Rapportage gewasbescherming Inspectieresultaten boomteelt/vaste planten Datum December 2015 Colofon Inspectieresultaten Boomteelt/vaste planten Gewasbescherming Divisie Landbouw & natuur Catharijnesingel 59 Utrecht Postbus 43006 3540 AA Utrecht
Inhoud Colofon - 1 1. Samenvatting - 5 2. Inleiding - 6 2.1 Methoden van onderzoek - 6 3. Resultaten - 7 4. Discussie - 9 5. Conclusie en aanbevelingen - 10 Pagina 3 van 10
1. Samenvatting De NVWA heeft na signalen over niet toegelaten gewasbeschermingsmiddelen in de teelt van vaste planten, willekeurig adressen geselecteerd waar Viburnum, Skimmia, Mahonia, Camelia, Magnolia, Hortensia, Taxus of Lavandula werden geteeld. Een belangrijk signaal was een onderzoek van Greenpeace waarbij in verschillende planten en bloembollen niet toegelaten gewasbeschermingsmiddelen zijn aangetroffen. Uit de verkregen informatie kon niet altijd worden vastgesteld of het niet toegelaten middel in Nederland toegepast was. Er zijn in totaal 28 adressen geïnspecteerd. Daarnaast is 1 bedrijf toegevoegd voor vervolgonderzoek omdat er een niet in Nederland toegelaten werkzame stof in het stekmateriaal is getroffen. Op elk van de bedrijven werd één gewasmonster genomen en vond een fysieke en administratieve inspectie plaats. Bij 24 bedrijven zijn in de monsters alleen middelen aangetroffen die zijn toegelaten in de betreffende teelt. Bij 4 van de 28 bedrijven werd in het gewasmonster niet in de teelt toegelaten gewasbeschermingsmiddelen aangetroffen. Bij 3 bedrijven was er sprake van het niet volgens de voorschriften handelen. Bij 1 bedrijf bleek na onderzoek dat de overtreding gepleegd was bij de teler van het stekmateriaal. Er zijn in totaal 3 schriftelijke waarschuwingen opgemaakt, waarvan 2 voor het gebruiken van een niet in die teelt toegelaten gewasbeschermingsmiddel. Bij de teler van het stekmateriaal is een schriftelijke waarschuwing gegeven voor het niet tijdig aanleveren van de spuitadministratie na herhaaldelijk verzoek. Er zijn in totaal 2 boeterapporten opgemaakt. Een keer voor het gebruiken van niet in Nederland toegelaten gewasbeschermingsmiddel en een keer voor het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in een teelt waarin deze niet zijn toegelaten. Het eerste geval heeft betrekking op het bedrijf dat is geïnspecteerd naar aanleiding van de vondst in stekmateriaal. Bij de willekeurig geselecteerde bedrijven is maar één keer een boeterapport opgemaakt. Pagina 5 van 10
2. Inleiding In 2014 heeft Greenpeace een aantal monsters genomen van planten en bloembollen bij tuincentra. In het onderzoek van Greenpeace kwamen 8 werkzame stoffen naar voren die niet in de EU zijn toegelaten, 5 werkzame stoffen die niet in Nederland zijn toegelaten en 5 werkzame stoffen die niet in de sierteelt zijn toegelaten. Uit de informatie van Greenpeace kon niet in alle gevallen worden vastgesteld dat bemonsterde gewassen in Nederland waren geteeld. Daardoor was het vaak niet duidelijk of de gewasbeschermingsmiddelen illegaal waren toegepast. De resultaten van het onderzoek van Greenpeace zijn aanleiding geweest in 2014 een aanvullend onderzoek uit te voeren in de vaste planten teelt. 2.1 Methoden van onderzoek Selectie van bedrijven De NVWA heeft willekeurig adressen geselecteerd waar Viburnum, Skimmia, Mahonia, Camelia, Magnolia, Hortensia, Taxus of Lavandula werden geteeld. Wanneer tijdens de inspectie bleek dat op het geselecteerde bedrijf niet een van de betreffende teelten aanwezig was werd een vervangend adres gezocht. Er zijn in totaal 29 adressen geïnspecteerd (28 uit de willekeurige inspectie, 1 na tracering van een niet toegestaan werkzame stof in stekmateriaal). Op de geselecteerde bedrijven werden monsters genomen van: 8 x bedrijven waar een gewasmonster werd genomen van Viburnum; 6 x bedrijven waar een gewasmonster werd genomen van Skimmia; 2 x bedrijven waar een gewasmonster werd genomen van Mahonia; 3 x bedrijven waar een gewasmonster werd genomen van Camelia; 6 x bedrijven waar een gewasmonster werd genomen van Lavendel. 1 x bedrijven waar een gewasmonster werd genomen van Magnolia 1 x bedrijven waar een gewasmonster werd genomen van Hortensia 1 x bedrijven waar een gewasmonster werd genomen van Taxus Daarnaast 1 gewasmonster in Viburnum naar aanleiding van de tracering Inspectie op het bedrijf De onderstaande toetsingsaspecten werden door de NVWA inspecteur geïnspecteerd. Dit gebeurde tijdens een fysieke inspectie van de op het bedrijf aanwezige voorraad van gewasbeschermingsmiddelen, aan de hand van de spuitregistratie en de inkoopgegevens van de middelen en middels monsteronderzoek van het gewas. gebruiken van in Nederland toegelaten gewasbeschermingsmiddelen; gebruiken van gewasbeschermingsmiddelen in overeenstemming met de gebruiksvoorschriften; voorhanden of in voorraad hebben van niet (meer) toegelaten gewasbeschermingsmiddelen; beschikken over een gewasbeschermingsmiddelenplan en een volledige en actuele spuitregistratie; beschikken over een geldig bewijs van vakbekwaamheid; zorgvuldig omgaan met gewasbeschermingsmiddelen, restanten en verpakkingen. Pagina 6 van 10
Monstername Op alle bedrijven is tijdens de inspectie een gewasmonster genomen van een van de geselecteerde gewassen. Dit monster is onderzocht op de aanwezigheid van werkzame stoffen van gewasbeschermingsmiddelen. Dit gebeurt via de zogenaamde Multimethode analyse van het Rikilt waarbij meer dan 400 werkzame stoffen geïdentificeerd kunnen worden. 3. Resultaten De breedte van het onderzoek maakt dat op één bedrijf meerdere overtredingen of tekortkomingen kunnen worden geconstateerd. Dit maakt dan ook dat de resultaten niet in alle gevallen kunnen worden opgeteld. Gebruik. Van de 28 onderzochte gewasmonsters genomen bij willekeurig geselecteerde bedrijven bleken 24 monsters uitsluitend in Nederland én in de betreffende teelt toegelaten werkzame stoffen van gewasbeschermingsmiddelen te bevatten. In het monster genomen bij het bedrijf dat het stekmateriaal geleverd heeft is een niet in Nederland toegelaten werkzame stof aangetroffen. nr. gewas overtreding(en) afdoening(en) 1 Camelia a. Gebruiken niet toegelaten gewasbeschermingsmiddel b. Onzorgvuldigheid (niet goed reinigen) c. Op voorraad hebben van vervallen gewasbeschermingsmiddelen a+b. Schriftelijke waarschuwing c. Akkoord na correctie 2 Camelia a. Gebruiken niet toegelaten gewasbeschermingsmiddel b. Op voorraad hebben van vervallen gewasbeschermingsmiddelen 3 Viburnum a. Aantreffen niet in Nederland toegelaten werkzame stof b. Op voorraad hebben van vervallen gewasbeschermingsmiddelen c. Spuitregistratie niet volledig bijhouden 4 Lavandula a. Gebruiken van gewasbeschermingsmiddelen die niet zijn toegelaten in het gewas 5 Viburnum (stekbedrijf nav tracering) a. Gebruiken niet in Nederland toegelaten werkzame stof b. Het niet tijdig aanleveren van de spuitregistratie na herhaaldelijk verzoek. a. Schriftelijke waarschuwing b. Akkoord na correctie a. Niet verwijtbaar b. Akkoord na correctie c. Mondelinge waarschuwing a. Boeterapport a. Boeterapport b. Schriftelijke waarschuwing Bij 2 monsters Camelia (Nr. 1 en 2) was een aangetroffen werkzame stof wel in de teelt toegelaten, maar bleek bij nader onderzoek dat het gebruikte gewasbeschermingsmiddel niet toegelaten is in de betreffende teelt. Hiervoor is een schriftelijke waarschuwing opgemaakt. Bij bedrijf Nr 1 is daarnaast een in de teelt niet toegelaten herbicide aangetroffen die door onzorgvuldig reinigen van de spuittank in het gewas gekomen is. Bij het bedrijf Nr 3 bleek na onderzoek dat de overtreding gepleegd was bij de teler van het stekmateriaal. In het monster van bedrijf Nr 4, zijn 4 in de teelt niet toegelaten werkzame stoffen aangetroffen. Pagina 7 van 10
Bedrijf Nr 5 betreft het bedrijf dat het stekmateriaal geleverd heeft waarin een niet in Nederland toegelaten werkzame stof is aangetroffen. Aangetroffen niet toegelaten werkzame stoffen nr. gewas werkzame stof(fen) 1 Camelia propyzamide 3 en 5 Viburnum Tetraconazole 4 Lavandula metazachlor metalaxyl-m linuron dimethomorf 1. Het niet goed reinigen van de spuittank is op 1 bedrijf de oorzaak van het aantreffen van een lage waarde van een herbicide (propyzamide) in het monster. Op dit bedrijf is een schriftelijke waarschuwing opgemaakt voor deze overtreding. 3. in dit geval is geen sprake van verwijtbaar handelen door de teler (dus geen maatregel opgelegd), omdat de illegale toepassing had plaatsgevonden bij de teler van het stekmateriaal. 4. Naar aanleiding van een monster in de teelt van Lavendel is een boeterapport opgemaakt voor het gebruiken van 4 werkzame stoffen die niet zijn toegelaten in de teelt van lavendel. 5. Dit stekbedrijf is gevestigd in Nederland. Hier is een vervolgonderzoek uitgevoerd naar aanleiding van den vondst bij bedrijf Nr 3. Op dit bedrijf is het gebruik van het Belgische gewasbeschermingsmiddel Eminent (op basis van tetraconazool) in het gewas Viburnum geconstateerd. Hiervoor is een boeterapport opgemaakt. In de overige gewassen zijn geen overtredingen geconstateerd op het gebied van gebruiken van gewasbeschermingsmiddelen. In totaal zijn dus 2 boeterapporten en 3 schriftelijke waarschuwingen opgemaakt. Voorraad Naast bij 3 van bovengenoemde bedrijven is ook bij 1 ander bedrijf uit de selectie een geringe hoeveelheid niet meer toegelaten gewasbeschermingsmiddelen aangetroffen. Deze zijn via een erkend inzamelaar van chemisch afval ingeleverd. Hiervoor is geen sanctie opgelegd. Administratieve voorschriften Alle 29 bedrijven hadden een gewasbeschermingsplan. Bij 1 van bovenstaande bedrijven en 2 andere bedrijven uit de selectie ontbraken er gegevens in de spuitregistratie en 1 bedrijf hield geen spuitregistratie bij. Deze bedrijven zijn in de gelegenheid gesteld alsnog aan de voorschriften te voldoen en deze aspecten werden als akkoord na correctie of middels een mondelinge waarschuwing afgedaan. Bewijs van vakbekwaamheid Er zijn geen afwijkingen geconstateerd op het aspect bewijs van vakbekwaamheid. Alle bezochte bedrijven waren in het bezit van de juiste spuitlicentie. Pagina 8 van 10
Zorgvuldigheid Op 1 bedrijf werd niet voldaan aan de zorgvuldigheidsplicht. De spuittank werd namelijk niet goed gereinigd. Op dit bedrijf is een schriftelijke waarschuwing opgemaakt voor deze overtreding. 4. Discussie Vanuit de signalen van Greenpeace kwam naar voren dat de naleving binnen deze doelgroep vrij laag is. In het onderzoek van Greenpeace zijn 8 werkzame stoffen aangetroffen die niet in de EU zijn toegelaten, 5 werkzame stoffen die niet in Nederland zijn toegelaten en 5 werkzame stoffen die niet in de sierteelt zijn toegelaten. Hierbij kon niet altijd met zekerheid aangegeven worden dat de teelt in Nederland had plaatsgevonden. De niet in Nederland toegelaten werkzame stoffen kunnen een toelating hebben in een ander land en dan is er geen sprake van illegaal gebruik. Op basis van NVWA onderzoek naar aantreffen van residuen is de ervaring dat een residu van een bepaald middel op een gewas niet altijd het gevolg hoeft te zijn van illegaal gebruik, in Nederland of daarbuiten. De reden hiervan is bijvoorbeeld: import van bespoten gewassen, niet goed reinigen van de tank, overwaaien enz. Van de 29 onderzochte bedrijven zijn tegen 2 bedrijven boeterapporten opgemaakt. 1 onderzocht bedrijf dat een boeterapport heeft gekregen kwam voort uit de tracering van het gebruik van een niet toegelaten middel. Van de 28 willekeurig geselecteerde bedrijven heeft dus maar 1 bedrijf een boeterapport gekregen. De boeterapporten zijn opgemaakt voor gebruik van middelen die niet in Nederland of in de teelt zijn toegelaten. Er is geen werkzame stof aangetroffen die geen toelating heeft binnen de EU. Er is 1 werkzame stof aangetroffen die geen toelating heeft binnen Nederland en er zijn 4 werkzame stoffen aangetroffen die allen een toelating hebben binnen de sierteelt in Nederland, maar niet in het betreffende bemonsterde gewas. Verder is door onzorgvuldig gebruik van de teler in één gewasmonster een niet in de bedekte teelt toegelaten herbicide aangetroffen. 1 boeterapport bij onderzoeken op 28 willekeurig geselecteerde bedrijven steekt gunstig af bij de gemiddelde naleving over alle sectoren. De resultaten geven geen aanleiding om in 2015 extra inspectie-inspanningen in deze sector uit te voeren. Pagina 9 van 10
5. Conclusie en aanbevelingen Conclusie Bij 1 van de 28 inspecties is verwijtbaar handelen vastgesteld. Dit voor gebruik van een niet in het gewas toegelaten middel. Hiervoor is een boeterapport opgemaakt. De regelgeving wordt goed nageleefd (naleving van 95%). Aanbevelingen Uitvoeren van een herinspectie daar waar een boeterapport is opgemaakt. Bespreken van de resultaten met beleid, de sector en maatschappelijke organisaties. De resultaten geven geen aanleiding om de inzet binnen deze doelgroep te intensiveren. Pagina 10 van 10