Compact Masterclass: Authentiek Leiderschap: modeterm of terecht cliché? Authentiek Leiderschap? 11 maart 2014
Authentiek Leiderschap? Nive Leergang Personal Development Het gezin In deze masterclass neemt Paul ons gelijk mee naar onze vroegste herinneringen van leiderschap. We hebben namelijk voor het eerst kennis gemaakt met leiderschap in ons eigen gezin. Het gezin is het prototype van authentiek leiderschap, vanwege haar flexibiliteit. Onze vader was vaak de leider thuis. Was hij niet thuis? Dan nam de moeder deze rol over. Was zij niet thuis? Dan je oudste broer of zus. Enzovoorts. Gaf je vader op eenzelfde manier leiding als je moeder? Nee, je moeder deed dat op haar manier. Het is het voorbeeld van authentiek leiderschap. Iedereen die zichzelf is, geeft op zijn of haar unieke manier leiding. Reinko de Vries Lean Change Agent bij Kadaster Leiderschap is een thema van alle tijden, en zal altijd mensen bezig blijven houden. Verschillende inzichten en ideeën wisselen elkaar in hoog tempo af. Nu is het effectief leiderschap, dan weer dienend leiderschap en dan hebben we ook nog persoonlijk leiderschap. Leiderschap ontwikkelt zich en leiderschapsstijlen volgen elkaar op. Ik heb Paul de Blot (1924) gevraagd om een masterclass te geven over authentiek leiderschap. Ik denk dat authentiek leiderschap de kern raakt van alle leiderschapsstijlen. Dit maakt dat leiderschap ook een collectief gegeven is. Het gezin is een zelfsturend organisme. Collectief leiderschap is leiderschap wat groeit in een gemeenschap. Leiderschap volgt hiermee een uniek patroon. Het wordt door iedereen in verschillende rollen uitgevoerd. Een broertje die zijn zusje corrigeert. Een kind dat naar zijn moeder gaat in plaats van naar zijn vader. Authentiek leiderschap is uniek en collectief. Goede ouders aanvaarden de situatie als hij is. Bij goed leiderschap kan iedereen zichzelf zijn.
Paul de Blot Hoogleraar Business Spiritualiteit Nyenrode Business Universiteit Paul de Blot heeft een enorm bewogen leven achter de rug. Hij is in 1924 geboren en opgegroeid in Indonesië. Na vijf jaar concentratiekamp werkte hij als chemisch technoloog voor de opbouw van de industrie in West-Java. In 1948 werd hij Jezuïet en werd hij voorbereid om aan de opbouw van Hiroshima te werken. Door de politieke omstandigheden kwam hij in Indonesië in het universitair onderwijs voor filosofie en ecologische technologie. Daar werkte hij ook voor de slachtoffers van de mislukte communistische Coupe van 1965. In 1979 kwam hij op de Business Universiteit Nyenrode, waar hij in 2006 hoogleraar werd in Business Spiritualiteit. Hij studeerde in Indonesië, Duitsland en Nederland filosofie, theologie, fysica, psychologie, spiritualiteit en Indonesische staatsleer en politiek.
Organisatieverandering Paul neemt ons mee in de verhalen van Ford, Mandela, verhalen van Indonesië en verhalen van Nyenrode. Een goede leider moet zorgdragen voor drie concepten in zijn of haar werk. Ten eerste, een leider moet een droom hebben. Ten tweede moet een leider vakkundig zijn, zijn vak verstaan. Ten derde moet een leider een sterk, aanvullend team om zich heen hebben. Als leiderschap collectief binnen de organisatie verankerd is, kan de organisatie groeien in gemeenschap en samenhang. Collectief leiderschap is leiderschap vanuit een gemeenschappelijk gedeeld doel. Dit is erg krachtig. Verdeeldheid breekt het collectieve leiderschap af. Bevoordeling is dan een voorbeeld van slecht leiderschap en schaadt het bedrijf. Collectief leiderschap is ook het kenmerk van een netwerkorganisatie. Geen centraal leiderschap, maar het geheel versterken vanuit de vraag: wat draag jij bij? Verandering van instituten en organisaties begint altijd met een kleine groep die gaat veranderen. Veranderen gaat het best met een kleine groep. Verander niet in het groot, maar in het klein. Met kleine groepjes en kleine stapjes. Via de weg van kleinschaligheid kun je grote organisaties veranderen. Dit gaat nooit via de weg van grootschaligheid. Zelfleiderschap Een terugkerend thema dat Paul benoemt, is zelfleiderschap. Hierbij haalt hij voorbeelden van ver weg, zoals Mandela, maar ook van dichtbij, zoals zijn studenten op Nyenrode. Zelfleiderschap gaat hierom: het gebruik maken van je innerlijke vrijheid om je houding ten opzichte van alle omstandigheden te bepalen. Je moet weten waar je blij van wordt, je moet weten waar je gekwetst door raakt. Deze emoties, in je hart, moet je leren begrijpen. Je moet je levensvreugde leren ontdekken. Van bepalende invloed op je zelfleiderschap is je vermogen om dingen los te laten. Gebeurtenissen, emoties en reacties van anderen. Leren loslaten vergroot je innerlijke vrijheid. Daarmee wordt niet bedoeld dat je alles van je af moet laten glijden, alsof je niet hoeft te vechten voor bepaalde dingen in je leven. Je moet soms ook vechten, strijden. De kunst is alleen om te weten wanneer je moet vechten. Hiervoor is een scherp onderscheidingsvermogen tussen doel en middel nodig. Vraag je altijd af: wat is het doel van mijn leven? Vaak verwarren we dat voor middelen. Geld, relaties, bezittingen. Een groot geheim van zelfleiderschap is dat je doel en middel uit elkaar kunt halen.
Doel van je leven Maar wat is dan het doel van je leven? Je kunt externe doelen hebben: een gelukkig gezin, een goede gezondheid, een mooi huis. Maar je belangrijkste doel is je interne doel: je vocation, je roeping. Iedereen heeft DNA, en toch maakt de samenstelling van ons DNA ons uniek. Je interne, geestelijke DNA bestaat uit je unieke verlangens. De een houdt van de zee, de andere niet. Iedereen heeft een droom. En die droom is niet duidelijk. Die groeit steeds. Jouw droom is uniek, en geeft je vrede, geeft je rust. Hoe vind je jouw droom? Vrij simpel. Door af en toe even stil te zijn. Te luisteren. Dan ontdek je je vocation, je roeping. Wat doe je met je tijd? Besteed jij je tijd aan het vinden van je interne roeping? Houd een logboek bij Het ontwikkelen van je zelfleiderschap en het vinden van je roeping vergt discipline en toewijding. Maar het kost weinig tijd. Paul hanteert al jaren bij zichzelf en bij zijn studenten dezelfde tool: houd een dagelijks logboek bij. Heel kort. Schrijf op wat je gedaan hebt. Wat maakte je blij, wat maakte je onzeker? Schrijf daar onder op: wat heb ik vandaag geleerd? En geef je dag een cijfer. Een 1 voor een rotdag, een 2 voor een neutrale dag, een 3 voor een leuke dag! Doe dat twee maanden, verzamel alle drieën, en voila: je ontwikkelt je zelfleiderschap en je ontdekt je roeping. Het kost maar 5 minuten per dag. Je weet precies wat je de volgende dag te doen staat, en wat er vandaag fout ging. Probeer het eens, het heeft prachtige resultaten. Het vergt wel discipline, toewijding. Leiderschap is topsport. Als je geen topsport wil bedrijven, moet je geen leider worden. Maar topsport vind je overal. In het leiden van je gezin, in het uitvoeren van je werk. Vriendschap Vriendschap is een enorme levenskracht. Niemand kan overleven zonder vrienden. In veel bedrijven staat vriendschap niet hoog in het vaandel. De liefde ontbreekt. Paul neemt ons mee in de zeven Griekse betekenissen van het woord liefde. Waar het Nederlands slechts 1 woord kent, kent het Grieks er maar liefst zeven. Hij benadrukt het belang van liefde en van vriendschap. En daaruit volgt de hoogste waarde, het diepste verlangen van ieder mens: waardering. Dit is een verloren waarde in onze maatschappij. Hangjongeren straffen we, we waarderen ze nooit. Waardering is de grootste kracht om een team te vormen. Maar wij waarderen elkaar te weinig. We bedanken elkaar niet, we vragen elkaar niet meer hulp en daarom ervaren we weinig liefde. Het lijkt een verloren waarde te worden.
Een leider moet bereid en in staat zijn voortdurend te veranderen Waardering is de hoogste waarde, het diepste verlangen van ieder mens Bureaucratie is de dictatuur van de leiderloosheid Leiderschap, je vocation, het doel van het leven, liefde, spiritualiteit. Waar is God in dit verhaal? Paul stelt dat God te groot is om hem te kunnen kennen. Religies hebben spiritualiteit verpakt in dogma s. Maar het enige dogma dat blijft staan, is dat God zegt: Ik Ben Die Ik Ben. Je kunt hem niet kennen. Je kunt hem wel beleven. Als je liefde ervaart, ervaar je goddelijke liefde. Dat geldt ook voor geluk, vrede en vreugde. Het zit hem in de ervaring. Elke naam kun je hier aan verbinden, God, spiritualiteit, Allah. Schepping betekent dat je moet worden wie je bent. Dat is je hoogste doel. Wanneer ben je wie je moet zijn? Zolang je leeft ben je naar dat doel onderweg. Want alles wat bestaat is in wording. Als iets stopt met groeien is het dood. Elke leider die zichzelf niet kan leiden is waardeloos
De volgende bijeenkomst in deze leergang zal plaatsvinden op 3 september 2014. Zorg dat je erbij bent! Aanmelden Programma Commissaris: Reinko de Vries tel: 06 454 220 62 Voor meer informatie kijk op www.nive.org mail: r.devries@nive.org