Richtlijnenbundel Praktijk 1 in het 1 e modeltraject 2015-2016 BACHELOR IN HET ONDERWIJS: SECUNDAIR ONDERWIJS Faculteit Mens en Welzijn, studiegebied onderwijs Voor specifieke vragen of extra informatie richt je je tot de stagecoach boso, An Verbrugge (an.verbrugge@hogent.be).
Inhoudsopgave Deel 1: Praktijk 1: assisteren... 4 1 Inleiding... 4 2 Het concept van de stage... 5 2.1 Doelstellingen en competenties van praktijk en stage... 5 2.2 Inhoud van de stage... 5 3 Het praktisch verloop van de stage... 6 3.1 Voorbereidingen van de stage... 6 3.2 Organisatie van de stage in stagescholen... 6 3.2.1 Toewijzing stagescholen... 7 3.2.2 Organisatorische stappen... 7 3.3 Verplichte formaliteiten en afspraken vóór en aan de start van de stage... 7 3.3.1 Richtlijnen voor de eerste stagedag... 7 3.3.2 Richtlijnen voor elke stagedag... 7 3.3.3 Stagemap, praktijkboek en logboek... 8 3.4 Didactisch practicum... 8 3.5 Verplichte formaliteiten en afspraken tijdens de stage... 9 3.5.1 Het schoolreglement en de gedragscodes van de stageschool... 9 3.5.2 Documenten voor de mentor(en) voor de actieve, participerende observatiestage, gericht op het onderwijsvak.... 9 3.5.3 Meldingen i.v.m. afwezigheid tijdens de stage... 9 3.5.4 Terugkomdagen/Reflectie-opdrachten (didactische practica)... 9 3.6 Verplichte formaliteiten en afspraken ná de stage... 10 3.7 Het pedagogisch dossier van de student... 10 3.8 Wanneer wordt de stage stopgezet?... 10 3.9 De evaluatie van de stage... 11 Deel 2: Praktijk 1: WPL exploreren én Praktijk 1: WPL assisteren (LO-BR)... 12 1 Inleiding... 12 2 Het concept van de stage... 13 2.1 Doelstellingen en competenties van de praktijk en stage... 13 2.2 Inhoud van de stage... 13 3 Het praktisch verloop van de stage... 14 3.1 Voorbereidingen van de stage... 14 3.2 Organisatie van de stage op de werkplek... 14 3.2.1 Toewijzing stagescholen... 15 3.2.2 Organisatorische stappen... 15 3.3 Verplichte formaliteiten en afspraken vóór en aan de start van de stage... 15 3.3.1 De teamagenda... 15 3.3.3 Stagemap/persoonlijke ETOS-pagina, praktijkboek en logboek... 16 Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 2 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
3.4 Verplichte formaliteiten en afspraken tijdens de stage... 17 3.4.2 Het schoolreglement en de gedragscodes van de stageplaats... 17 3.4.3 Documenten voor de mentor(en)... 17 3.4.4 Meldingen i.v.m. afwezigheid tijdens de stage... 17 3.4.5 Wijzigingen in de teamagenda... 18 3.4.6 Inhalen van uren stage wegens gewettigde afwezigheid... 18 3.4.7 Sessies op de campus ter voorbereiding / verwerking van de stage op de campus... 18 3.5 Verplichte formaliteiten en afspraken ná de stage... 18 3.6 Het pedagogisch dossier van de student... 18 3.7 Wanneer wordt de stage stopgezet?... 19 3.8 De evaluatie van de stage... 20 Contactgegevens coördinatie boso... 20 Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 3 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
Deel 1: Praktijk 1: assisteren 1 Inleiding Beste student In het eerste opleidingsjaar (MT 1 1 ) wil de opleiding je al laten proeven van het werk als leraar in een school. De opleiding heeft de nodige afspraken met stagescholen gemaakt. De opleiding vindt het daarom erg belangrijk dat je op alle vlakken, op alle momenten en plaatsen een aangepaste houding en gedrag vertoont. Alle communicatie die je via e-mail met de opleiding en de stageplaats doet moet verplicht gebeuren met je e-mailadres van HoGent. We vragen je deze richtlijnenbundel grondig te lezen. Je vindt er alle informatie die je nodig hebt om te slagen voor het opleidingsonderdeel Praktijk 1: assisteren. Het is jouw verantwoordelijkheid ook als toekomstige leraar om alle noodzakelijke informatie, procedures en afspraken te kennen, te begrijpen en correct na te leven. Heb je twijfels over de betekenis of consequenties van bepaalde afspraken of richtlijnen, dan kan je je altijd wenden tot de stagecoach boso, mevrouw An Verbrugge. Het voltallige lectorenteam en de stagecoördinatie Bachelor in het Onderwijs: secundair onderwijs wensen jou een leerrijke en fijne praktijkervaring toe. Katrien De Maegd Opleidingsvoorzitter 1 MT 1 = eerste modeltraject Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 4 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
2 Het concept van de stage Deze richtlijnenbundel: - geldt voor elke student die het opleidingsonderdeel Praktijk 1: assisteren volgt in de opleiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs (verder boso genoemd). Van die studenten wordt expliciet verwacht dat ze de richtlijnen uit deze richtlijnenbundel strikt naleven; - is beschikbaar voor de student op de elektronische leeromgeving, cursus Praktijk en stage MT 1 ; - geldt samen met de Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016 van de HoGent en de studiefiche van het respectievelijke opleidingsonderdeel. 2.1 Doelstellingen en competenties van praktijk en stage De doelstellingen en competenties van de stage zijn beschikbaar voor de student op https://chamilo.hogent.be Praktijk en stage MT 1 en in de studiefiche. 2.2 Inhoud van de stage De stage omvat een actieve, participerende en assisterende stage in een stageschool gedurende een dag per week, bij vakmentor(en), in het SO, BaO en/of DKO, waarbij de student een brede kijk krijgt op het leraarschap in een school. a) Actieve, participerende en assisterende stage waarin de student: o o o de mentor/stageverantwoordelijke meehelpt; de lessen volgt en observeert, alsook eraan participeert en assisteert; de opdrachten vanuit de stageschool en vanuit de opleiding uitvoert. b) Didactische practica met activiteiten en opdracht(en) op de campus i.f.v. de stage c) Doestage, gericht op het onderwijsvak, in een stageschool: de student geeft les in het eigen onderwijsvak a.d.h.v. een lesvoorbereiding d) Praktijk- en reflectie-opdracht(en) uitvoeren zoals: - administratieve taken (algemene richtlijnen, formaliteiten, afspraken en ICT-administratie); - opdrachten vanuit de opleiding; - opdrachten vanuit de stageschool; - reflectieopdracht(-en) uitvoeren; - lesvoorbereidingen maken. De specifieke opdrachten voor a) b) c) d) worden toegelicht door de stagecoördinatie, vaklectoren en pedagogen. Deze opdrachten zijn te raadplegen via de chamilocursus. Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 5 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
3 Het praktisch verloop van de stage 3.1 Voorbereidingen van de stage Ter voorbereiding van de stage wordt er een plenaire uitleg gegeven op de campus door de stagecoördinatie boso over de richtlijnen praktijk 2. De student wordt verondersteld hierop aanwezig te zijn. Op die plenaire uitleg wordt er belangrijke informatie gegeven over de richtlijnenbundel voor praktijk en de onderwijs- en examenregeling 2015-2016 van de HoGent. Als de student afwezig is op deze sessie, wordt er verondersteld dat de student zich zelfstandig informeert via de nodige documenten op chamilo (https://chamilo.hogent.be). De directeur en de mentoren van de stageschool kunnen vooraf aan de stage verschillende vormen van voorbereiding van de student (op-)vragen. 3.2 Organisatie van de stage in stagescholen Voor de timing van de stagedagen wordt er verwezen naar de academische kalender stagekalender 2015-2016 (zie bijlage) en op chamilo (https://chamilo.hogent.be). Donderdag 1 11/02/2016 Didactisch practicum 1 (3.3) en (3.4): Algemene richtlijnen, formaliteiten en afspraken i.f.v. de stage en ICT-administratie inleiding tot reflectiemodel + bespreking opdrachten (3.3) 2 18/02/2016 Stage 1 (3.5) Assistentschap uitvoeren met opdrachten 3 25/02/2016 Stage 2 vanuit de stageschool, de mentor en de 4 03/03/2016 Stage 3 opleiding. 5 10/03/2016 Stage 4 6 17/03/2016 Didactisch practicum 2 (3.4): Reflectie-oefeningen en voorleggen onderwerpen lesvoorbereiding(en). 7 24/03/2016 Stage 5 (3.5) Assistentschap uitvoeren en uit te voeren 8 14/04/2016 Stage 6 lessen bespreken. 9 21/04/2016 Didactisch practicum 3 (3.4): lesvoorbereidingen voorleggen + finaliseren 10 28/04/2016 Stage 7 (25/04 30/04): actieve lessen geven (3.5) 11 12/05/2016 Didactisch practicum 4 (3.4) en (3.6): Reflectie-oefeningen en indienen opdrachten. 2 Zie academische kalender stagekalender 2015-2016 Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 6 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
3.2.1 Toewijzing stagescholen De stagecoördinatie boso wijst de student de stageschool toe. Zonder toestemming van de stagecoördinatie boso kan de student niet zelf stagescholen contacteren of afspreken met een mentor of een directie. De student mag geen stage lopen in een school waar de objectieve beoordeling in het gedrang kan komen omwille van verwanten die invloed uitoefenen op de stage-evaluatie. Via de verplichte informatiefiche, die de student invult op de elektronische stageplanner (http://fmwextra.hogent.be/student) bevestigt de student(e) dat hij/zij geen verwanten heeft op de stageschool, die betrokken zouden zijn bij de evaluatie van de stage en hierdoor de eindbeoordeling zouden kunnen beïnvloeden. Loopt de student toch stage op een school waar verwanten werken, die de objectieve beoordeling van de student in het gedrang brengt, dan wordt die stage als niet volbracht beschouwd (i.e. afwezig voor het volledige opleidingsonderdeel). Dat betekent dat de student in de betreffende zittijd niet meer kan slagen voor het opleidingsonderdeel. De student wordt van die beslissing schriftelijk op de hoogte gebracht door de opleidingsvoorzitter. Dit document wordt aan het dossier van de student toegevoegd. 3.2.2 Organisatorische stappen - Op de elektronische leeromgeving wordt aan de student de toegewezen stageschool bekendgemaakt; - de stageschool is van zijn komst op de hoogte gebracht door de stagecoördinatie boso en tevens van de opdrachten/uren die hij in deze stageperiode moet vervullen. 3.3 Verplichte formaliteiten en afspraken vóór en aan de start van de stage 3.3.1 Richtlijnen voor de eerste stagedag Tijdens de eerste stagedag onderneemt de student volgende stappen: - de juiste naam van de stageschool, de locatie, de directeur, de mentor(en) en het telefoonnummer van de stageschool kent; - de student bezorgt aan de stageschool zijn coördinaten (persoonlijke gegevens); - het (school)reglement, de verlangde gedragscodes, (school- en klas) gewoontes, en de richtlijnen i.v.m. onthaal, (les)tijden, toezichten, administratieve verplichtingen, melden van afwezigheden, gebruik van (school)faciliteiten, kent i.f.v. een vlotte start; - aan de mentor vraagt of en hoe en wanneer de mentor buiten de schooltijd bereikbaar is (telefoon, gsm, e-mail). 3.3.2 Richtlijnen voor elke stagedag - de student meldt zich eerst aan bij de coördinerende stageverantwoordelijke of het leerlingensecretariaat. De student zorgt er zeker voor dat hij zich aanmeldt vóór de lessen starten; - indien er verscheidene studenten op dezelfde stageschool geplaatst zijn, dan melden zij zich samen aan bij de directeur of de coördinerende stageverantwoordelijke (tenzij op de elektronische leeromgeving anders aangegeven); - de student registreert elke stagedag zijn aanwezigheid in zijn/haar praktijkboek en de coördinerende stageverantwoordelijke of de mentor tekenen; De directeur is altijd van de komst van de student(en) op de hoogte gebracht door de stagecoördinatie boso en zal hem/hen dan verwijzen naar mentoren of de stageverantwoordelijke voor de opdrachten voor de komende stageweken/-periode(s). Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 7 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
Is de student te laat of niet aanwezig tenzij vooraf gemeld aan de stageschool en de stagecoördinatie boso dan heeft de stageschool het recht de student te weigeren. De directeur of de stageverantwoordelijke brengt daarvan de stagecoördinatie boso op de hoogte. 3.3.3 Stagemap, praktijkboek en logboek De student moet op elk moment van de stage de stagemap en het logboek kunnen voorleggen aan de lector van het onderwijsvak, de stageverantwoordelijke en/of de mentor en de directeur van de stageschool. De HoGent-stagemap bevat de volgende documenten: - deze richtlijnenbundel voor praktijk 1: assisteren (deel 1); - het syntheseformulier voor de mentor; - de opdrachten vanuit de lerarenopleiding; - het praktijkboek. Het praktijkboek - wordt door de student gedurende de volledige stageperiode bijgehouden; - moet elke stagedag ingevuld (datum stagedag, uur aanwezigheid en uur vertrek) en ondertekend worden door de mentor/stageverantwoordelijke en/of directie. Het logboek (coachings-/begeleidingsmiddel) Het logboek is een HoGent-schrift dat het stageproces van de student in kaart brengt en omvat: - algemene richtlijnen ter info naar de stageschool (zie sjabloon richtlijnen indeling logboek vanuit de opleiding); - notities die de student maakt per stagedag (synthese); - plaats voor opmerkingen, tips, werkpunten, aandachtspunten gegeven door de mentor en ruimte voor afspraken gemaakt met de mentor; - voldoende ruimte voor zelfreflectie(s) van de student a.d.h.v. een reflectiemodel aangereikt door de opleiding. Kan de student de stagemap, met o.m. praktijkboek en logboek, niet voorleggen als ernaar gevraagd wordt, voldoet de student niet aan de voorwaarde voor administratieve correctheid die geëvalueerd wordt voor de competentie leerkracht als organisator. De student moet op elk moment van de stage zijn stagemap met praktijkboek en logboek kunnen voorleggen aan de lectoren van de opleiding boso en aan de directie en de mentor van de stageschool. De stagemap met praktijkboek en het logboek kunnen ook buiten de stageperiode worden opgevraagd door de lector betrokken bij de praktijkstage. Ook dan wordt ervan uitgegaan dat de stagemap tot op de dag in orde is. 3.4 Didactisch practicum Tijdens de praktijkstage in MT 1 zijn didactische practica (zie stagekalender) voorzien waarop de student terugkeert naar de campus. De student zal tijdens deze dagen met zijn begeleidende vaklector en/of pedagoog activiteiten doorlopen i.f.v. de doestage. Dit gaat over: - (leren) reflecteren - (een) lesvoorbereiding(en) ontwerpen Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 8 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
3.5 Verplichte formaliteiten en afspraken tijdens de stage 3.5.1 Het schoolreglement en de gedragscodes van de stageschool De student leeft het reglement van de stageschool na, de verlangde gedragscodes, (schoolen klas)gewoontes, en alle richtlijnen i.v.m. onthaal, aanmelden, (les)tijden, toezichten, administratieve verplichtingen, melden van afwezigheden, gebruik van (school)faciliteiten e.d.m. De instructies van de directeur / stageverantwoordelijke en de mentoren zijn absoluut bindend. De opleiding boso rekent op de verantwoordelijkheidszin en de zin voor initiatief en beschouwt slordigheden en inbreuken hiertegen als ernstige beroepsfouten. Er wordt van de student verwacht dat hij zich als een goede gast op de stageschool gedraagt, en bijdraagt tot een goede verstandhouding en een ontspannen, ernstige werksfeer: - de student is kritisch en veeleisend voor zichzelf in alle contacten die hij op de stageschool heeft (met de directeur, het onderwijzende en andere personeel, met eventuele bezoekers en ouders en familieleden van de leerlingen, én met de leerlingen); - drinken, snoepen en kauwgom gebruiken kan alleen als het (school)reglement dat toelaat en alleen op de voorziene plaatsen. Roken op school kan niet in en ook niet in de omgeving van de school; - gsm-gebruik tijdens stage-activiteiten is niet toegelaten; - gebruikte en/of bezochte lokalen worden altijd netjes achtergelaten; - geleend materiaal en/of materieel wordt onmiddellijk na gebruik ingeleverd, of ten laatste aan het einde van de stageperiode. Eventuele schade moet door de student aan de stageschool en aan de stagecoördinatie boso worden gemeld; - de student is altijd tijdig aanwezig vóór een stageactiviteit plaatsvindt, onder leiding van de mentor(en). 3.5.2 Documenten voor de mentor(en) voor de actieve, participerende observatiestage, gericht op het onderwijsvak. De student overhandigt op de eerste dag van de stage de volgende documenten aan de begeleidende mentor(en): - het gepaste syntheseformulier voor de mentor mét ingevulde hoofding; - deze richtlijnenbundel voor Praktijk 1: assisteren in het 1 e modeltraject bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs, ter inzage en stopt deze in de stagemap. 3.5.3 Meldingen i.v.m. afwezigheid tijdens de stage Wanneer de student ziek is, dan heeft hij/zij meldingsplicht. De student verwittigt vóór 8.15 u. van de stagedag: de stagementor of directiesecretariaat op de stageplaats; de stagecoördinatie boso (tel: 09/243.30.35 of 09/243.30.36) Afwezigheid op stage wegens ziekte kan enkel worden gewettigd door een medisch attest. De student plaatst dit attest binnen de drie werkdagen op ibamaflex (handleiding zie Chamilo FMW studentenaangelegenheden). 3.5.4 Terugkomdagen/Reflectie-opdrachten (didactische practica) De terugkomdagen/reflectiesessies (zie jaarkalender) op de campus maken integraal deel uit van de praktijk (en van de evaluatie ervan). Aanwezigheid is dus verplicht. De organisatie en planning hieromtrent wordt kenbaar gemaakt via de elektronische leeromgeving in de cursus Praktijk en stage MT 1. Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 9 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
3.6 Verplichte formaliteiten en afspraken ná de stage In te dienen documenten De student geeft aan de vaklector van het onderwijsvak, binnen de 5 kalenderdagen na de afloop van de stage: - de vervulde opdrachten n.a.v. de stage(s); - een kopie van het praktijkboek via de elektronische stageplanner; - het logboek. De student: - laat 1 syntheseformulier voor de volledige stageperiode invullen en ondertekenen door de begeleidende mentor(en) van de stageschool; - ondertekent het syntheseformulier voor gelezen; - scant het syntheseformulier in en plaatst het in pdf-formaat (rechtop staand en voorzien van een duidelijke bestandsnaam) op de elektronische stageplanner bij documenten. (Ga naar: http://fmwextra.hogent.be/student); - houdt het origineel syntheseformulier en het praktijkboek bij in zijn stagemap. Dit alles binnen de 5 kalenderdagen na de volledig afgewerkte stageperiode! 3.7 Het pedagogisch dossier van de student Elke student krijgt een pedagogisch digitaal dossier dat tijdens zijn hele opleiding wordt bewaard. Het pedagogisch dossier bevat: - de individuele verklaring voor akkoord i.v.m. deze richtlijnenbundel en de raamovereenkomst tussen de HoGent en de stageschool; - ondertekende syntheseformulieren van de mentor(en). De syntheseformulieren worden door de student opgeladen na de stageperiode (zie 3.6). De student kan zijn pedagogisch digitaal dossier op elk moment raadplegen en inkijken. 3.8 Wanneer wordt de stage stopgezet? De faculteit Mens en Welzijn kan, in bijzondere gevallen en op objectieve gronden, de stage vroegtijdig beëindigen, als een student door zijn gedragingen blijk heeft gegeven van ongeschiktheid voor de uitoefening van een beroep waartoe de opleiding die hij volgt, hem opleidt. Indien de student beslist om vroegtijdig te stoppen met de stage, dient hij zo vlug mogelijk de stageschool en/of mentor op de hoogte te brengen i.v.m. de beslissing tot het niet verder zetten van de stage. Hij dient ook binnen de 2 dagen naar de stagecoördinatie te gaan, om de stage formeel te beëindigen. Hiervoor ondertekent hij een officieel document dat aan het stagedossier wordt toegevoegd. Bij vragen over eventuele gevolgen van het stopzetten van de stage, de gevolgen inzake studievoortgang en de mogelijkheden voor de verdere studieloopbaan kan de student contact opnemen met studietrajectbegeleider Eveline Steenhout (eveline.steenhout@hogent.be). De stageplaats, evenals de opleiding, kunnen in volgende gevallen ook beslissen dat de stage moet stoppen. Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 10 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
- In geval van deontologische fouten, manifeste onbekwaamheid, zware inhoudelijke tekortkomingen, wangedrag, slechte wil, bij zware inbreuken tegen het schoolreglement/gedragsregels van de stageschool; - Bij zware inbreuken tegen deze richtlijnenbundel; - Bij zware inbreuken van de stageschool tegen de stage-overeenkomst; - Het niet toegelaten worden tot de stage op basis van een weigering door de stageschool; - Het niet toegelaten worden tot de volgende stageweek/-periode wegens het niet voldoen aan de eisen op basis van het wel/niet vervullen van de opdrachten/activiteiten van de voorgaande stageweek/-periode; - Het te laat of niet melden van je afwezigheid tijdens de stageperiode, m.a.w. onwettig afwezig zijn; - Het niet tijdig melden van inhaal stage-uren of wijzigingen; - Het niet inhalen van weggevallen stage-uren, zonder officiële toestemming; - Het niet kunnen voorleggen van een stagemap, praktijkboek en logboek; - Het niet inleveren van opdrachten n.a.v. de stage, de syntheseformulieren en het praktijkboek nà de stage; - Het onwettig afwezig zijn op terugkommomenten (didactische practica) op de campus; - Niet uitvoeren van reflectie-opdrachten of ongewettigd afwezig zijn op verplichte reflectiesessies. De student wordt van deze beslissing tot stopzetting praktijk schriftelijk op de hoogte gebracht na gesprek met de opleidingsvoorzitter. Dit resulteert in het niet meer kunnen slagen voor het opleidingsonderdeel Praktijk 1: assisteren. De student krijgt een afwezig. Voor dit opleidingsonderdeel is geen tweede examenkans mogelijk (zie studiefiche). 3.9 De evaluatie van de stage Het opleidingsonderdeel wordt niet-periode gebonden geëvalueerd. Een 2 e examenkans is niet mogelijk. (zie studiefiche) De eindevaluatie van dit opleidingsonderdeel Praktijk 1: assisteren is gebaseerd op de evaluaties van: - de praktijkopdrachten (zie studiefiche Praktijk 1: assisteren ); verplichte aanwezigheid tijdens de didactische practica op de campus (zie stagekalender); - de reflectie-opdrachten; - de lesvoorbereiding(en). Het advies verstrekt door de stageverantwoordelijke/mentor(en) van de stageschool/-scholen wordt in de evaluatie van de stage (door de hogeschool) betrokken op basis van het syntheseformulier over: - de actieve, participerende en assisterende stage in de stageschool; - de doestage in de stageschool. Het eindcijfer voor het opleidingsonderdeel is géén rekenkundig gemiddelde van de deelevaluaties van alle opdrachten en activiteiten door de student verricht in het kader van het opleidingsonderdeel Praktijk 1: assisteren. Het omvat alle beoordelingen van de opdrachten en activiteiten rekening houdend met de doelstellingen en competenties van de stage (zie punt 2.1). Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 11 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
Deel 2: Praktijk 1: WPL exploreren e n Praktijk 1: WPL assisteren (LO-BR) 1 Inleiding Beste student In het eerste opleidingsjaar (MT 1 3 ) wil de opleiding je al laten proeven van het werk als sportleraar in een school of organisatie. Daartoe heeft de opleiding de nodige afspraken met stagescholen/-plaatsen, kortweg de werkplek (afgekort WPL), gemaakt. De opleiding vindt het erg belangrijk dat je op alle vlakken, op alle momenten en plaatsen een aangepaste houding en gedrag vertoont. Alle communicatie die je via e-mail met de opleiding en de stageplaats doet, moet verplicht gebeuren met je e-mailadres van HoGent. We vragen je deze richtlijnenbundel grondig te lezen: je vindt er alle informatie die je nodig hebt om te slagen voor de opleidingsonderdelen Praktijk 1: WPL exploreren (semester 1) en Praktijk 1: WPL assisteren (semester 2). Het is jouw verantwoordelijkheid ook als toekomstige leraar om alle noodzakelijke informatie, procedures en afspraken te kennen, te begrijpen en correct na te leven. Heb je twijfels over de betekenis of consequenties van bepaalde afspraken of richtlijnen, dan kan je je altijd wenden tot de stagecoach boso, mevrouw An Verbrugge. Het voltallige lectorenteam en de stagecoördinatie Bachelor in het Onderwijs: secundair onderwijs wensen jou een leerrijke en fijne praktijkervaring toe. Katrien De Maegd Opleidingsvoorzitter 3 MT 1 = eerste modeltraject Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 12 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
2 Het concept van de stage Deze richtlijnenbundel: - geldt voor elke student die de opleidingsonderdelen Praktijk 1: WPL exploreren en Praktijk 1: WPL assisteren volgt in de opleiding Bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs (verder boso genoemd) met de combinatie van de onderwijsvakken lichamelijke opvoeding en bewegingsrecreatie. Van die studenten wordt expliciet verwacht dat ze de richtlijnen uit deze richtlijnenbundel strikt naleven; - is beschikbaar voor de student op de elektronische leeromgeving, bij algemene cursussen Praktijk en stage MT 1 WPL; - geldt samen met de Onderwijs- en Examenregeling 2015-2016 van de HoGent en de studiefiche van het respectievelijke opleidingsonderdeel. De student loopt stage op de sportwerkplek. De sportwerkplek is een buurt waarin minimaal volgende organisaties aanwezig zijn: kleuterschool, lagere school, secundaire school, school voor buitengewoon onderwijs, fitnesscentrum, sport- / jeugddienst. De werkplek kan nog verder uitgebreid worden met sportclubs, rust- en verzorgingstehuis, medisch-pedagogisch instituut, vrijetijdsorganisaties, De student loopt 1 dag per week stage op de werkplek. Uitzonderlijk kunnen ook op woensdagnamiddag stage-activiteiten gepland worden i.f.v. SVS-activiteiten, behalve op de supervisiemomenten en andere door de opleiding georganiseerde lessen/ activiteiten. 2.1 Doelstellingen en competenties van de praktijk en stage De beoogde doelstellingen en competenties voor de praktijk zijn beschikbaar voor de student in de studiefiches en zichtbaar in de evaluatiedocumenten te vinden op chamilo in de algemene cursussen Praktijk en stage MT 1 WPL. 2.2 Inhoud van de stage Om te slagen voor de opleidingsonderdelen Praktijk 1: WPL exploreren en Praktijk 1: WPL assisteren moet de student voldoende hebben aangetoond aan de minimumcriteria, beschreven in de studiefiche, te voldoen. SEMESTER 1: Praktijk 1: WPL exploreren bestaat uit 2 kerntaken: - Kerntaak 1: observeren, voorbereiden en uitvoeren van (sport)activiteiten - Kerntaak 2: professionaliseren van jezelf De inhoud van de stage is terug te vinden in het document met de kerntaken op https://chamilo.hogent.be Praktijk en stage MT 1 WPL Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 13 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
SEMESTER 2: Praktijk 2: WPL assisteren bestaat uit 2 kerntaken: - Kerntaak 1: observeren, voorbereiden en uitvoeren van (sport)activiteiten - Kerntaak 2: professionaliseren van jezelf De inhoud van de stage is terug te vinden in het document met de kerntaken op https://chamilo.hogent.be Praktijk en stage MT 1 WPL. De specifieke opdrachten bij de kerntaken worden toegelicht door vaklectoren en/of pedagogen en zijn ook te raadplegen via de chamilocursus. 3 Het praktisch verloop van de stage 3.1 Voorbereidingen van de stage Ter voorbereiding van de stage wordt er een plenaire uitleg gegeven op de campus door de stagecoördinatie boso over de richtlijnen praktijk 4. De student wordt verondersteld hierop aanwezig te zijn. Op die plenaire uitleg wordt er belangrijke informatie gegeven over de richtlijnenbundel voor praktijk en de onderwijs- en examenregeling 2015-2016 van de HoGent. Als de student afwezig is op deze sessie, wordt er verondersteld dat de student zich zelfstandig informeert via de nodige documenten op chamilo (https://chamilo.hogent.be). De directeur en de mentoren van de stageschool/-plaats kunnen vooraf aan de stage-activiteiten verschillende vormen van voorbereiding van de student (op-)vragen. 3.2 Organisatie van de stage op de werkplek Voor de timing van de stagedagen wordt er verwezen naar de academische kalender stagekalender 2015-2016 en op chamilo (https://chamilo.hogent.be). 4 Zie academische kalender stagekalender LO-BR WPL 2015-2016 Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 14 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
3.2.1 Toewijzing stagescholen De student wordt door de stagecoördinatie aan een sportwerkplek gekoppeld. Zonder toestemming van de stagecoördinatie boso / de begeleidende lector van de werkplek kan de student zelf geen stagescholen/-plaatsen contacteren of afspreken met een mentor of een directeur / verantwoordelijke. De student mag geen stage lopen in een stageplaats waar de objectieve beoordeling in het gedrang kan komen omwille van verwanten die invloed uitoefenen op de stage-evaluatie. Via de verplichte informatiefiche, die de student indient op de stagecoördinatie boso, bevestigt de student(e) dat hij/zij geen verwanten heeft op de stageplaatsen, die betrokken zouden zijn bij de evaluatie van de stage en hierdoor de eindbeoordeling zouden kunnen beïnvloeden. Loopt de student toch stage op een plaats waar verwanten werken, die de objectieve beoordeling van de student in het gedrang brengt, dan wordt die stage als niet volbracht beschouwd (i.e. afwezig voor het volledige opleidingsonderdeel). Dat betekent dat de student in de betreffende zittijd niet meer kan slagen voor het opleidingsonderdeel. De student wordt van die beslissing schriftelijk op de hoogte gebracht door de opleidingsvoorzitter. Dit document wordt aan het dossier van de student toegevoegd. 3.2.2 Organisatorische stappen - Op de elektronische leeromgeving wordt aan de student de toegewezen werkplek bekendgemaakt; - de stageplaats is van zijn komst op de hoogte gebracht door de stagecoördinatie boso en tevens van de opdrachten die hij in elke stageperiode moet vervullen. 3.3 Verplichte formaliteiten en afspraken vóór en aan de start van de stage 3.3.1 De teamagenda Elke vorm van stage wordt genoteerd in de teamagenda van de betrokken werkplek op het Elektronisch Traject en Ontwikkelingsdossier voor Studenten (ETOS). (http://fmwextra.hogent.be/student > ETOS of via de stageplanner) De teamagenda wordt ingevuld, volledig en correct, voor elke vorm van stage in een stageschool/-plaats ten laatste de vrijdag voor de volgende week. De teamagenda bevat alle gegevens die de begeleidende lectoren moeten kennen om te weten wanneer de student aanwezig is op de stageschool/-plaats, welke opdrachten hij dan vervult, en waar. De student kan op deze manier optimaal opgevolgd en begeleid worden. De student dient via de teamagenda ten laatste 2 weken op voorhand zijn stage-activiteiten kenbaar te maken aan de begeleidende lector van de werkplek. Wordt de teamagenda te laat, maar nog voor de feiten ingevuld, dan krijgt de student een onvoldoende voor administratieve correctheid. 3.3.2 De voorbereidingen van lessen / activiteiten Voorbereidingen van lessen / activiteiten worden gemaakt op het daarvoor voorziene lesvoorbereidingssjabloon. Studenten moeten vóór de les / activiteit de voorbereidingen spontaan aan de mentor voorleggen om feedback mogelijk te maken. De student heeft niet alleen de lesvoorbereidingen nodig voor de lessen / activiteiten die op de dag zelf moeten worden gegeven, maar in zijn stagemap zitten ook de aansluitende voorbereidingen van de volgende lesdag. Deze lesvoorbereidingen plaatst de student ook op voorhand op zijn persoonlijke ETOS-pagina. Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 15 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
De student moet dus altijd één voorbereiding meer kunnen voorleggen dan hij op de dag zelf kan gebruiken. Kan de student geen aansluitende lesvoorbereiding voorleggen, dan voldoet de student niet aan de voorwaarde voor administratieve correctheid die geëvalueerd wordt voor de competentie leerkracht als organisator.. De directeur/verantwoordelijke en de mentoren van de stageschool/-plaats kunnen vooraf en te allen tijde allerlei vormen van voorbereiding van de stage van de student vragen. In geval van onvoldoende voorbereiding kan de directeur/verantwoordelijke in overleg met de betrokken mentor(en), de student weigeren tot het beginnen of verderzetten van de stage op de stageschool/-plaats. Hij brengt daarvan de begeleidende lector / de stagecoördinatie op de hoogte. 3.3.3 Stagemap/persoonlijke ETOS-pagina, praktijkboek en logboek De student moet op elk moment van de stage de stagemap (met inbegrip van het praktijkboek) en het logboek kunnen voorleggen aan de pedagoog / lector van het onderwijsvak / de begeleidende lector van de werkplek, de mentor en de directeur. De stagemap/etos-pagina bevat de volgende documenten: - deze richtlijnenbundel voor praktijk in het 1 e modeltraject (stagemap); - blanco syntheseformulier mentor (stagemap); - de ingevulde teamagenda van de voorbije en huidige weken (ETOS); - de voorbereidingen (correct genummerd en chronologisch gerangschikt) van de reeds gegeven lessen tijdens de stageperiode van het betreffende semester (doestage) en deze nodig voor de lessen die op de dag zelf moeten worden gegeven (doestage) (ETOS en stagemap); - én één voorbereiding meer dan de student op de dag zelf zal gebruiken (ETOS en stagemap); - reflectie-opdrachten (ETOS) - logboek - het praktijkboek (zie hieronder) (stagemap). Het praktijkboek - geeft chronologisch alle activiteiten van de praktijk weer - wordt door de student gedurende de volledige opleiding bijgehouden; - moet tot op de dag in orde zijn; - elke activiteit moet op de dag zelf ingeschreven en getekend worden door een verantwoordelijke (i.e. de mentor of een andere verantwoordelijke tijdens de stage op de werkplek), de betrokken lector van het onderwijsvak of de begeleidende lector van de werkplek. Het logboek (coachings-/begeleidingsmiddel) Het logboek is een HoGent-schrift dat het stageproces van de student in kaart brengt en omvat: - de richtlijnen i.v.m. het dagelijks reflecteren (vooraan); - per blad vermeld je de activiteit met de vermelding van: datum uur (eventueel) klas/groep onderwerp (zie gegevens praktijkboek); - plaats voor opmerkingen, tips, werkpunten, aandachtspunten gegeven door de mentor. Kan de student de stagemap, met o.m. praktijkboek en logboek, niet voorleggen als ernaar gevraagd wordt, voldoet de student niet aan de voorwaarde voor administratieve correctheid die geëvalueerd wordt voor de competentie leerkracht als organisator. De student moet op Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 16 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
elk moment van de stage zijn stagemap met praktijkboek en logboek kunnen voorleggen aan de lectoren van de opleiding boso en aan de directie en de mentor van de stageschool. De stagemap met praktijkboek en het logboek kunnen ook buiten de stageperiode worden opgevraagd door de lector van het onderwijsvak, de begeleidende lector van de werkplek en de lector-pedagoog. Ook dan wordt ervan uitgegaan dat de stagemap tot op de dag in orde is. 3.4 Verplichte formaliteiten en afspraken tijdens de stage 3.4.2 Het schoolreglement en de gedragscodes van de stageplaats De student leeft het reglement van de stageplaats na, de verlangde gedragscodes, (schoolen klas)gewoontes, en alle richtlijnen i.v.m. onthaal, aanmelden, (les)tijden, toezichten, administratieve verplichtingen, melden van afwezigheden, gebruik van (school)faciliteiten e.d.m. De instructies van de directeur / stageverantwoordelijke en de mentoren zijn absoluut bindend. De opleiding boso rekent op de verantwoordelijkheidszin en de zin voor initiatief en beschouwt slordigheden en inbreuken hiertegen als ernstige beroepsfouten. Er wordt van de student verwacht dat hij zich als een goede gast op de stageplaats gedraagt, en bijdraagt tot een goede verstandhouding en een ontspannen, ernstige werksfeer: - de student is kritisch en veeleisend voor zichzelf in alle contacten die hij op de plaats heeft (met de directeur, het onderwijzende en andere personeel, met eventuele bezoekers en ouders en familieleden van de leerlingen/lerenden, én met de leerlingen/lerenden) - drinken, snoepen en kauwgom gebruiken kan alleen als het (school)reglement dat toelaat en alleen op de voorziene plaatsen. Roken op de stageplaats kan niet en ook niet in de omgeving van de stageplaats; - gebruikte en/of bezochte lokalen/zalen/terreinen worden altijd netjes achtergelaten; - geleend materiaal en/of materieel wordt onmiddellijk na gebruik ingeleverd, of ten laatste aan het einde van de stageperiode. Eventuele schade moet door de student aan de stageschool en aan de stagecoördinatie boso worden gemeld; - de student is altijd minstens 20 minuten vóór een stageactiviteit ter plaatse en observeert en participeert onder leiding van de mentoren. 3.4.3 Documenten voor de mentor(en) De student overhandigt op de eerste dag van de stage de volgende documenten aan de begeleidende mentor(en): - het gepaste syntheseformulier voor de mentor mét ingevulde hoofding; - deze richtlijnenbundel (deel 2) voor de opleidingsonderdelen Praktijk 1: WPL exploreren en Praktijk 1: WPL assisteren in het 1e modeltraject bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs, ter inzage en stopt deze in de stagemap. De student laat één syntheseformulier invullen voor de stageperiode (feb-mei) door de mentor ná de laatste stagedag. Het formulier wordt door de student én de mentor ondertekend. De student plaatst een kopie van het syntheseformulier op ETOS bij documenten (ga naar: http://fmwextra.hogent.be/student). Het originele syntheseformulier wordt aan de begeleidende lector van de werkplek overhandigd. 3.4.4 Meldingen i.v.m. afwezigheid tijdens de stage Wanneer de student ziek is, dan heeft hij/zij meldingsplicht. De student verwittigt vóór 8.15 u. van de stagedag: Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 17 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
de stagementor of directiesecretariaat op de stageplaats; de stagecoördinatie boso (tel: 09/243.30.35 of 09/243.30.36); de begeleidende lector van de werkplek. Afwezigheid op stage wegens ziekte kan enkel worden gemotiveerd door een medisch attest. De student plaatst dit attest binnen de drie dagen op ibamaflex (handleiding zie Chamilo FMW studentenaangelegenheden). 3.4.5 Wijzigingen in de teamagenda Elke wijziging in het stageverloop wordt gemeld van zodra ze gekend is, en ten laatste 1 dag vooraf, tenzij in geval van overmacht. In geval van overmacht meldt de student de wijziging vóór de aanvang van de les/activiteit aan: - de begeleidende lector van de werkplek; - de stagecoördinatie boso. 3.4.6 Inhalen van uren stage wegens gewettigde afwezigheid Indien er onverwachts uren wegvallen tijdens de stageperiode moet dit ingehaald worden. De student doet daartoe zelf in eerste instantie de nodige stappen. Activiteiten/lessen die de student inhaalt zonder melding vooraf aan de betrokken lector(en) en de stagecoördinatie boso worden NIET meegeteld als stage-uren. 3.4.7 Sessies op de campus ter voorbereiding / verwerking van de stage op de campus De sessies ter voorbereiding / verwerking van de stages (o.a. reflectiesessies) op de campus maken integraal deel uit van de praktijk (en van de evaluatie ervan). Aanwezigheid is dus verplicht. De student wordt door de betrokken pedagogen / vaklectoren op de hoogte gebracht en deze sessies worden kenbaar gemaakt via de elektronische leeromgeving op de cursus Praktijk en stage MT 1 WPL. 3.5 Verplichte formaliteiten en afspraken ná de stage De student plaatst binnen de 5 kalenderdagen na de afloop van de stage: - de vervulde opdrachten n.a.v. de stage(s); - het praktijkboek (gescand pdf-file); - het ondertekende syntheseformulier (gescand pdf-file) op zijn persoonlijke ETOS-pagina. Ook het logboek wordt aan de begeleidende lector van de werkplek afgegeven. 3.6 Het pedagogisch dossier van de student Elke student krijgt een pedagogisch digitaal dossier dat tijdens zijn hele opleiding wordt bewaard. Het pedagogisch dossier bevat: - de individuele verklaring voor akkoord i.v.m. deze richtlijnenbundel en de raamovereenkomst tussen de HoGent en de stageschool; - de getekende stage-overeenkomsten met stageplaatsen waar geen raamovereenkomst mee is afgesloten; - originele ondertekende syntheseformulieren van de mentor(en); - originele syntheseformulieren en stageverslagen vanuit de opleiding; - het volledig en correct ingevuld praktijkboek. De syntheseformulieren en het praktijkboek wordt door de student opgeladen telkens na de stageperiode. Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 18 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
De student kan zijn pedagogisch digitaal dossier op elk moment raadplegen en inkijken. Het Elektronisch Traject en Ontwikkelingsdossier voor Studenten (ETOS) maakt integraal deel uit van het pedagogisch dossier van de student 3.7 Wanneer wordt de stage stopgezet? De faculteit Mens en Welzijn kan, in bijzondere gevallen en op objectieve gronden, de stage vroegtijdig beëindigen, als een student door zijn gedragingen blijk heeft gegeven van ongeschiktheid voor de uitoefening van een beroep waartoe de opleiding die hij volgt, hem opleidt. Indien de student beslist om vroegtijdig te stoppen met de stage, dient hij zo vlug mogelijk de stageschool en/of mentor op de hoogte te brengen i.v.m. de beslissing tot het niet verder zetten van de stage. Hij dient ook binnen de 2 dagen naar de stagecoördinatie te gaan, om de stage formeel te beëindigen. Hiervoor ondertekent hij een officieel document dat aan het stagedossier wordt toegevoegd. Bij vragen over eventuele gevolgen van het stopzetten van de stage, de gevolgen inzake studievoortgang en de mogelijkheden voor de verdere studieloopbaan kan de student contact opnemen met studietrajectbegeleider Eveline Steenhout (eveline.steenhout@hogent.be). De stageplaats, evenals de opleiding, kunnen in volgende gevallen ook beslissen dat de stage moet stoppen. - In geval van deontologische fouten, manifeste onbekwaamheid, zware inhoudelijke tekortkomingen, wangedrag, slechte wil, bij zware inbreuken tegen het schoolreglement/gedragsregels van de stageschool; - Bij zware inbreuken tegen deze richtlijnenbundel; - Bij zware inbreuken van de stageschool tegen de stage-overeenkomst; - Het niet toegelaten worden tot de werkplek op basis van een weigering door een partner van de werkplek; - Het niet toegelaten worden tot de volgende stageweek/-periode wegens het niet voldoen aan de eisen op basis van het wel/niet vervullen van de opdrachten/activiteiten van de voorgaande stageweek/-periode; - Het te laat of niet melden van je afwezigheid tijdens de stageperiode, m.a.w. onwettig afwezig zijn; - Het niet tijdig invullen van de teamagenda; - Het niet tijdig melden van inhaal stage-uren of wijzigingen; - Het niet inhalen van weggevallen stage-uren, zonder officiële toestemming; - Het niet kunnen voorleggen van een stagemap, praktijkboek en logboek; - Het niet inleveren van opdrachten n.a.v. de stage, de synthese-evaluatieformulieren en het praktijkboek nà de stage; - Het onwettig afwezig zijn op terugkomsessies op de campus; - Niet uitvoeren van reflectie-opdrachten of ongewettigd afwezig zijn op verplichte reflectiesessies. De student wordt van deze beslissing tot stopzetting praktijk schriftelijk op de hoogte gebracht na een gesprek met de opleidingsvoorzitter. De student krijgt een afwezig. Dit resulteert in het niet meer kunnen slagen voor het respectievelijke opleidingsonderdeel in eerste examenkans. Voor het respectievelijke opleidingsonderdeel is geen tweede examenkans mogelijk (zie studiefiche). Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 19 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk
3.8 De evaluatie van de stage De eindevaluatie van de opleidingsonderdelen Praktijk 1: WPL exploreren en Praktijk 1: assisteren is gebaseerd op de evaluaties van: - de praktijkopdrachten (zie studiefiche van het opleidingsonderdeel); - de actieve en participerende observatie voor het onderwijsvak in de stageschool/-scholen, en de praktijkopdrachten/-activiteiten op de betrokken stageplaats van de werkplek, door (een) vaklector(en) van het onderwijsvak of begeleider van de werkplek; - de doestage(s) voor het onderwijsvak, door (een) lector(en) -pedago(o)g(en) of begeleider van de werkplek; - de reflectie-opdrachten. Het advies verstrekt door de stageverantwoordelijke/mentor(en) van de stageschool/-scholen/organisaties wordt in de evaluatie van de stage (door de hogeschool) betrokken op basis van het syntheseformulier over: - de actieve, participerende en assisterende stage in de stageschool/organisatie; - de doestage in de stageschool/organisatie. Het eindcijfer is géén rekenkundig gemiddelde van de deelevaluaties van alle opdrachten en activiteiten door de student verricht in het kader van het opleidingsonderdeel. Het omvat alle beoordelingen van de opdrachten en activiteiten die door de lector van het onderwijsvak, de begeleider van de werkplek en de lector-pedagoog in overweging werden genomen rekening houdend met de doelstellingen en competenties van de stage (zie punt 2.1). De lector van het onderwijsvak/begeleider van de werkplek maakt hiervoor een algemeen eindevaluatie-syntheserapport voor de praktijk van het betreffende opleidingsonderdeel. Contactgegevens coo rdinatie boso Caroline Minne Stagecoördinator caroline.minne@hogent.be tel. 09 243 30 35 An Verbrugge Stagecoach an.verbrugge@hogent.be tel. 09 243 30 36 Katrien De Maegd Opleidingsvoorzitter katrien.demaegd@hogent.be tel. 09 243 30 40 HoGent Faculteit Mens en Welzijn Campus Ledeganck Stagecoördinatie bachelor in het onderwijs: secundair onderwijs K.L.Ledeganckstraat 8 9000 GENT Onderwijsvak 2 en de praktijk p. 20 van 20 Richtlijnenbundel bij de praktijk