Rapport inzake de jaarrekening 2012 Stichting Kerk en Wereld Postbus 19180 3501 DD Utrecht
Inhoudsopgave 1 Jaarstukken - Toelichting op de jaarrekening 2 - Balans per 31 december 2012 5 - Staat van baten en lasten 2012 6 - Grondslagen van waardering en resultaatbepaling 7 - Toelichting op de balans per 31 december 2012 8 - Toelichting op de staat van baten en lasten over 2012 12 Overige gegevens 15-1 -
Toelichting op de jaarrekening Kerk en Wereld is op 20 november 1945 opgericht vanuit de Nederlandse Hervormde Kerk, in reactie op de verschrikkingen van de Tweede Wereldoorlog en uit verlangen naar vernieuwing van de kerk. Sinds de oprichting heeft Kerk en Wereld veel waardevolle initiatieven gesteund die hun weg vonden in de samenleving of de kerk. Sinds 2003 heeft Kerk en Wereld weliswaar geen eigen werkorganisatie meer, maar is Kerk en Wereld nog steeds actief op het grensvlak van geloof en samenleving. Middels de opbrengsten van het Eijkmanfonds en het rendement op het vermogen dat is ontstaan na de verkoop van het landgoed De Horst in 2001 worden nu jaarlijks vele activiteiten geïnitieerd en gesubsidieerd. Het bestuur geeft richting en inhoud aan de missie; zij wordt ondersteund door een coördinator. Sinds de Kerkvereniging in 2004 is Kerk en Wereld een stichting binnen de Protestantse Kerk in Nederland. Missie Kerk en Wereld subsidieert en initieert vanuit een christelijk-oecumenische inspiratie projecten die gestalte geven aan de bezinning op vraagstukken waar geloof en samenleving elkaar raken. Visie De visie van Kerk en Wereld is geworteld in de christelijke traditie; een veelkleurige en weerbarstige traditie van verhalen en interpretatie van die verhalen, van reflectie op geloof en handelen vanuit dat geloof. Het gaat om verhalen die vertellen over de schepping van de aarde met alles wat daarop leeft; om woorden die een weg wijzen naar het goede leven; om verhalen over de vreugde en de moeilijkheden van het samenleven in vrede en gerechtigheid; om getuigenissen van Gods bijzondere aanwezigheid en betrokkenheid bij mensen zoals die tot ons komt in de verhalen over Jezus Christus, verhalen over zijn leven en lijden, dood en opstanding - evenals in de verhalen over de mensen die als mensen van de weg in zijn voetsporen traden en treden. Deze traditie is er ook één van steeds hernieuwde bezinning op de betekenis van die verhalen voor het leven van alledag, voor het goede leven in verbondenheid met mensen dichtbij en veraf, met de aarde en al wat daarop leeft, en met God. Vanuit die visie wil Kerk en Wereld een betrokken partner zijn bij de bezinning op vraagstukken die gaan over geloof en samenleving. Gerechtigheid, duurzaamheid en onderlinge verbondenheid zijn daarbij kernbegrippen, participatie, dialoog en transformatie duiden op de beoogde aanpak. - 2 -
De thema's van Kerk en Wereld 2012-2014 Het bestuur heeft in 2011 de thema's vastgesteld voor de periode 2012-2014, welke zijn: 1. Duurzame welvaart 2. Actualisering van christelijk geïnspireerd handelen 3. Bruggen slaan - bevorderen van sociale samenhang 4. Levensbeschouwelijke ontmoeting Uitvoering Kerk en Wereld initieert en subsidieert activiteiten op het grensvlak van geloof en samenleving. Dit gebeurt middels een aantal activiteiten: Het leveren van subsidie aan organisaties die projecten indienen passend bij de missie en de thema's van Kerk en Wereld. Het ondersteunen van drie bijzondere partners, te weten de Protestantse Kerk in Nederland, Stichting Oikos en Nieuwwij voor het uitwerken van projecten binnen de thema's. De organisatie van specifieke Kerk en Wereld activiteiten, zoals de Kerk en Wereld Jongerenprijs, de Kerk en Wereld lezing en de Kerk en Wereld leerstoel. Stelselwijziging effecten In 2012 heeft het bestuur, met positief advies van de financiële commissie, besloten om de verantwoording van het resultaat op de effecten te wijzigen, teneinde de administratie te vereenvoudigen en de verantwoording transparanter te maken. Nadere informatie is zowel hieronder als onder de grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling opgenomen. De vergelijkende cijfers 2011 zijn hierop aangepast. Eerder werd de herwaarderingsreserve gevormd voor het gedeelte dat de beurswaarde boven de kostprijs ligt. Als de beurswaarde van een effect onder de kostprijs zakte werd dit als verlies verantwoord. Na de stelselwijziging betekent dit dat het volledige verschil tussen kostprijs en beurswaarde (zowel negatief als positief) in de herwaarderingsreserve blijft tot het moment van verkoop/realisatie. Gevolg is dat dit voor de vergelijkende cijfers ook dient te worden aangepast. Wat effectief nu is gebeurd, is dat verliezen welke in het verleden reeds verantwoord zijn in het resultaat, nu worden gecorrigeerd voor de effecten welke op balansdatum in bezit zijn en waarvan het verlies nog niet is gerealiseerd. Dit eerder ongerealiseerde verlies op effecten welke nu nog in bezit zijn, zit nu dus verwerkt in de herwaarderingsreserve (in mindering). Dit geldt voor zowel 31-12-2012 als 31-12-2011 en 1-1-2011. - 3 -
Vermogen In 2012 is de waarde van de totale beleggingen aanzienlijk in waarde toegenomen, met name door een waarde toename van de portefeuille die gehouden wordt bij OVMK. Deze portefeuille bestaat uit de effecten waarvan op lange termijn een hoger gemiddeld rendement wordt verwacht. OVMK is een afsplitsing van het vroegere VPV Bankiers N.V. en belegt volgens het principe value investing. Dit houdt in dat enkel effecten worden aangekocht, waarvan een duidelijke onderwaardering aanwezig is in de markt. Deze manier van beleggen heeft ook in het verleden goede resultaten behaald voor de stichting. De portefeuille bij Bank Ten Cate & Cie, welke bestaat uit risico averse beleggingen, heeft een positief rendement behaald. De samenwerking met een aantal andere grotere "kerkelijke beleggers" middels een apart platform zal naar verwachting in 2013 worden voortgezet. De samenwerking met OVMK is één van de eerste vruchten van het platform. Door gezamenlijk gebruik te maken van de services is een korting bedongen op de beheerlasten en gezamenlijk kan meer invloed uitgeoefend worden in het kader van verantwoord beleggen. In de komende jaren zal dit onderwerp verder worden uitgewerkt. Voor de overige beleggingen bij Bank Ten Cate & Cie, Oikocredit Nederland, Protestant Diaconaal Krediet Nederland en Triodos Bank is overigens reeds sprake van beleggingen, die voldoen aan algemeen aanvaarde duurzaamheidseisen, zoals bijvoorbeeld aangehouden door de Triodos Bank. Baten De financiering van de doelstellingen die Kerk en Wereld nastreeft is grotendeels afhankelijk van het rendement op vermogen. Voor de begroting wordt uitgegaan van een gemiddeld rendement op het vermogen van 5%. Vanaf 2002 gerekend is dit rendement gemiddeld behaald. Het bestuur houdt, geadviseerd door de financiële adviescommissie, toezicht op de ontwikkelingen van de beleggingen. Hierbij wordt een lange beleggingshorizon gehanteerd. De financiële baten en lasten kunnen in meer of mindere mate afwijken van de begroting. De beoordeling daarvan moet derhalve altijd plaats vinden tegen de achtergrond van het behaalde en te verwachten rendement over een langere termijn. Het niveau van donaties is ten opzichte van vorig jaar en de begroting lager uitgevallen. Dit is het gevolg van een vergrijzend donateursbestand. In 2013 wordt door het bestuur onderzocht op welke wijze dit verbeterd kan worden. Lasten De totale lasten konden andermaal binnen de begroting worden gehouden. De afhandeling van de subsidieaanvragen wordt verzorgd door de bestuurscoördinator. Sinds 2011 wordt gebruik gemaakt van administratiekantoor KKA en accountant Van Ree. In het oog springende afwijkingen van de begrote bestedingen aan doelstellingen worden verderop in dit verslag toegelicht. Voor nadere informatie, zoals een inhoudelijke toelichting op de bovengenoemde thema's en toegekende subsidies, wordt verwezen naar de website van Kerk en Wereld: www.kerkenwereld.nl. Tevens vindt u daar het jaarverslag, welke ook op te vragen is per e-mail (info@kerkenwereld.nl). Namens het bestuur, de penningmeesters Jelle Miedema Cees Hendriks - 4 -
1 BALANS PER 31 DECEMBER 2012 ACTIVA 31 december 2012 31 december 2011 Vaste activa Financiële vaste activa 8.448.909 7.797.524 Vlottende activa Kortlopende vorderingen 186.757 193.572 Liquide middelen 285.654 414.741 472.411 608.313 Totaal 8.921.320 8.405.837 PASSIVA 31 december 2012 31 december 2011 Eigen Vermogen Stichtingskapitaal 454 454 Algemene reserve 7.563.167 7.594.217 Bestemmingsreserve 195.878 219.027 Herwaarderingsreserve effecten 1.001.563 341.284 8.761.062 8.154.982 Kortlopende schulden en overlopende passiva 160.258 250.855 Totaal 8.921.320 8.405.837-5 -
2 STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2012 Werkelijk 2012 Begroting 2012 Werkelijk 2011 Baten: Netto-baten vrijwillige geldwerving 36.957 50.000 39.747 Financiële baten en lasten 375.702 415.000 1.071.075 Totale baten 412.659 465.000 1.110.822 Lasten: Kantoorlasten 812 2.000 2.049 Publiciteitslasten 12.985 18.000 14.591 Organisatielasten 85.181 83.000 81.592 Som der lasten 98.978 103.000 98.232 Beschikbaar voor doelstellingen 313.681 362.000 1.012.590 Subsidies op projecten derden 150.010 150.000 96.264 Subsidies partnerrelaties 183.000 187.000 205.261 Eigen activiteiten 11.721 25.000 36.337 Bestedingen doelstellingen 344.731 362.000 337.862 Resultaat -31.050-674.728-6 -
Grondslagen voor de waardering en resultaatbepaling Algemeen De door de stichting gehanteerde grondslagen voor waardering en resultaatbepaling zijn gebaseerd op de van toepassing zijnde grondslagen. De algemene grondslag voor de waardering van de activa en passiva, alsmede voor de bepaling van het resultaat, is de verkrijgings- of vervaardigingsprijs. Voor zover niet anders is vermeld, worden de activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde. Stelselwijziging De gehanteerde grondslagen van waardering en resultaatbepaling zijn ongewijzigd gebleven ten opzichte van het voorgaande jaar, met uitzondering van hetgeen vermeld is onder de herwaarderingsreserve en de financiële vaste activa. Deze stelselwijziging is doorgevoerd ter verbetering van het inzicht en de nieuwe waarderingsgrondslag is ook meer gebruikelijk bij stichtingen. De vergelijkende cijfers zijn hierop aangepast. Financiële vaste activa De effecten worden gewaardeerd op marktwaarde. Voor de niet gerealiseerde meerwaarde (positief verschil tussen marktwaarde en kostprijs) is een voorziening getroffen door de vorming van een herwaarderingsreserve. Met ingang van dit boekjaar wordt ook de ongerealiseerde minderwaarde (negatief verschil tussen marktwaarde en kostprijs) ten laste van de herwaarderingsreserve gebracht. Bestemmingsreserve De bestemmingsreserve is bestemd voor de werkelijke kosten van de Leerstoel, voorlopig voor een periode van 5 jaar. Herwaarderingsreserve De effecten worden gewaardeerd op marktwaarde. Voor de niet gerealiseerde resultaten (verschil tussen de marktwaarde en kostprijs) is een voorziening getroffen door de vorming van een herwaarderingsreserve. Resultaatbepaling De baten en lasten worden toegerekend aan de periode waarop deze betrekking hebben. - 7 -
3 TOELICHTING OP DE BALANS PER 31 DECEMBER 2012 VASTE ACTIVA 31-12-2012 31-12-2011 Financiële vaste activa Bank Ten Cate & Cie, beleggingsportefeuille 4.356.100 4.318.925 Hof Hoorneman Bankiers N.V., beleggingsportefeuille - 27.968 OVMK, beleggingsportefeuille 3.384.459 2.806.301 OVMK, valutatermijntransacties 19.442-37.419 Triodos Bank, 4.243 aandelen 318.199 305.694 Oikocredit, 1.227,77 participaties 249.362 249.362 PDKN, lening De Wijde Mantel 1,75% tot 1-7-2026 53.847 57.693 PDKN, lening Meenethuis 1,75% tot 1-1-2037 67.500 69.000 8.448.909 7.797.524 Inzake de waardering van de effecten is een herwaarderingsreserve getroffen ad. 1.001.563 inzake de waardering tegen reële waarde. In het boekjaar heeft PDKN, De Wijde Mantel 3.846 en PDKN, Meenethuis 1.500 afgelost. VLOTTENDE ACTIVA Kortlopende vorderingen Opgelopen (coupon)rente 159.148 159.298 Dividendbelasting 6.946 12.568 Vooruitbetaalde subsidies 15.425 21.515 Hof-Hoorneman, uitkering effecten 4.540 - SKG rente 683 - OVMK, rente - 113 Vooruitbetaalde bankkosten - 63 Depotbedrag postbus 15 15 186.757 193.572-8 -
31-12-2012 31-12-2011 Liquide middelen Bank Ten Cate & Cie AAA 339.927 R/c 195.807 82.760 Hof Hoorneman Bankiers N.V. 73.39.70.605 R/c - 4.482 OVMK/Th. Gilissen 600.681 R/c 66.284 159.261 SKG 69.95.41.018 R/c algemeen 18.124 36.152 SKG 79.79.02.732 Spaarrekening 2 126.432 SKG 69.98.44.304 R/c bestuur 3.807 3.828 SKG 69.95.41.670 Giften 967 263 ING 214.945 R/c 663 1.563 ING 29.700 Giften - - 285.654 414.741-9 -
In de op pagina 7 vermelde Grondslagen wordt de stelselwijziging m.b.t. de herwaarderingsreserve vermeld. De vergelijkende cijfers van de Algemene en Herwaarderingsreserve zijn hierop aangepast. De aanleiding hiervoor is een vereenvoudigde wijze van registreren, die bovendien in de lijn van de algemene opvattingen ligt en meer transparant is. Hieronder worden de waarden vóór stelselwijziging vermeld. Deze worden uiteraard niet op de balans op pagina 5 verantwoord. 31-12-2012 31-12-2011 PASSIVA Eigen Vermogen Stichtingskapitaal Stand per 1 januari en 31 december 454 454 Algemene reserve Stand per 1 januari 7.594.217 6.919.489 Resultaat boekjaar -31.050 674.728 Stand per 31 december 7.563.167 7.594.217 Algemene reserve (vóór stelselwijziging) Stand per 1 januari 7.314.829 7.143.393 Resultaat boekjaar -50.410 171.436 Stand per 31 december 7.264.419 7.314.829 Bestemmingsreserve Stand per 1 januari 219.027 226.692 Af: kosten Leerstoel -23.149-7.665 Stand per 31 december 195.878 219.027 In 2008 ontving Kerk en Wereld een aanzienlijk bedrag uit een erfenis. Het bestuur heeft besloten om dit bedrag te reserveren voor de financiering van een leerstoel, welke in 2011 is gerealiseerd. De leerstoel, met de officiële titel Nieuwe en vernieuwende vormen van christelijke gemeenschap in hun betekenis voor de Nederlandse samenleving', heeft een omvang van 0,2 fte en is gevestigd bij de Protestantse Theologische Universiteit (PThU), locatie Groningen. Godsdienstsocioloog Joep de Hart is in september 2011 gestart als de eerste bijzonder hoogleraar op de leerstoel voor geloofsvernieuwing. De benoeming geldt voor een periode van vijf jaar. Daarna beslissen Kerk en Wereld en PThU over voortzetting van de leerstoel. Jaarlijks is een bedrag van 25.000 begroot voor de leerstoel. - 10 -
Herwaarderingsreserve effecten 31-12-2012 31-12-2011 Stand per 1 januari 341.284 1.874.613 Mutaties 660.279-1.533.329 Stand per 31 december 1.001.563 341.284 De effecten worden gewaardeerd op marktwaarde. Voor de niet gerealiseerde resultaten (verschil tussen de marktwaarde en de kostprijs) is een voorziening getroffen door de vorming van een herwaarderingsreserve. Herwaarderingsreserve effecten (vóór stelselwijziging) Stand per 1 januari 620.673 1.650.709 Mutaties 640.753-1.030.036 Stand per 31 december 1.261.426 620.673 Kortlopende schulden en overlopende passiva PKN, subsidies 68.000 80.261 Subsidies op projecten anderen 40.343 50.162 Stichting Oikos, subsidies - 50.000 Stichting Oikos, bestuurscoördinatie - 29.400 PThU, leerstoel 22.854 7.508 OVMK, beheerloon 8.858 7.672 Bank Ten Cate & Cie, beheerloon 5.945 5.670 BDO, accountantslasten - 393 KKA, administratielasten en jaarrekening 4.700 9.163 Van Ree, accountantslasten 5.600 5.360 Overige 3.958 5.266 160.258 250.855 Niet uit de balans blijkende informatie Ultimo 2012 heeft de Stichting drie subsidie overeenkomsten met de vaste partners voor een langere periode. Voor de 2012-2014 bedraagt de jaarlijkse toezegging aan Oikos 90.000 en aan de PKN 72.000. De verplichting aan Project W!J bedraagt een jaarlijkse toezegging van 25.000 voor de periode 2012-2013. - 11 -
4 TOELICHTING OP DE STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2012 BATEN Werkelijk 2012 Begroting 2012 Werkelijk 2011 Netto-baten vrijwillige geldwerving Giften (incl. Eykmanfonds) en donaties 31.957 36.747 Legaten en erfenissen 5.000 3.000 36.957 50.000 39.747 Financiële baten en lasten Baten beleggingen Rente diverse banken 1.007 1.209 Rente lening PDKN 2.142 2.233 Opbrengst Hof Hoorneman Bankiers N.V. -284 197.954 Opbrengst Bank Ten Cate & Cie 177.906 187.064 Opbrengst OVMK 171.801 16.866 Dividend Oikocredit 3.806 3.806 Dividend Triodos Bank - 47 Koersresultaten effecten 97.759 269.445 (gerealiseerd bij verkoop) Bijzondere bate a.g.v. stelselwijziging - 503.292 454.137 p.m. 1.181.916 Lasten beleggingen Beleggingslasten Hof Hoorneman Bankiers NV 33 44.224 Beleggingslasten Bank Ten Cate & Cie 36.160 46.772 Beleggingslasten OVMK 42.015 19.647 Interest- en banklasten ING 227 198 78.435 p.m. 110.841 Financiële baten en lasten 375.702 415.000 1.071.075-12 -
LASTEN Werkelijk 2012 Begroting 2012 Werkelijk 2011 Kantoorlasten 812 2.000 2.049 Publiciteitslasten Nieuwsbrieven 8.061 13.000 9.554 PR en internet 4.924 5.000 5.037 12.985 18.000 14.591 Organisatielasten Bestuurscoördinatie 59.573 55.000 53.995 Administratieve dienstverlening 10.224 10.700 9.163 Accountantslasten 5.595 6.300 5.360 BDO restant adm. en accountantslasten - - 2.376 Secretariële ondersteuning 2.032 6.000 3.735 Bestuurslasten 7.757 5.000 6.963 85.181 83.000 81.592 Subsidies op projecten derden Projecten Duurzame welvaart 17.500 33.480 Projecten Vernieuwing christelijke tradities 10.780 38.400 Projecten Actualiser. Chr. geïnspireerd handelen 36.865 - Projecten Solidariteit tussen generaties 2.250 18.750 Projecten Bruggen slaan 38.950 - Projecten Interreligieuze ontmoeting 5.500 22.098 Projecten Levensbeschouwelijke ontmoetingen 32.050 - Overige subsidies 5.950 12.250 149.845 150.000 124.978 Afrekening resp. vrijval subsidie t/m 2011 165 - -28.714 150.010 150.000 96.264 Subsidies partnerrelaties Projecten Oikos 90.000 90.000 100.000 Projecten samenwerking PKN 68.000 72.000 80.261 Projecten samenwerking Nieuwwij 25.000 25.000 25.000 183.000 187.000 205.261-13 -
Werkelijk 2012 Begroting 2012 Werkelijk 2011 Eigen activiteiten Kerk en Wereld lezing 11.721 5.000 p.m. Kerk en Wereld leerstoel 23.149 25.000 7.665 Kerk en Wereld jongerenprijs - 20.000 36.337 34.870 50.000 44.002 Af: Leerstoel t.l.v. Bestemmingsreserve -23.149-25.000-7.665 11.721 25.000 36.337 De kosten van de leerstoel worden bekostigd vanuit de bestemmingsreserve. De Kerk en Wereld jongerenprijs en lezing worden om het jaar uitgereikt resp. gehouden. In de begroting wordt elk jaar de helft van de kosten begroot. - 14 -