1. Kwaliteit waterbronnen

AGENDA Vereiste waterkwaliteit Referentiewaarde DGZ Certus Carrefour?? Organoleptisch Fysisch uitzicht Helder X X Geur Geurloos X X Kleur Kleurloos X Chemische parameters ph 4 9 X X (6,5 8,5) 1. Kwaliteit waterbronnen Geleidbaarheid (µs/cm) 2100 Zoutgehalte (mg/l) 3000 X X Nitraat (mg/l) 200 X X Nitriet (mg/l) 0,5 X X 2. Waterbehandelingen Ammonium (mg/l) 2 X Totale hardheid ( F) 37,6 X X Calcium (mg/l) 270 Magnesium (mg/l) 50 WAT ALS EEN DRINKWATERANALYSE DE CERTUS-NORM NIET HAALT? 3. Ontsmetten van drinkwater 4. Inagro helpt je Natrium (mg/l) 400 Fluoride (mg/l) 1,5 Chloride (mg/l) 250 Sulfaat (mg/l) 250 X Fosfaat (mg/l) 5 Ijzer (mg/l) 2,5 Mangaan (mg/l) 1 Bacteriologisch onderzoek Totaal kiemgetal (22 C) (/ml) < 100.000 X X Dominique Huits Inagro vzw Totaal kiemgetal (37 C) (/ml) < 100.000 X Coliformen (/ml) < 100 X X E. coli (/ml) < 100 X Intestinale enterococcen (/ < 1 X 100ml) SSRC (/20 ml) < 1 X 3 Waterbronnen Leidingwater Grondwater Publiek raadpleegbaar via dov.vlaanderen.be Open put water Grondwater Diep grondwater Ondiep grondwater Filterput Vijver Drainagewater Voldoet kwaliteit aan eisen? Bron: Kenniscentrum Water (aantal stalen=85 op 9 bedrijven) Hemelwater Voldoet altijd aan de drinkwaternorm 50% van de resultaten voldoet aan de drinkwaternorm < 50% van de resultaten voldoet aan de drinkwaternorm Oppervlaktewater 4 5 Voldoet nooit aan de drinkwaternorm 6 1

Drainagewater Regenwater AGENDA 1. Kwaliteit waterbronnen 2. Waterbehandelingen 3. Ontsmetten van drinkwater 4. Inagro helpt je Bron: Kenniscentrum Water (aantal stalen=28 gewone drainage en 11 diepdrainage) Voldoet altijd aan de drinkwaternorm Voldoet altijd aan de drinkwaternorm 50% van de resultaten voldoet aan de drinkwaternorm < 50% van de resultaten voldoet aan de drinkwaternorm Voldoet nooit aan de drinkwaternorm 7 50% van de resultaten voldoet aan de drinkwaternorm < 50% van de resultaten voldoet aan de drinkwaternorm Voldoet nooit aan de drinkwaternorm 8 9 Zwevende deeltjes Ijzer / Mangaan Ontijzeren Verwijdering zwevende deeltjes : een eerste stap In line filter Snelle zandfilter Beadfilter Beluchting Doel : omzetten van opgelost ijzer tot onoplosbare ijzervlokken ph > 7 (bij voorkeur 8) Filtratie Doel : verwijderen van de ijzervlokken uit het water Mogelijke technieken Beluchtingsunit voor zandfilter Inline beluchting voor zandfilter Hars/zoutuitwisseling Ondergronds ontijzeren Hoge ijzerwaarden (>10 mg Fe/l) -> voorbehandeling noodzakelijk 10 11 12 2

Ondergronds ontijzeren AGENDA Ontijzeren met zoutuitwisseling 1. Kwaliteit waterbronnen 2. Waterbehandelingen 3. Ontsmetten van drinkwater 4. Inagro helpt je 13 Ondergronds ontijzeren Ontijzeren met beluchten 14 15 Biocidenwetgeving Doel Ontsmettingsmiddelen Pesticiden := biociden + gewasbeschermingsmiddelen Juiste advies voor ontsmetten van water Ontsmettingsmiddel Nummering Biociden van het fytolicentie gesloten circuit : * registratieplicht aankoop en verbruik * drinkwater = type 5 Bewaring Risico s op schadelijke nevenproducten Dosage ifv type water/toepassing Inwerktijd chloorstabil (bleekwater) chloordioxide (huidige formule) chloordioxide (vernieuwde formule) Niet-stabiliseerde peroxide Peroxide, met zilver gestabiliseerd Peroxide, gestabiliseerd PR1-OCl PR2-ClO2 PR3-H2O2 PR4-H2O2 PR5-H2O2 Peroxide met perazijnzuur, gestabiliseerd PR6-H2O2 16 17 18 3

Opvolging actieve componenten Bewaring Verdeling van de bidons Vorming nevenproducten Bewaring Opvolging (degradatie?) actieve componenten Frigo (2 C) Kamertemperatuur (Tk) (20 C) Verhoogde temperatuur (26,5 C) Voor chloorhoudende ontsmettingsmiddelen: chloraatopvolging Wekelijks adhv teststrookjes 19 20 2-wekelijks Primoris 21 Resultaten chloor Chloraatopvolging (mg/kg) Temperatuur Week 0 Week 2 Week 4 Week 8 Week 10 Chloorstabil Frigo 102 000 83 100 83 800 85 400 Kamertemperatuur 86700 88 900 86 200 94 500 99 900 Verhoogde temperatuur 113 000 87 900 101 000 106 000 Chloordioxide Frigo 12 500 13 300 16 000 14 300 Huidige* Kamertemperatuur 6125 15 400 16 600 19 300 18 900 formule Verhoogde temperatuur 16 500 16 700 20 600 20 600 Chloordioxide Frigo 3 250 4460 5 800 5 430 Nieuwe* Kamertemperatuur 2760 5 900 8090 12 800 14 400 formule Verhoogde temperatuur 5 850 9430 15 100 16 200 Besluit Slechte stockage leidt tot verval actieve component = BEWAAR KOEL Vernieuwde formule choordioxide lijkt minder gevoelig voor afbraak Risico op chloraat is veel kleiner bij chloordioxide ivm chloorstabil, vooral bij de Efficiëntietesten op laboschaal Organische belasting in het water Proper (leidingwater) Vuil (open put) Inwerktijd 1 min 1h 8h Toepassing Varkenshouderij - Enterococcen Serresla - Pseudomonas cichorii * Referentie november 2015 nieuwe formule:= proefmiddel 22 nieuwe formule 23 24 4

Toegepaste dosissen Dosages toegepast die de firma s aanraden Spiking en verdeling van het water Toevoegen van de ontsmettingsmiddelen Product Nummering Dosering bij Enterococcen Chloorstabil PR1-OCl 11 ppm actief chloor Chloordioxide PR2-ClO2 100 ml 0,75% DF / 1000 l = 0,75 ppm chloordioxide Niet-stabiliseerde peroxide PR3-H2O2 20 ppm peroxide Peroxide, met zilver gestabiliseerd PR4-H2O2 20 ppm peroxide Peroxide, gestabiliseerd PR5-H2O2 20 ppm peroxide Peroxide met perazijnzuur, gestabiliseerd PR6-H2O2 4 ppm peroxide 25 26 27 Na 1, 1h & 8h neutralisatie Na neutralisatie uitplaten/filtreren Na incubatie; telling 28 29 30 5

Residuele Enterococcen (log(cfu/ml)) Residuele Enterococcen (log(cfu/ml)) 22/11/2016 Resultaten (1) Resultaten (2) Besluit Enterococcen in proper water Enterococcen in organisch belast water 3,5 Chloor ontsmettingsmiddelen werken efficiënter 3,5 3,0 3,1 3,0 3,4 3,4 en sneller zeker in proper water 2,5 2,0 1,5 1,6 1 min 1 uur 8 uur 3,1 3,0 2,9 3,1 2,9 1 min 1 uur 8 uur Bij peroxide ontsmettingsmiddelen is inwerktijd zeker nodig 2,8 1,0 0,5 2,7 2,6 Organische belasting remt de ontsmetting van 0,0 Blanco PR1-OCl PR2-ClO2 PR3-H2O2 PR4-H2O2 PR5-H2O2 PR6-H2O2 31 2,5 Blanco PR1-OCl PR2-ClO2 PR3-H2O2 PR4-H2O2 PR5-H2O2 PR6-H2O2 32 het water 33 Laboproef Filtratietesten Aanleiding filtratietesten Groei P. cichorii in organisch belast water bij ontsmetting met chloordioxide Filtratietesten Resultaten (1) Enterococcen in ongefilterd org belast water 3,50 Filtratietesten Resultaten (2) Enterococcen in gefilterd org belast water 3,50 Organisch belast water (open put IT ) Ongefilterd Gefilterd (2 fasen; 17-30 µm & 4-7 µm) 3 herhalingen om toeval uit te sluiten 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0min 1min 1u 4u 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0min 1min 1u 4u 1, 1h en 4h 0,50 0,50 34 0,00 H1 H2 H3 35 0,00 H1 H2 H3 36 6

Besluit Filtratietesten Verwijderen van zichtbaar zwevend materiaal heeft geen invloed op de werking van ontsmettingsmiddelen. Effect dosis en inwerktijd Wijzigingen tov eerste efficiëntietest 1 type water realistisch voor toepassingen Gietwater uit bassin vs. leidingwater & open putwater Verschillende dosissen Langere inwerktijd 16h Efficiëntie Resultaten (1) Enterococcen & chloor 4,00 3,50 3,00 2,50 start 1' 2,00 1h 8h 1,50 16h 1,00 0,50 37 38 0,00 Blanco PR1-OCl-11ppm PR1-OCl-22ppm PR2-ClO2-100ml PR2-ClO2-200ml 39 Efficiëntie Resultaten (2) Enterococcen & peroxide 4,00 AGENDA 3,50 3,00 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 0,00 start 1' 1h 8h 16h 1. Vergunningen waterwinningen 2. Kwaliteit waterbronnen 3. Waterbehandelingen 4. Ontsmetten van drinkwater 5. Inagro helpt je 40 41 42 7

43 44 45 46 47 48 8

Enkele praktijkvoorbeelden Voorbeeld 1 : opwaarderen oppervlaktewater tot drinkwater Enkele praktijkvoorbeelden Voorbeeld 1 : opwaarderen oppervlaktewater tot drinkwater Start : oppervlaktewater van goede uitgangskwaliteit -> snelle zandfiltratie -> actief koolfilter -> UV-ontsmetting met recirculatie -> naontsmetting met peroxide Doel : drinkwater varkens en melkkoeien 49 50 51 Enkele praktijkvoorbeelden Voorbeeld 2 : opwaarderen open put water tot drinkwater 52 Enkele praktijkvoorbeelden Diepdrainagewater als waardige waterbron 53 MEER INFORMATIE Inagro vzw Kenniscentrum water Dominique Huits Dominique.huits@inagro.be 051/27.33.88 www.inagro.be www.watertool.be 9