Stichting Max Havelaar in 1988 is Max Havelaar het keurmerk voor Fairtrade (eerlijke handel). Stichting Max Havelaar is een keurmerkorganisatie en koopt of verkoopt geen producten. Het Max Havelaar Keurmerk wordt inmiddels in 21 andere landen gevoerd, vaak onder de internationale naam Fairtrade. Naast koffie met Max Havelaar Keurmerk bestaat er een groot aantal product - groepen als thee, cacao, fruit, vruchtensappen, ijs, vanille, honing, wijn, suiker, bloemen en katoen. Deze producten zijn afkomstig van meer dan 600 boerenorganisaties en plantages in ontwikkelingslanden. 6 7

De leden van Oromia zijn gedreven boeren uit het regenwoud in Zuid-west Ethiopië. Hun koffie groeit op een hoogte van 1.500 tot 2.000 meter. Sinds mei 2000 zijn 11 van Oromia s 74 coöperaties Fairtrade gecertificeerd. Koffie Coöperatie Voor veel mensen is het woord Ethiopië een synoniem voor droogte en hongersnood. Minder bekend is dat dit land ook koffie voortbrengt. Ethiopiërs drinken al ruim 3000 jaar koffie en exporteren het sinds de 16e eeuw. De koffie-export is goed voor 65% van de totale exportinkomsten van Ethiopië. Ongeveer 1,2 miljoen koffieboeren en ruim 15 miljoen Ethiopiërs zijn in hun levensonderhoud afhankelijk van koffie. Door deze afhankelijkheid ontstond een hachelijke situatie toen de koffieprijzen op de wereldmarkt flink daalden. De gemiddelde inkomsten voor de boeren verminderden van $ 1,20/kg tot $ 0,40/kg. Door deze koffiecrisis overwogen veel

Oromia in Ethiopië boeren om over te stappen op andere gewassen. Gezamenlijk exporteren de coöperatieleden hun koffie rechtstreeks naar het westen. Oromia helpt kleine boeren om economisch zelfstandig te worden en te voorzien in hun dagelijkse voedselvoorziening. De Fairtrade-gecertificeerde coöperaties ontvangen naast een eerlijke prijs voor hun koffie een extra ontwikkelingspremie. Hiervan zijn inmiddels vier basisscholen, twee medische posten en meerdere verwerkingsstations voor de koffie gebouwd. Vakmanschap is het geheim: De premium kwaliteit van de koffie wordt verkregen door biologisch te verbouwen zonder gebruik van zware pesticiden. Hierdoor verbetert de vruchtbaarheid van de grond. Tussen de koffieplanten wordt ook cardamom en gember geplant, of bijvoorbeeld fruit zoals papaya s, mango s, avocado s en zoete aardappels. Bomen zorgen voor de nodige schaduw. De plannen voor de toekomst zien er goed uit. Zo wordt er gewerkt aan kwaliteitsprogramma s en worden er koffiewasstations, een verwerkingsfabriek en een opslag gebouwd. Door Fairtrade, krijgen koffieboeren waar ze recht op hebben. Ze kunnen zich op deze manier op eigen kracht uit de spiraal van armoede werken. Aldus Tadesse, de Algemeen Directeur van Oromia. 8 9

Duurzaam spellen wij met 3 P s Het Max Havelaar Keurmerk voor Fairtrade is het enige Keurmerk dat de beroemde drie- eenheid voor duurzaamheid: People, Planet, Profit, volledig afdekt. Via een gegarandeerd eerlijke prijs creëert het Keurmerk ruimte voor zowel economische ontwikkeling als milieuverbetering en sociale vooruitgang van boerencoöperaties in ontwikkelingslanden. Dat maakt Fairtrade tot een uniek duurzaam ontwikkelingsmodel. Profit Planet People People Het Fairtrade-systeem werkt voor koffie uitsluitend samen met kleine boeren die zich democratisch hebben georganiseerd in boerencoöperaties. Door de handen in één te slaan, staan de boeren namelijk sterker en hebben ze een betere onderhandelingspositie. De boerencoöperatie zorgt voor de vermarkting van hun product. Samenwerken heeft daarnaast allerlei efficiencyvoordelen op het gebied van bijvoorbeeld inkopen, krediet faciliteiten, teelttechniek verbeteren, zorgdragen voor trainingsmogelijkheden en het opzetten van sociale faciliteiten. Door samen te werken kunnen boeren de armoede zelf aanpakken en beter voor hun familie zorgen. Fairtrade hanteert voor sociale criteria de standaarden van ILO (International Labour Organization) waarin opgenomen: fundamentele arbeidsrechten, vrijheid van vereniging, vrijheid van organiseren, collectieve onderhandelingen, afschaffing van gedwongen arbeid, gelijkheid van mogelijkheden en gelijke behandeling. Planet Fairtrade vraagt ook dat de boeren zorgvuldig omgaan met het milieu. Het systeem stelt strenge eisen aan de omgang met water, lucht, afval, bodemkwaliteit, biodiversiteit en gewasbeschermingsmiddelen. De Fairtrade milieucriteria helpen de boeren hun landbouwpraktijk steeds verder te verbeteren. Niet zelden leidt dat tot ook biologische certificering. Profit Investeren in een beter gezinsinkomen en in gemeenschapsontwikkeling kan alleen als het product dat de boer verkoopt voldoende oplevert. Daarom stelt Fairtrade - en dat is uniek - ook eisen aan de handelaren. Producten met het Max Havelaar Keurmerk zijn gegarandeerd ingekocht onder goede handelsvoorwaarden. Hoe meer consumenten producten met het keurmerk kopen, des te meer boeren profiteren. 10 11

Twee belangrijke instrumenten hierbij zijn: 1. Nooit minder dan een gegarandeerde minimumprijs Als de wereldmarkt zo ver daalt dat de kosten van een duurzame productiewijze en de basale gezinsbehoeften niet meer worden gedekt, wordt in Fairtrade de minimumprijs van kracht. De hande laar is verplicht voor de koffie die hij onder Keurmerk inkoopt, tenminste die minimumprijs te betalen (deze dekt de kosten van productie). Als de wereldmarktprijs hoger ligt dan het minimum ontvangt de boerenorganisatie uiteraard de hogere prijs. 2. Vaste ontwikkelingspremie Bovenop de prijs komt bovendien altijd een vaste ontwikkelingspremie. De leden van de coöperatie besluiten samen hoe ze deze premie inzetten. Van nieuwe machines en milieuverbetering tot onderwijs en klinieken. Vast staat dat de premie altijd wordt ingezet voor lange termijn investeringen die de boerengemeenschap ten goede komen. Dat is duurzame ontwikkeling. Dat is het Max Havelaar Keurmerk voor Fairtrade.

Fairtrade in het inkoopbeleid Maatschappelijk verantwoord ondernemen staat vol in de schijnwerpers. Of het nu gaat om bedrijven, (lokale) overheden of instellingen, vele organi saties proberen duurzame ontwikkeling zo goed mogelijk te integreren. Het inkopen van koffie met het Max Havelaar Keurmerk is daar een uitstekend voorbeeld van. Dan draagt elk kopje koffie dat gedronken wordt bij aan duurzame ontwikkeling. Soms is de oplossing heel eenvoudig. Maar is het juridisch wel toelaatbaar dat je de eisen voor eerlijke handel in het inkoopbeleid verwerkt? Het antwoord is: ja. In 2007 werd het Max Havelaar Keurmerk ongewild onderwerp van een kort geding 1994 eerlijke koffie met het Max Havelaar Keurmerk voor Fairtrade en waren niet van plan om te stoppen met deze zinvolle bijdrage aan armoedebestrijding. De voorzieningenrechter stelde de provincie Groningen in het gelijk. Organisaties die net als de provincie Groningen via de koffievoorziening een bijdrage willen leveren aan armoedebestrijding, kunnen de eisen voor eerlijke koffie dus gerust opnemen in het Programma van Eisen (PvE): l afname van kleine boeren l garantie van kostendekkende minimumprijs l toeslag op de wereldmarktprijs l voorfinanciering l langdurige handelsrelaties toen de provincie Groningen voor de rechter werd gedaagd. De provincie zou discrimineren in haar inkoopbeleid met de nadrukkelijke voorwaarde dat de koffie is geproduceerd volgens de eisen van eerlijke handel. De ambtenaren dronken al sinds Elke koffieleverancier is dan verplicht om aan te tonen dat aan de eisen van eerlijke handel voldaan wordt. Dat kan zeker via het Max Havelaar Keurmerk voor Fairtrade. 12 13

De uitspraak in het kort geding past uitstekend in het groeiende draagvlak voor eerlijke handel. Zo schrijft minister Koenders in een brief aan de Tweede Kamer over de millenniumdoelstellingen (MDG s): Het aankoop gedrag van consumenten heeft een direct effect op MDG s. Wanneer geen eerlijke prijs wordt betaald die rekening houdt met de reële kosten van duurzame productie (people, planet, profit) wordt een niet duurzame samenleving bestendigd. En verderop in de brief: De Nederlandse Overheid is zelf een grote consument en dient een voorbeeldfunctie te blijven vervullen op dit terrein. De heer Slager, gedeputeerde van de provincie Groningen en verantwoordelijk voor het inkoop - beleid: Voor minder dan Fairtrade doen wij het niet. Koffie inkopen die het Max Havelaar Keurmerk voor Fairtrade draagt, is onze manier om een bijdrage te leveren aan armoedebestrijding en duurzame ontwikkeling van kleine boeren in ontwikkelingslanden.

We vragen ons regelmatig af Je doet gewoon je best In alle restaurants van Burgers Zoo wordt Mex EKO koffie geschonken, koffie met zowel het EKO als Max Havelaar Keurmerk. Onze horecamanagers vonden dit de beste koffie. Qua smaak en kwaliteit. Dat was het belangrijkste. En dat het ook nog verantwoord is, dat is mooi meegenomen. Alex van Hooff is redelijk nuchter over het maatschappelijk verantwoorde karakter van Burgers Zoo: We schreeuwen het niet van de daken. We doen gewoon ons best. Alex van Hooff, Directeur Burgers Zoo hoe we het beter kunnen doen Burgers Zoo in Arnhem heeft het grootste overdekte tropische regenwoud ter wereld. Per jaar trekt het park meer dan 1,5 miljoen bezoekers die een ontspannen, aangename dag uit zijn. Directeur Alex van Hooff: Wij laten onze bezoekers ervaren hoe mooi de natuur is. Niet door verhalen te vertellen, maar juist door ze het op een natuurlijke manier te laten beleven. Burgers Zoo stelt zichzelf en haar medewerkers regelmatig de vraag hoe het beter kan voor mens, dier en milieu. Dat vinden we eigenlijk heel gewoon. Als je de bezoekers vertelt over de schoonheid van de natuur dan moet je zelf ook je verantwoordelijkheid nemen. Daarom heeft al het hout in de nieuwbouw van het park het FSCkeurmerk, is er overgeschakeld op groene stroom en wordt er met grondwater gekoeld en verwarmd. 14 15

Van Lanschot Bankiers kiest voor lekkere eerlijke koffie Sinds 2007 wordt op de vier centrale kantoor - locaties van Van Lanschot Bankiers koffie met het Max Havelaar Keurmerk gedronken. Het was een logische keuze voor Van Lanschot Bankiers, dat duurzaam ondernemen hoog in het vaandel heeft. Wij wilden kiezen voor een verantwoord product dat onder eerlijke voorwaarden is geproduceerd en ook nog eens beter is voor het milieu, aldus Anita den Hoed, Senior Purchasing Officer. Merlijn de Gruijter en Anita den Hoed Kies vandaag Kiezen voor koffie met het Max Havelaar Keurmerk voor Fairtrade op de werkvloer of in uw horecabedrijf is kiezen voor de hoogste standaard van duurzaamheid. Want het Max Havelaar Keurmerk is het enige keurmerk dat voldoet aan de 3 P s: People, Planet, Profit. Dit betekent concreet dat u direct bijdraagt aan betere sociale voorwaarden, een gezonder leefklimaat en een eerlijke prijs voor kleine boeren in ontwikkelingslanden. Uw koffie is in elke gewenste kwaliteit en smaak leverbaar en kan door circa 20 koffieproducenten worden geleverd. Kies vandaag. Kies Fairtrade. Wat de bank heeft overtuigd was de smaaktest. Van Lanschot Bankiers kon kiezen uit vele varianten koffie die allemaal het Keurmerk dragen. Zij koos unaniem voor koffie die zowel het EKO Keurmerk als het Max Havelaar Keurmerk draagt. De bank stapte overigens ook over op het gebruik van thee met dezelfde keurmerken. Op een relatief eenvoudige manier kunnen wij door het drinken van verantwoorde koffie en thee een bijdrage leveren. En dat geeft een goed gevoel, zegt Merlijn de Gruijter, binnen Van Lanschot betrokken bij de vormgeving van het MVO-beleid. 10 11

HET KEURMERK VOOR FAIRTRADE Stichting Max Havelaar Lucasbolwerk 7 3512 EG Utrecht T: 030 2337070 www.maxhavelaar.nl