Het Vlaams arbeidsmarkt- en doelgroepenbeleid in een Europees perspectief Frank Vandenbroucke West4Work Kortrijk, 3 november 2015
1950 1953 1956 1959 1962 1965 1968 1971 1974 1977 1980 1983 1986 1989 1992 1995 1998 2001 2004 2007 2010 2013 2016 2019 2022 2025 2028 2031 2034 2037 2040 2043 2046 2049 2052 2055 2058 Demografische ouderen-afhankelijkheid, België [65+]/[20-64] 0,60 0,50 2040 2060 0,40 0,30 2010 0,20 0,10 0,00 Belgium Belgium with constant life expectancy
1950 1953 1956 1959 1962 1965 1968 1971 1974 1977 1980 1983 1986 1989 1992 1995 1998 2001 2004 2007 2010 2013 2016 2019 2022 2025 2028 2031 2034 2037 2040 2043 2046 2049 2052 2055 2058 Demografische ouderen-afhankelijkheid, België [65+]/[20-64] 0,60 0,50 2040 2060 0,40 0,30 2010 0,20 0,10 Naoorlogse babyboom Levensverwachting 0,00 Belgium Belgium with constant life expectancy
België en EU vergeleken: pensioenuitgaven (voorsp. 2014) 16 14 12 10 8 6 4 2 70 65 60 55 50 45 40 35 Public pensions in % GDP, Belgium Public pensions in % GDP, EU 0 2013 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060 30 Bron: Europese Commissie,
België en EU vergeleken: pensioenuitgaven + benefit ratio 16 70 14 12 65 60 Public pensions in % GDP, Belgium 10 8 55 50 Public pensions in % GDP, EU 6 45 Benefit ratio Belgium 4 40 2 0 2013 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060 35 30 Benefit ratio EU Public pension benefit ratio = gemiddeld wettelijk pensioen/gemiddeld loon
België en EU vergeleken: pensioenuitgaven + benefit ratio 16 14 70 65 Public pensions in % GDP, Belgium 12 10 8 60 55 50 Public pensions in % GDP, EU Public pensions in % GDP, BR2013, Belgium 6 45 Public pensions in % GDP, BR2013, EU 4 40 Benefit ratio Belgium 2 35 0 2013 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060 30 Benefit ratio EU Public pension benefit ratio = gemiddeld wettelijk pensioen/gemiddeld loon
Benefit ratio 2060 Veranderingen in public pension benefit ratio, 2013-2060 70 60 50 LU IT EL 40 30 20 10 MT FI CY BE PT CZ ES DK DE FR AT NO LT NL UK SK HU SI PL BG IE SE RO EE HR LV 10 20 30 40 50 60 70 Benefit ratio 2013 No change Musgrave rule Public pension benefit ratio = gemiddeld wettelijk pensioen/gemiddeld loon
België en de EU vergeleken 16 14 12 10 70 65 60 55 TO DO: Flexibele pensioenleeftijd Public pensions in % GDP, Belgium 8 6 4 2 Impact maatregelen reg. Michel SWT, pensioenleeftijd, bonificaties in loopbaanvoorw., pensioenbonus: 1,3 à 2,1 ppt 50 45 40 35 Ambitie pensioenkwaliteit Public pensions in % GDP, EU 0 2013 2020 2025 2030 2035 2040 2045 2050 2055 2060 30 Langer werken
Langer werken Wie blijft aan het werk? Autonomie is de sleutel (cf. Flanders Synergy): vergelijk Zweden-België (Tijd, 30.10.2015) Wie geraakt aan het werk? De blijvende relevantie van doelgroepenbeleid
Kans om in België tewerkgesteld te zijn (2013) 20 10 0-10 -20-30 -40-50 Bron: HRW; referentie is in België geboren, in Vlaanderen wonende middengeschoolde man van 25-54 jaar zonder handicap
Vlaanderen Nederland 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 25-54 Vlaanderen 25-54 Nederland 30% 20% 10% 0% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Vlaanderen Nederland 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 25-54 Vlaanderen 25-54 Nederland 55-64 Vlaanderen 55-64 Nederland 20% 10% 0% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Vlaanderen Nederland 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 25-54 Vlaanderen 25-54 Nederland Laaggeschoold 25-54 Vlaanderen Laaggeschoold 25-54 Nederland 55-64 Vlaanderen 55-64 Nederland 10% 0% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Vlaanderen Nederland 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 25-54 Vlaanderen 25-54 Nederland Laaggeschoold 25-54 Vlaanderen Laaggeschoold 25-54 Nederland 55-64 Vlaanderen 55-64 Nederland Laaggeschool 55-64 Vlaanderen Laaggeschoold 55-64 Nederland 10% 0% 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014
Mensen met lage scholingsgraad Wie zijn deze mensen, wat zijn hun kansen? Drie historische beleidslijnen sinds 2003-2004 Activering Structurele lastenvermindering en doelgroepkortingen Dienstencheques
Mensen met lage scholingsgraad Wie zijn deze mensen, wat zijn hun kansen? Drie historische beleidslijnen sinds 2003-2004 Activering Structurele lastenvermindering en doelgroepkortingen Dienstencheques
Verhouding tussen lageloongrens en brutominimumloon in de federale lastenvermindering 180% 160% 140% 120% 100% 80% 60% Laaggeschoolden met max. BML (+ 10%) = 2 x aandeel bevolking; 50% laaggeschoolde jongeren: max. BML (+10%) 40% 20% 0% Bron: RSZ en NAR
Evolutie van federale lastenverminderingen voor lage en hoge lonen Bron: RSZ; 2014: gemiddelde van eerste twee kwartalen
Evolutie van federale lastenverminderingen voor lage en hoge lonen Federale lastenvermindering: lineair of niet?. Vlaams doelgroepenbeleid: wat met groep 25-54? Bron: RSZ; 2014: gemiddelde van eerste twee kwartalen
Bijdrage van dienstencheques in werkgelegenheid (op basis van scholingsniveau) Bron: CRB
Aandeel vrouwen (25-64) in zorgjobs (isco 513) en schoonmaakjobs (isco 913), % van alle vrouwen (25-64) 7% 6% 5% 4% 3% 2% zorg (513) België schoonmaak (913) België zorg (513) Nederland schoonmaak (913) Nederland 1% 0%
Aandeel laaggeschoolde vrouwen (25-64) in vrouwen in zorgjobs en schoonmaakjobs, België en Nederland 90% 80% 70% Een zekere verdringing treedt op 60% 50% 40% 30% zorg (513) België schoonmaak (913) België zorg (513) Nederland schoonmaak (913) Nederland 20% 10% 0%
Laaggeschoolde spanningsgraad per RESOC/Limburgse streektafel (2012) Bron: VDAB
15 beroepsfamilies met grootste aantal geplande aanwervingen in Frans-Belgische grensstreek (2014) Bron: Pôle emploi
Een Vlaams masterplan is nodig Doelgroepenbeleid 25-54 Personen met een arbeidshandicap Mensen met lage scholing Langdurig werklozen Dienstencheques Zorg en aanvullende thuiszorg + onderwijs: aansluiting onderwijs-arbeidsmarkt, scholen-vdab + opleiding in bedrijven (10% loon voor kansengroepen?) + functies ontbinden (job carving)
Bronnen (*) Hoge Raad voor de Werkgelegenheid, Verslag 2013. Laaggeschoolden op de arbeidsmarkt. Hoge Raad voor de Werkgelegenheid, Verslag 2014. Deelname aan de arbeidsmarkt van personen met een arbeidsbeperking of een chronisch gezondheidsprobleem. E. Samoy, Handicap en arbeid, Departement WSE SERV-Commissie Diversiteit, Werkbaar werk voor personen met een arbeidshandicap M. Dejemeppe & B. Van der Linden, Réduction des cotisations patronales: tout miser sur les bas salaires, Regards Economiques, Octobre 2015 F. Vandenbroucke, Dienstencheques: een vraagstuk van erkenning, S&D, Jaargang 72, nummer 1, Februari 2015, pp. 32-41 statistische bijlage op website S&D V. Corluy & F. Vandenbroucke, F. (2015), Huishoudens zonder werk in België, Leuvense Economische Standpunten 2015/149, Faculteit Economische en Bedrijfswetenschappen-CES, KULeuven (*) met dank aan Kim Lievens Alle publicaties: www.econ.kuleuven.be/frankvandenbroucke