FAQ s hoogwater (versie 11 november 2011) Algemeen Hoe veilig wonen inwoners langs de Maas? Na de hoogwaters in 1993 en 1995 is hard gewerkt aan de beveiliging tegen Maashoogwater. Bij 70% van de inwoners van Limburg is nu het gewenste beschermingsniveau van 1:250 van toepassing. Dit betekent dat die inwoners beschermd zijn tegen een waterstand die gemiddeld één keer in de 250 jaar voorkomt. Voor de overige 30% geldt er een beschermingsniveau van 1:50. Ook voor hen worden de waterkeringen tot 1:250 verbeterd. Wat voor soorten dijken liggen er langs de Maas? Een waterkering zorgt dat het achterliggende land wordt beschermd tegen wateroverlast. Er zijn verschillende soorten waterkeringen: - In landelijk gebied vooral dijken (vaak groen, met gras bedekt) - In stedelijk gebied vooral kademuren van steen of beton. - Demontabele kaden: (niet aan de orde in Sittard-Geleen) als het waterpeil in de Maas stijgt, kan het waterschap op daarvoor aangewezen plaatsen demontabele waterkeringen opbouwen. Dit kan voorkomen in bijvoorbeeld Itteren en Venlo. De demontabele kades zijn gemaakt van aluminium Daarnaast worden demontabele kademuren ook gebruikt om coupures te sluiten. Coupures zijn openingen in dijken, bijvoorbeeld voor wegen of fietspaden. Welke voorzorgsmaatregelen worden genomen bij dreiging van hoogwater? Bij hoogwater, of bij dreiging daarop, wordt door alle betrokken partijen intensief samengewerkt. Dit gebeurt in zogenaamde veiligheidsregio s. Hierin participeren (een vertegenwoordiger van) de betreffende gemeenten, de brandweer, defensie, geneeskundige zorg en de politie. Bij hoogwater zijn ook het waterschap Roer en Overmaas en Rijkswaterstaat betrokken. Rijkswaterstaat monitort continue de waterstanden en stuurt hierover ook berichten uit. Als hoogwater dreigt, worden door verschillende partijen maatregelen genomen. Alle maatregelen moeten ervoor zorgen dat inwoners droge voeten houden en de overlast wordt geminimaliseerd. Het waterschap zet kwelwaterpompen in en sluit coupures (doorgangen in waterkeringen voor bijvoorbeeld wegen). Ook worden demontabele kaden opgebouwd. Rijkswaterstaat zorgt ervoor dat het water zich zo gelijkmatig mogelijk over de rivierbedding kan verspreiden. Door stuwen op de Maas tijdig te openen, voorkomt Rijkswaterstaat dat water zich kan ophopen. De Maas kent in totaal zeven stuwen. Daarnaast zijn er ook nog sluizen. Enkele sluizen hebben tevens de functie van primaire waterkering. Deze worden vanaf bepaalde waterstanden dichtgezet, enerzijds om het achterland te beschermen en anderzijds om op belaade trajecten scheepvaart mogelijk te houden (b.v. op de Zuid-Willemsvaart en het Julianakanaal). Indien noodzakelijk wordt ook een vaarverbod uitgevaardigd. Wat is kwelwater en is het gevaarlijk? Kwelwater is water dat onder de dijk door stroomt en achter de dijk boven komt. Het komt voor op veel plekken langs dijken en kades. Het is een normaal verschijnsel. Het waterschap plaatst indien nodig kwelwaterpompen om een deel van het kwelwater weer over de dijk terug te pompen in de Maas. Als kwelwater zand meevoert noemen we dit een wel of piping. Dit zand kan afkomstig zijn uit de dijk en hierdoor kan de dijk instabiel worden. Als u dit ziet, bel dan het direct het waterschap, via telefoon 0800-0341. Het waterschap inspecteert de dijk en neemt indien nodig extra maatregelen. Klik op onderstaande link voor meer informatie en een filmpje over kwelwater: http://maashoogwater.blogspot.com/2011/01/wat-is-kwelwater.html
Vanaf welke waterstand informeert de gemeente de bewoners van de risicogebieden? Bij een waterstand van 45,60 M boven NAP (meetpunt Sint Pieter) wordt de eerste informatie verstrekt. Hoe bereid ik mij voor op een mogelijke overstroming? Belangrijk is dat u weet dat de gemeente bij hoogwater de bewoners gaat informeren en dat u weet waar u die informatie kunt vinden. Verder kunt u zich voorbereiden met 'wat-als' vragen: wat doe ik als mijn kelder onder loopt, wat zou ik doen als ik mijn woning moet verlaten, waar laat ik mijn spullen, wat neem ik mee en wat niet, hoe laat ik mijn woning achter, zet ik alle hoofdkranen dicht, wie informeer ik als ik mijn woning verlaat, bij wie kan ik een tijdje logeren. Gebruikt u medicijnen? Zorg dat u voldoende in huis heeft en neem mee bij evacuatie. Hetzelfde geldt voor medische hulpmiddelen,zoals incontinentiemateriaal, urinaal, steunkousen. Welke voorzorgsmaatregelen kan ik zelf treffen? In geval van stijgende water kunt u zelf de volgende voorzorgsmaatregelen treffen: - Tijdige preventieve maatregelen in huis, zoals bijv. het verplaatsen van huisraad, noodverwarming - Tijdelijk verblijf bij familie en kennissen elders. Moet u uw woning verlaten en gaat u tijdelijk naar familie of kennissen, laat dat dan altijd weten bij de gemeente. - Tijdige maatregelen om vee (ook kleinvee) in veiligheid te brengen. Hoe krijg ik in geval van Hoogwater in de Maas informatie? - Via gemeentelijke website en website waterschap Roer en Overmaas www.gemeentestein.nl www.sittard-geleen.nl www.maastricht.nl www.meerssen.nl www.eijsden.nl www.overmaas.nl www.rijkswaterstaat.nl/water - via rampenzender L1: Teletekstpagina 112, L1 Radio (kabel op FM 89.4 (Maastricht: 100.6) en via de ether op FM 95.3) - via bewonersbrieven (indien nodig, gewenst en mogelijk) - via Twitter (icoon op website) - via een rondrijdende geluidswagen Volg de instructies nauwkeurig op. Bewoners van Obbicht, Gevenbicht en Schipperskerk Voulwames en Geulle aan de Maas, Meers, Maasband, Itteren en Borgharen, Obbicht, Grevenbicht en Schipperskerk hebben bovendien een informatiefolder van de gemeente ontvangen. Deze folder staat ook digitaal op de website van de gemeente. Moet ik een extra voorraad levensmiddelen / medicijnen in huis halen? Wij adviseren om bij dreigende hoogwateroverlast een basisvoorraad levensmiddelen in huis te halen. Koop etenswaren die bestand zijn tegen bederf. Als u medicijnen gebruikt, zorg dan dat u voldoende medicamenten in huis hebt. Waar kan ik actuele en de verwachte waterstanden (en afvoer) raadplegen? Actuele waterstanden van de Maas kunt u 24 uur per dag horen via de Waterstandtelefoon van Rijkswaterstaat, tel. 020-3166300. Via internet: www.actuelewaterdata.nl of www.rijkswaterstaat.nl/water.. Actuele waterstanden van de Maas en prognoses treft u in betreffend geval ook aan op NOS-teletekstpagina 720 en 724 van Nederland 1, 2 en 3. Waar kan ik terecht voor informatie over de waterstand van beken in Zuid-Limburg? afvoerstanden in de beken zijn te volgen via de site www.overmaas.nl. Waar kan ik zandzakken krijgen? Bij gemeenten zijn geen zandzakken verkrijgbaar. Mensen kunnen zandzakken kopen bij Boerenbond of Aveve. Mensen die verhoogd risico lopen adviseren wij om altijd preventief zandzakken in huis te
hebben. Mocht de gemeente zandzakken gaan verstrekken, dan makt zij bekend waar u ze kunt krijgen. Wat moet ik doen als ik dringend medische hulp nodig heb? Neem contact op met uw zorgverlener (zoals huisarts, thuiszorg, apotheek) Echt alleen in geval van acute levensbedreigende situaties belt u 112. Ik zie bij hoogwater iets ongewoons langs de dijk. Waar moet ik dit melden? Een onveilige situatie op of aan de dijk, kunt u melden bij het waterschap: info@overmaas.nl of bellen met 0800-0341 Wat moet ik doen als ik word geëvacueerd? Moet u uw huis verlaten wegens hoogwater: 1: draai dan eerst alle gaskranen dicht 2: sluit vervolgens de hoofdkraan bij de gasmeter 3: draai alle schakelaars in de meterkast uit 4: zet de hoofdkraan van het water dicht Vergeet niet eventuele medicijnen die u nodig heeft mee te nemen! Als u terugkeert in uw woning let dan goed op of u gas ruikt. Druk vooral niet op de bel en rook niet. Als u geen gas ruikt, kunt u de woning verder betreden en de leidingen inspecteren. Schakel vooral niets in of uit: geen zaklamp, thermostaat of elektrische installatie. Ruikt u wèl gas? Ga dan direct naar buiten en waarschuw meteen Essent:, tel. 0800-9009 Ik ben aan bed gekluisterd/niet mobiel en kan niet zelfstandig mijn woning verlaten bij evacuatie. Wie kan mij helpen? Weet u nu al dat u bij hoogwater hulp nodig zult hebben, organiseer dat dan vooraf als dat mogelijk is. Maak bijvoorbeeld afspraken met familie of buren. In de meeste gevallen is bij de huisarts bekend wie verzorging nodig heeft. Hulpbehoevenden worden geïnventariseerd en benaderd. Mocht u desondanks nog vragen hebben dan kunt vanaf 46.25 m boven NAP St. Pieter het regionale algemene publieksnummer bellen 043-3505025. Waar kan ik in dringende gevallen naar bellen? In dringende gevallen kunt u vanaf 46.25 m boven NAP St. Pieter bellen met het regionale publieksnummer 043-3505025. Ik wil bij evacuatie mijn huis niet verlaten. Kan ik gedwongen worden? De gemeente geeft een advies om uw huis te verlaten. Dat doet de gemeente niet voor niets. Het is in uw eigen belang dat u dit advies op volgt. Doet u dat niet en verlaat u uw woning niet, dan kunt u niet meer rekenen op hulpverlening door de overheid en de hulpdiensten. Ik verlaat mijn woning niet zonder mijn (huis)dieren. Wordt daar opvang voor geregeld? Nee. U moet ze zelf meenemen of ze ergens anders onderbrengen. De GGD/GHOR vervoert alleen personen. Kan mijn vee in geval van hoogwater in de wei blijven staan? Afhankelijk van de waterstand van de Maas adviseert de gemeente vee-eigenaren om hun vee uit de bedreigde gebieden te evacueren. De gemeente adviseert vee-eigenaren op voorhand afspraken te maken met veetransportbedrijven, zodat deze ten tijde van hoogwater meteen kunnen worden ingeschakeld. Hoe worden nieuwsgierigen op afstand gehouden? Uit voorzorg en om toeloop van nieuwsgierigen te voorkomen kan de gemeente aan de Maas maatregelen nemen. Zo kunnen of worden op diverse plekken wegen afgezet en zijn andere materialen gereed gezet. Kijk voor meer informatie op de website van uw gemeente of hou de berichten via de media in de gaten. Waarom zijn we overgestapt naar meetpunt Sint Pieter?
De werken in de Maas vinden plaats ver na meetpunt Sint Pieter. Daarom hebben de werken ook geen invloed op de waterstand bij Sint Pieter. Sint Pieter kent dus bij een bepaalde afvoer een constante waterstand. Afgelopen hoogwater is er 2300 m3/s door de Maas gegaan bij Sint Pieter. De daarbij behorende waterstand was 47.00 m+ NAP. Als er in 2018 weer 2300 m3/s door de Maas gaat bij Sint Pieter blijft de daarbij behorende waterstand 47.00 m+ NAP. Hoe zit dit bij andere meetpunten in Limburg (en verder)? Het afgelopen hoogwater van 2300 m3/s gaf bij Elsloo een waterstand van 39.70 m +NAP. Als er in 2018 weer 2300 m3/s door de Maas gaat, kan de daarbij behorende waterstand 39.20 m+ NAP zijn omdat er waterstandverlagende werkzaamheden hebben plaatsgevonden in de buurt van Elsloo. Let op: deze stand is fictief. We kunnen nu nog niet de waterstanden voor 2018 aangeven. Wel staat vast dat er de komende jaren veranderingen in de standen zijn. Vergelijk tussen Sint Pieter en Elsloo Nu hoort bij een waterstand van 47.00 m+nap bij Sint Pieter een waterstand van 39.70 m+nap bij Elsloo. In 2018 hoort bij een waterstand van 47.00 m+nap bij Sint Pieter een waterstand van 39.20 m+nap bij Elsloo. (Let op: fictieve standen.) Of: In 2018 hoort bij een waterstand van 47.50 m+nap bij Sint Pieter een waterstand van 39.70 m+nap bij Elsloo. (Let op: fictieve standen.) De relatie tussen de waterstand van Elsloo en die van Sint Pieter verandert in de loop der tijd. FAQ s gemeente Stein Wat zijn de risicogebieden in de gemeente Stein bij hoge waterstanden van de Maas? Dit zijn met name Meers en Maasband. Ondanks de verhoogde dijken kunnen de inwoners van Meers en Maasband bij een stijgende Maas in en om hun huizen last krijgen van opkomend kwelwater/grondwater. Bij extreem hoge waterstanden kan het water over de dijk stromen en is het mogelijk dat het bewoonde gebied overstroomt. Bij welke waterstand (stand/meetpunt Elsloo) worden welke acties ondernomen? - 36,95 M. boven NAP Elsloo: voorwaarschuwing, waakzaamheid, voorbereiden plaatsen kwelwaterpompen, spindelschuiven dichtdraaien, Veer Berg a/d Maas wordt uit de vaart genomen -37,60 M. boven NAP Elsloo: Urmonder parallelweg afsluiten, Veerweg dicht, Plaatsen pompen Elsloo, informeren bewoners op de Weerd. -38,25 M. NAP Elsloo : Meers afsluiten Dijkweg en Urmonderweerdweg, Leuterhoekweg en Veldjensweg, plaatsen pompen Ur, vijver Meers en dijk Meers -39,20 Elsloo: Oostelijke en Westelijke Kanaalweg naar Geulle afsluiten en omrijden via Eijkskensdijk, controleren vee, in bedreigde gebieden, voorwaarschuwing LLTB, inventarisatie hulpbehoevenden Meers en Maasband - 39,50 M. Elsloo: 1 ste hoogwaterinspectie waterschap, Lijst hulpbehoevenden gereed en vervoer - 39,80 M. Elsloo: voorbereidende werkzaamheden evacuatie personen Meers en Maasband en vee, permanente dijkbewaking waterschap. Vaststellen noodverordening - 39,90 M. Elsloo: evacuatie en wegen Meers afzetten. Hoe worden nieuwsgierigen op afstand gehouden? Uit voorzorg en om toeloop van nieuwsgierigen te voorkomen wordt de brug tussen Meers en Stein afgesloten en bewaakt. Ook worden de veldwegen vanuit Urmond fysiek gesloten. Bij welke waterstand worden de bewoners van Meers en Maasband geëvacueerd?
Bij extreem hoge waterstanden treft de gemeente maatregelen om eventueel over te gaan tot evacuatie van bewoners van het risicogebied. Bij een waterstand van 39,80 meter boven NAP Elsloo krijgen bedlegerige inwoners, zieken en hulpbehoevenden bericht dat een evacuatie in voorbereiding is. Bij een waterstand van 39,95 meter boven NAP Elsloo worden de bewoners van Meers en Maasband daadwerkelijk geëvacueerd. Als u geen onderdak kunt vinden, zorgt de gemeente voor opvang. Bij welke waterstand overstromen Meers en MaasbandBij een waterstand van 40 M. boven NAP Elsloo wordt rekening gehouden met een mogelijke overstroming. Moet ik een extra voorraad levensmiddelen / medicijnen in huis halen? Bewoners van Op de Weerdt worden wel geadviseerd bij dreigende hoogwateroverlast een basisvoorraad levensmiddelen in huis te halen. Koop etenswaren die bestand zijn tegen bederf. Als u medicijnen gebruikt, zorg dan dat u voldoende medicamenten in huis hebt. Waar worden pompen geïnstalleerd? Installatie van de pompen vindt plaats bij de kwelwaterlocaties in Meers en Maasband. Dit wordt gedaan door Waterschap Roer en Overmaas. Voor meer informatie zie www.overmaas.nl Moet ik zelf een pomp aanschaffen? In geval van hoge waterstanden van de Maas plaats het Waterschap Roer en Overmaas op diverse plaatsen kwelwaterpompen in de uiterwaarden van de Maas. De pompen zorgen ervoor dat het overtollige kwelwater binnen de dijken/kaden wordt weggepompt. Moet ik mijn auto buiten Meers en Maasband zetten? Bewoners worden geadviseerd na waarschuwing van de gemeente de auto s veilig buiten Meers en Maasband te zetten. In eerste instantie kan gebruik gemaakt worden van parkeerplaatsen in Stein. De politie zal daar dan patrouilleren. Om de hulpverlening en het overige verkeer niet te belemmeren, mogen auto s niet op de toegangswegen tot Meers en Maasband geparkeerd worden. Wat moet ik doen als ik mijn woning wil verlaten voor langere tijd? Geef dit dan in elk geval door aan de gemeente (Publiekszaken), tel. 046-43 59 393. Op deze manier weet de gemeente waar u bent, en kunnen wij u indien nodig bereiken. Verder zie onder rubriek algemeen. Verlaat u uw woning, volg dan de richtlijnen in de Folder Hoogwater'. Deze brochure heeft u wellicht in huis. U kunt hem ook downloaden via www.gemeentestein.nl op de homepage onder de button Als de Maas stijgt. Hoe krijg ik in geval van Hoogwater in de Maas informatie? - Via gemeentelijke website www.gemeentestein.nl - via rampenzender L1: Teletekstpagina 112, L1 Radio (kabel op FM 89.4 en via de ether op FM 95.3) en eventueel via de Lokale Omroep Stein - (via bewonersbrieven --> verspreiding lastig) - via Twitter: twitter.com/gemeente_stein - via geluidswagens Volg de instructies nauwkeurig op. Waar kan ik na een hoogwatersituatie terecht voor informatie? U kunt contact opnemen met de gemeente Stein via telefoonnummer 046-43 59 393.