Veranderende omgeving*

Vergelijkbare documenten
Natuurlijk vernieuwend*

Slagvaardig partnerschap

Samen sterk Client service plan gemeente Woerden. 23 november 2010

Aan de Raad en het College van Gemeente Woerden Postbus AA WOERDEN. Beh. Ambt.: Afschr.: B.V.O.: Rotterdam, 8 november 2017

gemeente Eindhoven Raadsvoorstelinzake controleplan accountant 2013

Algemene toelichting Intern controleplan 2012

Plan van aanpak Aanbesteding Accountantscontrole

Clientserviceplan 2009 Gemeente Doetinchem

Controleprotocol jaarrekening gemeente Heerenveen

Planning en Control cyclus

Controleprotocol specifieke maatregelen AMIF en ISF

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Presentatie gemeente Gouda Auditcommissie d.d. 2 juli 2015

CVDR. Nr. CVDR608369_1. Intern Controleplan 2018 gemeente Heemstede 1. INLEIDING

Gemeente Doetinchem. Clientserviceplan voor het boekjaar 2013

Toezicht op Financiën. Wim Touw 17 april 2013

Controleplan voor 2014 Gemeente Opsterland 19 januari 2015

Intern controleplan gemeente Venray. Boekjaar 2011

Ons oordeel Wij hebben de jaarrekening 2016 van de gemeente IJsselstein te IJsselstein gecontroleerd.

Rechtmatigheidsverantwoording Annemarie Kros RA (PWC) & Marieke Wagemakers RA (gemeente Uden)

Bijlage 5G Zwijndrecht

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016

MEMO AAN DE GEMEENTERAAD

Controleprotocol jaarrekening 2016

Accountantsverslag 2012

Accountants BERK CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT. A. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2017

Algemeen subsidiebesluit Zeeland BIJLAGE A als bedoeld in artikel 20 van het Algemeen subsidiebesluit Zeeland 2007

Rekeningcommissie. : Middelen/ Aktiepuntenlijst bij Boardletter Griffier van Provinciale Staten, namens deze, ing. J.W.H.M. Dankers.

Plan van aanpak accountantscontrole 2014 gemeente Alblasserdam. Rein-Aart van Vugt Chantal Wemmerus

CONTROLEPLAN Controleplan Concerncontrol/Interne Audit Status concept vs 3

Interne controleplan gemeente Venray

Deloitte. 6 NOV, OTL BAR-org-anisatie INGEKOMEN

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant. Verklaring over de in de jaarstukken opgenomen jaarrekening 2016


Dienstverleningsplan 2017 gemeente Doetinchem Zwolle, 30 augustus 2017

Offerte aanvraag Accountantscontrole t.b.v. Stichting PeelrandWonen te Boekel

Controleverklaring van de onafhankelijke accountant

Hoe kan je nu weten of de accountant zijn werk goed heeft gedaan?

Rekeningcommissie. : Middelen/CC&A Nummer commissiestuk : RC-0219 Datum : 9 november 2010 Bijlagen : -

Bijlage 5F Sliedrecht

Gemeente Dordrecht. Auditplan 2014

Concern Interne Controleplan 2018

CONTROLEPROTOCOL 2015

Auditplan 2016 Provincie Gelderland 28 oktober 2016

Concerncontrol Velsen Concerncontrol in de gemeente Velsen: de praktijk

Indicatief Activiteiten gemeenten Activiteit Vallei Accountants Januari / februari Uitvoeren jaarrekeningcontrole

Voorstel aan college van Burgemeester en Wethouders

Ons oordeel met beperking Wij hebben de jaarrekening 2017 van gemeente Tiel te Tiel gecontroleerd.

Inspiratiedag. Workshop 1: Risicogestuurde interne controle. 15 september 2016

/ IJssels. Intern controleplan Samenwerking

1 Inleiding. 2 Doel protocol. 3 Rechtmatigheid

INT / 2435 A.van Genderen. Jaarstukken ODRU 2016 en accountantsverklaring

Gemeente Maassluis. Accountantsverslag voor het boekjaar eindigend op 31 december 2008

CONTROLEPROTOCOL. Voor de accountantscontrole op de jaarrekeningen

CONTROLEOPDRACHT VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2013

CONTROLEPLAN IC & Audit 2011

Dienstverleningsplan 2016 gemeente Doetinchem Zwolle, 27 oktober 2016

WIJZE VAN VERANTWOORDING Regiocontract Achterhoek

Pack PE-KE v4.0 NBA NEMACC Symposium, 29 april

Concern Interne Controleplan 2017

AGENDAPUNT voor burgemeester en wethouders

Besluit van Provinciale Staten

raadsvoorstel voorstel B&W stelt de raad voor het volgende te besluiten:

1. Inleiding De opdracht die u ons hebt verstrekt Onze onafhankelijkheid is gewaarborgd Frauderisico-analyse en beheersing 3

Provinciale Staten VOORBLAD

1.1 Dit controleprotocol heeft betrekking op budget- en prestatiesubsidies die door de gemeente Middelburg worden verstrekt.

Betreft: Controle van de jaarrekening boekjaar eindigend op 31 december 2015

Reactie ODMH op de bevindingen van de accountant

CONTROLEPROTOCOL 2017

Over onze overige bevindingen naar aanleiding van de controle van de jaarrekening brengen wij u separaat verslag uit.

Plan van aanpak accountantscontrole 2015 gemeente Woudrichem. Woudrichem 22 september 2015 Rein-Aart van Vugt Dennis van Vollevelde

Aanbieding continuering accountants dienstverlening Deloitte Accountants B.V. voor de boekjaren 2019 tot en met 2021

Rapport. uitgebracht aan. de gemeenteraad van de gemeente Enschede. inzake boardletter AS/2 2113b

COR INGEKOMEN 1 6 DEC p r HOLLAND ZUID. 5 -minuten versie voor Provinciale Staten

Programma van Eisen Accountantsdiensten

Bent u klaar voor de interimcontrole

Hierbij doen wij u onze accountantsverklaring d.d. 22 juni 2010 bij de jaarrekening 2009 van uw waterschap toekomen.

nota aan burgemeester en wethouders

CONTROLEPROTOCOL. voor de accountantscontrole op de jaarrekening 2010 van de gemeente Leeuwarderadeel

Gemeente Lelystad Ingekomen 16 JUN Kopie aan:

BOARDLETTERINTERIM-CONTROLE 2018

BIJLAGE 5H OZHZ. Ad 1) Controle jaarrekening van de gemeenten: Conform, met uitzondering van

Bijlage 5B Alblasserdam

Controleprotocol 2009 Waterschap Peel en Maasvallei

Kennismakings- informatiebijeenkomst gemeente Utrecht (nieuwe) raadsleden Raadsleden centraal Goede raad voor een sterke gemeenteraad

Hoogheemraadschap van Delfland CONTROLEPLAN Controleplan 2013 (AMH ) Concerncontrol/Interne Audit Status definitief

Gezamenlijk meerwaarde creëren Controleplan 2014 gemeente Gouda 9 oktober 2014

Gedeputeerde Staten. Aan de leden van Provinciale Staten. Inhoudelijke reactie op de boardletter Geachte Statenleden,

Advies commissie BBV aan ministerie van BZK mei Van een rechtmatigheidsoordeel naar een rechtmatigheidsverantwoording

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OP DE JAARREKENING 2016 VAN DE GEMEENTE TEN BOER.

CONTROLEPROTOCOL VOOR DE ACCOUNTANTSCONTROLE OBJECT VAN CONTROLE: JAARREKENING 2014 EN 2015

Voordracht aan Provinciale Staten. Van Subcommissie Bestuur en Middelen. Mei xxxx. Wijziging controleverordening.

Gemeente Noordwijkerhout. Accountantsverslag 2014

INTERN CONTROLEPLAN 2014 Rechtmatigheid Gemeente Marum

Controleplan Bekostigings- gegevens. Bedrijfsvoering / Audit en Interne Controle

Controleprotocol Jaarrekening Gemeente De Bilt 2014

VOORSTEL AB AGENDAPUNT :

Versie Reglement voor de Auditcommissie Woonstichting Stek

Belastingsamenwerking Gouwe Rijnland (BSGR) Interim-controle Rapportage aan de directie en het dagelijks bestuur

Transcriptie:

Veranderende omgeving* Provincie Noord-Brabant Client Service Plan 2009 juli 2009 *connectedthinking PwC

Inhoud Opdracht Uw verwachtingen en wensen Specifieke regelgeving en ontwikkeling daarin Bijzondere aandachtspunten/speerpunten Staten en Management Bijlagen PwC

Opdracht Basis voor de opdracht is uw programma van eisen en onze offerte d.d. 14 augustus 2006 De volgende zaken zijn onderwerp van onze opdracht Opdracht Controle van de provincierekening Sisa bijlage Natuurlijke adviesfunctie Rapportage Gesprekken, mails etc. Managementletter Boardletter Rapport van bevindingen Overige Andere werkzaamheden zullen volgens de afgesproken spelregels onderwerp zijn van separaat verstrekte opdrachten. Verklaringen bij bijzondere verantwoordingen 3

Uw verwachtingen en wensen Verwachtingen en wensen Goede invulling opdrachtgevende rol Staten Veel aandacht voor rechtmatigheid Aansluiten op de organisatie ontwikkeling Van provincie Continue aandacht voor doorontwikkeling planning & control cyclus Rapportages to the point Niet te voorzichtige opdrachtrelatie Meer aansturende rol Geen verrassingen tijdens de eindbespreking Overige verwachtingen? Ons antwoord Intensief contact rekeningcommissie en griffie Integrale controleaanpak getrouwheid en rechtmatigheid Toegesneden controleaanpak, goede communicatie over ontwikkelingen Belichten van mogelijke verbeterpunten met name gericht op beleidssturing Heldere en bondige rapportages Initiatief nemen en eigen visie verkondigen Doorontwikkeling verbijzonderde interne controle Tussentijds voldoende tijd inplannen voor besprekingen 4

Specifieke relevante wetgeving en ontwikkeling daarin Geen bijzonderheden of wijzigingen in 2009 Is voldaan aan eisen subsidiegevers o.a. Rijk en EU Rechtmatigheid (BAPG) Verslagleggingregels (BBV) SiSa regelgeving lijst 2009, nagenoeg ongewijzigd Zie ook bijlage controleprotocol (Normenkader) 5

Bijzondere aandachtspunten/speerpunten Doorontwikkeling P&C-cyclus Doorontwikkeling interne controle functie Naleving Europese aanbestedingsregels Procedure financiële vertaling inkoopverplichtingen en subsidieverplichtingen Digitalisering en automatisering van het inkoopproces Digitalisering subsidieproces in opbouw Afloop subsidieverplichtingen en afwikkelresultaat ultimo 2008 in 2009 (schattingsvermogen 2008) Wet inleen- en ketenaansprakelijkheid Treasury o.a. verwerking Essent transactie Waardering geactiveerde sloopvergoedingen 6

Bijzondere aandachtspunten/speerpunten Provinciale Staten Nog nader uit te werken/communiceren GS en Management Nog nader uit te werken 7

Bijlagen 8

Contactpersonen Accountants N.V. Flight Forum 840 Postbus 8800 5600 HJ Eindhoven Telefoon: 040-2244000 Gerard Kloppenburg Guus Dankers Neil van Engelen gerard.kloppenburg@nl.pwc.com guus.dankers@nl.pwc.com neil.van.engelen@nl.pwc.com 9

Teamleiding (ongewijzigd).. Gerard Kloppenburg Partner Guus Dankers Senior-manager Neil van Engelen Senior-manager 10

Samenwerking interne controle Vergroten van het zelfcontrolerend vermogen door een systeemgerichte interne controle aanpak Gezamenlijk met PwC de hoofdprocessen controleren: Inkoop- en aanbestedingsproces Lonen & salarissen Subsidieproces 11

Onze controle Controleaanpak Benchmark interne beheersing Samenwerking interne controle Materialiteit Communicatie Fraude risico s PwC

Controleaanpak Onze controle begint met uw strategie en doelstellingen welke voortkomen uit de Kadernota, de programmabegroting. In onze aanpak zullen wij rekening houden met die risico s welke invloed kunnen hebben op uw financiële verslaggeving en de planning & control cyclus, alsmede uw IC-plannen. Markt Continuatie Opdracht Strategie Operationele prestaties Audit Comfort Cycle Financiële Prestaties Onze klankbordgesprekken brengen daarnaast de maatregelen, waarmee de geïdentificeerde risico s worden beheerst. Deze maatregelen worden door ons getest, waarna wij onze gegevensgerichte controles op rekening- en transactieniveau inrichten. Onze controleaanpak kenmerkt zich door deze risicogerichtheid. Steunen op Interne controle Hoofdzakelijk analytische werkzaamheden Overige controlewerkzaamheden Jaarrekening Afronding Geen / weinig steun interne controle Gegevensgerichte werkzaamheden Hoofdzakelijk deelwaarnemingen 13

Opdracht Controleaanpak Communicatie MOBILISEREN Opdrachtbrief Team formeren Voorbespreking Markt Continuatie Opdracht Strategie Operationele prestaties Financiële Prestaties VOORAFGAAND Opdrachtbrief Client Service Plan Projectplan VASTLEGGING Interviews Afstemmen bevindingen Actualiseren Audit Comfort Cycle TIJDENS DE AUDIT Managementletter controleplan Review dossier Bespreken issues Steunen op Interne controle Geen / weinig steun interne controle AFRONDING Conclusie Dossier gereed Eindbespreking Archivering Verkrijgen aanvullende zekerheid Hoofdzakelijk analytische werkzaamheden Hoofdzakelijk gegevensgerichte werkzaamheden Overige controlewerkzaamheden Jaarrekening Afronding AFRONDINGSFASE Accountantsverslag Accountantsverklaring 14

Benchmark interne beheersing blijft gehanteerd maar met meer centrale regie Binnenlands Bestuur Benchmark Corporate Governance 100 Rechtmatigheid 80 ICT BDU Projectmanagement - 60 40 20 Inkoop Risicomanagement Treasury HRM Planning & Control Subsidiemanagement Waarde Benchmark Best In Class Worst in Class 15

Materialiteit Tijdens onze controle maken wij gebruik van een bepaalde materialiteit. Materialiteit gebaseerd op controleprotocol provincie Noord-Brabant De materialiteit is mede bepalend voor de controleaanpak en de omvang van de werkzaamheden. De accountant dient, op grond van regelgeving, ook een verrassingselement in te brengen bij de keuze van de aard, de tijdsfasering en de omvang van de controlewerkzaamheden. Als gevolg hiervan kan het voorkomen dat controles plaatsvinden op items van gering belang. 16

Communicatie PS Participeren in alle vergaderingen rekening commissie Toelichting client service plan, boardletter interim en Rapport van bevindingen GS Periodiek contact gedeputeerde (portefeuillehouder) Toelichting client service plan, managementletter en concept rapport van bevindingen in directieraad en aan gedeputeerde Zeer frequent contact financieel management 17

Fraude risico s Onze inschatting: Onterecht gebruik apparatuur en materieel Niet naleven aanbestedingsregels /samenspanning bij inkoop Werktijd oneigenlijk besteden Onterecht declareren kosten Niet naleven Overige? Uw visie: Gedragscode Zero tolerance beleid ten aanzien van geconstateerde fraudegevallen. 18