bnı. intern is een kwartaaluitgave van de bni beroepsvereniging nederlandse interieurarchitecten 2014 # 1-2-3-4 september
colofon Intern verschijnt vier keer per jaar in een oplage van 750 exemplaren. ISSN: 09278133 BNI R.J.H. Fortuynplein 6,1019 WL Amsterdam +31[0]20.73 72 362, info@bni.nl, www.bni.nl redactie Bureau Bax, Amsterdam, info@bureaubax.nl, www.bureaubax.nl aan dit nummer werkten mee Aisha Fouad, Andrea Roelofse, Annee Grøtte Viken, Brian Elings, Eric Kampherbeek, Daphne van der Ploeg, Denise Damme, Harmen van der Wilt, Jeroen den Hertog, Joanne Smith, Marina Arsinova, Marloes Tervoort, Meinte Heeringa, Nathalia Martinez Saavedra, Nicky Aarts en Rike van de Grift. coverbeeld Joey Rademakers foto: Eric Kampherbeek concept Kummer & Herrman, Utrecht advertenties, grafische verzorging en druk E Media Groep, Broek op Langedijk +31[0]226.33 16 00, info@elma.nl abonnementen BNI-leden ontvangen Intern gratis. Ben je geen lid, maar wil je Intern wel ontvangen? Een abonnement kost 49 euro per jaar. Ga naar www.bni.nl/bni-magazine/abonnement en schrijf je in. Na inschrijving ontvang je een factuur. Zodra deze betaald is, krijg je Intern een jaar toegestuurd. Opzeggen kan tot twee maanden voor het verstrijken van de abonnementstermijn. Zonder opzegging wordt het abonnement met een jaar verlengd. Adreswijzigingen kun je mailen naar secretariaat@bni.nl. disclaimer Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de BNI. Aan de inhoud van deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend. sponsors hoofdsponsor Abet Lagedijk Noord 4 3401 VA IJsselstein +31[0]88.01 01 700 www.abet.nl subsponsors www.geberit.nl 6 interview Joey Rademakers onderzoekt woonvormen www.vervoort.nl www.silentgliss.nl www.deblick.nl 10 bni-prijs 2014 Nieuwe generatie staat klaar
www.xtor.com Deze materialen heeft u bij ons gezien op Architect@Work 2014. Op Architect@Work presenteerden wij de volgende innovaties: HI-MACS, Organoid, Finsa Decor, Latho, SIBU en Viroc. Mocht u niet in de gelegenheid zijn geweest om Architect@Work dit jaar te bezoeken dan praten we u uiteraard graag bij over de laatste innovaties binnen ons assortiment. Met ruim 2000 verschillende decoren en meer dan 25 onderscheidende merken hebben wij voor ieder interieurproject het juiste materiaal in huis. Bezoek onze website voor meer informatie en de gratis online monsterservice of bel voor een afspraak. Wij praten u graag bij over de diverse mogelijkheden. www.baars-bloemhoff.nl Huck Torimex BV Postbus 3065 2220CB Katwijk ZH T: 071-4097700 F: 071-4097701 sales@huck-torimex.com
bnı. intern is een kwartaaluitgave van de bni beroepsvereniging nederlandse interieurarchitecten inhoudsopgave Vers bloed Elke interieurarchitect heeft nieuwe inzichten, mooie beelden en frisse ideeën nodig om tot die ene creatie te komen. Een goed ontwerp begint met inspiratie. Een van de beste manieren om inspiratie op te doen is om je heen kijken. Niet alleen naar kunst, cultuur, techniek en maatschappij, maar ook heel gericht naar het vak zelf. Neem bijvoorbeeld eens een kijkje op een academie. De nieuwe generatie interieurarchitecten bruist van de energie. De afstudeerprojecten die voor de BNI-prijs genomineerd worden, zijn een goede graadmeter voor wat er op de academies gebeurt. De BNI-prijs wordt een keer per jaar uitgereikt aan een net afgestudeerde interieurarchitect. Het doel van de prijs is interieurarchitecten aan te moedigen kwalitatief sterke ontwerpen te maken. De eindexamencommissies van de academies hebben zelf de genomineerden voor de BNI-prijs 2014 voorgedragen. Een vakkundige jury heeft vervolgens alle ontwerpen beoordeeld en een winnaar geselecteerd. Op 25 september wordt de winnaar van de prijs bekend gemaakt. Het juryrapport is na de prijsuitreiking terug te lezen op www.bni.nl. Vorig jaar was Joey Rademakers een van de twee winnaars van de BNI-prijs. In een interview vertelt hij hoe het hem daarna is vergaan als freelancer en als ondernemer met een eigen bedrijf: De Nieuwe Context. Joey Rademakers maakt deel uit van de jury voor de BNI-prijs 2014. 5 voorwoord 6 interview Joey Rademakers onderzoekt woonvormen 9 op de bank: Guus Koevoets 10 bni-prijs 2014 Dertien projecten: van winkelcentrum tot dansschool 52 inbox nieuwe leden Verrassende ideeën. Scherpe analyses. Uniek onderzoek. De nominaties voor de BNI-prijs 2014 vormen een verzameling bijzondere afstudeerprojecten. In deze BNI-prijs special lichten de dertien genomineerden van zowel de bachelor- als de masteropleidingen met veel bezieling hun ontwerpen toe. Laat u inspireren! Bureau Bax redactie Intern Kleine details, groot effect! 21-25 oktober 2014, ORGATEC Keulen hal 7.1, stand A38/B41 www.palmberg.nl 5
interview interview tekst: Bureau Bax beeld: Eric Kampherbeek Tijd voor woningen die passen bij de bevolking Aan wat voor woningen is behoefte in de voormalige mijnstreek van Zuid-Limburg, een streek die alsmaar leger en grijzer wordt? Joey Rademakers dook voor zijn afstudeerproject grondig in de materie en kwam met een oplossing die hij graag in praktijk wil brengen. Zijn onderzoek werd vorig jaar beloond met de BNI prijs. Intern zocht de prijswinnaar op. Vanwaar die fascinatie voor wonen? Mijn ouders waren altijd aan het verbouwen. Ik heb alle fases van een verbouwing meegemaakt. Alle ruimtes in ons huis zijn wel eens gewisseld van bestemming. Zo heb ik geslapen waar later de woonkamer was en kwam ik daarna weer in de voormalige speelkamer terecht. Als je het zo bekijkt, is wonen een toestand. Soms denken mensen Nu is m n huis klaar, maar drie jaar later is hun leven heel anders en willen ze hun huis een andere indeling geven. Tien jaar later weer. Een woning is eigenlijk nooit af. Had je verwacht dat je project in de smaak zou vallen bij de jury? Het onderzoek dat ik gedaan heb is vrij ingewikkeld uit te leggen. Het gaat om complexe materie. Ik had daarom niet verwacht dat ik de BNI-prijs zou winnen. Maar blijkbaar is het toch gelukt om mijn verhaal helder over te brengen. Het is fijn om erkenning te krijgen van een vakjury. Ik hoop op mooie opdrachten over de grens Wat gaat er niet goed nu? Veel na oorlogse, suburbane woonwijken uit de jaren vijftig en zestig voldoen niet meer aan huidige woonstandaard. De oplossing die tot nu toe steeds wordt toegepast is: slopen en nieuwbouw. Er wordt dan een zelfde woonwijk neergezet alleen dan met modernere eensgezinswoningen. Maar deze woningen sluiten helemaal niet goed aan bij de huidige bevolkingssamenstelling. Er is veel meer variatie. Ouderen, alleenstaanden, eenoudergezinnen. De eensgezinswoningen worden neergezet in de hoop dat er meer gezinnen komen wonen, maar dat is onrealistisch, bijna utopisch. Er wordt opnieuw een overschot aan woningen gecreëerd. Wat is jouw oplossing? Bij iedere sociaal economische verandering in de maatschappij, verandert de bebouwing. Zo heb je in Zuid-Limburg agrarische bebouwing, maar ook mijndorpen en na oorlogse woonwijken. Al deze verschillende woonlagen zie je terug in de bestaande bebouwing. Ik denk dat het tijd is om er een nieuwe laag aan toe te voegen die past bij de bevolkingssamenstelling van dit moment. Kun je je onderzoek nog eens toelichten? Ik heb onderzoek gedaan naar de betekenis van wonen in architecturale en filosofische zin. Limburg-Zuid heb ik als onderzoeksgebied genomen. In deze streek speelt de vergrijzing een grote rol. Veel dorpen kampen met leegstand. Scholen en winkels sluiten en er is een overschot aan eensgezinswoningen. Oude manieren van wonen voldoen niet meer. Ik heb gezocht naar nieuwe manieren van wonen die in deze omgeving passen. bnı. ıntern. 6 7
interview op de bank tekst: Marloes Tervoort beeld: Brian Elings Photography Bij het vormgeven van die nieuwe laag heb ik gekeken welke elementen uit eerdere lagen nog vitaal en bruikbaar zijn. Ik kwam uit bij de carréhoeve uit de agrarische periode, maar dan aangepast aan de huidige tijd. In de hoeve is niets vooraf bepaald, de ruimtes zijn vrij indeelbaar zodat voor iedere situatie een passende woning ontstaat. De carréhoeve is uitbreidbaar en veranderbaar en daarmee een heel duurzaam ontwerp. De hoeve is ingebed in het landschap en vormt samen met andere hoeves lintbebouwing die enkele dorpen met elkaar verbindt. Elkaar ontmoeten is belangrijk Gelukkig hebben we de afgelopen jaren steeds een kleine groei gehad, maar dat heeft wel de nodige vindingrijkheid van ons gevraagd. We hebben onze doelgroepen uitgebreid en geanticipeerd op de economische ontwikke-lingen. Onderwijs en leisure zijn onze nieuwe speerpunten. We hopen te bereiken dat we daar een behoorlijke groei gaan krijgen in de komende drie jaar. Waarom vindt Vervoort het belangrijk om de BNI-prijs te sponsoren? Is jouw onderzoek ook in praktijk bruikbaar? Ik ben er sinds kort weer druk mee in de weer. Na m n afstuderen heeft het even stil gelegen omdat ik een aantal freelance klussen heb gedaan. Met behulp van IBA Parkstad hoop ik geld los te krijgen om ergens in de regio een na oorlogse woonwijk onder handen te kunnen nemen. Ik ben nu bezig met het schrijven van een projectvoorstel. Werk je nog als freelancer? Nee. Ik heb als freelancer veel praktijkervaring opgedaan. Werktekeningen maken, maquettes bouwen. Een erg leerzame periode. Maar in april ben ik samen met een oud studiegenoot een eigen bureau gestart, De Nieuwe Context. Ons bureau richt zich op onderzoek en ontwerp. Ik doe vooral de onderzoekskant. Hebben jullie het druk? Momenteel werken we aan twee vervallen boerderijen die als woningen gerenoveerd worden. Hiervoor doen we eerst onderzoek naar de context van de boerderijen. Vervolgens stellen we een bewonersprofiel op en ontwikkelen met deze gegevens een ontwerp. De onderzoekskant is hierbij voornamelijk voor praktische doeleinden en niet zo zeer een onderzoek op zichzelf. We begrijpen door het onderzoek de context beter en kunnen daardoor accurate ingrepen doen. Wat is je ambitie? Guus Koevoets is directeur van Vervoort Meubelen in Goirle, sponsor en host van de BNI-prijs 2014. Hij vindt het belangrijk om een goede vertrouwensband op te bouwen met talentvolle interieurarchitecten. In onze branche zetten architecten de trends. Ze zijn belangrijk voor ons. In de markt is de rol van interieurarchitecten steeds belangrijker geworden. Architecten hebben een progressieve rol, zij lopen altijd voor op ons. Het is daarom belangrijk om een goede vertrouwensband met ze te hebben. Om elkaar steeds te ontmoeten. Om die reden zijn we ook sponsor van de BNI-prijs en van een reeks BNI-lezingen in Pakhuis De Zwijger in Amsterdam. We vinden het leuk dat er iets gedaan wordt voor net afgestudeerde interieurarchitecten. De BNI-prijs is een enorme stimulans. Ik hoop dat er naast de jonge garde, ook oudere, meer ervaren interieurarchitecten op de prijsuitreiking afkomen. Het is natuurlijk het mooiste als jong en oud elkaar ontmoeten. De BNI-prijs is een enorme stimulans voor net afgestudeerde interieurarchitecten Op welke manier werkt Vervoort samen met ontwerptalenten? Ik hoop dat ons bureau mooie opdrachten binnen weet te halen. Het liefst ook buiten de regio. In Duitsland en België bijvoorbeeld. Je zit dit jaar in de jury van de BNI prijs, waar let jij op? Ik verwacht projecten te zien waarmee een actueel vraagstuk wordt aangekaart. Ongeacht of het een onderzoeks- of ontwerpproject is, zou ik het goed vinden als de thematieken worden doorgrond en de genomineerden hierdoor tot nieuwe inzichten zijn gekomen. Voor meer info: www.denieuwecontext.nl Twee winnaars Elk jaar biedt de bni pas afgestudeerde interieurarchitecten de kans zich op landelijk niveau te presenteren en mee te dingen naar de bni-prijs. Het doel van de prijs is interieurarchitecten te stimuleren kwalitatief sterke ontwerpen te maken. De bni-prijs is dé aanmoedigingsprijs voor jonge, talentvolle interieurarchitecten. De prijs wordt uitgereikt aan een student van een masteropleiding en aan een student van een bacheloropleiding. Joey Rademakers was in 2013 een van de twee winnaars. Lieven Poutsma was de andere prijswinnaar. Voor zijn bachelor opleiding aan de Koninklijke Academie in Den Haag transformeerde hij een oud ketelhuis tot culturele plek. Hij noemde zijn afstudeerproject een versmelting van interieurarchitectuur, architectuur en landschapsarchitectuur. Meer informatie over Lieven Poutsma is te vinden op zijn website: lievenpoutsma.nl. Wat kun je vertellen over je loopbaan bij Vervoort Meubelen? Ik ben sinds tien jaar eigenaar. Vervoort is begonnen als familiebedrijf. Ik ben geen familie, maar wel de derde generatie in het zestigjarig bestaan van het bedrijf. Ik werk al 26 jaar bij Vervoort. Ik begon in een financiële functie, daarna werd ik bedrijfsleider en zo ben ik via verkoop en adjunct-directeur naar eigenaar gegroeid. Ook het bedrijf heeft een groei doorgemaakt. Toen ik begon, waren we met 6, nu hebben we 53 teamgenoten. Op welke markt richt Vervoort zich? De ouderenzorg is een grote groeimarkt geweest, die nu stabiel is. Daarnaast doen we veel hospitality; hotels en restaurants. De laatste tijd hebben we meer in onderwijs gedaan en ook wat cruiseschepen. Omdat we vaak de vraag kregen of we iets voor architecten konden betekenen, hebben we sinds een half jaar een online platform, waarop architecten hun projecten kunnen uploaden. We hebben het platform zo gemaakt, dat opdrachtgevers gelijk met de architect aan tafel kunnen gaan zitten. Wij zijn enkel een podium. We vinden het natuurlijk leuk, als een architect Vervoort inzet bij zijn project. Maar dat is geen voorwaarde. Het platform begint te groeien. Het liefst hebben we straks een database van zo n vijftig architecten. We nodigen de BNI-genomineerden van harte uit om zich aan te melden. De bank op de foto is van TOOtheZOO, een Nederlands label dat zich richt op het ontwikkelen van designmeubilair voor kantoren, hotels, en openbare ruimten. www.toothezoo.nl bnı. ıntern. 8 9
bachelor Academie Minerva bachelor Academie Minerva tekst en beeld: Meinte Heeringa Nieuw leven op historische plek De holle kies van Leeuwarden is een plek in het centrum van Leeuwarden, waar op 19 oktober 2013 een brand heeft gewoed. De brand heeft letterlijk een gat in de straat geslagen en een enorme impact gehad op de omgeving. Omdat ik bijna dagelijks fiets langs deze locatie, nu een kale vlakte, kwam ik op het idee om er een nieuwe bestemming voor te bedenken. Sociale functie Door de brand is een gevoel van saamhorigheid ontstaan en dat wilde ik graag behouden. Ik heb historisch onderzoek gedaan naar de locatie en ontdekte dat elders in de straat, een plein lag met het hotel De Nieuwe Doelen. Begin deze eeuw is het door nieuwbouw verloren gegaan. Bewoners gaven aan dat het hotel met het plein een sociale plek vormde. Het bracht een 24-uurdynamiek met zich mee die ze nog steeds missen. Het gemis van een buitenplek, een verlenging van het huis, is weggenomen. Het leek mij mooi om die historische plek met bijbehorende emoties terug te brengen op de nu lege plek in de straat. Ik heb gekeken naar de sociale functie en welke vorm het ontwerp zou gaan versterken. Ontmoeten In Berlijn kreeg ik het idee voor een theecafé, een plek waar je kunt kiezen uit vele soorten verse thee. Een zitelement, waar kruiden in groeien, verbindt het plein met het theecafé. De afwerking van het object leidt je naar binnen en laat je naar de eerste etage gaan, waar aan het einde van de vorm een plukkast met kruiden is. Op deze etage bevinden zich zitplekken en vier zelfstandige units, waar mensen kunnen overnachten. Doordat de verblijfsunits minimale inhoud bevatten, gaan de mensen eerder naar buiten om te ontmoeten. Het is nu een plek waar je samenkomt en samen je eigen geplukte thee drinkt. En een plek die herinnert aan het verleden. Ik heb de emotionele waarde niet willen overschrijden, maar juist willen aanvullen. Speelse interactie Na de brand en de sloop die daarop volgde, was er een verschil in straatniveau tussen de kelders en de achterliggende straat. Dit was voor het ontwerp een mooie aanleiding tot het maken van een trapsgewijs plein. Daarbij is het gebouw in dezelfde schuine hoek ontworpen, wat ervoor zorgt dat de doorloop optimaal is gebleven. Volledige bebouwing zou het open karakter belemmeren. Doordat het gebouw is afgewerkt met houten lamellen, die op de platte en kopse kanten bevestigd zijn, is er een lichte, speelse interactie met buiten. Zo is het plein vanaf de eerste etage goed zichtbaar. Op de begane grond is het theecafé, grenzend aan het plein. De interactie tussen binnen en buiten is erg belangrijk en hier is in het gehele interieur rekening mee gehouden. Bewoners van omliggende huizen gaven in mijn onderzoek aan dat ze een verlenging van hun huiskamer misten. Het hotel was die verlenging, waar visite kon blijven slapen. Het plein was een buitenplek waar iedereen naartoe kon. Dat gevoel heb ik teruggebracht in het hotel. Met minimale voorzieningen, en zoveel mogelijk natuurlijke materialen, zoals hout en beton, zodat het interieur geen leidende rol heeft, maar de mensen erin opvallen. Als ontwerper voelt Meinte Heeringa zich verplicht om te kijken naar het gebruik van een ruimte. Voor zijn afstudeerproject aan de Academie Minerva in Groningen ontwierp hij voor een lege plek in het historisch centrum van Leeuwarden een plein met theecafé en hotel, dat de geschiedenis en behoefte van de huidige bewoners samenbrengt. Meinte Heeringa Tijdens mijn studie Interieurarchitectuur ben ik gevormd tot wie ik nu ben. De studiejaren hebben mij laten zien hoeveel je uit het leven kan halen. Ik hoopte op de kunstacademie vrijer te kunnen werken en dat is ook gebeurd. Ik ben ruimdenkender geworden en heb alle materialen en werkplaatsen kunnen gebruiken, waardoor mijn kennis daarin is gegroeid. Ik ben trots op mijn nominatie voor de BNI-prijs. Dat ik ben aangedragen door docenten en van hen veel waardering heb gekregen over het werkproces, vind ik heel mooi. Over een jaar hoop ik een masteropleiding te kunnen doen, om daarna werkervaring op te doen. bnı. ıntern. 10 11
bachelor HKU tekst en beeld: Jeroen den Hertog bachelor HKU Atrium Betontegel Het TD-gebouw in Eindhoven is de plek waarvoor ik mijn ontwerp gemaakt heb. Een gebouw van typisch jaren 70 betontegel-architectuur in een prachtig park, maar nu met een groot hek er omheen. Ik zocht heel specifiek naar een gebouw dat hergebruikt kan worden. Ik wilde ook graag een pand, waarin ik met mijn ontwerp een groot contrast kon aanbrengen in de vroegere en nieuwe bestemming ervan. Van een gesloten plek, moet het nu een open en toegankelijk gebouw worden. Het voormalige kantoorpand is opgebouwd als een molen met drie vleugels, die met elkaar verbonden zijn door een centrale verkeersruimte. Om het gebouw te laten functioneren als wooncomplex voor mijn beoogde doelgroep, heb ik een aantal ruimtelijke ingrepen van verschillende schaalniveaus uitgewerkt. Woongroep met publieke functie Keuken Ik wil zoveel mogelijk creëren met minimale ingrepen Jeroen den Hertog introduceert een woonvorm voor senioren zonder bestaand sociaal vangnet. Hij heeft met dit project zijn studie Interieurarchitectuur aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht afgerond. Den Hertog: Niet alleen de esthetische kant van het ontwerp vind ik belangrijk, ik verplaats me graag in de gebruiker van een ruimte. Jeroen den Hertog Dialoog De twee grote vleugels heb ik bestemd als woonvleugels met verschillende woontypologieën. Beide met een verschillende verhouding tussen privaat en collectief. Bij de eerste woonvleugel ligt de nadruk op het privéappartement. Op het centraalpunt waar de keukens bij elkaar komen, ontstaat door het openwerken van de achterwand een spanning tussen privé en collectief. Wat is van mij en wat van ons samen? Die dialoog wil ik uitlokken tussen bewoners. Ik zie voor me dat iemand er zijn krantje leest en dat er een gesprek komt. Als bewoners een relatie opbouwen met elkaar, wordt gemeenschappelijk gebruik uitgelokt. Maar er zijn ook genoeg hoekjes waar je je kan terugtrekken. De tweede vorm is meer traditioneel. Een collectieve ruimte met gedeelde voorzieningen, die toegang geeft tot de individuele studio s of maisonnettes. Zwemvijver Om eenzame senioren niet te isoleren, heb ik het centrale verkeerspunt en verschillende verdiepingen van de derde vleugel openbaar gemaakt. Hier wordt ook een functie voor de buurt vervuld. Het centrale verkeerspunt is getransformeerd van puur verkeersruimte naar een publieke, huiselijke verblijfsruimte. De laatste vleugel is variabel en bevat naast appartementen ook collectieve studio s. In deze studio s bevinden zich flexibele werkplekken voor buurtbewoners en bewonersverenigingen. De verdiepingen zijn met elkaar verbonden door een groen atrium, wat verticale interactie uitlokt en de nieuwe bedrijvigheid voelbaar maakt. Als laatste schaalniveau is de relatie met de omgeving hersteld door het complex te verbinden met het bestaande park. Door het terugbrengen van de publieke zwemvijver en het openwerken van het uitzicht op het park, ontstaat er een eenheid met het bestaande. Senioren vormen binnenkort een groot deel van onze bevolking. De bestaande ouderenzorg wordt vervangen door een systeem waarin kinderen hun ouders op leeftijd in huis nemen. Maar wat als je geen familie en vrienden hebt om op terug te vallen? Regelmatig verschijnen er berichten over mensen die in hun laatste levensfase erg alleen zijn. Met mijn afstudeerplan wil ik een woonstructuur bieden aan die mensen. Ik heb woningen ontworpen met enige vorm van collectiviteit, waardoor er nieuwe vriendschappen ontstaan, maar die ook voldoende privacy bieden. Het ontwerp moet bijdragen aan een zorgen-voor-elkaar-structuur, met uitstel van professionele zorg tot gevolg. Het meest interessant aan ruimtelijk ontwerpen vind ik het vormgeven van grensgebieden. Spanning creëren op verschillende vormen van grenzen is kenmerkend voor projecten uit mijn portfolio. Naast esthetisch bezig zijn, vind ik het vraagstuk hoe gebruikers de vormgegeven ruimte gaan beleven en gebruiken erg interessant. Ik verplaats me continu in de gebruiker en denk na over hoe een plek kan functioneren. Ik wil zoveel mogelijk creëren met minimale ingrepen, dat is kenmerkend voor wat ik doe. Om nog meer de spanning te kunnen opzoeken tussen de binnen- en buitengrens vervolg ik mijn studietraject aan de Academie van Bouwkunst Tilburg. De nominatie voor de BNI-prijs 2014 zie ik als een gouden rand rond mijn diploma en als een bevestiging dat ik op de goede weg ben. Er is nog ontzettend veel te leren. Zwemvijver bnı. ıntern. 12 13
bachelor AKV St Joost bachelor AKV St Joost tekst en beeld: Marina Arsinova Als mensen binnenkomen, hoop ik dat ze een wow-effect ervaren Marina Arsinova Ik ontwerp altijd met inspiratie van de natuur. In deze opdracht werkte ik veel met contrasten. Dit is te zien in het oude gebouw tegenover het nieuwe, moderne ontwerp, de constructie, de materiaalkeuzes, de organische lijnen en de geometrische vertaling ervan. De komende tijd wil ik praktijkervaring opdoen. Mijn ambitie is om unieke concepten te bedenken. Ervoor te zorgen dat interieurarchitectuur de juiste uitstraling heeft en de juiste sfeer uitademt. Ik ben erg dankbaar dat ik genomineerd ben voor de BNI-prijs 2014. Dat betekent voor mij nieuwe kansen en interessante ervaringen. Watertoren wordt boom met paddenstoel Naast haar werk als ontwerper van displays en verpakkingen, studeerde Marina Arsinova de afgelopen vier jaar Ruimtelijk Ontwerp aan de AKV St Joost in Breda. Voor haar afstudeerproject bedacht ze een totaalplan voor de watertoren in de wijk Belcrum in Breda, waarbij contrast het grote thema is. De watertoren kent een geometrische vorm met binnen lastige ruimtes. Van een afstand lijkt de toren op een boom. Om het gebouw een uniek karakter te geven, heb ik het ontwerp de organische vormen gegeven van paddenstoelen, die zijn geworteld aan een boom. Deze vorm staat in conflict met de geometrie van het gebouw. De paddenstoel heeft een aantal wortels die direct de boom in gaan. Het grijpende karakter van de paddenstoel als parasiet wil ik in het hele gebouw laten terugkomen. Door glas in lood met hout in de muren en vloeren te combineren, ontstaat een spectaculaire ervaring van de ruimte. Alle elementen van de constructie van de paddenstoel zijn van staal gemaakt. Er komt glas in het aluminium kozijn. Het hout moet het effect geven alsof echte paddenstoelen sporen achterlaten. Wow-effect Ik heb de vorm van een paddenstoel vertaald in driehoeken. Deze vorm maakt het mogelijk de constructie stevig te houden en tegelijk het verloop van de organische lijnen te behouden. Het komt ook terug in de vloeren en wanden. Het eerste dat me opviel toen ik in de toren kwam, was het gebrek aan licht. Om het gebouw van binnen meer licht te geven, vervang ik het plafond en de vloer door glas en komen er spiegels aan de wanden, waarin het licht weerkaatst. Als mensen nu binnenkomen, hoop ik dat ze een wow-effect ervaren. Vanwege het licht, de mooie materialen en het fantastische uitzicht. Mensen moeten het een prettige plek vinden en er graag komen. Ontmoetingscentrum Ik richt me bij dit ontwerp op het totale interieur. Ik gebruik de veranderende functie van het gebouw; van watertoren naar cultureel centrum. Een plek waar verschillende activiteiten bij elkaar komen, zoals een wijnproeverij, een klein theater, een restaurant, workshops en presentaties. Het lijkt me geweldig als het een ontmoetingscentrum wordt. Op het dak komt een projector, waarmee het actuele programma te lezen is van afstand. Mijn ontwerp sluit mooi aan bij het plan van de gemeente om een jachthaven in het aangrenzende water aan te leggen. Hierdoor ontstaat er nieuwe bedrijvigheid in het gebied. Voordat ik met dit ontwerp begon, had ik de watertoren wel eens gezien, maar van de buitenkant is het een vrij onopvallend gebouw, ondanks de grootte ervan. Het zou een mooie bijkomstigheid zijn als dit ontwerp Breda meer op de kaart zet. bnı. ıntern. 14 15
bachelor ArtEZ bachelor ArtEZ tekst en beeld: Daphne van der Ploeg Smaakvolle zorgwoning op maat Voor haar afstudeerproject aan de ArtEZ hogeschool voor de kunsten in Zwolle ontwierp Daphne van der Ploeg een modelwoning voor ouderen en mindervaliden. Ze koppelt vergrijzing aan leegstand en vult zo een gat, waar zorgverleners niet op inspelen. Belangrijk aan de modelwoning is de persoonlijke invulling die bewoners eraan kunnen geven. Daphne van der Ploeg Mijn afstudeerwerk en ontwerpfascinatie komen voort uit een persoonlijke ervaring. Toen in september 2013 mijn moeder van de ene op de andere dag niet meer kon lopen, veranderde alles. Ze heeft een half jaar in een verzorgingstehuis gezeten en daar realiseerde ik me bij elk bezoek dat ik het geen fijne en simulerende omgeving vond. Toen mijn moeder na een half jaar naar huis mocht, was mijn ouderlijk huis geheel aangepast. Het was ontzettend functioneel geworden, en ontzettend lelijk. Het stimuleerde mij om een ontwerp met liefde voor detail en ruimtebeleving voor zorgbehoevenden te maken. Door de ervaring met mijn moeder, heb ik ontzettend veel kennis en informatie gekregen over een onderwerp dat nu zo actueel is. De nominatie voor de BNI-prijs wil ik als podium gebruiken om mij in het werkveld te laten gelden. Ik hoop mensen te vinden met wie ik deze interesse deel. Ik wil mijn ontwerpkwaliteiten op dit gebied verder ontwikkelen en me meer verdiepen in ziektebeelden en de problemen waarmee de zorgsector nu te maken heeft. Het zou mooi zijn als ik als ontwerper oplossingen kan bieden voor de ruimtelijke kant van het verhaal. Voor ouderen en mindervaliden is er een tekort aan geschikte woonruimtes. Tegelijk staan er panden leeg. En dan is er ook nog de overheid die steeds meer de verantwoordelijkheid om voor naasten te zorgen bij mensen zelf legt. Ik geloof dat er een belangrijke rol is weggelegd voor interieurarchitecten in deze optelsom. Wanneer het gaat over prettig wonen, gaat het er om dat de bewoner zich thuis voelt. Het huidige aanbod van hulpvoorzieningen speelt hier onvoldoende op in. Een huis wordt steeds minder huis en steeds meer ziekenhuis. Wat is de meerwaarde van langer thuis wonen als je huis steeds minder je huis is? Als interieurarchitect kan ik het gebruikersgemak van mindervaliden vergroten. Met ruimte, vormen en kleuren kun je in mijn modelwoning kijken wat iemand nodig heeft, waar zijn persoonlijke voorkeuren liggen en zo de specifieke hulpbehoeften vormgeven. De modelwoning is een plek waar je kunt kijken en uitproberen Ruimtelijke kwaliteit De modelwoning is gebaseerd op een oud pand aan de Zwolse Sassenstraat. Een historisch pand met een beschermde status. Alleen al de locatie midden in de stad is een contrast met de huidige plekken waar zorgbehoevenden wonen: weggestopt aan de rand van de stad, niet zichtbaar. Hier zijn het ziekenhuis en de welzijnswinkel dichtbij en ook het drukke leven. Een plek waar je meedoet met de rest van de maatschappij. Het pand is ontworpen als loft, waarin, de ruimtelijke kwaliteit van groot belang is. Alles wat een bewoner nodig heeft met betrekking tot langer thuis wonen, is aanwezig. Zo kun je er verschillende opties voor trapliften testen en de mogelijkheden voor een aangepaste badkamer bekijken. De modelwoning is een plek waar je kunt kijken en uitproberen. Tijdelijk verblijf In het pand zijn Mantelzorg en Buurtzorg aanwezig. Zij kunnen helpen met het beantwoorden van persoonlijke vragen. Elke situatie is anders, iedereen heeft net weer andere behoeftes. Ook is er een ontwerpbureau dat bijvoorbeeld van een standaard traplift een product op maat kan maken. De modelwoning is bedoeld voor tijdelijk verblijf. Op deze manier kunnen mensen ondervinden waar ze behoefte aan hebben, wat werkt en wat niet. Ze zien wat er mogelijk is en ervaren hoe het is om te leven met zorg in huis. Iedere ruimte heeft zijn eigen kleur, die gekoppeld is aan een functie. Zo hebben privéruimtes warme kleuren en de algemene ruimtes koelere kleuren. Door middel van gordijnen, schuiframen en tussenwanden zorg ik ervoor dat de ruimtes open en toegankelijk zijn, maar ook eenvoudig gesloten kunnen worden. Zo creëer ik een scheiding tussen bedrijfs- en privéruimtes en krijgt het pand een 24/7-functie. Het wordt maximaal benut. bnı. ıntern. 16 17
Bij een inrichting staan de bewoners bij ons centraal. Dat is ook precies het uitgangspunt bij WZH. In het geval van Transvaal waar autochtone, Surinaams-Hindoestaanse en Turkse ouderen verblijven, vraagt dat om een multiculturele invulling. En dat geeft een bijzonder mooi resultaat. Op 9 oktober presenteert interieurarchitect Andre van der Gun bij ons zijn boek: Het geluk van binnen. Met gewone en wonderlijke verhalen van en over mensen die ouder worden, hun dagelijksheden, belevenissen, cultuur en woongenot. Mogen wij u ook verwelkomen op deze feestelijke middag? Meldt u aan op www.vervoort.nl. De nieuwe ABET Wood collectie verenigt de expressiviteit van echt hout met de technologische voordelen van industriële productiemethoden. De visuele rijkdom en tactiele sensatie worden versterkt door de oneindige variëteit van kleur en houtnerf. www.abet.nl Showroom, kantoor en logistiek centrum Edisonstraat 3 Goirle Nederland T +31 13 534 00 34 info@vervoort.nl www.vervoort.nl # 3 september 2014 19
bnı. ıntern. 20 www.under-cover-doorframes.com
Nieuwe ruimte voor creatief design PERFECTE LADE-INDELINGEN Swiss engineered window treatment solutions GEMONTEERDE LADE Silent Gliss maakt leef- en werkomstandigheden beter Geef uw creativiteit alle ruimte met de strakke, gemonteerde lades van TA'OR en Blum. De houten TA OR BOX en metalen LEGRABOX sluiten naadloos aan bij uw ontwerp. Ga voor grote vlakken of een aparte vormgeving. Slanke zijkanten vergroten de nuttige inhoud. Premium ladegeleiders van Blum verzekeren een perfect voegbeeld, makkelijke montage en vlotte bediening. Elke lade kan volledig worden ingevuld met de stijlvolle TA'OR CUBICS in hout, leder, melamine en vilt, of de lade-indeling ORGALUX. Geef uw klant design met inhoud. Laat zien hoe mooi de kunst van het organiseren is. Correcte lichtintensiteit is een factor voor comfort, geluk, gezondheid en het beschermd uw objecten tegen schadelijke UV straling. Op werkplekken is het een belangrijke factor voor productiviteit. Best mogelijke zicht naar buiten geeft gevoel van vrijheid en creativiteit. Het doel is om een perfecte situatie te creëren met een maximaal uitzicht zonder dat je last hebt van schittering (te veel zonlicht). Silent Gliss maakt leef- en werkomstandigheden beter. Dit doen wij door Warmte, Licht, Akoestiek en Comfort te controleren en te beheersen. www.silentgliss.nl www.vanhoecke.be TA'OR BOX en LEGRABOX worden verdeeld door Van Hoecke, Europark-Noord 9, 9100 Sint-Niklaas (B), +32 (0)3 760 19 00 (B) en +31 (0)418 569 062 (NL), e-mail info@vanhoecke.be 23
Ontwerper Daniel Figueroa Model X-Code STRING LIGHT BY MICHAEL ANASTASSIADES 2014 FLOS.COM
bachelor KABK bachelor KABK tekst en beeld: Andrea Roelofse Minimalistische leegte in ongerepte natuur Simpele vormgeving, te midden van schreeuwend design, trekt vaak de aandacht Bij een ruïne in Ierland vond Andrea Roelofse de ideale locatie voor haar afstudeerproject. Ze studeerde Interieur Architectuur en Meubelontwerp aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag. Roelofse creëerde een park, ver van drukte en dagelijkse sleur. Een plaats waar natuur en architectuur hand in hand gaan. De witte vormen staan in direct contrast met de weelde van het ongerepte landschap. Ik heb met deze ruimtes een zekere afstand willen creëren tussen de toeschouwer en het landschap. Zo kan iemand het landschap op een nieuwe manier beleven. Exposeren Een kerk is voor velen een plek van bezinning. Mijn park is dat ook. Ik hoop dat ik een plek heb gecreëerd die inspirerend is voor kunstenaars en publiek. Een plek waar kunst en natuur elkaar versterken. Vaak hangen kunstwerken samen in één ruimte. In mijn park zijn de gebouwen bedoeld voor het exposeren van één element of één kunstwerk zodat de rust en focus bewaard blijft. De Old Church of Dunlewey, een kleine, witte, marmeren ruïne in een prachtig ongerept stukje Iers landschap, was bij uitstek de locatie voor mijn plan. De opdracht was een culturele herbestemming te geven aan een leegstaande kerk in Europa. Na een lange reis door het Ierse heuvellandschap belandde ik hier. Ik werd overvallen door de rust en de natuurlijke schoonheid. Staand in de ruïne werd deze beleving nog eens versterkt door de leegte en openheid van de voormalige kerk. De openingen van dak, ramen en toegangspoort gaven de natuur een visuele omlijsting en accentueerden delen van het landschap. Dit indrukwekkende beeld heb ik willen koesteren. Elke ingreep zou afbreuk doen aan de pure schoonheid van de ruïne. Daarom heb ik de kracht van de lege ruimte als uitgangspunt genomen voor mijn ontwerp. Contrast Artists in residence kunnen een tijd in het park verblijven om in alle rust te creëren. Wc, badkamer, keuken en andere verblijven zijn achter de wanden verwerkt zodat ruimtes veranderd kunnen worden in expositieruimtes. Qua materialen heb ik vooral gebruik gemaakt van wit beton en glas, omdat ze de leegte benadrukken. Elke lege ruimte creëert en versterkt de ervaring van één v an de elementen aarde, water of lucht. Bij één van de gebouwen bijvoorbeeld snijdt de rivier letterlijk door de ruimte heen, waardoor je als bezoeker over de rivier heen stapt. Je hoort de rivier en je ziet hem, maar ervaart dit veel bewuster. Andrea Roelofse Mijn studie is letterlijk een zeer bewogen reis geweest. In 2012 ben ik een half jaar op uitwisseling geweest naar de Estonian Academy of Arts in Tallinn. In 2013 heb ik stage gelopen bij Klein Dytham Architecture in Tokio. Japan heeft me de kunst van het weglaten en de kracht van de eenvoud geleerd. Dat simpele vormgeving, te midden van veel om aandacht schreeuwend design, juist vaak de aandacht trekt. Estland heeft me laten zien dat schoonheid en identiteit niet in afstandelijke perfectie zit, waar wij in Nederland vaak naar streven, maar dat echt karakter pas ontstaat wanneer men de regie soms loslaat. Al deze aspecten zijn tijdens mijn afstuderen in verschillende projecten naar voren gekomen. De nominatie voor de BNI-prijs is een zeer eervolle beloning. Als ontwerper wil ik nu meer verdieping zoeken in de aanzet tot het ontwerp. Deze fase is bepalend voor het effect dat grootse plannen hebben op de samenleving. De ontwerper wordt vaak pas in de laatste fase betrokken, terwijl het proces vóór het ontwerpen, net zoveel creativiteit vergt. Daarom begin ik eind september aan de Master Innovation Management aan de Central Saint Martins, University of the Arts, London. bnı. ıntern. 26 27
bachelor ABK bachelor ABK tekst en beeld: Nicky Aarts Hoewel mijn kennis van ballet summier was, vond ik het een uitdaging mij hier verder in te verdiepen. Door het programma terdege te onderzoeken en diverse dansinstituten te bezoeken en te praten met de gebruikers, werd mijn incomplete beeld omlijnd. Industrieel karakter De beleving die dansers en bezoekers ondergaan in het ontwerp is een belangrijk thema. Ze hebben elk hun eigen logische route. Een opeenvolging van ruimtelijkheden leidt hen door het gebouw. Dit begint bij het betreden van de entree, die uitnodigt om het gebouw te ontdekken. Daarnaast is de interactie tussen bezoeker en danser en tussen dansers onderling van groot belang. Dit is vertaald in het afgewogen ontwerpen van zichtrelaties en in het betrekken van ruimtes tot elkaar zowel in plattegrond als in doorsnede. Het bestaande pand wordt uitgebreid met een nieuw volume, waarbij de maximale afmetingen van de locatie benut zijn zonder dat het nieuwe ensemble te dominant wordt. Dit nieuwe volume is gematerialiseerd in cortenstaal. Hiermee wordt het voormalige industriële karakter onderstreept. Dit vormt een logische eenheid met het bestaande gebouw. Nicky Aarts Dankzij het doorlopen van talrijke projecten aan de academie heb ik geleerd hoe ik consequent een ontwerpopgave aanpak en een project doorloop en uitwerk. Hierbij heb ik gaandeweg mijn eigen unieke kijk op het ontwerpen ontwikkeld. Ik wil nog verder leren en zou mijn studie graag voortzetten aan de masteropleiding in Maastricht. Daarnaast wil ik zoveel mogelijk praktijkervaring opdoen om ook van de bouwpraktijk te proeven. Ooit hoop ik mijn grote droom te realiseren: mooie en passende realisaties onder mijn eigen naam neerzetten. De nominatie voor de BNI-prijs en de goede beoordeling van mijn afstudeerplan zijn voor mij een bevestiging dat ik op de goede weg zit. Nieuw leven in oude straat De beleving van dansers en bezoekers is een belangrijk thema Vroeger was er veel bedrijvigheid in de Lage Barakken, een straat in het historisch centrum van Maastricht. Sinds de jaren zeventig is het er steeds rustiger. Voor Nicky Aarts een plek met potentie. Hij wil weer energie in de straat brengen en ontwierp in een voormalig magazijn een dansschool en een theater: Lage Barakken Studio s. Het voormalige magazijn is vanwege zijn architectuur en verhoudingen een karakteristiek gebouw in de straat. Door een dansschool te introduceren, een plek waar activiteit is, komt de levendigheid van weleer weer terug. Een plek voor de dansers, maar ook voor bezoekers, waarbij de interactie belangrijk is. Lage Barakken Studio's kan zo een katalysator worden voor toekomstige ontwikkelingen. Culturele impuls Een dansschool en een theater kunnen voor de Lage Barakken de benodigde culturele en productieve impuls teweeg brengen. Het culturele aanbod in Maastricht is hoogwaardig en vervult een bovenregionale functie. Dans blijft hierbij achter, ondanks de jaarlijkse Nederlandse dansdagen. Optimale condities Het interieur wordt door een beperkt aantal materialen gekenmerkt. Op de begane grond en in het verdiepte theater is met vrij donkere en industriële materialen gewerkt. Licht en donker, open en gesloten, hoge en lage ruimtes wisselen elkaar af. De verdieping heeft daarentegen een veel opener en lichter karakter. Hier domineren licht gebeitst hout en wit gestuukte wanden. Elke ruimte heeft wel contact met een van de dakterrassen, die voor veel licht en openheid zorgen: optimale condities om geconcentreerd bezig te zijn. Energie Door de opgave te benaderen vanuit onderzoek en analyse, heb ik me gedegen kunnen inleven in de materie. Onderzoek bood ook de mogelijkheid om voor- en nadelen af te wegen en de opgave van verschillende kanten en schaalniveaus te belichten. Dit brengt het ontwerp naar een hoger plan. Ik hoop dat ik met mijn ontwerp kan verrassen en de potentie van de plek blootleg. Ik geloof dat, met respect voor het verleden en zonder de unieke sfeer te verstoren, mijn ontwerp energie kan terugbrengen in deze straat. bnı. ıntern. 28 29
bachelor Gerrit Rietveld Academie bachelor Gerrit Rietveld Academie tekst en beeld: Aisha Fouad Intuïtieve ruimtebeleving meetbaar maken Aisha Fouad combineert in haar ontwerpen wetenschap met creativiteit. Ze is gefascineerd door ons brein, onze interne ruimte en hoe de externe ruimte deze kan beïnvloeden. Voor haar afstudeerproject Brain Storm voor de opleiding Inter-architecture aan de Gerrit Rietveld Academie deed ze er wetenschappelijk onderzoek naar. Op de academie heb ik geleerd om eerst grondig te onderzoeken en samenwerkingen aan te gaan alvorens te ontwerpen. Ik vind het belangrijk om wensen, verwachtingen en behoeften te onderzoeken en deze te introduceren in ons dagelijks leven. Ook heb ik er ontdekt dat een ruimtelijk ontwerp alles zou kunnen zijn. Een geluid. Een beweging. Of een ontmoeting. Interne ruimte, zoals gedachten, dagdromen en de vraag hoe ons brein werkt, zijn vaak terugkerende thema s in mijn werk. Ik ben geïnteresseerd in hoe omgeving onze interne ruimte beïnvloedt. Kunnen objecten of fysieke ruimten van invloed zijn op de wijze waarop we beslissingen nemen? Zo ja, hoe zou ik dit dan kunnen gebruiken in mijn ontwerpen? Context Het viel mij op dat er in de hedendaagse kunst vaak ready made objecten worden gebruikt. Een alledaags object wordt uit de gebruikelijke context gehaald en in een nieuwe context aangeboden als kunstwerk. Een functioneel object vraagt om een specifiek gebruik, het heeft een bepaalde actiemogelijkheid. Zo nodigt een stoel uit om op te zitten, maar het kan ook uitnodigen om te worden gebruikt als opstapje. Ik denk dat de actiemogelijkheid van een object sterk afhangt van de context waarin dit object zich bevindt. Is ons gedrag ten opzichte van een keukenobject in de keuken bijvoorbeeld anders dan een keukenobject in een kunsttentoonstelling? Kunnen we dit meten? Waar zit het intuïtieve besluitvormingsproces in het brein? Hoe verandert ons gedrag ten opzichte van de actiemogelijkheid van een object naarmate de context verandert? Op welk niveau heeft dit invloed op de wijze waarop we onbewust beslissingen nemen? Ervaring van de ruimte Bovenstaande gedachten en vragen heb ik ingezet tijdens mijn onderzoeksproject Brain Storm. Voordat ik naar de Rietveld Academie ging, heb ik een wetenschappelijke studie afgerond en lesgegeven op de universiteit. Wetenschappelijk onderzoek is daarom echt belangrijk voor mij. Toen ik besefte dat er niet of nauwelijks een brug bestaat tussen wetenschappelijk onderzoek en architectuur, voelde ik de behoefte om hiermee aan de slag te gaan. Dat een wetenschappelijk onderzoek in de wereld van de architectuur toegevoegde waarde heeft, heb ik geleerd door een project dat we op de Rietveld Academie deden, waar we mochten Aisha Fouad Op de Rietveld Academie zijn we niet zozeer bezig met interieurarchitectuur, maar met het ontwerpen van ruimtes die ertoe doen, Spaces that matters. Je komt er niet als je een slimme of mooie stoel of tafel maakt. Wat je ook doet, het moet echt iets toevoegen aan ons leven, of aan onze gemoedstoestand. Ik heb mij in mijn projecten altijd gericht op sfeer. Hoe kan ik met ruimte onze gemoedstoestand beïnvloeden? Wat mijn project bijzonder maakt, is dat ik de waarde van oprechte samenwerking en wetenschappelijk onderzoek benadruk. Het wordt tijd dat we architectonische vormgeving gaan inzetten om onze gezondheid en gemoedstoestand te verbeteren. Als we weten hoe ruimte ons gedrag kan beïnvloeden, zouden we het leven voor mensen met bijvoorbeeld een compulsieve stoornis veel gemakkelijker kunnen maken door externe prikkels juist wel of niet aan te bieden. De nominatie voor de BNI-prijs sterkt mij in deze gedachte en zie ik als een aanmoediging om binnen de interieurarchitectuur fundamenteel onderzoek en projecten op de lange termijn te stimuleren. Ik hoop dat Brain Storm eraan bijdraagt dat samenwerkingen tussen wetenschappers en vormgevers geen uitzondering meer zijn, maar juist de regel. ontwerpen voor mensen met de ziekte van Alzheimer. Ik raakte gefascineerd door de vraag hoe wij mensen ruimte ervaren. En dat dit met ons brein te maken heeft. Vandaar dat ik voor mijn eindexamenproject contact zocht met Martijn Wokke, neuropsycholoog bij het Amsterdam Brain & Cognition Centre, onderdeel van de Universiteit van Amsterdam. Hersenactiviteit gemeten in een echte keuken en niet in het steriele lab Hersenactiviteit Samen voerden we vierenveertig neuropsychologische Electro Encefalografische metingen (EEG) uit. Op alledaagse locaties, met tweeëntwintig proefpersonen. Zou de uitkomst van deze vragen van belang kunnen zijn voor de toekomst van de architectonische vormgeving? Met dit project heb ik tevens een vraagteken gezet bij de architectonische voorwaarden waar gewoonlijk EEGmetingen worden verricht. Voor het eerst in de geschiedenis werd hersenactiviteit gemeten op locaties in het dagelijks leven, zoals een echte keuken, en niet in het steriele lab. Ik introduceer een nieuw beroep binnen de interieurarchitectuur: dat van experimental designer, die zich bezighoudt met het ontwerpen van de ruimtes waar neuropsychologisch onderzoek wordt gedaan. bnı. ıntern. 30 31
bachelor WdKA bachelor WdKA tekst en beeld: Harmen van der Wilt Harmen van der Wilt Plek van verzet onder de grond Harmen van der Wilt ontwierp voor zijn afstudeerproject aan de opleiding Interieurarchitectuur aan de Willem de Kooning Academie het Ministerie van Tijd. Een ondergrondse plek, buiten de hectiek van de stad, waar tijd opnieuw overdacht kan worden aan de hand van ruimte, massa en licht. Tijdens mijn deeltijd studie Interieurarchitectuur aan de Willem de Kooning Academie heb ik aan de hand van filosofie ontdekt wat ik wil uitdragen met mijn ontwerpen. De volgende vraag die ik me stel, is hoe ik wil realiseren wat ik wil. Binnenkort heb ik een gesprek bij de Rotterdamse Academie van Bouwkunst. Een studie daar stelt me in staat om op die tweede vraag een antwoord te vinden. Verder werk ik, net als tijdens mijn deeltijdstudie, voor OPERA Amsterdam, een bureau dat zich toelegt op het ontwerpen van communicatieve ruimten. De nominatie voor de BNI-prijs geeft voor mij aan dat anderen hetzelfde belangrijk vinden als ik. Daar ben ik blij mee. Het Ministerie van Tijd stelt zich strijdbaar op tegen deze ontwikke-lingen. Het is een plek van verzet onder de grond. Door alleen na te denken over massa, ruimte en licht, de essenties van het vak, wil ik terug naar de basis. Zonder symboliek Het Ministerie van Tijd, dat zich grotendeels onder de grond bevindt, laat zich niet direct kennen maar daagt uit om gekend te worden. Door 'overlappende perspectieven' is er nergens een totaaloverzicht en moet de bezoeker met zijn lichaam door de ruimte bewegen om het gebouw te kennen. In plaats van tijd te willen symboliseren, blijft het gebouw dicht bij de ervaring van tijd, zoals we die in het dagelijks leven ervaren: de duur. Het ministerie kent verschillende 'momenten' die door de grond heen prikken. Deze momenten vragen in het duinlandschap aandacht in ruimte, zoals een gebeurtenis dat doet in tijd. Tijd ervaren we immers alleen wanneer we ons er van bewust zijn. Op de 'momenten' bevinden zich de afdelingen van het ministerie. Deze zijn volledig opgetrokken uit houten balk- en plaatmateriaal. Ze symboliseren niets, maar zijn zuiver constructief. Binnen staan alleen een tafel en een stoel. Een groot raam geeft uitzicht op de omgeving. Constructie De bovengrondse gebouwdelen zijn allemaal geconstrueerd uit hout. Het zware massieve ondergrondse deel 'draagt' dus de lichte, samengestelde houten constructies. Het entreegebouw en de vijf afdelingen proberen niets te symboliseren. Wat dan overblijft is constructie. De gebouwdelen bovengronds zijn dan ook zuiver constructief, geïnspireerd op de architectuurtheorie van Peter Zumthor, die je als volgt zou kunnen samenvatten: 'not meaning, but being'. Voor de afdelingen heeft zich dat bijvoorbeeld vertaald in een buitenste rij staanders die het dak dragen, terwijl de binnenste rij het volume draagt. Doordat ze met elkaar in verband worden gebracht ontstaat er een stijve constructie. Gestampte aarde Ik maak gebruik van oude technieken. Zo is het Ministerie van Tijd volledig gebouwd uit gestampte aarde. Al in de oudheid werd er mee gebouwd en op bijna alle continenten vind je deze constructies terug. Het bestaat uit een mix van zand, klei, grind en eventueel cement of beton. In een bekisting wordt dit tot een compacte massa gestampt, die goed bestand is tegen drukkrachten. Doordat er laag voor laag gestampt wordt, is zichtbaar dat het gebouw in de tijd is ontstaan, wat je misschien 'bouwkundige tijd' zou kunnen noemen. In de manier van visualiseren heb ik grote ruimtelijke modellen en aquarellen gemaakt. Een heel andere beleving dan fotorealistische renderingen, die de huidige norm zijn. Ons vak is gekaapt door begrippen als budget, planning en efficiëntie Het idee voor het Ministerie van Tijd is voor een groot deel gebaseerd op de fenomenologie. De basisgedachte hiervan is dat we de verschijnselen moeten beschrijven zoals ze in de concrete ervaring voor het bewustzijn gegeven zijn, vrij van conceptuele vooronderstellingen. De Franse filosoof Merleau-Ponty is een belangrijke aanhanger van deze stroming. Hij spreekt over het 'terugkeren naar de zaken zelf'. Volgens Merleau-Ponty hebben we slechts toegang tot de dingen via het lichaam. Alle ervaring is belichaamde ervaring. Kenmerkend voor de hedendaagse Westerse wereld is dat steeds meer activiteiten vanuit economische principes gebeuren. Ook ons vakgebied is gekaapt door begrippen die er niet in thuishoren, zoals budget, planning, efficiëntie, duurzaamheid. Ze horen weliswaar thuis in de 21e eeuw, maar niet van nature in de architectuur. bnı. ıntern. 32 33
Geberit Monolith Plus Stralend Creacoustics Innovatief in akoestische oplossingen middelpunt. Creacoustics zijn functioneel en duurzaam en bieden tevens de mogelijkheid om op geheel eigen wijze het karakter en de uitstraling van een ruimte te bepalen. Het complete assortiment aan akoestische producten is inzetbaar voor binnenruimtes van kantoren, scholen en zorginstellingen. De geluidabsorberende werking is te danken aan schapenwol, een natuurlijk product met veel positieve eigenschappen. Deze eigenschappen bieden de ideale basis om een prettig binnenklimaat te creëren. De Geberit Monolith Plus is geen gewoon spoelreservoir. In dit wc element zit veel meer verborgen dan de prachtige buitenkant laat vermoeden. Extra's zoals ComfortLight en geïntegreerde luchtzuivering maken de Geberit Monolith Plus tot een waar kunstwerk dat nieuwe maatstaven zet in de badkamer. De glazen voorzijde is verkrijgbaar in de kleuren wit, umbra en zwart. Creacoustics is een product van deblick b.v. www.creacoustics.com bnı. ıntern. 34 35
TECElux spoeltechniek Primeur MYRIAD V SQUARE ACCENT OP KEUZE De strakke, nieuwe 15W Myriad V Square LED downlight biedt accentverlichting met een smalle of brede lichtbundel, met een waaier aan IP beschermingswaarden. De diverse verwisselbare componenten en accessoires omvatten een kit voor randloze inwerking in plaasterplafonds. Myriad V Square LED is efficiënter dan halogeen, met betere, scherpere bundels, uitstekend geschikt voor residentiële en commerciële toepassingen. Myriad V Square LED levert 953lm (63,87 lm/w) bij 3000K en 983lm (65,53lm/W) bij 4000K. Meer comfort, frisse lucht, in hoogte verstelbaar en duurzaam Creëert nieuw interieurbeeld: glas met allerlei wandafwerkingen te combineren Futuristische wijze van spoelen: optisch met de sen-touch (ook mechanisch mogelijk) Optie: hoogteverstelling, ook ideaal voor levensbestendig wonen Optie: luchtreinigingssysteem Duurzaam: waterbesparing tot zelfs 50 % Geschikt voor elk type keramisch toilet en douche-wc Optie: inworpschacht voor toiletblokjes www.havells-sylvania.com info.nl@havells-sylvania.com Beschikbaar in zwart, wit of zilver. ARCHITECT @WORK 17-18 september 2014 Intelligente Installatietechniek TECE Nederland GmbH Tel: (0592) 415074 info@tece-nederland.nl www.tece-nederland.nl