VERRASSEND WESTERWOLDE

MTB-REISVERHAAL 200 KILOMETER MOUNTAINBIKEN IN GRONINGEN VERRASSEND WESTERWOLDE 76 WWW.FIETS.NL JUNI 2015

O p een mooie, zonnige dag spreken we af bij restaurant de Ruiten Aa in Sellingen. Zèlng, zoals de Groningers het duizend zielen tellende plaatsje noemen, ligt bij de Duitse grens. Wat meteen opvalt, is hoe bosrijk de omgeving is. Zo eind april kleuren de bossen al frisgroen en ruikt het er naar naaldbomen. Bij het restaurant ligt één van de officiële startplekken van het netwerk. Op een groot, rechthoekig bord staan alle routes helder beschreven. Vijf stuks, in afstand variërend van 12 tot 45 kilometer. Elke route heeft een eigen kleur. U staat hier, zien we op het bord bij de witte pijl staan. We stappen op onze mountainbikes en buigen direct richting de Ruiten Aa, een beek die als een rode draad door de routes kronkelt. Een verrassend, idyllisch aangezicht. Ook Aaldrik Knip is nog onder de indruk, hoewel hij meerdere keren per week op z n 29-er te vinden is in Westerwolde. Dit gebied heeft zoveel te bieden, je raakt er nooit uitgekeken, zegt Knip enthousiast. We stoppen al na enkele honderden meters fietsen bij het Theater van de Natuur. Een aangelegde heuvel waarvandaan we een schitterend uitzicht hebben. We kijken rond en zien telkens een nieuwe voorstelling van kleuren en vormen. We vergeten bijna dat we voor het mountainbiken zijn gekomen. Na deze vroege break stappen we weer op. We krijgen snel het echte mountainbikegevoel te pakken als we kilometerslang met hoge snelheid over de harde, stoffige paden trappen, gevolgd door een uitdagende singletrack. Het is typerend voor de hele route van Sellingen. De afwisseling van de uitdaging. Smalle paden en krappe bochtjes. Op een heideveld staan we oog in oog met een kleine kudde schapen. Hier worden wij als MOUNTAINBIKEN IN OOST-GRONINGEN. JE ZIET JEZELF AL IN EEN GRAUW DECOR DOOR ZOMPIGE AKKERS PLOEGEN. EEN HARDNEKKIG VOOROORDEEL, MAAR NIETS IS MINDER WAAR. ENKELE FANATIEKE CLUBS ZIJN ERIN GESLAAGD EEN HEEL AARDIG NETWERK VAN 200 KILOMETER AAN TE LEGGEN IN DE STREEK WESTERWOLDE. FIETS REED HET NETWERK EN ZOCHT MET RECREATIEF MOUNTAINBIKER AALDRIK KNIP DE MOOISTE PLEKJES OP. TEKST: MARCO BOS / FOTO S: EPPO KARSIJNS échte recreanten blij van. Net als van bijzondere plaatsnamen als Wollinghuizen, Jipsinghuizen en Jipsingboertange. Het is een geslaagde kennismaking. Glooiend landschap Hoewel jullie Fiets-reporter het netwerk in drie delen reed, deed Knip (64) het al eens op één dag. Ik had 225 kilometer op mijn teller staan en heb er in totaal tien uur en vier minuten over gedaan, zegt de Veendammer. Maar ik moet daar wel bij zeggen dat ik mijn WWW.FIETS.NL JUNI 2015 77

MTB-REISVERHAAL 200 KILOMETER MOUNTAINBIKEN IN GRONINGEN Dit gebied heeft zoveel te bieden, je raakt er nooit uitgekeken eigen verbindingsroutes heb gezocht. Elke route wilde ik helemaal volgen en met de voorgestelde verbindingsroutes word je telkens iets eerder van de echte routes afgeleid, zo doceert Knip. En ja, de officiële verbindingsroutes van in totaal 66 kilometer zijn weinig spannend. Ze hebben maar één echte functie: verbinden. Van de route Sellingen naar Stadskanaal, bijvoorbeeld. Brede paden en asfaltwegen. En als je alleen op paaltjes rijdt in plaats van gps, dan kun je het soms echt beschouwen als een speurtocht. Overmacht. De paaltjes worden door vandalen of ontevreden medegebruikers van de bossen en paden weggehaald, zo wordt aangenomen door Knip. Een hardnekkig probleem, zo beaamt Bart Kruizinga, een van de initiatiefnemers van het mountainbikenetwerk. Met grote regelmaat moeten de paaltjes opnieuw geplaatst worden, het is frustrerend, zegt hij. Het tekent de verschillende belangen in het gebied. We hebben er meer dan twee jaar over gedaan om het netwerk op deze manier aan te leggen. Zo n traject betekent overleggen en schipperen, weet hij. Naast de clubs TFC de Ketting Ter Apel, Team Rolfes Musselkanaal, Toer 80 Bellingwolde en De Windhappers Stadskanaal zijn er heel wat partijen bij de aanleg van het netwerk betrokken geweest. Zoals provincie, gemeenten, waterschap, natuurorganisaties, recreatiebedrijven, boeren en buitenlui. Kruizinga: We hebben voor de route Bellingwolde-Wedde, bijvoorbeeld, heel wat concessies moeten doen. Naar mijn smaak zitten er te veel harde paden in. De route Bellingwolde-Wedde is de langste, maar inderdaad de minst spannende. Maar de omgeving is schitterend, met een glooiend landschap en eindeloze vergezichten. Bovendien word je vroeg in deze tocht getrakteerd op de Wedderburcht, een statig verdedigingswerk dat dateert uit 1360. Je moet er maar oog voor hebben. Waar Kruizinga de lange, harde paden als nadeel noemt, denkt Aaldrik Knip daar anders over. Ik kan goed herstellen op de schelpenpaden en het asfalt, maar misschien heb ik dat op mijn leeftijd ook wel meer nodig, lacht hij. Het goede spoor Duidelijk is dat elke route z n eigen karakter heeft, met z n eigen charme. Zo keert tijdens de Bellingwolde- Wedde-route geregeld het roestbruine water terug van het Ruiten Aakanaal en de rivier de Westerwoldse Aa. Het verkleurde water is het gevolg van de ijzerhoudende bodem in het gebied. Geruststellend. De uitstapjes naar houtwallen waarin met veel energie singletracks zijn aangelegd, ogen wat gekunsteld. Toch zijn de enkele honderden meters draaien en keren voor de afwisseling zeer welkom. Bovendien doet de inspanning de spieren in de armen en schouders goed. Via de Bellingwolde- Wedde-route, is er een opening naar de Vlagtwedde-Onstwedde-Smeerling-route. Zonder dat daar tientallen kilometers aan verbinding aan vooraf gaan. Het geeft een fijn gevoel om meteen op het goede spoor te zitten. Maar het blijft opletten; de paaltjes komen soms net boven het gras uit. Het houdt je scherp. Naast ruimte, heeft deze route ook Smeerling te bieden. Een beschermd dorpsgezicht met acht Westerwoldse boerderijen. Misschien is het maar goed dat hier niet veel uitdaging xxxxxxxxx 78 WWW.FIETS.NL JUNI 2015

Š Î l m n o n p n q r 2 0 s t t u. v 0 w * $ * x * y z H G { } + q v ª «s u w ' $ x * x $ ) * $ & # z y G H I I ~ q m s 0 v ƒ & & $ ' ( $ ' '! " { G H G { } q r Ø s Ù ± Ú 3 3 Ù 0» v s! Û š # ' ) G ² G H I I n p q ± 3 ' ' & * $ " ) y ² y H G { ³ } q o q µ q r ¹ º º 3» 1. x & ¼ ' ' & ) { G H G { ½ Ü q Ý q Þ 0. ¹ ß à á â ã ä å æ ç è è é ä á â ç ( ' ¼ ) $ & ) ê G G H I I ø ù ú û û ü ý þ ÿ ÿ û û þ ø ü ù ù û û ÿ þ ë ì Á Ç Ä Ï Ó Ê í Ë Ô Ñ Ò ï ï ñ Ö É È Ë Ì É Ô Î ó ô ó Ð ó ö õ ö ï +, -. / 0. 1 0-2 3 4 5 6 7 8 9 : ; < 9 = > 6 :? @ "! A ' B C D! * $ E F G G H I I! " #!! $ % & ' ( ) $ * $ ¾ À Á Â Ã Ä Å Â Æ Ç Ã È É Ê È É Ë Ì É Í Ê É Î Ï Ð Ñ Ñ Ò Ó É Î Ô É È É Ò Ì Ë Ô È Ï É Ì Ë Ô È Ï Õ Ó Ë Ö ë ì Á Ç Ä Ï Ó Ê í Ë Ô Ñ Ï Ö È î Ï Ì Ö È ï ð ñ Ì Ê ò Ó Ë Õ Î Ê Ñ Ô Ö É È Ë Ë Ì Î ó ô ó Ð ó ð ð õ ö ï ~ Œ ~ ~ x $ & # " l ž Ÿ Ÿ Ÿ Œ Œ $ œ ˆ Œ Œ Š Œ ~ ˆ Š ~ Œ Œ Œ l, Œ Ž! D " " ) x D! Ž # " # $ & ' š ' J K LM N O P Q R K S T U V S W P Q V Q R P K X V V K Y P Z V S R [ \ ] W LP N ^ P _ R L^ X \ Q ` a O b c O de c W f g h e O b i O de c j k V _ \ Q ^ R P X V V K K \ \ R N W K P T W [

MTB-REISVERHAAL 200 KILOMETER MOUNTAINBIKEN IN GRONINGEN Wat een lekker toetje is dit! Uitdagende singletracks en boomwortels Gps-routes De routes zijn als gps-tracks te downloaden op www.mtbroutes.nl in zit, er valt zoveel te zien. Snel na het dorp, word je getrakteerd op het natuurgebiedje Ter Wupping. Kort geleden is dit gebied aangepakt. De beek hebben ze hier weer laten kronkelen en er leeft van alles, zegt Aaldrik. Hij heeft zijn kennis van Westerwolde redelijk paraat. De spraakwaterval vertelt over de gevolgen van de ruilverkaveling voor Groningen en over de essen (hoog gelegen akkers, red.) die weer in oorspronkelijke staat zijn hersteld. Het laat je met een heel andere blik naar de route kijken. Het is leuk om met zo n gids door Westerwolde te scheuren. Al moeten we, zeker in Ter Wupping, wel blijven opletten. We delen daar meer dan op andere plekken, de natuur met wandelaars. De combinatie is niet altijd succesvol, maar het lijkt hier goed te gaan. En hoewel het een momentopname is, zijn de groetende wandelaars goed voor de gemoedstoestand. Alsof we goedkeuring hebben. Nadat we Ter Wupping hebben achtergelaten, rijden we naar Vlagtwedde. Daar is bos, dus krijgen we weer een paar leuke, afwisselende stukken voorgeschoteld. Af en toe hellen de bospaden. De enkele meters hoogteverschil schudden ons wakker. Staand op de pedalen zetten we even spanning op de spieren. We draaien en keren vlakbij een vennetje, maar krijgen daarna een lang, saai pad langs een sloot voor de kiezen. Een zuigend stuk dat ons leidt naar weer een aardige singletrack. Een blik in de verte leert ons dat we weer richting de glooiingen van Westerwolde rijden. Het roestbruine water lonkt weer en na een tijdje komen we weer op de Bellingwolde- Wedde-route. Afwisselende mountainbike-uren De vreemde eend in de bijt van het netwerk is de route Stadskanaal Pagedal-Vledderbos. De kortste van de vijf is een kleine 12,5 kilometer lang. Het staat bekend als een beginnersroute, maar is verrassend leuk. Het park waar je doorheen wordt gestuurd biedt leuke singletracks. Zeker als deze route gecombineerd wordt met Sellingen, heb je echt leuke afwisselende mountainbike-uren. De oversteek via De Rode Loper een verbindingsbrug over een drukke N-weg haalt je ietwat uit de Westerwoldebeleving, maar is niet te vermijden om uiteindelijk in het Vledderbos terecht te komen. De oude vuilnisbelt die op het terrein ligt, wordt maximaal benut. Het doet nog een beetje recht aan onze mountainbikes. Voor deze omgeving hebben de vier clubs ons mountainbikers het maximale gegeven, weet de fitte zestiger die er onlangs voor gekozen heeft om met een vaste voorvork in zijn Stevens door Westerwolde te biken. Echt respect voor wat ze hier gepresteerd hebben. Maar die complimenten gelden eigenlijk voor elke partij die hierbij betrokken is geweest om een mooie, afwisselende én veilige route van 200 kilometer aan te bieden aan de recreatieve mountainbiker. Het is, tot dusverre, voor elk wat wils. Historische plaats Maar er zit een kers op de taart. En die kers heet Ter Apel. Een route van 14 kilometer, maar echt uitdagend en o zo leuk. Het is al een verademing om bij het startpunt in de pedalen te klikken. Bij het Klooster Ter Apel, dat gebouwd is rond 1500, is het kenmerkende bord van de mountainbikeroute te vinden. Weer is de start bij een historische plaats. Dat doen ze toch goed, die Groningers. En als de zon zich laat zien en de temperatuur oploopt, melden de dagjesmensen zich hier. En dus ook de mountainbikers. Op deze route kun je méér van je fiets vragen. Aaldrik: Deze route is het meest technisch. En ik merk ook dat ze blijven sleutelen aan Ter Apel, er is veel geïnvesteerd in de paden. Het is een bosrijk gebiedje, maar niet erg uitgestrekt. Maar wat een lekker toetje is dit. Uitdagende singletracks, wasborden en boomwortels krijgen onze bikes te verduren. Hier wordt echt een beroep gedaan op het materiaal en de skills. De geleende Specialized-fully van Belga Fietsen begint bijna te kirren. Dit is het enige deel waar Knip ongetwijfeld nadeel ervaart van zijn vaste voorvork. Toch duurt dit stuk voor ons gevoel te kort; dit smaakt naar meer. Na enkele tientallen minuten draaien en keren, rijden we vlotjes langs het Ruiten Aa-kanaal. Het windje in de rug duwt ons richting Sellingen. De verbindingsroute leidt ons naar het Theater van de Natuur. Daar waar het begon, zijn wij nu onderdeel van een van de vele voorstellingen van vormen en kleuren. Knip heeft genoten van zijn eerdere onderneming; 225 kilometer aan mountainbikeroute. Maar dat in Westerwolde nog een keer? Nee, nooit weer! De rug, kont en later ook de voeten deden te veel pijn de laatste uren. Het ging ten koste van het genieten. Maar het was wel een schitterende uitdaging voor mij, besluit hij. En hij blijft hier terugkomen, zoals gewoonlijk zo n twee à drie keer per week voor de kortere ritjes door Westerwolde. Tijdens de verkenning hebben we bijna alles voor de wielen gehad wat Oost- Groningen te bieden heeft. Alleen het grauwe decor en de zompige akkers ontbraken. Gelukkig maar. WESTERWOLDE De streek Westerwolde ligt ingeklemd tussen het Reiderland, de Groninger Veenkoloniën en het Emsland (Duitsland). Het landschap van Westerwolde is een echt es dorpenlandschap. Op hoge zandruggen liggen de akkers. Het gebied is agrarisch georiënteerd en vooral de akkerbouw floreert er. De streek ligt rondom de riviertjes de Ruiten Aa, Mussel Aa en de Westerwoldse Aa. Ruilverkavelingen hebben het landschap veranderd, maar een groot deel van het gebied maakt nu deel uit van de Ecologische Hoofdstructuur. Daardoor zijn veel gebieden nu in het bezit van natuurbeschermingsorganisaties. Het landschap is daardoor nog boeiender geworden. 80 WWW.FIETS.NL JUNI 2015

Niet alleen de idyllische Ruiten AA, ook lange, rechte paden langs sloten. Alleen op de paaltjes rijden, maakt van de routes een heuse speurtocht... Echt respect voor wat ze hier gepresteerd hebben De routes staan helder beschreven bij de startplekken.