Telefoonverkeer. In de Leidse Regio, Rijnstreek, Duin- en Bollenstreek en Regio Gouda

Telefoonverkeer In de Leidse Regio, Rijnstreek, Duin- en Bollenstreek en Regio Gouda

Colofon Serie Statistiek 2004/08 Gemeente Leiden Concernstaf BOA (Beleidsinformatie, Onderzoek en Advies) Postadres Postbus 9100, 2300 PC Leiden Bezoekadres Stadhuisplein 1 Telefoon 071 516 50 64 / 516 50 68 E-mail w.bertina@leiden.nl; h.zalme@leiden.nl Kaarten Vastgoed Informatie Centrum & B. van der Geijn, CWI platform Rijn-Gouwe 2 Telefoonverkeer

Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 3 Inleiding... 5 1. Telefoonverkeer op regionaal niveau... 7 1.1 Overzicht regio's... 7 1.2 Leidse Regio... 8 1.3 Rijnstreek... 8 1.4 Duin- en Bollenstreek... 9 1.5 Regio Gouda... 9 2. Telefoonverkeer op gemeentelijk niveau... 10 2.1 Overzicht alle gemeenten... 10 2.2 Gemeente Leiden... 13 2.3 Gemeente Alphen aan den Rijn... 13 2.4 Gemeente Noordwijk... 14 2.5 Gemeente Gouda... 14 3. Conclusies... 15 Telefoonverkeer 3

4 Telefoonverkeer

Inleiding Dit rapport geeft inzicht in het telefoonverkeer binnen en tussen de volgende vier regio s: de Leidse Regio, de Rijnsteek, de Duin- en Bollenstreek en de Regio Gouda. Ook wordt er aandacht besteed aan het telefoonverkeer van de in deze regio s liggende gemeenten. Achtergrond In het kader van verdergaande regionale samenwerking is de Gemeente Leiden op zoek naar, al dan niet, geografische patronen waaruit blijkt dat inwoners en bedrijven gebonden zijn aan buurregio s van de regio waarin zij gevestigd zijn. Immers, het is niet per definitie zo dat men zich bij bepaalde activiteiten, bijvoorbeeld boodschappen doen, laat leiden door de van overheidswege ingerichte regio s of samenwerkingsverbanden tussen buurgemeenten. Het telefoonverkeer van inwoners en bedrijven zou tot uiting kunnen komen in dit regio-overschrijdende gedrag. Uitvoering De afdeling BOA (Beleid, Onderzoek en Advies) van de gemeente Leiden, heeft een aantal analyses uitgevoerd op een door KPN aangeleverd databestand. Het databestand omvat gegevens over het telefoonverkeer van januari 2004 (aantal gesprekken) vanuit de in de vier regio s liggende gemeenten naar de overige benoemde gemeenten. Dit verkeer omvat uitsluitend het verkeer van KPN abonnees op het vaste netwerk van en naar geografische telefoonnummers binnen Nederland, met uitsluiting van internetverkeer. Omdat mobiel telefoonverkeer moeilijker naar een bepaalde locatie te traceren is, is er voor gekozen dit niet mee te nemen in het onderzoek. In dit onderzoek is ervoor gekozen om te corrigeren voor het aantal inwoners dat in een regio of gemeente woont. De reden hiervoor is dat in sommige regio s of gemeenten veel meer of juist veel minder mensen wonen dan in andere regio s of gemeenten. Wanneer er niet gecorrigeerd zou worden op inwonersaantal, zou dit de cijfers enorm veranderen. Met name de grotere gemeenten zouden dan veel telefoonverkeer hebben, maar dat zegt dan niet zo veel: immers, waar veel mensen wonen wordt veel gebeld. Door te corrigeren worden alle regio s of gemeenten qua inwonersaantal aan elkaar gelijk gesteld. De resultaten zeggen in dat geval niet iets over de absolute telefoonstromen, maar zeggen iets over de oriëntatie op een andere regio of gemeente. Wanneer het gaat over bellen, gaat het in feite over gericht zijn of georiënteerd zijn op een bepaalde gemeente. Naast gegevens over het aantal gesprekken, bezit BOA ook informatie over het telefoonverkeer uitgedrukt in belminuten en de onderverdeling naar zakelijke- en consumenten gesprekken. Verder beschikt BOA over gegevens betreffende het belgedrag vanuit de deelnemende regio s naar overig Nederland (niet uitgesplitst naar regio of gemeente). Deze informatie is niet in het huidige rapport opgenomen omdat het geen relevante informatie voor de huidige vraagstelling oplevert of geen ander beeld dan de resultaten uitgedrukt in aantal gesprekken toont. Wellicht dat u na het lezen van dit rapport nog vragen heeft. Uiteraard kunt u daarvoor contact opnemen met BOA. Telefoonverkeer 5

Figuur 1 Indeling in regio s en gemeenten 6 Telefoonverkeer

1. Telefoonverkeer op regionaal niveau Tussen en binnen de vier onderzochte regio s zijn in januari 2004 in totaal 11.290.927 gesprekken gevoerd. Om meer inzicht te krijgen in dit telefoonverkeer hebben we het aantal gevoerde gesprekken omgezet in percentages. Bovendien is er, zoals uitgelegd in de inleiding, gecorrigeerd voor het inwonersaantal. Op die manier kunnen we aan de hand van het telefoonverkeer, proberen een uitspraak te doen over de maatschappelijke oriëntatie van een regio. We willen kijken op welke regio( s) een regio gericht is. 1.1 Overzicht regio s Alle regio s bellen relatief het meest binnen de eigen regio (gemiddeld 84%). Gemiddeld 16% van de gesprekken gaat naar een van de drie andere regio s. Leiden belt van de vier regio s het minst binnen de eigen regio (76%). Tabel 1 Gesprekken binnen en tussen de vier regio s (%) VAN BELLER NAAR ONTVANGER Duin-en Bollenstreek Leidse Regio Regio Gouda Rijnstreek Totaal Duin-en Bollenstreek 86% 10% 1% 3% 100% Leidse Regio 12% 76% 3% 10% 100% Regio Gouda 1% 2% 88% 8% 100% Rijnstreek 2% 7% 6% 85% 100% Figuur 2 Belangrijkste telefoonstromen tussen de verschillende regio s (% gesprekken) Telefoonverkeer 7

1.2 Leidse Regio Qua belgedrag is de Leidse Regio het meest gericht op de Duin- en Bollenstreek (12%), vrijwel gelijk gevolgd door de Rijnstreek (10%). De Leidse Regio richt zich het minst op de Regio Gouda (3%). Van de vier regio s belt de Leidse Regio relatief het minst binnen de eigen regio (76%). Figuur 3 Gesprekken vanuit de Leidse regio (%) Rijnstreek 10% Duin- en Bollenstreek 12% Regio Gouda 3% Leidse Regio 76% 1.3 Rijnstreek De Rijnstreek is qua belgedrag met name gericht op de Leidse Regio (7%) en de Regio Gouda (6%). De Rijnstreek richt zich het minst op de Duin- en Bollenstreek (2%). Figuur 4 Gesprekken vanuit de Rijnstreek (%) Leidse Regio 7% Duin- en Bollenstreek 2% Regio Gouda 6% Rijnstreek 85% 8 Telefoonverkeer

1.4 Duin- en Bollenstreek De Duin-en Bollenstreek is het meest georiënteerd op de Leidse Regio (10%) en duidelijk minder op de Regio Gouda (1%) en de Rijnstreek (3%). Figuur 5 Gesprekken vanuit de Duin- en Bollenstreek (%) Regio Gouda 1% Rijnstreek 3% Leidse Regio 10% Duin- en Bollenstreek 86% 1.5 Regio Gouda De Regio Gouda is het meest georiënteerd op de Rijnstreek (8%) en het minst op de Duin- en Bollenstreek (1%). Van de vier regio s belt Gouda relatief het meest binnen de eigen regio (88%). Figuur 6 Gesprekken vanuit de Regio Gouda Rijnstreek 8% Duin- en Bollenstreek 1% Leidse Regio 2% Regio Gouda 88% Telefoonverkeer 9

2. Telefoonverkeer op gemeentelijk niveau Naast het telefoonverkeer aan de hand van een indeling in regio s, is er ook naar het telefoonverkeer aan de hand van een indeling in gemeenten gekeken. Om meer inzicht te krijgen in dit telefoonverkeer hebben we het aantal gevoerde gesprekken omgezet in percentages. Omdat in de ene gemeente veel meer mensen wonen dan in de andere gemeente, is er ook hier overal gecorrigeerd voor het aantal inwoners. Op die manier kunnen we aan de hand van het telefoonverkeer, proberen een uitspraak te doen over de maatschappelijke oriëntatie van een gemeente. Onderstaande paragraaf gaat in op het telefoonverkeer van alle 32 gemeenten in de vier regio s. Daarop volgend wordt in een aantal paragrafen dieper ingegaan op het telefoonverkeer van de gemeenten Leiden, Alphen aan den Rijn, Noordwijk en Gouda. 2.1 Overzicht gemeenten Voor alle gemeenten geldt dat zij het meest gericht zijn op de eigen gemeente: gemiddeld 62% van de gesprekken is binnen de eigen gemeente. Naar de andere gemeenten in de vier regio s gaat gemiddeld 38% van de gesprekken. De gemeente Leiden belt het minst van alle gemeenten binnen de eigen gemeente (23%), de gemeente Moordrecht belt het meest binnen de eigen gemeente (82%). Tabel 2 op pagina 11 geeft voor elke gemeente een overzicht van het percentage gesprekken van gemeente A (beller) naar gemeente B (ontvanger) weer. Daarbij zijn de gemeenten geordend in regio s. Percentages van 4% of hoger zijn grijs gemaakt. Percentages binnen de eigen gemeente liggen op de donker gemaakte diagonale lijn. Bijvoorbeeld vanuit Alkemade (gemeente A, beller) gaat 2% van de gesprekken naar Zoeterwoude (gemeente B, ontvanger), 6% van de gesprekken naar Jacobswoude (gemeente B, ontvanger; grijs gemaakt want hoger dan 4%), 71% van de gesprekken gaan naar de eigen gemeente (gemeente B, ontvanger; donker gemaakt want eigen gemeente). Wat nu opvalt is dat in figuur 2 met name binnen de eigen regio veel percentages grijs of donker zijn. Dat wil zeggen dat er door gemeenten met name naar andere gemeenten, die binnen de eigen regio liggen, gebeld wordt. Meer specifiek valt op dat over het algemeen binnen de eigen regio weer meer gebeld wordt met gemeenten die geografisch grenzen aan de eigen gemeente, dan met gemeenten die niet grenzen aan de eigen gemeente. Bijvoorbeeld Nieuwkoop (gemeente A, Rijnstreek) belt vooral naar Liemeer (13%) en Ter Aar (6%), beide liggend in de Rijnstreek en grenzend aan Nieuwkoop. Minder wordt er gebeld naar Jacobswoude (2%), dat niet direct grenst aan Nieuwkoop. Verder valt op dat enkele grijs gemaakte percentages (4% of hoger) buiten de eigen regio van de beller liggen. Het blijkt dat het bij vrijwel al deze gevallen gaat om gemeenten die geografisch aan elkaar grenzen. Dus gemeenten die bij de grens van een regio liggen. Bijvoorbeeld als er gebeld wordt van Rijnwoude (gemeente A, Rijnstreek), naar Zoeterwoude (gemeente B, Leidse Regio) gaat het om een percentage van 9%. Deze twee gemeenten grenzen inderdaad aan elkaar. Tabel 3 op pagina 12 laat een andere weergave van de cijfers zien. Horizontaal staat gemeente B (ontvanger van de telefoongesprekken), verticaal gemeente A (de gemeente die belt). Horizontaal valt af te lezen hoe vaak (% gesprekken) een gemeente B wordt gebeld vanuit de verschillende gemeenten A. Bijvoorbeeld 4% van de telefoontjes die naar Gouda gaan (gemeente B, ontvanger), komen uit Bodegraven (gemeente A, beller) 10 Telefoonverkeer

Regio Gouda Rijnstreek Duin- en Bollenstreek Leidse Regio VAN GEMEENTE A (BELLER) Alkemade Leiden NAAR GEMEENTE B (ONTVANGER) Leidse Regio Duin- en Bollenstreek Rijnstreek Regio Gouda Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten Zoeterwoude Hillegom Katwijk Lisse Noordwijk Noordwijkerhout Rijnsburg Sassenheim Valkenburg Voorhout Alkemade 71% 1% 3% 1% 0% 2% 0% 0% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 1% 2% 1% 6% 1% 1% 1% 2% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Leiden 3% 23% 11% 8% 6% 9% 1% 3% 2% 3% 2% 3% 3% 4% 2% 5% 2% 3% 2% 1% 2% 1% 0% 1% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Leiderdorp 3% 6% 47% 3% 3% 8% 1% 1% 1% 2% 1% 1% 1% 1% 1% 3% 2% 2% 0% 1% 3% 1% 0% 1% 1% 1% 0% 0% 1% 0% 1% 0% 100% Oegstgeest 1% 5% 4% 47% 2% 2% 1% 2% 1% 8% 1% 4% 3% 2% 3% 10% 1% 1% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Voorschoten 1% 5% 4% 2% 68% 5% 0% 1% 0% 1% 1% 1% 1% 2% 1% 2% 1% 1% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Zoeterwoude 2% 3% 5% 1% 2% 69% 0% 1% 0% 1% 0% 1% 1% 3% 1% 1% 1% 1% 0% 0% 4% 1% 0% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Hillegom 1% 1% 1% 1% 0% 1% 61% 1% 10% 3% 7% 1% 4% 1% 3% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Katwijk 0% 2% 1% 2% 1% 1% 1% 45% 1% 9% 2% 10% 2% 13% 2% 5% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Lisse 1% 1% 1% 1% 0% 1% 10% 1% 51% 3% 7% 1% 9% 1% 6% 4% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Noordwijk 1% 2% 2% 2% 1% 1% 2% 4% 3% 53% 9% 4% 4% 3% 5% 3% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Noordwijkerhout 0% 1% 1% 1% 0% 0% 5% 1% 6% 8% 60% 2% 4% 1% 5% 2% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Rijnsburg 1% 1% 1% 2% 1% 1% 0% 7% 1% 4% 2% 60% 2% 13% 2% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Sassenheim 1% 1% 1% 2% 0% 1% 3% 1% 7% 3% 4% 2% 54% 1% 8% 8% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Valkenburg 0% 1% 0% 1% 1% 2% 0% 5% 0% 1% 1% 6% 1% 79% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Voorhout 1% 1% 1% 2% 1% 1% 3% 2% 5% 7% 7% 3% 10% 1% 49% 5% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Warmond 1% 1% 1% 3% 1% 1% 0% 1% 1% 1% 1% 1% 4% 1% 2% 78% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Alphen aan den Rijn 2% 2% 4% 1% 1% 3% 0% 0% 1% 1% 0% 1% 1% 1% 0% 1% 39% 7% 4% 6% 5% 8% 0% 4% 3% 1% 0% 1% 1% 0% 2% 0% 100% Jacobswoude 8% 1% 2% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 3% 66% 3% 3% 1% 5% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Liemeer 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 2% 71% 11% 0% 10% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Nieuwkoop 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 3% 2% 13% 68% 0% 6% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Rijnwoude 1% 1% 3% 0% 1% 9% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 1% 4% 2% 1% 1% 57% 1% 0% 1% 8% 1% 0% 1% 0% 0% 2% 2% 100% Ter Aar 1% 0% 1% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 4% 4% 12% 6% 1% 66% 0% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Bergambacht 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 74% 0% 0% 2% 1% 1% 10% 9% 1% 1% 100% Bodegraven 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 3% 1% 1% 2% 1% 2% 1% 73% 1% 2% 1% 6% 1% 1% 2% 1% 100% Boskoop 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 1% 0% 1% 6% 1% 0% 1% 69% 2% 1% 5% 0% 0% 7% 1% 100% Gouda 0% 0% 1% 0% 0% 2% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 0% 1% 1% 0% 7% 4% 3% 36% 8% 10% 5% 9% 7% 3% 100% Moordrecht 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 1% 1% 4% 82% 1% 1% 2% 2% 3% 100% Reeuwijk 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 0% 1% 1% 0% 2% 6% 5% 5% 2% 68% 1% 3% 4% 1% 100% Schoonhoven 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 11% 0% 0% 2% 1% 1% 78% 4% 1% 0% 100% Vlist 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 11% 1% 0% 4% 2% 2% 4% 72% 1% 1% 100% Waddinxveen 0% 0% 1% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 0% 0% 1% 2% 1% 1% 2% 9% 6% 4% 4% 1% 2% 53% 8% 100% Zevenhuizen-Moerkapelle 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 1% 1% 1% 1% 4% 1% 0% 1% 5% 81% 100% Warmond Alphen aan den Rijn Jacobswoude Liemeer Nieuwkoop Rijnwoude Ter Aar Bergambacht Bodegraven Boskoop Gouda Moordrecht Reeuwijk Schoonhoven Vlist Waddinxveen Zevenhuizen-Moerkapelle TOTAAL Tabel 2 Percentage gesprekken van gemeente A (beller) naar gemeente B (ontvanger)

Regio Gouda Rijnstreek Duin- en Bollenstreek Leidse Regio GEMEENTE B (ONTVANGER) Alkemade Leiden GEBELD DOOR GEMEENTE A Tabe l 3 Over zicht stab el telef oonv erke er gem eent en (ontv ange rs) Leidse Regio Duin- en Bollenstreek Rijnstreek Regio Gouda Leiderdorp Oegstgeest Voorschoten Zoeterwoude Hillegom Katwijk Lisse Noordwijk Noordwijkerhout Rijnsburg Sassenheim Valkenburg Voorhout Alkemade 73% 1% 2% 1% 0% 2% 1% 0% 1% 1% 0% 1% 1% 0% 1% 2% 1% 7% 1% 1% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Leiden 3% 24% 10% 8% 6% 9% 1% 3% 2% 3% 2% 3% 3% 4% 3% 5% 2% 2% 1% 1% 3% 1% 0% 1% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Leiderdorp 4% 7% 43% 4% 3% 8% 1% 1% 2% 2% 1% 1% 1% 1% 2% 3% 3% 3% 1% 1% 3% 2% 0% 1% 0% 1% 0% 0% 1% 0% 1% 0% 100% Oegstgeest 1% 5% 4% 51% 2% 2% 1% 2% 1% 3% 1% 5% 3% 2% 3% 10% 1% 1% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Voorschoten 1% 5% 3% 2% 69% 5% 0% 1% 0% 1% 0% 1% 1% 2% 1% 2% 1% 1% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Zoeterwoude 2% 3% 4% 1% 2% 69% 0% 1% 0% 1% 0% 1% 1% 2% 1% 1% 1% 1% 0% 0% 5% 1% 0% 1% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 100% Hillegom 1% 0% 0% 1% 0% 1% 61% 1% 12% 2% 7% 1% 5% 0% 3% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Katwijk 1% 2% 1% 2% 1% 2% 1% 47% 1% 5% 2% 13% 2% 14% 3% 2% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Lisse 1% 1% 1% 1% 0% 1% 9% 1% 54% 3% 7% 1% 9% 1% 5% 3% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Noordwijk 1% 1% 2% 5% 1% 1% 2% 7% 3% 47% 8% 6% 3% 2% 6% 2% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Noordwijkerhout 1% 1% 0% 1% 0% 0% 5% 1% 6% 8% 58% 2% 4% 1% 6% 2% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Rijnsburg 1% 1% 1% 2% 1% 1% 1% 6% 1% 3% 1% 66% 1% 10% 2% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Sassenheim 1% 1% 1% 2% 1% 1% 3% 1% 7% 3% 4% 2% 52% 1% 9% 8% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Valkenburg 0% 1% 0% 1% 1% 2% 0% 5% 0% 1% 1% 9% 1% 76% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Voorhout 1% 1% 1% 2% 1% 1% 2% 2% 6% 5% 5% 3% 9% 1% 52% 5% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Warmond 1% 1% 1% 3% 0% 1% 0% 2% 2% 1% 1% 1% 4% 1% 2% 77% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Alphen aan den Rijn 2% 2% 3% 1% 1% 3% 0% 2% 1% 1% 0% 1% 1% 1% 0% 1% 35% 7% 3% 6% 6% 9% 1% 5% 3% 1% 1% 1% 1% 0% 2% 1% 100% Jacobswoude 7% 1% 1% 0% 0% 2% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 3% 68% 3% 3% 1% 5% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Liemeer 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 2% 69% 11% 0% 11% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Nieuwkoop 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 2% 12% 70% 1% 6% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Rijnwoude 1% 1% 3% 1% 1% 7% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 3% 1% 1% 1% 60% 1% 0% 1% 8% 1% 0% 1% 0% 0% 2% 2% 100% Ter Aar 1% 0% 1% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 3% 4% 11% 6% 1% 67% 0% 1% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 100% Bergambacht 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 74% 0% 0% 3% 1% 1% 9% 10% 1% 1% 100% Bodegraven 0% 0% 1% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 2% 1% 1% 2% 1% 2% 1% 73% 2% 2% 1% 6% 0% 1% 2% 1% 100% Boskoop 0% 0% 1% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 0% 1% 7% 1% 0% 1% 69% 2% 1% 5% 0% 1% 7% 1% 100% Gouda 0% 1% 1% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 0% 1% 1% 0% 5% 4% 3% 36% 8% 9% 4% 10% 7% 3% 100% Moordrecht 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 1% 1% 4% 80% 1% 1% 2% 2% 5% 100% Reeuwijk 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 0% 1% 1% 0% 1% 5% 5% 6% 2% 69% 1% 3% 3% 1% 100% Schoonhoven 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 12% 1% 0% 2% 1% 1% 76% 5% 1% 0% 100% Vlist 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 10% 1% 0% 4% 2% 2% 4% 74% 1% 1% 100% Waddinxveen 0% 0% 1% 0% 0% 1% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 0% 1% 2% 1% 2% 2% 9% 5% 4% 5% 1% 3% 51% 8% 100% Zevenhuizen- Moerkapelle 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 0% 1% 0% 1% 1% 1% 1% 3% 1% 0% 1% 5% 84% 100% Warmond Alphen aan den Rijn Jacobswoude Liemeer Nieuwkoop Rijnwoude Ter Aar Bergambacht Bodegraven Boskoop Gouda Moordrecht Reeuwijk Schoonhoven Vlist Waddinxveen Zevenhuizen-Moerkapelle TOTAAL Tabel 3 Percentage gesprekken naar gemeente B (ontvanger) vanuit gemeente A (beller)

2.2 Gemeente Leiden Het meeste telefoonverkeer vanuit en naar Leiden vindt plaats binnen de Leidse Regio. Daarna scoren gemeenten in de Duin- en Bollenstreek het hoogst. Behalve Noordwijk, gaat het hier om gemeenten uit de Duin- en Bollenstreek die grenzen aan de Leidse Regio. Figuur 7 Gesprekken vanuit en naar Leiden (%) Leiden Leiderdorp Zoeterw oude % van de gesprekken vanuit Leiden gaat naar % van de gesprekken naar Leiden is afkomstig uit Oegstgeest Voorschoten Warmond Valkenburg Noordw ijk Rijnsburg Alkemade overige gemeenten 4 regio's 0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 2.3 Gemeente Alphen aan den Rijn Het meeste telefoonverkeer vanuit en naar Alphen aan den Rijn vindt plaats binnen de Rijnstreek. Verder scoren de aan Alphen aan den Rijn grenzende gemeenten in de Regio Gouda hoog (Boskoop en Bodegraven). Ook is het telefoonverkeer met Zoeterwoude en Leiderdorp redelijk hoog. Deze twee gemeenten grenzen niet direct aan Alphen aan den Rijn, maar grenzen wel aan de regiogrens Rijnstreek/ Leidse Regio. Figuur 8 Gesprekken vanuit en naar Alphen aan den Rijn (%) Alphen aan den Rijn Ter Aar Jacobswoude Nieuwkoop % van de gesprekken vanuit Alphen aan den Rijn gaat naar % van de gesprekken naar Alphen aan den Rijn is afkomstig uit Rijnwoude Bodegraven Liemeer Zoeterwoude Boskoop Leiderdorp overige gemeenten 4 regio's 0% 10% 20% 30% 40% 50% Telefoonverkeer 13

2.4 Gemeente Noordwijk Het meeste telefoonverkeer vanuit en naar Noordwijk vindt plaats binnen de Duin- en Bollenstreek. Verder valt op dat vanuit Noordwijk redelijk veel naar Oegstgeest wordt gebeld. Figuur 9 Gesprekken vanuit en naar Noordwijk (%) Noordw ijk Noordw ijkerhout Katw ijk % van de gesprekken vanuit Noordw ijk gaat naar % van de gesprekken naar Noordw ijk is afkomstig uit Voorhout Rijnsburg Oegstgeest Sassenheim Lisse Warmond Hillegom overige gemeenten 4 regio's 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 2.5 Gemeente Gouda Het meeste telefoonverkeer vanuit en naar Gouda vindt plaats binnen de Regio Gouda. Slechts een klein deel gaat naar of komt van gemeenten in de andere drie regio s. Figuur 10 Gesprekken vanuit en naar Gouda (%) Gouda Vlist Reeuw ijk % van de gesprekken vanuit Gouda gaat naar % van de gesprekken naar Gouda is afkomstig uit Moordrecht Waddinxveen Bergambacht Schoonhoven Bodegraven Boskoop Zevenhuizen-Moerkapelle overige gemeenten 4 regio's 0% 10% 20% 30% 40% 14 Telefoonverkeer

3. Conclusies Wanneer we naar de analyse van het telefoonverkeer op regionaal niveau kijken, valt op dat de Duinen Bollenstreek en de Regio Gouda met name op één andere regio gericht zijn. Bij de Leidse Regio en de Rijnstreek, die in het midden van de vier deelnemende regio s liggen, komt niet naar voren dat zij vooral op één van de twee aangrenzende regio s gericht zijn. We kunnen het volgende zeggen: 1. De Duin- en Bollenstreek is duidelijk gericht op de Leidse Regio. 2. De Regio Gouda is duidelijk gericht op de Rijnstreek. 3. De Leidse Regio is zowel gericht op de Duin- en Bollenstreek als op de Rijnstreek. Er zijn nauwelijks verschillen in percentages gesprekken. 4. De Rijnstreek is zowel gericht op de Leidse Regio als op de Regio Gouda. Ook hier zijn nauwelijks verschillen in percentages gesprekken. Wanneer we naar het telefoonverkeer op gemeentelijk niveau kijken, kunnen we het volgende zeggen: 5. Gemeenten zijn vooral gericht op andere gemeenten binnen de regio waartoe zij zelf behoren. 6. Binnen de eigen regio zijn gemeenten meer georiënteerd op gemeenten die aan hen grenzen, dan op gemeenten die niet aan hen grenzen. 7. Buiten de eigen regio zijn gemeenten vooral gericht op gemeenten die bij hun regiogrens liggen. In het algemeen kan gezegd worden dat de afstand tussen twee locaties een belangrijke factor lijkt te zijn in het telefoonverkeer. Telefoonverkeer 15