www.pwc.com/nl Belastingnieuws Binnenlands Bestuur In deze editie Jaargang 3 Editie 2012/20 Oktober 2012 Algemeen 1. Verhuurderheffing Btw 2. Servicekosten en btw 3. Terruggaafregeling overdrachtsbelasting bij vervulling ontbindende voorwaarde verruimd 4. Lezersvraag inzake de verhoging van het btw-tarief en de berekende rente bij de levering van een bouwkavel PwC Fiscaal Portaal Gemeenten 5. PwC Fiscaal Portaal Gemeenten PwC 6. BCF-/btw-netwerkbijeenkomsten 7. Kennisbank: Fiscaal Portaal Gemeenten 8. PwC Fiscale Ondersteuning
Colofon De nieuwsbrief Belastingnieuws Binnenlands Bestuur is een uitgave van PwC Belastingadviseurs die gemeenten, provincies en waterschappen informeert over fiscale ontwikkelingen op het gebied van met name omzetbelasting, het BTW-compensatiefonds en loonheffingen. Abonnementen Een gratis abonnement voor u of uw collega verkrijgt u na aanmelding. Aanmelden kan door het sturen van een e-mail met vermelding van de nieuwsbrief waarop u zich wil abonneren, uw naam, adresgegevens van uw organisatie en e-mailadres naar: ps.btw-nieuwsbrief@nl.pwc.com. Mocht u deze nieuwsbrief niet langer willen ontvangen dan kunt u op hetzelfde e-mailadres terecht. Reacties Als u op deze nieuwsbrief wil reageren kunt u een e-mail sturen aan ps.btwnieuwsbrief@nl.pwc.com. W.A. (Wladimir) Rouwenhorst FB mr. dr. J.J.P. (Joep) Swinkels 088 792 30 08 wladimir.rouwenhorst@nl.pwc.com drs. D.J. (Dieks) Boswinkel M.M. (Myrthe) Hinskens LL.M 088 792 16 91 088 792 56 85 dieks.boswinkel@nl.pwc.com myrthe.hinskens@nl.pwc.com mr. E. (Elles) Huinink mr. N. (Nikita) Brameijer 088 792 30 04 088 792 60 23 elles.huinink@nl.pwc.com nikita.brameijer@nl.pwc.com J. (Jeffrey) Rous M.Sc. drs. M.A. (Manon) Ultee 088 792 19 63 088 792 14 19 jeffrey.rous@nl.pwc.com manon.ultee@nl.pwc.com
Algemeen 1. Verhuurderheffing Bron: Wet Verhuurderheffing Op 18 september 2012 is het Belastingplan 2013 aan de Tweede Kamer gepresenteerd. Met de presentatie van het Belastingplan is het wetsvoorstel met betrekking tot de invoering van de verhuurderheffing gepubliceerd. Verhuurders die meer dan 10 woningen verhuren tegen een vergoeding onder de huurtoeslaggrens (gereguleerde sector) worden vanaf 1 januari 2013 met deze nieuwe belasting geconfronteerd. Door de grens van 10 woningen op te nemen worden de meer professionele verhuurders in de heffing betrokken waardoor de uitvoeringskosten worden beperkt. Gemeenten zijn niet uitgezonderd en de belasting geldt dus ook voor gemeenten als zij meer dan 10 huurwoningen in de gereguleerde sector verhuren. Het is niet duidelijk welke invloed de kabinetsformatie heeft op het wetsvoorstel, maar onze verwachting is dat de heffing per 1 januari 2013 in werking zal treden. Het primaire doel van de verhuurderheffing is het genereren van belastingopbrengst. Volgens de Memorie van Toelichting wordt de belastingopbrengst (mede) gebruikt voor de bekostiging van de huurtoeslag. Voorts kan de verhuurderheffing in samenhang worden gezien met de huurverhoging die met name voor woningcorporaties mogelijk wordt gemaakt om het scheefwonen tegen te gaan. Tenslotte roomt de verhuurderheffing meeropbrengst van de huurverhoging af bij de verhuurders van huurwoningen. De verhuurderheffing wordt geheven van de verhuurder die op 1 januari van het kalenderjaar het genot krachtens eigendom, bezit of beperkt recht heeft van meer dan 10 huurwoningen in Nederland. Als huurwoning in de zin van deze wet worden aanmerkt de in Nederland gelegen onroerende zaken die voor verhuur zijn bestemd, mits de huurprijs van die woning niet hoger is dan de huurtoeslaggrens (thans 664,66 per maand). Huurwoningen in de vrije sector vallen buiten de verhuurderheffing. Dit geldt eveneens voor onzelfstandige wooneenheden en huurwoningen die worden verhuurd in het kader van het hotel-, pension-, kamp- en vakantiebestedingsbedrijf aan personen die daar slechts voor een korte periode verblijf houden. Verhuurders van woningen in de gereguleerde sector moeten in 2013 een heffing van 0,0014% betalen over de som van de WOZwaarden van deze (in Nederland gelegen) huurwoningen, verminderd met 10 maal de gemiddelde WOZ-waarde van die huurwoningen. De heffing vindt plaats bij de juridisch eigenaar. Het voornoemde percentage wordt met ingang van 2014 verhoogd tot 0,231%. Dit komt volgens de Memorie van Toelichting neer op een gemiddelde heffing per woning van 2 in 2013 en 356 in 2014. De verhuurderheffing is een aangiftebelasting. De belastingschuld ontstaat op 1 januari van een kalenderjaar. De ondernemer moet de aangifte hiervan, via de elektronische weg, binnen drie maanden na het ontstaan van de belastingschuld indienen en de belasting voldoen. Voor het jaar 2013 is de aangifte- en betalingstermijn opgerekt tot 9 maanden. De aangifte moet derhalve uiterlijk 30 september 2013 worden ingediend.
De impact van de verhuurderheffing voor uw gemeente is afhankelijk van het aantal sociale huurwoningen c.q. woningen in de gereguleerde sector en de WOZ-waarde van deze huurwoningen. Indien uw gemeente geconfronteerd gaat worden met de verhuurderheffing, is het van belang om te beschikken over een juist WOZ-waarde van de betreffende huurwoningen. Daarnaast brengt de invoering van de verhuurderheffing vermoedelijk een toename van het aantal bezwaren tegen de WOZbeschikking met zich mee. Het afdoen van deze bezwaren zal leiden tot een extra inzet van personeel dan wel inlening van derden. Wladimir Rouwenhorst 088 792 30 08 wladimir.rouwenhorst@nl.pwc.com Elles Huinink 088 792 30 04 elles.huinink@nl.pwc.com Btw 2. Servicekosten en btw Bron: HvJ EU 27 september 2012, nr. C-392/11 (Field Fisher Waterhouse LLP) In de nieuwsbrief van december 2011 (editie 2011/14) hebben wij u geïnformeerd over de btw-behandeling van servicekosten in relatie tot de verhuur van onroerend goed. In zijn Besluit van 14 juli 2009 (nr. CPP 2008/137M) heeft de staatsecretaris van Financiën nieuw beleid geformuleerd inzake de btw-behandeling van servicekosten. Kort gezegd komt het nieuwe beleid afgeleid uit het arrest van het Europese Hof van Justitie in de zaak RLRE Tellmer Property erop neer dat servicekosten die opgaan in de verhuurdienst (waarbij huurders niet de mogelijkheid hebben de diensten van een derde af te nemen) het btw-regime volgen van het onderliggende huurcontract. Indien huurders de mogelijkheid hebben het aanvullend dienstbetoon af te nemen bij een derde dan moet deze dienstverlening voor de heffing van btw worden aangemerkt als een afzonderlijke prestatie, waarvoor een eigen btw-regime geldt. Dit is tegenstelling tot het beleid van vóór 14 juli 2009, waarbij verhuurders de keuze hadden om de servicekosten met btw door te belasten aan huurders, ongeacht het btw-regime van het onderliggende huurcontract. Het nieuwe beleid per 14 juli 2009 is nadelig voor huurders die niet kunnen opteren voor een met btw-belaste verhuur, dan wel voor huurders die recht hebben om betaalde btw op de servicekosten te compenseren via het BTW-compensatiefonds. Onlangs heeft het Europese Hof van Justitie arrest gewezen in de zaak C-392/11 (Field Fisher Waterhouse LLP). In deze zaak stond de heffing van btw met betrekking tot servicekosten centraal. In de huurovereenkomst was bepaald dat Field Fisher Waterhouse LLP een vergoeding betaalt voor de huur van het pand, een bijdrage betaalt in de verzekeringskosten en een vergoeding betaalt voor de watervoorziening, de verwarming in het gehele pand, de reparatie van het gebouw en de installaties, de schoonmaak van de gemeenschappelijke ruimten en de beveiliging. Wordt een vergoeding niet betaald dan vervalt de hele huurovereenkomst. In geschil was de vraag of één of meerdere prestaties door de verhuurder worden verleend. Om te beoordelen of de dienstverlening van de verhuurder één prestatie of meerdere prestaties vormt moet volgens het Hof van Justitie worden onderzocht of de dienstverlening bestaat uit één te splitsen economische dienst dan wel dat sprake is van één hoofddienst met diensten van bijkomstige aard.
Bij de beoordeling of sprake is van één dienst moet volgens het Hof de huurovereenkomst worden bekeken. Als diensten worden meegenomen in de overeenkomst pleit dit ervoor aan te nemen dat sprake is van één dienst tenzij diensten worden bedongen die niet onlosmakelijk samenhangen met of bijkomstig zijn aan de huur. Het feit dat een derde bepaalde diensten kan verlenen betekent niet dat de verschillende diensten tezamen niet als één dienst kunnen worden gezien. Door deze uitspraak lijkt ons inziens de hoofdregel van de staatssecretaris dat het aanvullend dienstbetoon (mits niet kan worden afgenomen bij een derde anders dan de verhuurder) het btw-regime van het huurcontract volgt niet langer houdbaar. In elke specifieke situatie zal dus mede op basis van de huurovereenkomst moeten worden beoordeeld of er sprake is van afzonderlijke dienstverlening of van één dienst. Overigens is van belang dat de Belastingdienst in de afgelopen tijd meerdere malen kenbaar heeft gemaakt dat in voorkomende situaties het zogenoemde oude beleid zoals dat tot 14 juli 2009 van toepassing was ook na 14 juli 2009 kon worden toegepast. Dit met als resultaat dat de verhuurder de servicekosten afzonderlijk met btw aan de betreffende gemeente factureert en de gemeente de btw op servicekosten en dergelijke alsnog kan compenseren via het BTW-compensatiefonds. Wladimir Rouwenhorst 088 792 30 08 wladimir.rouwenhorst@nl.pwc.com 3. Terruggaafregeling overdrachtsbelasting bij vervulling ontbindende voorwaarde verruimd Bron: Ministerie van Financiën, 30 augustus 2012, nr. BLKB/2012/791M De Wet op belastingen van rechtsverkeer kent een teruggaafregeling. Bij herstel van de oorspronkelijke (eigendoms- en bezits) situatie van een onroerende zaak naar de situatie van vóór de verkrijging bestaat onder voorwaarden recht op teruggaaf van de geheven overdrachtsbelasting bij de oorspronkelijke verkrijging als gevolg van de levering en een vrijstelling bij de terugoverdracht. Dat is het geval als de toestand van vóór de verkrijging zowel feitelijk als juridisch wordt hersteld. Dit houdt in dat de vorige eigenaar of zakelijk gerechtigde (bijvoorbeeld op grond van een appartementsrecht) weer dezelfde juridische status verkrijgt. Verder moet hij feitelijk weer in dezelfde betrekking tot de onroerende zaak komen te verkeren als daarvóór. Dat wil zeggen dat hij de onroerende zaak weer op dezelfde wijze moet kunnen gebruiken als voorheen. De vrijstelling of teruggaaf wordt op verzoek verleend. Er bestaat recht op de vrijstelling of teruggaaf als de toestand van vóór de verkrijging wordt hersteld als gevolg van: 1. de vervulling van een ontbindende voorwaarde; 2. nietigheid (van rechtswege nooit bestaan hebbend) of vernietiging (bijvoorbeeld door de rechter); 3. ontbinding wegens niet-nakoming van een verbintenis.
Het kan zijn dat de onroerende zaak in de tussenliggende periode in waarde is gestegen. De staatssecretaris heeft nu onder voorwaarden goedgekeurd dat de koopsom niet geheel behoeft te worden gerestitueerd, maar dat een waardeverandering van de betrokken onroerende zaak tussen het moment van verkrijging en de latere terugoverdracht mag worden verrekend als de waardeverandering het gevolg is van een verbetering, verbouwing of sloop van de betrokken onroerende zaak. Voorts mogen deze regelingen deels worden toegepast als zich een wijziging in een samenwerkingsverband heeft voorgedaan. Bij (grond)transacties kan het in specifieke gevallen interessant zijn om vanuit fiscaal perspectief te werken met specifieke ontbindende voorwaarden. Partijen hebben dan na de transactie alsnog de mogelijkheid om over te schakelen op een ander belastingregime. Hierbij kan worden gedacht aan de situatie dat een terrein door een ontwikkelaar als onbebouwd terrein van de gemeente is verworven en waarbij ter zake van de levering geen btw is verschuldigd en de verkrijging met overdrachtsbelasting is belast. Indien een wijziging van de plannen tot gevolg heeft dat het aantrekkelijker was geweest om de grond als btw-bouwterrein te verwerven zodat ter zake van de levering btw is verschuldigd en de verkrijging is vrijgesteld van overdrachtsbelasting zullen partijen een ander belastingregime wensen. Hebben partijen op de juiste wijze gecontracteerd dan kan de ontwikkelaar het terrein aan de gemeente teruggeven en de gemeente kan het terrein na bewerking als btw-bouwterrein aan de ontwikkelaar leveren. Wladimir Rouwenhorst 088 792 30 08 wladimir.rouwenhorst@nl.pwc.com 4. Lezersvraag inzake de verhoging van het btw-tarief en de berekende rente bij de levering van een bouwkavel Onlangs ontvingen wij een vraag van één van onze abonnees over de gevolgen van de tariefsverhoging per 1 oktober 2012 in relatie tot de btw-belaste levering van een bouwkavel. De aan ons gestelde vraag is als volgt. Een gemeente heeft in het verleden een overeenkomst gesloten met een projectontwikkelaar voor de btw-belaste levering van een bouwkavel (fiscaal bouwterrein). Afgesproken is dat de koopsom wordt betaald op het moment van de levering c.q. het notariële transport. Er is echter al een rente over de koopsom verschuldigd per 1 januari 2008. Deze rente is nog niet in rekening gebracht doordat deze pas bij betaling van de koopsom verschuldigd wordt. De levering van de bouwkavel zal plaatsvinden na 1 oktober 2012. Nu rijst de vraag: wat zijn de btw-gevolgen voor de verschuldigde rente? Omdat zowel de levering van de bouwkavel als de betaling van de koopsom na 1 oktober 2012 plaatsvindt, is de gemeente ter zake van deze levering 21% btw verschuldigd over de koopsom c.q. de vergoeding. Ook de rente behoort tot de vergoeding voor de bouwkavel en wordt derhalve ook met 21% btw belast. In dit kader is verder van belang dat een overgangsregeling is getroffen voor de btwtariefsverhoging voor koopovereenkomsten op basis waarvan een onroerende zaak op of na 1 oktober 2012 wordt geleverd, maar reeds voor deze datum betalingstermijnen vervallen. Hierbij is bepaald dat over de betalingstermijnen die vervallen voor 1 oktober 2012 slechts 19% btw is verschuldigd.
Over eventuele resterende termijnen die op of na 1 oktober 2012 vervallen is 21% btw verschuldigd. Aangezien bij de onderhavige situatie de koopsom in één maal wordt verschuldigd en wel ná 1 oktober 2012, kan deze overgangsregeling niet worden toegepast en is over de gehele koopsom, inclusief rente, derhalve 21% btw verschuldigd. Tenslotte, de officiële documenten inzake de overgangsregeling voor de verhoging van het btw-tarief zijn uiteraard opgenomen in het Fiscaal Portaal Gemeenten. Bovendien hebben wij voor u een samenvattende matrix opgenomen, waarin deze regeling is samengevat. Dieks Boswinkel 088 792 16 91 dieks.boswinkel@nl.pwc.com Nikita Brameijer 088 792 60 23 nikita.brameijer@nl.pwc.com PwC Fiscaal Portaal Gemeenten 5. PwC Fiscaal Portaal Gemeenten De komende periode worden de onderdelen vastgoed en samenwerking weer aangevuld met nieuwe informatie. Jeffrey Rous 088 792 19 63 jeffrey.rous@nl.pwc.com PwC 6. BCF-/btwnetwerkbijeenkomsten In het najaar van 2012 organiseert PwC btw/bcf-netwerkbijeenkomsten voor gemeenten. Op de bijeenkomst wordt informatie gegeven over nieuwe regelgeving, jurisprudentie, contacten met de Belastingdienst en belangrijke ontwikkelingen op btw/bcf-gebied. Ook bestaat voor de deelnemers de mogelijkheid om met PwC van gedachten te wisselen over de oplossing van de gemeentelijke btw/bcf vraagstukken. Aan deelname aan de btw-/ BCFnetwerkbijeenkomsten zijn voor medewerkers van gemeenten geen kosten verbonden. Regio Noord/Midden Nederland 30 oktober in Emmen Aanmelden kunt u bij: Nikita Brameijer 088 792 60 23 nikita.brameijer@nl.pwc.com 7. Kennisbank: Fiscaal Portaal Gemeenten BTW-compensatiefonds PwC heeft alle informatie over het BTWcompensatiefonds verzameld, geordend en bewerkt. In twee onderdelen op het PwC Fiscaal Portaal Gemeenten treft u ter zake van het BTW-compensatiefonds een overzicht en de brondocumenten aan van wet- en regelgeving, beleidsbesluiten, Kamerstukken, rapporten, standpunten Belastingdienst, standpunten PwC en een uitgebreid handboek. Voorts is op het PwC Fiscaal Portaal Gemeenten een complete modellabeling opgenomen met brondocumenten en praktische tips.
Praktijk Het Portaal biedt verder specifieke informatie over btw-aspecten in relatie tot subsidies, sport, grondbedrijf, onderwijshuisvesting, etc. De onderwerpen worden in een notitie toegelicht en relevante jurisprudentie en beleidsbesluiten zijn via een muisklik toegankelijk. Btw Verder is op het Portaal alle voor gemeenten relevante informatie op het gebied van btw opgenomen, zoals regelgeving, jurisprudentie, beleidsbesluiten, etc. Actualiteiten Op de nieuws- en actualiteitenpagina van het PwC Fiscaal Portaal Gemeenten verschijnen doorlopend (dagelijks) de laatste actualiteiten op en nieuwsitems, inclusief brondocumentatie. Desgewenst verzorgen wij graag een online presentatie van het Portaal. Wilt u meer informatie, een folder of gebruikmaken van een proefinlog, dan kunt u contact opnemen met: Btw-/BCF-servicepakket Daarnaast biedt PwC u een servicepakket aan dat bestaat uit het gebruik van het PwC Fiscaal Portaal Gemeenten, de PwC Fiscale Vragenservice en een cursusmiddag. Cursussen op maat Wij verzorgen voor gemeenten veelvuldig btw-cursussen op locatie. De inhoud van de cursus stemmen wij met u af. In de cursus kunnen wij ook actualiteiten betrekken die in uw gemeente spelen. De groep kan variëren van enkele personen tot een grote groep collega s. Onderwerpen die zeker aan de orde komen zijn: grondbedrijf, belasting-besparing binnen/buitensport accommodaties, btwintegratieheffing, btw-aspecten exploitatie gemeentelijk vastgoed. Voor meer informatie kunt u terecht bij: Dieks Boswinkel 088 792 16 91 dieks.boswinkel@nl.pwc.com Jeffrey Rous 088 792 19 63 jeffrey.rous@nl.pwc.com 8. PwC Fiscale Ondersteuning PwC Fiscale Vragenservice Soms heeft u een vraag en wilt u kort telefonisch overleggen met een adviseur. In overleg met u kunnen wij afspraken maken over de mogelijkheid om per telefoon gedurende één jaar tegen een vaste prijs een aantal fiscale vragen aan ons voor te leggen.
Deze publicatie is uitsluitend opgesteld als algemene leidraad voor relevante kwesties en dient niet te worden geïnterpreteerd als professioneel advies. U dient niet te handelen op basis van de in deze publicatie vervatte informatie zonder nader professioneel advies te hebben ingewonnen. Er wordt geen enkele expliciete of impliciete verklaring verstrekt of garantie geboden ten aanzien van de juistheid of volledigheid van de in deze publicatie vervatte informatie, en voor zover toegestaan krachtens de wet, aanvaarden de bij deze publicatie betrokken PwC firms, medewerkers en vertegenwoordigers geen enkele aansprakelijkheid, voor de gevolgen van enige handeling dan wel omissie door hetzij uzelf hetzij enige andere persoon op basis van de in deze publicatie vervatte informatie of voor enig besluit waaraan die informatie ten grondslag ligt. Bij PwC in Nederland werken ruim 4.500 mensen met elkaar samen vanuit 12 vestigingen en drie verschillende invalshoeken: Assurance, Tax & HRS en Advisory. We leveren sectorspecifieke diensten en zoeken verrassende oplossingen, niet alleen voor nationale en internationale ondernemingen, maar ook voor overheden en maatschappelijke organisaties. PwC firms leveren sectorspecifieke diensten op de gebieden Assurance, Tax & HRS en Advisory om waarde toe te voegen voor klanten. Meer dan 161.000 mensen in 154 landen in firms binnen het PwC-netwerk delen hun gedachten, ervaringen en oplossingen om nieuwe perspectieven en praktische oplossingen te ontwikkelen. 'PwC' is het merk waaronder member firms van PricewaterhouseCoopers International Limited (PwCIL) handelen en diensten verlenen. Samen vormen deze firms het wereldwijde PwC-netwerk. Elke firm in het netwerk is een afzonderlijke juridische entiteit en handelt voor eigen rekening en verantwoording en niet als vertegenwoordiger van PwCIL of enige andere member firm. PwCIL verricht zelf geen diensten voor klanten. PwCIL is niet verantwoordelijk of aansprakelijk voor het handelen of nalaten van welke van haar member firms dan ook, kan geen zeggenschap uitoefenen over hun professioneel oordeel en kan hen op geen enkele manier binden. 2012 PricewaterhouseCoopers Belastingadviseurs N.V. (KvK 34180284). Alle rechten voorbehouden