gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan afbakening van het VSGB en aansluitende open ruimtegebieden Cluster Zaventem Bijlage IIIf: Overlegproces voorafgaand aan het GRUP VSGB en aansluitende open ruimtegebieden
ProvincieVlaams-Brabant, Gemeente Kraainem, Machelen, Steenokkerzeel en Zaventem Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan 2.12_00464_00001 afbakening VSGB en aansluitende open ruimtegebieden Cluster Zaventem Bijlage IIIf Overlegproces voorafgaand aan het RUP VSGB
BIJLAGE IIIf 1 Overlegproces 1.1 Kenmerken van het overlegproces Het ruimtelijk structuurplan Vlaanderen bepaalt dat delen van de gemeenten Asse, Beersel, Dilbeek, Drogenbos, Grimbergen, Kraainem, Linkebeek, Machelen, Sint-Gensius-Rode, Sint-Pieters-Leeuw, Tervuren, Vilvoorde, Wemmel, Wezembeek-Oppem en Zaventem tot het VSGB kunnen behoren. Deze gemeenten zijn dan ook in eerste instantie betrokken bij het overleg over het afbakeningsvoorstel. Het voorafgaand overlegproces heeft verschillende fases doorlopen tussen 2005 en 2010 (zie verloop). Iedere fase van het overleg is op maat gesneden. De betrokkenheid van de verschillende partners is afgestemd geweest op de finaliteit van de fase. Doorheen de verschillende fases heeft het overlegproces een grote openheid getoond en alle inbreng van partners toegelaten. Het partnerschap heeft een diversiteit van actoren betrokken: gemeentebesturen, provincie, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, maatschappelijke actoren en belangengroepen, overheidsadministraties, de bevolking, de Vlaamse Regering en de ministeriële kabinetten, de task force Vlaamse Rand (later coördinatieplatform VSGB), de task force START en de commissie van het Vlaams Parlement. De partners zijn betrokken in diverse fora: - Thematische werkgroepen: in functie van discussies over thema s zoals wonen, werken, open ruimte edm werden partners uit verschillende organisaties (overheid, middenveld, ) samengebracht; - Gebiedsgerichte teams: in functie van discussies over welbepaalde gebieden werden gebiedspartners (gemeenten, provincies evt. anderen) samengebracht; - Bilateraal overleg: in functie van bijzondere gespreksonderwerpen werd bilateraal overleg gevoerd met gemeenten, het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, administraties, middenveldorganisaties, initiatiefnemers van welbepaalde concrete projecten; - Forum: in functie van informering werden zeer breed samengestelde fora bijeengeroepen; - Informatievergaderingen voor de geïnteresseerde bevolking; - Stuurgroep: in functie van tussentijdse advisering en standpuntinname was de stuurgroep samengesteld uit de betrokken beleidsdomeinen op Vlaams niveau en de provincie; - Bestaande organen zoals de START-task force, de task force Vlaamse Rand, meerderheidsoverleg; - Consultatie- en bespreekgroepen voor de planmer; - Formele organen zoals de bestendige deputatie, de commissie van het Vlaams Parlement; - De Vlaamse Regering, voorbereid in interkabinettenwerkgroepvergaderingen. Het overlegproces is gebaseerd geweest op intensief onderzoekswerk met transparante ruimtelijke afwegingen. Ontwerpend onderzoek heeft de haalbaarheid van welbepaalde voorstellen afgetoetst. 1.2 Verloop van het overlegproces Het overlegproces heeft volgende fases doorlopen - Fase 1: Focusbepaling (december 2004-juni 2005): in deze fase werden in samenwerking met een breed gamma stakeholders de belangrijkste kwesties voor het gebied blootgelegd - Fase 2: Tussentijdse besluitvorming (juli 2005-mei 2007): op basis van ingewonnen adviezen van alle betrokkenen bepaalde de Vlaamse Regering de grote inhoudelijke oriëntaties voor de uitwerking van opties in de derde fase - Fase 3: Uitwerking van opties (augustus 2007-oktober 2008): op basis van de tussentijdse oriëntatie van de Vlaamse regering werden concrete acties uitgewerkt
- Fase 4: Op basis van de beslissing van de Vlaamse Regering van 20 februari 2009, opmaak en doorlopen van de procedure van het planmer en het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan (maart 2009-heden) 1.2.1 Fase 1: focusbepaling De eerste fase in juni 2005 afgerond met het rapport focusbepaling. Volgende stappen in het overlegproces werden doorlopen. - Op 1 november 2004 heeft de heer minister de studie- en overlegopdracht voor de afbakening van het VSGB gegund aan het extern consortium studiegroep Omgeving, O2, Aeolus, Tritel en Idea. - Na een kennismakingsronde met de vijftien betrokken gemeenten en de bestendige deputatie van de provincie Vlaams-Brabant werd een procesnota opgesteld. - Tijdens de maanden januari-maart 2005 werd een breed gamma overleg en studiewerk verricht via bilateraal overleg, interne werkdagen en workshops. - In de periode april-juni 2005 zijn volgende stappen gezet in het overlegproces: Drie stuurgroepvergaderingen (13 april 2005, 24 mei 2005, 16 juni 2005); Drie bilaterale overlegmomenten met het Brussels Hoofdstedelijk Gewest (18 april 2005, 25 mei 2005, 17 juni 2005); twee visiemomenten met gemeenten en bestendige deputatie (25 en 26 april 2005); een visiemoment met andere actoren op 28 april 2005; bilaterale overlegmomenten (op vraag van de betrokken actor) met afdeling bos&groen, GOM Vlaams-Brabant, administratie economie, VIL, bestendige deputatie van de provincie Vlaams-Brabant, stad Vilvoorde, START-project; - Op 13 juni 2005 werd de stand van zaken toegelicht aan de heer minister en zijn medewerkers. - In een mededeling aan de leden van de Vlaamse Regering werd op 17 juni 2005 akte genomen van de stand van zaken in het overlegproces, het verdere verloop en de vooropgestelde tussentijdse besluitvorming in oktober 2005. - Op vraag van de heer minister werd op 24 juni 2005 de stand van zaken toegelicht in een interkabinettenwerkgroep. - Op 28 juni 2005 werd het overleg voor de eerste fase beëindigd met een forum voor gemeenten en provincie, waarop het rapport focusbepaling werd toegelicht en overhandigd. - In functie van adviesgeving in de tweede fase wordt het rapport focusbepaling bezorgd aan alle deelnemers van het overlegproces (gemeenten en provincie, stuurgroepleden, andere betrokken actoren en het Brussels Hoofdstedelijk Gewest). Dit heeft geleid tot 33 adviezen, die in fase 2 ter overweging zijn genomen. 1.2.2 Fase 2: tussentijdse besluitvorming Volgende documenten lagen voor ter bespreking van de beleidsmatige aspecten: - rapport focusbepaling met 21 beleidsvragen ter oriëntering van de fase III; - bundeling van de integrale adviezen; - synthese van de 33 verleende adviezen; - een ontwerp nota aan de leden van de Vlaamse regering ter beleidsmatige bespreking van de tussentijdse oriëntering van het overlegproces in de fase III. Het doorlopen van de tweede fase geeft volgende relevante stappen: - toelichting in de IKW van 24 juni 2005; - bijkomende toelichtingen in gemeenten en in de raadscommissie van de provincieraad (31 augustus 2005); - drie maanden adviesperiode (juli-september) waarin 33 adviezen werden verleend; - toelichting aan START-project (30 juni 2005);
- vragen en interpellaties in commissie en Vlaams parlement; - toelichtende IKW van 20 december 2005; - toelichting in de taskforce Vlaamse Rand (21 december 2005); - mededeling VR/2005/2312/MED03 over de stand van zaken en aanpak - inhoudelijke bespreking op IKW van 14 februari 2006 - inhoudelijke bespreking op IKW van 8 maart 2006 - inhoudelijke bespreking op IKW van 28 maart 2006 - inhoudelijke bespreking op IKW van 4 juli 2006 - inhoudelijke bespreking op IKW van 5 juli 2006 - inhoudelijke bespreking op IKW van 23 januari 2007 - inhoudelijke bespreking op IKW van 25 januari 2007 - ronde schriftelijke opmerkingen IKW - toelichting voor de voltallige Vlaamse Regering op 16 maart 2007 - toelichting aan het kabinet van minister Anciaux - toelichting voor Vlaamse volksvertegenwoordigers op 3 mei 2007 Dit verloop resulteerde in de tussentijdse beslissing van de Vlaamse Regering van 11 mei 2007. Daarnaast vond doorlopend overleg plaats over concrete projecten en vragen in het VSGB, raakvlakken met START, de task force voor de Vlaamse Rand, het masterplan Vilvoorde-Machelen enz. 1.2.3 Fase 3: uitwerking van de opties De derde fase (looptijd 1 jaar) is intern voorbereid door het departement RWO (mei-juli 2007). Heropstart van het overlegproces is gebeurd op 20 augustus 2007. Overleg is gestart in september 2007. Volgende stappen werden doorlopen in de derde fase: - twee stuurgroepvergaderingen - forum met alle gemeenten, provincie en actoren - ronde met thematisch overleg bestaande uit: drie werkgroepvergaderingen wonen drie werkgroepvergaderingen werken vier werkgroep vergaderingen open ruimte, gerelateerd aan overlegproces buitengebiedregio - ronde bilateraal overleg met alle gemeenten - vier rondes gebiedsgericht overleg bestaande uit: - gebiedsprojectteam voor het ruime Zaventemse (betrokken gemeenten en provincie) - gebiedsprojectteam voor deelruimte Zellik-Groot-Bijgaarden (betrokken gemeenten en provincie) - gebiedsprojectteam voor het deelruimte zuidelijke kanaalzone (betrokken gemeenten en provincie) - opeenvolgende besprekingen in de de Stuurgroep - permanent bilateraal overleg met stakeholders (waaronder Brussels Hoofdstedelijk Gewest) - Forum Naar het einde van fase drie werd de voorbereiding van het flankerend beleid in de task force Vlaamse Rand afgerond.
Van 1 juli tot 15 oktober liep een brede adviesronde bij een kleine tachtig adviesverleners. In kader van deze adviesverlening zijn volgende initiatieven gehouden: - Toelichting aan bestendige deputatie van de provincie Vlaams-Brabant; - Informatievergadering aan een ruimte groep geïnteresseerden (incl. bevolking) in het ruime Zaventemse; - Informatievergadering aan een ruimte groep geïnteresseerden (incl. bevolking) in de zuidelijke kanaaalzone; - Informatievergadering aan een ruimte groep geïnteresseerden (incl. bevolking) in Zellik-Groot- Bijgaarden; - Nieuwsbrief Er werden 45 adviezen uitgebracht, waaronder een aantal van actoren die niet uitdrukkelijk tot adviesgeving verzocht waren (waardoor de initiële zeventig actoren werden vermeerderd tot tachtig). De verwerking tot (definitief) eindrapport is gebeurd aan de hand van de adviezen. Op 8 december 2008 werd een voorstel van beslissing aan de Vlaamse Regering voorgelegd. 1.2.4 Fase 4: beslissing van 20 februari 2009 en doorvertaling naar RUP en planmer Met de beslissing van de Vlaamse Regering van 12 december 2008 over de korte termijnherziening van het RSV werd de naamsverandering voor het VSGB geagendeerd. In de vierde fase werd het voorstel van beslissing toegelicht en besproken op vier achtereenvolgende de interkabinettenwerkgroepen. Op 18 februari 2009 werd het voorstel toegelicht aan de meerderheidspartijen. Op 20 februari 2009 nam de Vlaamse Regering een beslissing. Er werd akte genomen van het eindrapport en het flankerend beleid. Volgende punten zijn letterlijk overgenomen uit de beslissing: (Citaat) 1. akte te nemen van het eindrapport van het overlegproces voor het VSGB en van het aangepaste voorstel van de Task Force Vlaamse Rand voor het flankerend beleid in het VSGB; 2. de Vlaamse minister, bevoegd voor de ruimtelijke ordening, te gelasten een gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan op te maken voor het VSGB op basis van de opties geformuleerd in voornoemd eindrapport, onder de volgende voorwaarden: - randstedelijke open ruimtegebieden worden opgenomen in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor het VSGB, - de in het eindrapport voorgestelde opties in functie van START worden opgenomen in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor het VSGB, - de doorwerking van het door het departement LNE voorgestelde advies met betrekking tot het geluid in functie van de luchthaven wordt verder onderzocht, - de voorstellen uit het masterplan Machelen-Vilvoorde waarover overeenstemming ontstaat voorafgaand aan de decretale procedure voor het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan, kunnen worden opgenomen in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan voor het VSGB, - er gebeurt verdere inhoudelijke afstemming met lopende gemeentelijke projecten. De beslissing over de opname van bestemmingswijzigingen in het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan is mede afhankelijk van de inzichten in milieu-effecten via het integratiespoor plan-mer; 3. de Vlaamse minister, bevoegd voor de ruimtelijke ordening, te gelasten de naamsverandering van het VSGB in de eerstvolgende herziening van het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) door te voeren; 4. de Vlaamse minister, bevoegd voor de coördinatie van het beleid met betrekking tot de Vlaamse Rand rond Brussel, te gelasten het aangepaste voorstel van de Task Force Vlaamse Rand voor het flankerend beleid in het VSGB samen met de functioneel bevoegde Vlaamse ministers verder uit te werken.
De uitvoering en de invulling van de maatregelen zullen gebeuren in functie van de invulling en de uitvoering van het GRUP VSGB en/of in functie van noden of ontwikkelingen in het gebied (cfr START, masterplan Machelen- Vilvoorde, etc.). Dit voorstel wordt bovendien aangepast aan de resultaten van de verdere besprekingen binnen de Task Force Vlaamse Rand en de resultaten van de publieke consultatieronde, de beleidsmatige besprekingsronde en de definitieve vastlegging van het GRUP. Prioritaire maatregelen uit de nota flankerend beleid die budgettair niet voorzien zijn, zullen ofwel worden opgevangen binnen de eigen kredieten ofwel het voorwerp uitmaken van een beslissing van de Vlaamse Regering; 5. de Vlaamse minister, bevoegd voor de coördinatie van het beleid met betrekking tot de Vlaamse Rand rond Brussel, te gelasten een voorstel aan de Vlaamse Regering voor te leggen met betrekking tot de oprichting van een coördinatieplatform VSGB. Het tijdsverloop voor het planmer VSGB is gedetailleerd toegelicht in het desbetreffende punt. De opmaak van het RUP en de totstandkoming van het planmer is grotendeels parallel verlopen volgens het integratiespoor. Dit heeft als voordeel dat de (tussentijdse en eind-) resultaten van het planmer op gedegen wijze kunnen doorwerken in het RUP. In de interkabinettenwerkgroepen van 15 juni, 25 juni, 5 juli en 15 juli 2010 werden de grote lijnen van de werkversie van het gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan besproken. Er werd beleidsmatig afgesproken om een plenaire vergadering te organiseren met het oog op een voorlopige vaststelling van het RUP in december 2010. Beleidsmatig werd akkoord gegaan met de doorwerking van de conclusies van de planmer op vlak van geluid op de woonontwikkeling rond de luchthaven van Zaventem. Er werd beslist het gebied Drie Fonteinen/Krekelendries (Sint-Pieters-Leeuw en Drogenbos) niet op te nemen in het RUP. Er werd beslist een herbestemming voor parking C op de Heizel op te nemen in het RUP. Er werd in het kader van START een onderzoekstraject uitgestippeld teneinde duidelijkheid te verkrijgen over de zuidelijke ontsluiting van de luchthaven van Zaventem en de eraan gerelateerde functies. De opties uit het eindrapport werden doorvertaald naar het voorontwerp RUP voor de plenaire vergadering van 27 september 2010. Deze doorvertaling naar een kadasterschaal heeft ertoe geleid dat initieel vermelde oppervlaktes en beschrijvingen in sommige gevallen verschillen van het grafisch plan van het RUP. Op basis van de plenaire vergadering is het voorontwerp RUP besproken en aangepast op aanwijzen van de interkabinettenwerkgroepen van 17 november, 26 november, 1 december en 10 december 2010. Het Ontwerp RUP werd voorlopig vastgesteld op 17 december 2010, waarna het openbaar onderzoek werd aangekondigd. Dit openbaar onderzoek liep van 14 februari tot en met 14 april 2011. Er werden 1350 bezwaren, waarvan sommige ondertekend door meerdere personen en 18 adviezen ontvangen. Vlacoro behandelde deze adviezen en bezwaren en gaf zelf een advies op 7 juli 2011. Op basis van de resultaten van het openbaar onderzoek en het advies van Vlacoro werd het RUP besproken en aangepast in de interkabinettenwerkgroepen van 15, 28 en 29 september, en 3, 5 en 6 oktober 2011.