Revalidatie en therapie Poliklinische revalidatie na CVA
Inhoudsopgave Inleiding...4 Wat is een CVA?...4 Wat kunt u verwachten?...5 Het behandelproces...5 Observatiefase...5 Behandelfase...6 Nazorgfase...6 Het CVA-behandelteam...7 De revalidatiearts...7 De fysiotherapeut...7 De ergotherapeut...7 De logopedist...8 De maatschappelijk werker...8 De psycholoog...8 Tot slot...9 Klachten?...10 Websites...10 3
Inleiding Onlangs heeft de neuroloog bij u de diagnose CVA (Cerebro Vasculair Accident) gesteld, ook wel een beroerte genoemd. Dit betekent dat u een hersenbloeding of een herseninfarct heeft gehad. U kunt hierdoor verschillende problemen ondervinden. Het kan zijn dat u niet in staat bent uw normale dagelijkse activiteiten uit te voeren. Binnen de poliklinische revalidatie gaan wij u helpen weer zo goed mogelijk te functioneren. In deze folder kunt u lezen wat u van de behandeling kunt verwachten. Wat is een CVA? Bij een CVA treedt schade op aan de hersenen doordat de toevoer van het bloed naar de hersenen wordt verstoord. Bij een hersenbloeding barst een bloedvat open en komt er bloed vrij in de hersenen. Bij een herseninfarct wordt het bloedvat afgesloten, waardoor een gedeelte van de hersenen te weinig zuurstof krijgt. In beide gevallen treedt er beschadiging op van de hersenen. De hersenen hebben veel functies, onder andere het aansturen van de spieren, het voelen, het spreken, het slikken, het denkvermogen (concentratie, geheugen, ruimtelijke oriëntatie, aandacht) en het zien. Bij beschadiging van de hersenen kunt u dus op één of meerdere van deze terreinen problemen ondervinden. Als u meer vragen heeft over het CVA kunt u uiteraard terecht bij de neuroloog, de CVA-verpleegkundige, de revalidatiearts en/of het CVA-behandelteam. 4
Wat kunt u verwachten van poliklinische revalidatie? Binnen de poliklinische revalidatie begeleiden wij u om uw dagelijkse activiteiten weer zo goed mogelijk op te pakken. Aan de ene kant proberen we het herstel van de hersenen te bevorderen door te trainen. Door het trainen kunnen de gezonde delen van de hersenen gedeeltelijk de functie overnemen van de gedeelten van de hersenen die beschadigd zijn. Aan de andere kant leren wij u omgaan met eventuele blijvende gevolgen, bijvoorbeeld door u te leren hoe u dingen anders kunt doen of door gebruik te maken van hulpmiddelen. De duur van de behandeling is wisselend en is afhankelijk van uw hulpvraag en de complexiteit van de behandeling. De behandeling wordt opgedeeld in de observatiefase, de behandelfase en de nazorgfase. Binnen de behandeling wordt u behandeld door een behandelteam bestaande uit verschillende therapeuten. In de volgende hoofdstukken kunt u meer lezen over het behandelproces en het behandelteam. Het behandelproces Observatiefase Tijdens de observatiefase, die circa drie weken duurt, maakt u kennis met de verschillende therapeuten. U bespreekt met hen welke problemen u ervaart en wat uw hulpvraag is. Zo nodig voeren zij onderzoek uit of laten zij u vragenlijsten invullen. Op basis van deze informatie wordt de behandeling gestart. Aan het einde van de observatieperiode vindt er een teambespreking plaats waarin het behandelteam de 5
behandeling op elkaar afstemt. Na deze bespreking heeft u een gesprek met de revalidatiearts. Tijdens dit gesprek wordt het behandelplan met u besproken en heeft u gelegenheid tot het stellen van vragen over uw behandeling en uw medische situatie. Behandelfase Tijdens de behandelfase werkt u samen met de therapeuten aan uw doelstellingen. Regelmatig wordt de behandeling tijdens een teambespreking geëvalueerd en zo nodig aangepast. Na iedere teambespreking heeft u een gesprek met de revalidatiearts om het verloop van uw behandeling te evalueren. Nazorgfase Als de behandeling ten einde loopt, bereidt het behandelteam u voor om zonder steun van het team uw leven verder op te pakken. Na beëindiging van de poliklinische revalidatie wordt u na drie maanden teruggezien door de revalidatiearts. Tijdens dit bezoek wordt geëvalueerd hoe het u vergaan is en is er gelegenheid voor vragen. Afhankelijk hiervan worden de controles afgerond. Het kan zijn dat dat een vervolgbegeleiding plaatsvindt. 6
Het CVA-behandelteam De revalidatiearts De revalidatiearts coördineert de poliklinische revalidatie en biedt medische begeleiding. U kunt bij de revalidatiearts terecht voor medische vragen of vragen over het verloop van uw behandeling. Indien nodig onderhoudt de revalidatiearts contact met uw neuroloog of andere medisch specialisten. De fysiotherapeut De fysiotherapeut richt zich op verbetering van spierkracht, coördinatie, balans en conditie. Dit heeft als doel u weer zo goed, gemakkelijk, zelfstandig en veilig mogelijk te laten bewegen. Er is aandacht voor specifieke dagelijkse activiteiten zoals lopen, fietsen en sport. Ook begeleidt de fysiotherapeut u in het terugvinden van het vertrouwen in bewegen. De ergotherapeut De ergotherapeut bekijkt samen met u bij welke dagelijkse activiteiten u problemen ervaart. Deze activiteiten kunnen geoefend worden. Specifiek heeft de ergotherapeut kennis op het terrein van handfunctie, het denkvermogen (onder andere geheugen, concentratie, ruimtelijk oriëntatie, aandacht) en de energieverdeling. Indien u aanmerking komt voor hulpmiddelen en/of aanpassingen, adviseert de ergotherapeut u hierover. 7
De logopedist De logopedist biedt u en uw naasten ondersteuning op het gebied van communicatie en slikken. Zij doet onderzoek naar uw spraak, taal en/of slikfunctie en richt zich op het verbeteren van de alledaagse communicatie en veilig slikken. De maatschappelijk werker De maatschappelijk werker ondersteunt u op het terrein van verwerking. De maatschappelijk werker bespreekt met u de gevolgen van het CVA op uw dagelijks leven en ondersteunt u en uw naasten praktisch en emotioneel om met deze gevolgen om te gaan. De psycholoog De psycholoog onderzoekt of er aanwijzingen zijn voor problemen in het denkvermogen. Daarnaast heeft de psycholoog aandacht voor gevolgen van het CVA op psychologisch terrein, bijvoorbeeld angst- of stemmingsklachten. Het is niet altijd noodzakelijk door alle therapeuten behandeld te worden. De revalidatiearts heeft u aangemeld voor de volgende therapieën: Fysiotherapie Ergotherapie Logopedie Maatschappelijk werk Psychologie 8
Mocht in de loop van de behandeling blijken dat er behoefte bestaat aan aanpassing van het behandelteam, dan zal dat met u besproken worden. Tot slot Met deze informatie hopen we u voldoende geïnformeerd te hebben over de inhoud van de poliklinische revalidatie na CVA. Heeft u meer vragen dan kunt deze vragen uiteraard stellen. U kunt op werkdagen contact opnemen met het secretariaat van de afdeling. Het secretariaat is bereikbaar tussen 8.30 en 15.00 uur via telefoonnummer (0341) 463607. Onze planners nemen telefonisch contact met u op, zodra u kunt starten. Gedurende het revalidatietraject ontvangt u iedere week per post een overzicht van uw therapietijden. Hoewel wij proberen zoveel mogelijk vaste therapietijden te plannen, kan door ziekte of geplande afwezigheid van de therapeuten hiervan afgeweken worden. De kosten van het revalidatieprogramma worden meestal volledig vergoed door uw zorgverzekeraar (exclusief eventueel nog aanwezig eigen risico). Soms wordt ook het vervoer van en naar de afdeling vergoed. Bij twijfel over de vergoeding kunt u het beste uw polisvoorwaarden nalezen of zelf contact opnemen met uw zorgverzekeraar. 9
Klachten? Mocht u klachten of suggesties tot verbetering hebben over de behandeling op onze afdeling, dan horen wij dat graag van u. Mocht uw klacht niet naar tevredenheid afgehandeld zijn of wilt u uw klacht niet met ons bespreken, dan kunt u de patiëntencontactpersoon inschakelen, te bereiken via het centrale nummer van het ziekenhuis (0341) 463911. Websites www.stjansdal.nl www.hartstichting.nl/beroerte 10
Uitgave: Patiëntencommunicatie Harderwijk, maart 2014 CAZ REV 25.03.14
Ziekenhuis St Jansdal Wethouder Jansenlaan 90 3844 DG Harderwijk Postbus 138 3840 AC Harderwijk Telefoon (0341) 463911 www.stjansdal.nl