N I EUWSBRI EF 1 VM2 MA ART 2009 PROJECTLEIDER OCW / LNV J. Geraedts WEBSITE OCW / LNV www.voortijdigschoolverlaten.nl klik: doorleren na het vmbo SAMENWERKING OCW / LNV ECBO Balk Consultancy PROJECTLEIDING VM2 Ton Balk projectleider Jan Hoogendoorn ADRES VM2 Balk Consultancy Paulus Potterstraat 32 6566 ZM Millingen aan de Rijn t.balk@planet.nl vm2traject@gmail.com www.balkconsultancy.nl T 0481 433 823 (kantoor) M 06 51 03 91 19 Voorwoord Met trots presenteer ik u de eerste nieuwsbrief VM2!! Een nieuwsbrief om u allen op de hoogte te houden van de ontwikkelingen rondom de experimenten met de leergang VM2. Om kennis, successen en struikelmomenten met elkaar te delen en om elkaar te inspireren. Want u staat er niet alleen voor en ook al zet u gezamenlijk stappen in verse sneeuw: u hoeft ook niet allen apart het wiel uit te vinden. Vanaf 1 augustus 2008 onderzoekt u, met de experimenten VM2 of we de kans op een startkwalificatie voor een grote groep leerlingen kunnen vergroten. Belangrijk werk. Want u weet, dat het risico op uitval groot is gedurende de overgang van vmbo naar vervolgonderwijs. Een succesvolle overgang staat zowel landelijk als regionaal hoog op de agenda, maar ook op mijn persoonlijke agenda. Ik heb veel waardering voor de inzet van scholen om jongeren zo goed mogelijk te begeleiden op dit kritieke overgangsmoment. Maar toch blijkt het nog niet genoeg: onnodig veel leerlingen verlaten de school zonder de goede papieren. Vandaar deze experimenten met één geïntegreerde leergang vmbo-mbo2, waarbij leerlingen les krijgen op één locatie, met één pedagogisch-didactische aanpak, met een zelfde team vmbo- en mbo-docenten. In tijden van economische neergang zijn zij een groep die hard geraakt wordt. Dat maakt uw rol als pionier extra van belang. Ik nodig u uit om de nieuwsbrief te lezen, met deze keer een verslag van de praktijknetwerken, een top tien van activiteiten die scholen graag willen aanpakken in de overgang van vmbo naar mbo. Maar ook een leuke column, cijfers en de agenda voor de komende periode. Kortom: een nieuwsbrief die u op de hoogte houdt van de laatste ontwikkelingen! In VM2 wordt de bovenbouw van de basisberoepsgerichte leerweg van het vmbo samengevoegd met een opleiding mbo-niveau 2. Staatssecretaris van Onderwijs Marja van Bijsterveldt V M 2 N I E U W S B R I E F 1 1
MONTESSORI COLLEGE OOST, AMSTERDAM LMC ZOMERHOF, ROTTERDAM CLUSIUS COLLEGE, SCHAGEN NIEUWE VESTE, VM2 van start In augustus 2008 zijn 32 projecten VM2 van start gegaan. Het VM2 is een OCW/LNV experiment in het kader van de leergang VMBO MBO2. In VM2 wordt de bovenbouw van de basisberoepsgerichte leerweg van het VMBO samengevoegd met een opleiding MBO2, met als doel het voortijdig schoolverlaten binnen deze doelgroep te reduceren. In één zin betekent het traject: één leergang voor genoemde doelgroep onder één dak met één concept en begeleid door één team. Het experiment wordt begeleid door Ton Balk als projectleider. Samen met het VM2 team (dat we in de volgende nieuwsbrief aan u zullen voorstellen) organiseert hij de praktijknetwerken. Deze praktijknetwerken zijn clusters (op dit moment gevormd rondom de sectoren Economie, Techniek, Zorg en Welzijn en Groen) van experimentscholen die elkaar ontmoeten en hun diversiteit in vormgeving aan elkaar laten zien, bespreken en hun bestaansrecht aantonen door de onderliggende thema's en bouwstenen te expliciteren. Bijvoorbeeld competenties, determinatie, loopbaanoriëntatie, studieduur, examen en afsluiting. In overleg met de projectleiding wordt/worden per bijeenkomst scholen gevraagd een actuele kwestie in te brengen. Bij die kwesties worden leervormen ontworpen zodat de deelnemers worden verleid en gestimuleerd tot het uitwisselen van eigen ervaring, reflectie en het expliciteren van inzichten. Zo is het netwerk een expeditie, waarbij elke bijeenkomst een etappe is met een specifieke opgave. Over het geheel ontstaat zo een opbrengst waarbij de strategische vraagstukken rond VM2 terugkomen. In het vervolg van de nieuwsbrief treft u de verslagen van de eerste bijeenkomsten aan. Ton Balk is namens OCW/LNV projectleider VM2 en heeft een eigen adviesbureau in onderwijsvernieuwing. VM2 van start DE EERSTE RONDE VAN DE PRAKTIJKNETWERKDAGEN door: Jenne van Tulden Het heeft even geduurd, maar daar ging de trein toch aan het rijden. De VM2 scholen die voor het eerste cohort waren geselecteerd door het ministerie van OCW/LNV werden uitgenodigd om elkaar ergens in het land op een van de projectscholen te ontmoeten. De projectleider had een viertal clusters, sector-gewijs, samengesteld en de sector economie beet het spits af op 19 januari jongstleden met een bijeenkomst in het Montessori College Oost te Amsterdam. Er wachtte hun een dagvullend programma met een heerlijk diner rond het middaguur, dat bereid werd door een brigade VM2 leerlingen ter plaatse, onder leiding van een heuse kok. Elke projectschool had als huiswerk de opdracht gekregen, om tijdens het ochtendprogramma de eigen opzet en organisatie van het VM2 project voor het voetlicht te brengen. Marc Coenders van het bureau Leerarchitectuur had voor deze vrij grote groep scholen, dertien in getal, een slimme opzet gekozen. In kleine groepjes rouleerde men door het lokaal en werd iedereen via een soort standwerkers idee voorzien van korte impressies van de vormgeving die de verschillende scholen hadden gekozen, om het VM2 traject op te zetten. Na deze carrousel van indrukken, werden de vragen, die bij de deelnemers waren opgekomen, geïnventariseerd en was het tijd voor het diner en een aansluitende rondleiding door de school. Het drie gangen diner viel zeer in de smaak, getuige het applaus dat kok Geert en zijn brigade leerlingen na afloop ten deel viel. Laatstgenoemden hielden er nog stralend een mooie VM2 schort aan over. Rob Hulseboom (MCA) leidde het gezelschap door de, in architectonisch opzicht, modern vormgegeven school en vertelde daarbij over hun pedagogische filosofie en de wijze waarop ze de openheid van het gebouw, het centrale rode plein met dat prachtige wandtapijt en de open gangen op niveaus rondom, mee hadden mogen bedenken. Sector Economie Highlights Hoe overbruggen we het verschil in pedagogische aanpak tussen VMBO en MBO? Wordt het VMBO plus, of maken we echt een nieuwe opleiding? Hoe maken we VM2 voor ouders en leerlingen aantrekkelijk? Kan het in drie of moet het in vier jaar? 2 C O L U M N
COEVORDEN GROENHORST COLLEGE, MAARTENSDIJK ZUIDER PARK COLLEGE, ROTTERDAM LMC DE WAAL, ROTTERDAM LMC VEENOORD, ROTTERDAM CALVIJN MET JUNIOR COLLEGE, AMSTERDAM Sector Techniek H i g h l i g h t s Kunnen we de AVO vakken integreren in de beroepsgerichte? Hoe zien we de rol van het bedrijfsleven? Kunnen we de nulmeting voor burgerschap ook in het VMBO toepassen? Wat doen we na de stop van dit project, als de financiering ophoudt? Tijdens de middagsessie werd er wederom aan tafel gegaan, maar nu met een ander doel. Aan de hand van een selectie van de vragen die gerezen waren tijdens de ochtend, ging men aan een vijftal tafels met elkaar één of meer van die vragen bespreken, waarbij alle concrete opmerkingen die ter discussie werden gebracht, ook nog eens op het tafellaken konden worden geschreven. Het leverde intensieve discussies, eye openers, maar ook weer meer vragen op. Die werden aan het einde van de middag nog eens benoemd. Zij moeten de stof voor de volgende praktijknetwerkdagen leveren. Men vond het een waardevolle verkenning en heel motiverend om aan het werk te gaan. Dat wil zeggen: zoeken naar concrete oplossingen voor alle vragen. Tenslotte was men lovend over de ontvangst op het Montessori College, Op 20 januari was de sector Techniek aan de beurt en werd een wat kleinere groep vertegenwoordigers van 8 deelnemende scholen ontvangen door het in Sittard gehuisveste DaCapo College. Ook deze dag begon met een korte inleiding van de projectleider Ton Balk. Daarin gaf hij nog eens aan, hoe speciaal de constructie van het project VM2 eigenlijk is. Het is n nieuw experiment van het ministerie van OCW/LNV, dat is ontstaan door de vraag van de scholen zelf en niet van bovenaf geïmplementeerd. Ook tamelijk nieuw is de vrijheid en ruimte die de scholen krijgen om hun eigen route uit te zetten, op basis van lokale of regionale omstandigheden. De scholen kunnen zelf keuzes maken. Bijvoorbeeld of ze het VMBO examen handhaven, of ze een drie of vierjarig traject opzetten, hoe ze het curriculum en de loopbaanbegeleiding invullen. Ook de begeleiding vanuit de projectorganisatie is opgezet vanuit het idee, om de scholen te steunen bij hun keuze en vormgevingsprocessen en niet om ze voor te schrijven hoe het eruit moet zien. Maar, zoals bekend: als je zelf veel mag kiezen, krijg je ook veel vragen. En juist voor het opwerpen van die vragen en met elkaar op de praktijknetwerkdagen daar mee te stoeien, kan de opleiding VM2 gestalte krijgen. En dan mag die in Friesland flink verschillen met die in Sittard, aldus Ton Balk. De presentaties door de verschillende scholen, konden hier centraal plaats vinden. Wederom bleek, hoe verschillend alle keuzes die gemaakt moeten worden, zijn uitgevallen. Zo merkte een vertegenwoordiger uit de Randstad bijvoorbeeld op: Ik heb het gevoel dat wij eerst en vooral met onze jongeren een aantal grote stadsproblemen moeten tackelen, zoals het zoeken naar een dak boven het hoofd, het oplossen van schulden en het zorgen voor eten. Een doorlopende begeleidingslijn gedurende 4 jaren tussen het 14de en 18de jaar geeft ons de kans om er ook daadwerkelijk iets mee te kunnen doen. In Brabant had men zich al over de vraag naar de methode van leren die als voorbereiding op het competentiegericht leren geschikt kon zijn, gebogen. Bijzonder om mee te maken, was het enthousiasme van een viertal schildersleerlingen, die samen met kok Geert het diner verzorgden en daar een kennelijk genoegen aan beleefden. Of zij het ook leuk vonden, dat ze de VM2 schorten mee naar huis mochten nemen, bleef in het midden hangen. De rondleiding door een heel oud schoolgebouw, met reminiscenties aan een klooster en daarbinnen een heel modern en goed geoutilleerde inrichting voor een grafi-media opleiding, maakte bewonderende opmerkingen los. Opvallend aan de verhalen van de deelnemers op deze dag was, dat er al meer sprake was van contacten met het verwante MBO en vooral ook dat men de samenwerking in grote lijnen als positief bestempelt. Enkele scholen hadden te maken met het krimpen van het aantal leerlingen en dat leidde er in Rotterdam toe, dat verschillende locaties zich wat meer in een bepaalde richting moesten gaan profileren. Aan het einde van de dag was ook hier de behoefte waarneembaar om concreet met punten van vormgeving van de opleiding aan de gang te willen gaan. De vertegenwoordigers van het DaCapo College werden hartelijk bedankt voor de gastvrije ontvangst. V M 2 N i e u w s b r i e f 1 3
TEC AMSTERDAM, AMSTERDAM WATERLANT BEROEPSOPLEIDINGEN, AMSTERDAM ROSA BEROEPSCOLLEGE, AMSTERDAM VM2 in beeld door middel van de monitor De ontwikkeling van de VM2 experimenten wordt gevolgd via een monitor. In de monitor gaat het om een aantal zaken: welk programma biedt de school aan, om wat voor leerlingen gaat het en behalen zij uiteindelijk de niveau 2 kwalificatie? De leerlingen en hun kenmerken worden in de monitor in beeld gebracht aan de hand van data van Cfi. Per 1 oktober 2008 staan bij Cfi 677 leerlingen geregistreerd als VM2 leerling eerste tranche. Meer dan de helft van de leerlingen, 57%, is jongen en 43% is meisje. Dat is overeenkomstig de landelijke verdeling in de basisberoepsgerichte leerweg (bbl). De meeste VM2 leerlingen zijn van allochtone herkomst (54%) en beschikken over een lwoo-indicatie (70%). Zie ook pagina 8. Deze percentages liggen hoger dan de landelijke percentages voor de bbl. Het hoge percentage allochtone leerlingen komt door oververtegenwoordiging van experimenten in het westen van het land; het hoge percentage lwoo omdat de VM2 leergang nu eenmaal is bedoeld voor leerlingen die meer risico lopen hun MBO2 kwalificatie niet te halen. In de monitor wordt de komende vier jaar in kaart gebracht hoe de leerloopbaan van al deze leerlingen verloopt. Uiteindelijk levert dat het antwoord op de vraag wat de meerwaarde is van de experimenten in termen van reductie van voortijdig schoolverlaten. Mw. dr. Renéé van Schoonhoven, die in opdracht van OCW/LNV de monitor uitvoert, is werkzaam als senior onderzoeker en adviseur in het VMBO, praktijkonderwijs en MBO. Zij is tevens werkzaam voor Actis Advies te Rotterdam. Sector Groen Highlights Hoeveel ruimte hebben we eigenlijk voor een eigen invulling? Hoe creëren we draagvlak bij docenten in de eigen school? Schrijf je alle BBL-ers in of maak je een keuze? Kunnen we maatwerk in individuele routes leveren? De derde bijeenkomst van een praktijknetwerk vond op 22 januari n Ede op het Groenhorst College plaats. Al tijdens de korte inleiding van Ton Balk, werd er een voor deze sector wat specifieker punt door enkele deelnemers naar voren gebracht. Men gaat ervan uit, dat de kwestie van het uitvalpercentage van leerlingen tussen VMBO en MBO niet of in ieder geval veel minder geldt voor de sector Groen.! Karen Laarveld, de vertegenwoordigster van de AOC-raad, kon zich in die opmerking wel vinden, maar verwees voor precieze cijfers toch naar de rapportages van de AOC raad. Maar het meest aparte van dezer sector is natuurlijk dat er al van oudsher sprake is van een sterke binding tussen VMBO en MBO. Overigens bleken hier dezelfde punten als in de voorgaande dagen, naar voren te komen, om er met elkaar wat meer over door te praten. De deelnemers werden deze dag, op sommige momenten ook verrast met enkele ludieke vondsten, zoals het ZOMERLEK, dat uit de koker van het Citaverde Roermond kwam, waarbij de tijd tussen VMBO examen en de aanvang van het MBO traject wordt bedoeld en waarvoor zij een mooie oplossing hadden bedacht. En wat te denken van de figuur RANDY de jongen van het Melanchton College, die model lijkt te staan voor de moeilijk handelbare leerling die in de nieuwe experimentele opzet goed gedijt. Op deze dag heerste een enthousiaste sfeer. Ook hier werd hier heerlijk gegeten, wat enkelen aan het einde van de dag de opmerking ontlokte: Ik voelde me vandaag ook een beetje verwend, naast het intensieve werk dat we deden. Ook deze groep applaudisseerde luid voor de leerlingen en hun Jamie Oliver in de persoon van de Belgische Geert. Tijdens de evaluatie bleek, dat deze groep de volgende praktijknetwerkdag één thema zo concreet mogelijk zou willen uitwerken. Er werden al schoten voor de boeg gelost, zoals de uitwerking van een pedagogisch didactische lijn met als achtergrond de moderne inzichten omtrent de werking van het puberbrein, of een nadere uitwerking van zoiets als het zomerlek. 4 C O L U M N
AUGUSTINUS COLLEGE, AMSTERDAM COLLEGE DE MEER, AMSTERDAM En dan, last but not least, de vierde netwerkdag, dit keer op 30 januari in Nijmegen bij het Kandinsky College. Voor het eerst de dag beginnend in een collegezaal met voor het front weer de heren Balk en Coenders die de lijnen uitzetten. Ton Balk benadrukte in zijn speech nog eens, dat het ministerie bij de beoordeling van de voortgang in dit experiment, naast de harde cijfers die het ECBO zal produceren, ook de berichten uit deze procesmatig opgezette werkdagen mee zal wegen. Om niet alles aan scholen voor te schrijven is voor hun ook een nieuwe opzet. Graag zien zij hoe op de werkvloer de VM2 leergang vormgegeven wordt. Interessant om te zien, dat ook deze dag in het verloop van de presentaties, de vragen die daarover werden gesteld, de gesprekken aan de tafels des middags na het heerlijke diner, in grote lijnen op dezelfde keuzeprocessen uitkwamen als de drie voorgaande dagen hadden laten zien. Speciaal aan deze groep was, dat aan het einde van de dag al een keuze kon worden gemaakt voor het thema van de volgende netwerkdag. Men kon elkaar snel vinden op het thema het doorstroomdossier en maakte tevens de afspraak, dat de scholen bij wijze van voorbereiding allen via hetzelfde format een aantal cruciale keuzes, die hierbij gemaakt worden, zouden verwoorden. De SLO, bij monde van Martha Haverkamp, zegde toe, deze dag mee te zullen voorbereiden. De projectleiding keek terug op vier zeer intensieve werkdagen van de praktijknetwerken en bedankte ook hier de schoolvertegenwoordigers van het Kandinsky College voor de hartelijke ontvangst. Over welke keuzes gaat het dan op de vier netwerkdagen? Al tijdens de presentatie door al die scholen uit het hele land bleek een grote diversiteit in de organisatie van de teams, de locaties en de keuzes die de scholen hadden gemaakt bij de inschrijving van de VM2 doelgroep en de invulling van het curriculum. Er zijn scholen die alle basisberoepsgerichte leerlingen inschrijven en gaandeweg het traject beslissen wie dat blijft volgen en wie terugkeert naar het reguliere spoor. Anderen kiezen vanaf de aanvang ervoor de leerling en ouders de keuze voor te leggen, om deel te nemen aan dit traject. Dan wordt er in het tweede leerjaar VMBO al driftig georiënteerd. Als de leerling dan gekozen heeft voor de VM2 route, hoeft het niet te betekenen, dat daarmee het beroepsbeeld al helemaal wordt vastgelegd. Scholen kiezen namenlijk, of ze het VM2 traject breed of smal opzetten. In de brede opzet kan de leerling langer de keuze voor een bepaalde MBO2 opleiding uitstellen. Sector Zorg en Welzijn Highlights Hoe kun je de leerling tijdens de VM2 route toch nog naar een andere sector laten overstappen? Hoe maken we een doorstroomdossier, door 25 competenties te vertalen naar VMBO-niveau? Hoe overbruggen we mei tot september? Wanneer vindt determinatie van de leerlingen voor VM2 plaats? Een bottleneck blijkt de handhaving van het examen VMBO tijdens deze route, of de verplichting die is voorgeschreven om een terugvaloptie in te bouwen. Hoe verkoop je aan ouders en leerlingen dat er geen examen meer is? Leidt dat tot onderlinge jaloezie tussen leerlingen, die een paar maanden op vakantie gaan met een diploma op zak en de VM2- ers die tijdens het zomerlek opdrachten voor school moeten doen! De ervaringen om met ouders en leerlingen deze keuzes te maken waren nogal verschillend. Zo vertelde een netwerkdeelneemster uit Noord Holland hoe ze het VM2 met uitgekiende PR aan de ouders hadden uitgelegd en hoe ze daarna de overbruggingstijd voor de leerlingen flink hadden opgeklopt, zodat er voor hun ook winst in zat. Een volgend probleem dient zich aan bij de keuze, hoe de algemeen vormende vakken, waar deze leerlingen die weinig zitvlees hebben, toch al behoorlijke moeite mee hebben, moeten worden ingepast. Scholen zijn wel geneigd, om ze als aparte vakken te laten vallen, zeker als ze kiezen om geen tussentijds examen te laten doen, maar voorzien grote moeilijkheden tegen de tijd dat de eisen van MBO2 voor rekenen, taal en burgerschap ter tafel komen. Her en der wordt s middags op de tafellakens gekrabbeld: Doe je de leerling dan niet te kort? Ergens anders schrijft iemand: Integreren van AVO, maar hoe te organiseren? V M 2 N i e u w s b r i e f 1 5
CITAVERDE COLLEGE, ROERMOND MIDDEN BRABANT COLLEGE, TILBURG ARENTHEEM, ARNHEM GROENHORST COLLEGE, EDE VM2 in beeld; het beeldverhaal VM2 in Beeld wordt een boek vol met foto s, beeldmateriaal en ervaringen van leerlingen die aan het VM2 traject zijn begonnen. Door middel van korte gesprekjes met een aantal leerlingen, hoop ik erachter te komen wat de leerling beweegt, welke doelen zij zichzelf stellen, wat ze graag doen in hun vrije tijd en of zij mij al kunnen vertellen hoe hun leven er over 10 jaar uitziet? Uitgangspunt is dat naast de monitor van het ECBO een andere monitor vorm krijgt. We volgen vooral het beroepsbeeld van de leerling tijdens het VM2 traject en gaan er van uit dat dit aan verandering onderhevig is. Daarnaast is er ook een vergelijkingsgroep, net zo als in de monitor van Renée van Schoonhoven. We zullen namenlijk ook een aantal bekende Nederlanders vragen naar hun beroepsbeeld (toen zij 15 jaar waren) en bespreken wat het uiteindelijk geworden is. In eerste instantie zal het een bijzonder aandenken worden aan een spannend schooljaar. Maar in een tweede jaar zal naar verwachting ook de invloed van het VM2 traject te zien zijn. We hopen dan een vervolg te maken: hoe staan de deelnemers dan in het leven en heeft het VM2 traject daar aan bijgedragen? Uiteindelijk wordt de leerling een jaar na het behalen van zijn/haar diploma wederom benaderd om nog eens terug te blikken op zijn schoolcarrière, we zullen dan terug kijken op de afgelopen jaren, kijken of het beroepsbeeld veranderd is en bespreken wat de toekomstperspectieven zijn. Het eerste boek zal begin september worden aangeboeden aan het Ministerie van OCW/LNV. Nynke Westerveen (27) uit Utrecht is sinds 2007 werkzaam als zelfstandig ondernemer op het gebied van mode, communicatie en beeld. Zij zal het boek VM2 in beeld vormgeven. En dan het vraagstuk van de intensieve samenwerking tussen de VMBO-docenten en die van het MBO. Op papier wordt het één team in één locatie met één curriculum en begeleidingssysteem. En daar hebben sommigen nog een hard hoofd in. Er zijn al scholen die door de historie met een MBO gelieerd zijn, of er zelfs mee samenwonen. Maar evenzoveel deelnemers aan deze netwerkdagen voelen nog een kloof tussen met name de warme en gestructureerde pedagogische en didactische begeleiding die ze zelf hebben ontwikkeld en het beeld van een MBO, waarin de leerling binnen de kortste keren verdwaalt, in het diepe wordt gegooid, teveel zelfstandigheid wordt toegedicht en ergens uit het zicht verdwijnt. Hoe overbruggen we de cultuurverschillen op dit gebied tussen deze twee verschillende werelden? Daarbij komt voor sommigen nog de vraag of men in de MBO s wel voldoende aan dit experiment mee wil doen. Zien ze het daar niet gewoon als leerlingen afpakken, die ze anders zelf gefinancierd krijgen? En nu we het toch over financiën hebben, hoe kunnen docenten uit verschillende CAO s betaald worden? Vragen waarvoor de één al een constructie bedacht heeft en de ander nog wacht op de directie. En toch. Als je eenmaal voor dit traject gekozen hebt, betekent het ook dat je de expertise van de MBO dringend nodig hebt. Je zult de kennis en ervaring met het competentiegericht opleiden naar binnen moeten halen en een vertaalslag naar de eerste jaren van het VM2 zien te maken. Hoe bouw je dan een curriculum dat opleidt voor een van de Crebo-nummers van MBO2? Kies je voor een modulaire opbouw? Hoe kom je van de 8 VMBO competenties naar de 25 uit het Crebo van de MBO-pendant? Zoek je naar dubbelingen die eruit gehaald kunnen worden? Kan het dan in drie jaar of is dat voor deze leerlingen teveel gevraagd? Wie is toch die VM2 leerling? Wat is de beoogde doelgroep? En moeten we dan niet de onderzoeken serieus nemen die aangeven dat het brein van de puber nog niet zover is dat het zelfstandige planningen kan maken? Een scala aan vragen en overwegingen, uitdagend, boeiend en zeer motiverend om concreet mee aan het werk te gaan. Dat was ook aan het einde van de dagen de veelgehoorde opmerking tijdens de evaluatieronde. 6 C O L U M N
KANDINSKY COLLEGE, NIJMEGEN UDENS COLLEGE, UDEN De hitlijst Samenvatting van gesprekspunten uit de eerste ronde praktijknetwerken Gesprekspunten Hoe vaak genoemd? Curriculumontwikkeling: - indalen MBO competenties in VMBO - competentiegericht doorstroomdossier Pedagogisch didactische begeleiding : - loopbaanbegeleiding - profiel leerling: puberbrein Wie kan er mee helpen om dit proces extra steun te geven? Bij alle netwerkdagen waren vertegenwoordigers van de Stichting Leerplan Ontwikkeling en van het Centrum Ruud de Moor. De SLO heeft voor dit project een uren budget, om de scholen te helpen met de vragen die opdoemen. Het Centrum Ruud de Moor bezint zich op een mogelijk aanbod, op basis van hun observaties tijdens deze dagen. Ook vertegenwoordigers van de VO-raad en de AOC-raad waren een enkele bijeenkomst aanwezig en steunen dit project op hun niveau. En tenslotte zij nog eens gezegd dat de projectleiding ervoor zal zorgen dat het idee van halen en brengen, dat in de verwachtingen van de deelnemers vaak werd genoemd, telkens de leidraad voor de voortgang van dit proces zal zijn. Determinatie: - alle BBL-ers inschrijven? - tijdstip keuze in de route? - breed of smal opleiden? AVO vakken: - plaats in opleiding: apart of integreren? - niveau taal rekenen MBO2 - Leren Loopbaan Burgerschap VMBO examen handhaven? terugvaloptie? VM2: VMBO-plus of nieuwe opleiding? Duur van het VM2: 3 of 4 jarig? Cultuurverschilenl VMBO - MBO Ruimte in VM2 Ná dit experiment? Rol van het bedrijfsleven? Rol van de kenniscentra? Rol van de SLO? Draagvlak in de school bij docenten! Draagvlak bij ouders? Aantrekkelijk maken van VM2? H I T L I J S T 7
MELANCHTHON COLLEGE, BLEISWIJK MEREWADE COLLEGE, GORINCHEM GROENHORST COLLEGE, LELYSTAD VADER RIJN COLLEGE, UTRECHT CITAVERDE COLLEGE, HEERLEN FAREL COLLEGE, RIDDERKERK DACAPO COLLEGE, SITTARD SCHOLINGSBOULEVARD, ENSCHEDE Leerlingen naar sector Landelijk BB Beschikkingen 2008 Percentage (n=1156) Economie 23% 33,0% Landbouw 14% 21,0% Techniek 31% 20,0% Zorg en welzijn 32% 26,0% Totaal 100% 100% Leerlingkenmerken naar sector Economie Landbouw Techniek Zorg & Welzijn Geslacht Jongen 57,9% 53,9% 97,0% 15,6% Meisje 42,1% 46,1% 3,0% 84,4% Leeftijd 14 jaar (-) 34,3% 40,9% 42,4% 39,0% 15 jaar 56,7% 53,9% 49,7% 51,1% 16 jaar (+) 9,0% 5,2% 7,9% 9,2% Etniciteit Autochtoon 18,6% 87,0% 39,6% 32,9% Allochtoon 81,4% 13,0% 60,4% 67,1% Lwoo Geen lwoo 34,3% 26,4% 33,9% 18,4% Wel lwoo 64,6% 73,6% 63,6% 79,4% Onbekend 1,1% - 2,4% 2,1% COLOFON tekst Jenne van Tulden eindredactie Ton Balk Jolanda Turling vormgeving Coenen Vormgeving drukwerk Trioprint, Nijmegen uit: monitorverslag R. v. Schoonhoven maart 2009 Agenda 13 maart Kandinsky College te Nijmegen Sector Economie 16 maart Vader Rijn College te Utrecht Sector Techniek 17 + 18 maart Clusius College te Schagen Sector Groen (2-daagse) 24 maart Farel College te Ridderkerk Sector Zorg & Welzijn 8 V M 2 N i e u w s b r i e f 1