Behoudens advies van de commissie WOWZ B&W.nr.: 05.0533 d.d. 19 april 2005 Onderwerp Beantwoording vragen PvdA onderzoek "Seks onder je 25ste" BESLUITEN 1. De beantwoording van de vragen van de PvdA over de resultaten van een onderzoek onder jongeren over gedwongen seksuele handelingen (ingekomen 18 maart 2005) vast te stellen conform bijgaand concept; 2. dit besluit te zenden aan de vragenstellers en de overige leden van de gemeenteraad. Samenvatting Het College van Burgemeester en Wethouders heeft de schriftelijke vragen van de raadsleden R. VAN LAAR, L. HESSELINK en H. JANSEN (PvdA) inzake de constateringen in het onderzoek seks onder je 25ste ten aanzien van gedwongen seksuele handelingen (ingekomen 18 maart 2005), beantwoord.
23. Schriftelijke vragen aan het College van Burgemeester en Wethouders van de raadsleden R. VAN LAAR, L. HESSELINK en H. JANSEN (PvdA) inzake de resultaten onderzoek onder jongeren over gedwongen seksuele handelingen (ingekomen 18 maart 2005). Op grond van artikel 43 van het reglement van orde voor de vergaderingen van de gemeenteraad wil de fractie van de PvdA uw College schriftelijke vragen stellen naar aanleiding van de berichtgeving in diverse media vandaag over het veel voorkomen van gedwongen seksuele handelingen onder jongeren. De fractie van de Partij van de Arbeid heeft in november 2004 een notitie gepresenteerd over loverboys en jeugdprostitutie. In die notitie pleit de fractie voor een grotere rol van de gemeente in het zorgen voor adequate voorlichting aan jongeren om gedwongen seksuele handelingen te voorkomen. Wij willen hier, naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek van de GGD s, Soa Aids Nederland en de Rutgers Nisso Groep, een aantal vragen over stellen. De PvdA-fractie is geschokt door de uitkomsten van het onderzoek. Uit het onderzoek blijkt dat 16,3% van alle meisjes en 1 op de twintig jongens wel eens is gedwongen tot seksuele handelingen. Deze handelingen hebben vaak grote gevolgen voor de slachtoffers. In het onderzoek voorafgaand aan het schrijven van de notitie is ons door een ander onderzoeksbureau verteld dat seksuele normen onder jongeren vervagen. Veel jongeren hebben niet het idee dat er sprake is van dwang, terwijl dat wel zo is. Ook vinden veel jongeren het steeds moeilijker nee te zeggen. De PvdA-fractie is van mening dat de gemeente Leiden op dit punt zo snel mogelijk haar verantwoordelijkheid moet nemen en samen met scholen en andere organisaties te zoeken naar manieren om seksuele voorlichting te verbeteren en de assertiviteit van jongeren te vergroten. Antwoord van Burgemeester en Wethouders (ingezonden 19 april 2005) De PvdA ziet in de onderzoeksresultaten aanleiding u de volgende vragen te stellen: 1. De resultaten van het onderzoek van de GGD s, Soa Aids Nederland en de Rutgers Nisso Groep zijn voor de PvdA een extra reden om te twijfelen aan de effectiviteit van seksuele voorlichting zoals die tot nu toe plaatsvindt. Geldt dat ook voor het College? Het College deelt de zorgen over de resultaten van het onderzoek. Daarnaast wil zij aangeven dat het de bedoeling is dat op basis van de resultaten van dit onderzoek landelijk een actieplan wordt ontwikkeld (VWS)
2. De PvdA ziet graag dat scholen en andere betrokken organisaties bekijken of en hoe ze hun inzet om gedwongen seksuele handelingen te voorkomen kunnen vergroten. Dit kan door meer en betere voorlichting en aandacht voor de vergroting van de assertiviteit van jongeren op dit gebied. Deelt het College deze wens? 3. Om deze cijfers landelijk te verbeteren is natuurlijk op nationaal niveau actie nodig. De PvdA is niettemin van mening dat we in Leiden en de regio hier niet op moeten wachten en aanvullende inzet nodig is. De PvdA wil het liefst afspraken tussen alle scholen (vooral scholen in het voortgezet onderwijs) en andere betrokken organisaties in Leiden en de regio om seksuele voorlichting te verbeteren en assertiviteit op dit gebied te vergroten. Is het College op dit punt bereid haar inzet te vergroten en het initiatief te nemen voor dergelijke afspraken? 4. De effectiviteit van voorlichting is sterk afhankelijk van de manier waarop die voorlichting gegeven wordt. Is het College bereid samen met scholen en andere betrokken organisaties te bekijken of een grotere rol van externe gespecialiseerde organisaties in de seksuele voorlichting en assertiviteitstraining aan en van jongeren kan leiden tot verbetering van die voorlichting en training? Vraag 2 t/m 4 worden gezamenlijk beantwoordt Ondanks het feit dat het College de zorgen van de PvdA over de resultaten van het onderzoek deelt, moet tegelijkertijd geconstateerd worden dat de wetgever de lokale overheid geen rol toebedeelt bij het vaststellen en beoordelen van het curriculum van scholen. Deze taak is het Rijk voorbehouden. Hetzelfde geldt voor het uitspreken van oordelen over de wijze waarop scholen uitvoering geven aan hun taken. Daarnaast moeten we er, in zijn algemeenheid, voor waken dat voor elke maatschappelijke onrechtvaardigheid het onderwijs wordt gevraagd een oplossing te bieden. Wat betreft de inzet van externe deskundigen bij voorlichting op scholen kan gezegd worden dat dit reeds het geval is. De GGD, uitvoerder van deze voorlichting op scholen, maakt waar mogelijk het liefst gebruik van landelijk ontwikkelde kwalitatief goede preventieprogramma s als Lang leve de liefde, een lespakket voor leerlingen van klas 2 en 3 van het VMBO. Dit project is ontwikkeld door het NIGZ en SOA Aids Nederland. Het pakket wordt in 2005 uitgebreid met het thema Loverboys. Vooruitlopend daarop organiseert de GGD een aanvullende themabijeenkomst over loverboys voor docenten die in 2003 en 2004 de docentenscholing behorende bij het VMBO lespakket hebben gevolgd. Lang leve de liefde geldt als effectief programma. VWS gaat daarnaast de implementatie van het lespakket Relaties en seksualiteit voor het basisonderwijs steunen. Wanneer kinderen al op de basisschool goed worden voorgelicht kunnen ze daar in hun puberteit beter mee om gaan. Veel voorlichtingsactiviteiten worden via het onderwijs aangeboden en uitgevoerd. Het is de bedoeling dat alle scholen en doelgroepen bereikt worden, maar er is tegelijkertijd ook respect voor het feit dat scholen prioriteiten moeten stellen binnen hun toch al overvolle curriculum. 5. De GGD geeft trainingen aan docenten om de seksuele voorlichting te verbeteren. Vorig jaar hebben maar vijf Leidse docenten deze training gevolgd.
Is het College bereid samen met scholen te bekijken of deelname aan deze training door onderwijzend personeel van alle scholen mogelijk is? Het is de PvdA niet bekend of bijvoorbeeld ook jongerenwerkers deel kunnen nemen aan deze trainingen. Is dat het geval? Zo nee, wil het College zich er voor inzetten dat dat mogelijk wordt? Zo ja, wil het College overleggen met organisaties als de LWO om jongerenwerkers aan deze trainingen te laten deelnemen?
De GGD biedt de docentenscholing Lang leve de Liefde twee maal per jaar aan, aan scholen in de regio. Deelname is nooit verplicht en kan dat ook nooit zijn en is altijd afhankelijk van de inzet en keuze van scholen en docenten. Aan deze cursus hebben de afgelopen anderhalf jaar 10 docenten van 5 Leidse scholen deelgenomen. Ook het jongerenwerk heeft kennis genomen van de uitkomsten van dit onderzoek en maakt zich binnen haar contacten zorgen over de seksuele moraal onder sommige jongeren. Het onderwerp is door de LWO dan ook ingebracht in het wijksignaleringsoverleg (waaraan wordt deelgenomen door politie, jongerenwerk, Regionaal Bureau Leerlicht en Bureau Jeugdzorg met als doel probleemgedrag van jongeren in wijken te signaleren, te bespreken en aan te pakken). Ook daar wordt het probleem en de zorg herkend. Momenteel is de LWO zich aan het oriënteren over wat zij in deze kwestie kan betekenen. Zij heeft hierover inmiddels overleg met de GGD. Daarnaast is seksualiteit binnen het terrein van jongereninformatie een belangrijk item. Het Jongereninformatiepunt in Leiden Noord beantwoordt veel vragen van jongeren op dit gebied. Op de regionale jongerensite www.overenuit.nl kunnen jongeren per e-mail vragen stellen die door het JIP beantwoord worden. Deze mogelijkheid wordt veelvuldig benut, waarbij het opvallend is dat verreweg de meeste vragen van jongeren over seksualiteit gaan. 6. Wat is het College verder van plan te gaan doen om gedwongen seksuele handelingen te voorkomen? De betrokken gemeente (ambtenaren JGZ, Jeugdbeleid en Welzijnswerk) zullen dit onderwerp meenemen in hun reguliere overleggen met organisaties (GGD, (voortgezet) onderwijs en welzijnswerk).