Dag van de Brandpreventieadviseur: Community safety in Vlaanderen Wat? - Veiligheid door en voor de burger - Verhogen van de zelfredzaamheid - Bescherming op eigen initiatief van de burger - Brandweer werkt optimaal wat betreft preparatie en interventie, nu moet er vooral gewerkt worden aan proactie, preventie en nazorg Waar? - Momenteel lopen er projecten in Groot-Brittanië (Liverpool) en in Nederland Waarom? - Daling van het aantal dodelijke slachtoffers Hoe? - Burgerparticipatie - Prioritaire doelgroepen selecteren: Lagere sociale klassen, kinderen en jongeren, senioren - Investering in preventie: niet louter financieel, maar tevens opleiding en takenpakket van BPA. Sensibiliseren van burger Wie? - Brandweerdiensten - Sociale diensten ( OCMW s, ) - Verzekeringsmaatschappijen - Burgers Partners: Agoria, Rode kruis, Assuralia
Project Community Safety in Liverpool (door BVV, FOB BiZa, BW Antwerpen) Een 10-tal jaar geleden had het Verenigd Koninkrijk een enorm hoog aantal dodelijke slachtoffers ten gevolge van woningbranden. In de Havenstad Liverpool liep dit op tot om en bij de 17 doden per jaar. Het overgrote deel van de branden werd met opzet aangestoken. Ondanks de goede voorbereiding en de snelle interventies bleef het aantal dodelijke slachtoffers gelijk. De Brandweerdiensten moesten zich duidelijk op de andere schakels van de preventieketen gaan richten. In de eerste plaats naar proactie en preventie. Door zich naar de burger te richten en hen te informeren over de gevaren van brand. Daarnaast zou cijfermateriaal hen meer inzicht moeten geven over welke vorm van brand het gaat en waar de HOT SPOTS zich bevinden. Zo hopen ze het aantal dodelijke slachtoffers te laten dalen. De bevolking werd op twee manieren geconfronteerd met de problematiek. Enerzijds gingen verschillende teams, bestaande uit telkens twee brandweermannen van deur tot deur bij de burger. De ene brandweerman bevroeg de inwoners en deed een a.d.h.v. een checklist een kleine controle van de woning waaruit dan advies volgde. De andere brandweerman installeerde in tussentijd twee rookmelders per woning/ appartement. Anderzijds waren er ook de groepssessies die gegeven werden aan zij die daar interesse in hadden, maar de sessies waren vooral gericht naar de meest risicolopende doelgroepen (lagere sociale klasse, jongeren, senioren,..). De clue van het verhaal is [Eens je betrokken bent, blijf je betrokken 1 ]. Dit geldt zowel voor de burger als voor de brandweerdiensten. Het hele verhaal kan slechts slagen als de volledige equipe dit project ondersteunt en actief meewerkt. Al is er uiteraard ook ondersteuning nodig van lokale en nationale overheden. De vragenlijsten hebben geleid tot een hele hoop nuttige kennis en informatie voor de brandweerdiensten. Van daaruit heeft de brandweer in Liverpool specifieke benodigdheden voor haar stad ontdekt. Zo was het aandeel van de kleine brandjes aangestoken door jeugdcrimineeltjes er hoog. De jongeren stichten de brandjes uit verveling of om aandacht te trekken. De Brandweer koos daarom om kleiner materieel aan te schaffen en hun korps in kleinere teams op te delen. Zo viel het element van spektakel tijdens een interventie weg. Daarnaast startte de brandweer samen met de lokale overheid projecten op om de jongeren nuttig bezig te houden. Dat nam in de eerste plaats de verveling bij de jongeren weg en de jongeren leerden tijdens deze activiteiten de brandweer zien als vriend en niet meer als de vijand. Dit alles leidde tot een sterke daling van het aantal aangestoken brandjes. De sterke daling van branden en interventies had voor de operationele werking van de bevolking eveneens enkele gevolgen: - Investeren in aangepast materiaal - VTO meer training en oefening - Duidelijk uitschrijven van procedures 1 Citaat BVV
OPZ Zuid-West Vlaanderen (Claude Monserez) De Hulpverleningszone Zuid-West Vlaanderen is een koploper in zake BPA. De zone koos ervoor om BPA als een zonaal project te zien en niet elk korps afzonderlijk zijn gangetje te laten gaan. Binnen de zone werd een technische commissie opgericht waar alle brandweermannen hun kandidatuur tot BPA konden stellen. Dit leidde tot een lijst met 48 geïnteresseerden, waaruit er voor de eerste opleidingssessie 5 kandidaten naar voor geschoven werden. Wat is nu het idee achter de BPA? - 3 e pijler van het Nationaal Brandpreventieplan voor woningen - Het aantal doden (gem. 120 per jaar) te reduceren - Gratis advies te verlenen aan de burger - Doelgroepen die hoger risico lopen extra sensibiliseren en informeren Praktische problemen: - Burger ligt niet wakker van brandveiligheid, bewustwording door huisbezoeken en infosessies voor groepen - Meer nood aan financiële middelen Beschikbare middelen: - Jaarlijks budget van 16280 euro - Firetrolley - E-loket Tijdens de huisbezoeken en infosessies worden enquêtes afgenomen en bewaard in een database. Verder heeft elke gemeente in de zone een link naar het E-loket. Om het project wat persaandacht te geven, organiseerde de zone de rookmeldersdagen in samenwerking met PVI Antwerpen en de carwashday s ten voordele van de stichting Pinokkio.
Zone Antwerpen-Zwijndrecht Sensibiliseren en informeren van studenten. Waarom deze doelgroep? - Onveilige studentenkoten - Risicovol gedrag van studenten reduceren - Jongeren nemen deze informatie mee naar jeugdlokalen en jeugdverenigingen, anderzijds zijn zij de degene die in de toekomst een gezin zullen starten en ook deze info en positieve gedragsverandering meenemen naar hun thuissituatie. Om kotbazen en studenten aan te zetten tot het brandveilig maken van hun koten wordt er bij positief resultaat een conformiteitsattest uitgereikt. Aanpak? Studenten zijn een toffe, maar moeilijke doelgroep om te bereiken. Gewoon een flyer uitdelen werkt niet. Het is belangrijk de juiste vorm van communicatie aan te wenden. Bijvoorbeeld internet, een interactief filmpje maken en vooral de student zelf betrekken. Geef hen niet het gevoel dat je hen iets oplegt, dit heeft een omgekeerd effect. Vb: Samenwerking met VZW Huis van de Student of binnen elke studentenvereniging een aantal ambassadeurs zoeken die hun medeleden wijzen op de risico s en gevaren van brand. Deze ambassadeurs krijgen dan een opleiding en na voltooiing een coole T-shirt.
FALCK 2 : Community Safety in Nederland Twee belangrijke elementen: - Branddriehoek - Gedragsdriehoek Dalende tendens van aantal dodelijke slachtoffers in omringende landen Ontwikkelingen: - Reorganisatie van brandweerdiensten - Investeren in integrale & geïntegreerde brandweerzorg ( bewustwording van burger, kostprijs in Nederland 1.1 miljard euro, vroegere budget 180 miljoen euro) Brandrepressie via interventie zit op zijn limiet, er moet overgeschakeld worden naar proactie en preventie om het huidige aantal branden nu nog naar beneden te krijgen. Het gedrag van de burger speelt hierin een zeer bepalende factor en ligt aan de basis van alles. Bewustwording is dus zonder twijfel de eerste pijler. Daarnaast is er ook nog preventie d.m.v. huisbezoeken, promotie van rookmelders, infosessies. Risicogroepen: - Senioren - Kinderen - Jongeren/ studenten Wat is nu de relatie met repressie? Goede contacten en afspraken maken met de burgers en bedrijven in het geval het toch tot een interventie komt. 2 FALCK is een private onderneming die brandweerdiensten in Europa ondersteunt en daarnaast zelf activiteiten van brandpreventie en bestrijding op zich neemt na de privatisering van de brandweer in Denemarken
Uitgangspunt: - Gedrag beïnvloeden loont - Betrekken van vrijwilligers - Werken op lange termijn
Provinciaal Veiligheids Instituut Werkt op twee domeinen: - Veiligheid en welzijn op het werk - Veiligheid in de privésfeer Campagnes: Werkt elk jaar rond een aantal thema s - Amai mijn (h)oren - Valbus senioren - Brand (2010-2012) Verkoop rookmelders Partnership in brandproject met vzw de energiesnoeiers, met als doel de lagere sociale klasse te bereiken en warm te maken voor dit project. Samenwerkingscontracten met gemeenten: PVI is hierbij leverancier van info en middelen, de lokale overheid is bevoegd voor de promotie Doekoffers: Project en lesmateriaal voor kinderen op de lagere school, met accent op allochtonen en kansarmen. Concept is dat kinderen gedurende een week brandweerhulp worden. - 1 week vooraf verschijnt een affiche op school - Tijdens de werkweek krijgen de leerlingen een brandkaart en krijgen stempels per goed uitgevoerde opdracht. - Aan einde van de week krijgt elk kind een diploma Methodiek van de werkweek: 1 e graad 2 e graad 3 e graad kenmerken Prentenverhaal Stoere taal interactief Wat? brandpuzzel vuurtje stook Vuurquiz Brand? Spel van spuit prentenspel Prentenspel EHBO? werkblaadjes Auuww-spel Filmpjes en werkblaadjes - Link met de lessen Wereld oriëntatie
- Bezoek aan kazerne - Evacuatieoefening