; NATIONALE BANK VAN BELGIË ALGEMEENE VERGADERING DER AANDEELHOUDERS VAN DE NATIONALE BANK VAN BELGIË OP 24 FEBRUARI 1930 VERSLAG DOOR DEN GOUVERNEUR, IN NAAM VAN DEN REGENTENRAAD, over de verrichtingen tijdens het jaar 1929 EN VERSLAG DOOR HET COLLEGE DER CENSOREN.. BRUSSEL DRUKKERIJ DER NATIONALE HANK VAN HELGIit 1930
VERSLAGEN Dienstjaar.929 -~-_.-_.
NATIO~ALE BANK VAN BELGIE VERSLAG door den Gouverneur, in naam van den Regentenraad, over de verrichtingen tijdens het jaar 1929. MIJNE HEEREN, Wij hebben u verslag uit te brengen over het bedrijfsjaar 1929. In den loop van dit jaar is de gunstige evolutie, die op het stabiliseeren onzer munteenheid, gevolgd is, blijven aanhouden : drie volle jaren van grooten voorspoed zijn aldus het gevolg geweest van de weder gezondmaking onzer munt. Tijdens datzelfde jaar werd een nieuw plan betreffende de regeling der oorlogsschadevergoeding- opgemaakt, en, van af 1.Augustus, reeds in princiep goedgekeurd. Het duurzaam karakter van dat plan werd plechtig doorai de belanghebbenden erkend. De totale schuld van Duitachland werd, in gemeenschappelijken overleg met het Reich, definitief vastgelegd. België is er in geslaagd, met Duitschland, de terugbetaling te regelen AIgemeene toestand.
-6- van de marken al~:~~rachtergelaten nh afloopder.;~ezettink tlpjloor ons uitgifteïnstituut later uit den omloop teruggetrokken. Bovendien werden onder de andere natiën, die in den oorlog betrokken zijn geweest, talrijke mooielijkheden uit den weg geruimd. De oprichting van de Bank voor Internationale Regeling bevestigt de gemaakte vorderingen en zal er toe bijdragen de politieke actie door zuiver commercieele en financieele regelingen te vervangen. Behalve in het verre Oosten en in Rusland, heeft, tijdens het grootste gedeelte van het verloepen jaar, de gang der zaken op de wereldmarkten, voldoening gegeven. Munt en wissel. Voor wat het muntwezen betreft zijn al de landen die de omzetbaarheid van hun bankbiljet, in goud of in goudwaarden, hebben aangedurfd, tevreden over deze hervorming. * * Terwijl de internationale omloop der rijkdommen aldus wederom een vaste basis heeft gevonden, treedt de solidariteit der groote wereldmarkten terug naar voren en vergt zij een standvastige aandacht. Zoo werd, gedurende bijna geheel het jaar, de geldmarkt beïnvloed door het feit dat de kapitalen ruimschoots naar de Beurs van New-York afvloeiden, aangetrokken door overdreven speculatiegeest en de hooge rentevoeten. Doch door het verhoogen van nagenoeg al de discontovoeten van Europa, werd de Amerikaansche markt, op hare beurt, beïnvloed, zoodat weldrade reactie zich deed gevoelen. Ten slotte verwekte de instorting van de specula tie in de Vereenigde-Staten, een gevoelige ontspanning en kon krediet op korten termijn, wederom, aan matigere voorwaarden, bekomen worden. De Belgische geldmarkt heeft, onder die schokken, niet te lijden gehad dank zij onze ruime reserves aan goud en aan goudwaarden en den gunstigen stand van onzen uitvoer. Gedurende gansch het jaar 1929 stond de Belgische wisselkoers gunstig, zooals onderstaande tabel het getuigt waarin, voor de bijzonderste deviezen, de goudpariteiten vermeld staan, evenals de gemiddelde maandelijksche koersen in belga....
NEW-YORK LONDEN AMSTERDAM BERLIJN PARIJS GENEVE (kabel) MAANDEN 1$ Cl. 100 G. 100 Mk. 100 fr. 100 Fr. =7,19193 b. =35 b. =289,086 b. =171,321 b. = 28,177 b. = 138,77 b. aan pari aan pari aan pari aan pari aan pari aan pari.. Januari. 7,1955 34,899 288,61 m,03 28,124 138,45 Februari 7,1966 34,922 288,22 170,77 28,107 138,41 Maart 7,2024 34,952 288,47 no,85 28,130 138,53 April 7,2013 3~,949 289,05 ' 170,71 28.135 138,60 Mei. 7,2010 34,931 289,4;) 171,13 28,140 138,67 Juni 7,2020 34,917 289,16 171,70 28,160 138,56 Juli. 7,1957 34,906 288,78 171,42 28,176 138,41 Augustus. 7,1919 34,874 288,09 171,27 28,149 138,38 September 7,1940 34,877 288,37 171,28 28,155 138,60 October 7,1607 34,869 288,18 1i0,97 28,147 138,50 November 7,1485 34,867 288,48 171,- 28,150 138,64 December. 7,1418 34,862 288,20 171,- 28,133 138,83 De dekking in goudwaarden van het totaalonzer verbintenissen op zicht, die wettelijk 40 10 dient te zijn, is gemiddeld 56,63 10 geweest; het laagste cijfer was ~4,46 10' op 14 Maart, en het hoogste ~9, 7~ 10' op 26 December 1929. Om het belang van die cijfers beter te doen uitschijnen, geven wij hierna een kort overzicht van de wijzigingen waaraan, in den loop van dit bedrijfsjaar, de bijzonderste posten van onze balans onderhevig waren. Verholi.ding% van het Loopende Totaal van de Wissels Totaal van het Papieren rekeningen «Goud" verbintenissen en beschikbaar- in-kas goud goud-in-kas goud en omloop met in kas heden «goud" en tot de deviezen Maanden kredietsaldi op zicht verbintenis- tot de op het buitenl" goudwaarden Maandelijksche gemiddelden in duizenden frank van het totaal in-kas verbintenis- sen op zicht in hun geheel sen op zicht il. hun geheel -7- Januari 11.925.922 678.516 12.604.438 4.522.724 2.791.639 7.314.363 3!.î,88 58,03 Februari 11.968.393 577.512 12.545.905 4.529.289 2.487.674 7.016.963 36,10 55.93 Maart 11.975.673 542.757 12.518.430 4'.537.034 2.327.500 6.864.534 36,24 ~)4,,84 April 12.20,'>.370 584.712 12.790.082 4.637.350 2.406.846 7.044.196 36,26 5,0;,07 Mei. 12.364.088 414.385 12.778.473 4.812.999 2.323.902 7.136.901 37,66 55,85 Juni. 12.352.120 564.198 12.916.318 4.977.801 2.317.018 7.294.819 38,54 56,48 Juli. 12.741.973 495.753 13.237.726 5.042.142 2.271.937 7.314.079 38,09.55,24 Augustus. 13.108.657 539.931 13.648.v88 5.063.802 2..')61.917 7.625.719 37,10 55,87 September 13.172.549 442.860 13.615.409 5.107.562 2.753.143 7.860.705 37,51.'>7,73 October 13.440.039 523.690 13.963.729 5.129.800 2.811.878 7.941.678 36,74 n6,87 November. 13.462.758 711.623 14.174.381 5.375.6;)3 2.830.683 8.206.336 37,93 57,90 December. 13.401.947 937.805 14.339.752 5.682.355 2.813.641 8.495.996 39,63 59,25
-8- De twee merkwaardigste feiten die uit bovenstaande tabel in het oog vallen, zijn, van den eenen kant, de vermeerderingvan het goud-inkas en de deviezen, en anderzijds de aangroei van den papieren omloop. Het totaal der goud-waarden van ons in-kas steeg, op 3 Januari 1929, van fr. 7.ö93.276.249,21 tot fr. 8.764.462. 7öö,16, op 26 December 1929, zijnde een verhooging van 1.171.'l86;ÖOÖ,9Ö. Het in die beide bedragen begrepen goud, (staven en munt) steeg van fr. 4.ö18.633.000 in 't begin van 't jaar, tot fr. ö.87ö.918.000, op het einde, wat een verhocging beduidt van fr. 1.3ö7.28ö.000. De aangroei van onze goudreserve bestaat dus gansch uit geel metaal. Er is zelfs een overschot van ongeveer fr. 18Ö.OOO.000, dat overeenkomt met het bedrag van in goud omgezette deviezen.. De zuivere metalen dekking vertegenwoordigt 43,77 t. h. van het bedrag der in omloop zijnde biljetten. Als men teruggaat naar den tijd dat het nieuwe muntstelsel is ingevoerd, stelt men vast dat, in November 1926, de Bank voor fr.. 3.100.923.000 goud bezat, wat gelijk staat met een aangroei van ongeveer fr. 2.77ö millioen, in drie jaar tijds. Vóór den oorlog bedroeg de metaalreserve (goud, en zilver aan zijn goudwaarde) fr. 33ö millioen, of ongeveer 2.32ö millioen, volgens den hedendaagsehen muntstandaard. Dit is dus een aanzienlijken vooruitgang. Bij het vergelijken dezer cijfers dient natuurlijk niet uit het oog te worden verloren dat de vorming van dit in-kas geen volkomen gelijkwaardige vermeerdering van 's Lands rijkdom zou beteekenen, want ze komt gedeeltelijk voort van buitenlandsche leeningen en den afzet van Belgische valuta in den vreemde. Desniettemin is het waar dat, ten huidigen dage, het Belgisch bankbiljet beter gedekt is dan ooit te voren. De door ons gevoerde goudpólitiek is geweest de verbintenissen op zicht van de Bank te dekken zoodat de metaalreserve alleen al een voldoende waarborg was, terwijl de beleggingen in deviezen aldus niets anders dan een bijkomende veiligheidsfactor zijn.
-9- De resultaten dezer politiek tredenduidelijk naar voren uit de cijfers van onderstaande tabel die, jaar na jaar, de verhouding van de dekking in geel metaal weergeeft : 2ö December 1926 30,90 010 )) 1927 1928 32,86 010 36,170/0 1929 40,48 010 )) In zulke voorwaarden, kan de Bank, ten allen tijde, haar papieren omloop tegen goud inwisselen; dat zij daartoe geen gelegenheid vindt, ligt hem eenvoudig hier aan dat buiten de juweliers, er bij den huidigen stand van den wisselkoers, niemand belang bij heeft haar metaal te komen vragen. Die toestand kan evenwel veranderen; ook hebben wij, bij het herzien van ons Reglement op den Binnendienst, niet nagelaten, in hoofdstuk III, de schikkingen vast te leggen die de manier van omzetten der biljetten regelen (1). Het goud door de Bank, tijdens het bedrijfsjaar 1929, bijgekocht, komt deels uit de Vereenigde-Staten, deels van de markt van Londen, en deels uit Congo. De verhoudingen zijn de volgende : (1) ART. 160. - De biljetten zijn betaalbaar op zicht in debureelen van de Bank, te Brussel, naar luid van het Koninklijk Besluit, dato 25 October 1926, betreffende de muntstabilisatie. De biljetten zijn ook betaalbaar op zicht in het bijhuis, en in de agentschappen in het binnenland. Deze betaling- kan nochtans worden verdaagd tot wanneer de noodige fondsen ter plaatse zijn.. ART. 161. - De Bank doet de terugbetaling van hare biljetten in goud en op zicht, aan hare winketten, aan het wettelijk pari van 0,209211 gr. fijn goud per belga. De terugbetalingen in goud worden gedaan door middel van baren of staven, wegende het gewicht in gebruik op de bijzonderste geldmarkten van de wereld (ongeveer 12 kg.) ART. Hi2. - Indien de Bank gebruik maakt van het recht haar voorbehouden door art. 8 van het K. B. van 25 October 1926, dan stelt zij zelf den prijs vast waartegen zij goudwaarden zal afgeven. Zullen alleen mogen gekozen worden de plaatsen alwaar het uitgif'te-insntuut zijn biljetten in goud of op zicht uitbetaalt. De toegepaste wisselkoers is het wezenlijke pari, event. vermeerderd met.een commissicloon niet grooter dan het verschil tusschen dat pari en het «goldpoint voor den uitvoer, rekening houdende met de kosten van vervoer, van intresten en verzekering, tot op de aangegeven bestemming. ART: 163 - Voor het goud dat de Bank aan hare winketten koopt. mag zij van het wettelijk pari een commissieloon afhouden voor het event. muntslaan. ART. 164. - De bepalingen onder de art. 46 en 47 van onderhavig reglement, betreffende namelijk het proefbewijs van de staven, zijn toepasselijk op de verrichtingen waarvan spraak is in voorgaand artikel.
-10- Uit de Vereenigde-Staten fr. Uit Engeland Uit de Kolonie 1.179.000.000 (1) 170.000.000 96.220.000 Samen)) 1.400.720.000 Daar de voortbrengst van Congo ons voorbehouden is per contract, en ons dus?p bepaalde tijden toegezonden wordt, hebben wij een gedeelte van het goud, door ons vroeger in Amerika aangekocht, in de Federal Reserve Bank of New-York gelaten, in afwachting dat wij het kunnen vervangen door goud uit onze Kolonie. In Maart en April j. 1. werden wij in de gelegenheid gesteld om met de Reichsbank een belangrijke operatie te doen. Wij konden n.1.gouddollars, die wij te New-York bezaten, aan die Bank overdragen, in ruil van goudstaven die zij ons van uit. Berlijn heeft opgestuurd. Deze belangrijke compensatieverrichting heeft toegelaten, ten bate van beide banken, het grootste gedeelte der onkosten te sparen die zij anders, voor een dubbel vervoer van goud, tusschen Amerika en Europa, zouden hebben moeten dragen. Dit heeten wij een merkwaardige manier van samenwerken onder uitgifteïnstituten, waarom wij hier gaarne gewag maken. In algemeenen regel, is thans het goud, in veel normalere verhoudingen, onder de centrale banken van de wereld, verdeeld dan zulks de eerste jaren na de oorlog het geval was. Deze nieuwe verdeeling beantwoordt beter aan de noodwendigheden der wereldeconomie en geeft aan de Europeesche markten een bewegingsvrijheid in verhouding tot hun economisch belang. Na dit commentaar over het toenemen onzer goudreserven, stellen wij vast, als we een blik op den omloop werpen, dat deze laatste gestegen is van fr. 11.920.922.000, in Januari 1929, tot fr. 13.401.947.000, III (1) Aan te merken is dat die cijfers niet nauwkeurig overeenstemmen met de vorige die uit de weekstaten der Bank werden genomen; de verschillen, die overigens van gering belang zijn, komen voort van: 1" het verkoopen van goud aan de nijverheid; 2 0 het binnenkomen van goudmunt ; 3 het aankoopen van goud door de Schatkist. Te noteeren valt ook dat de Belgische tolstatistieken geen gewag maken van goud ingevoerd voor den dienst van '8 Lands Munt.
-11- December 1929, wat een verhooging is van fr. 1.476.02~.000. Deze vermeerdering is hoofdzakelijk het gevolg van den toeloop van vreemde deviezen op onze markt. Met andere woorden, de Bank heeft er niet naar getracht, zooals wel eens wordt vermoed, goud aan te koopen. Ze heeft eenvoudig het saldo van de goudwaarden opgeslorpt die alhier werden ingevoerd en door de markt ongebruikt werden gelaten. Dit deed zij regulier tegen koersen die met het «goldpoint of peil tot invoer van het goud overeenkwamen, of zelfser onder bleven. In het bezit van die deviezen en ziende dat de markt ze haar niet terugvroeg, heeft zij ze in goud omgezet, in de hoogst belangrijke maat als hooger vermeld. Dienvolgens mag men zeggen dat de nieuwe biljettenomloop uitgegeven werd tegen 100 t. h. goudwaarden. Van waar is die toeloop van deviezen gekomen? Van het overschot onzer rekeningenbalans, die, gedurende geheel het jaar 1929, beïnvloed is geweest door een rijken uitvoer, aan voordeelige prijzen. De leeningen aangegaan met het buitenland, alsook de aankoopen van Belgische waarden door buitenlandsche spaarders, hebben aan dien toeloop meegeholpen, maar op geringere schaal dan zulks in vroegere jaren het geval was: ook mag het aandeel, door het buitenland, in de zoo talrijke kapitaalsverhoogingen, in België, in 1929, genomen, dienaangaande niet te gering worden geschat, al is er eenigzins vergoeding geweest door het feit dat onze landgenooten vreemde effecten kochten. Al die economische verschijnselen zijn normaal. Wil dit zeggen dat de verhooging van onzen omloop, hoe hoog zijn dekking ook weze, aan de aandacht van het Uitgifteïnstituut moet ontsnappen? Geenszins, en de Bank laat geen enkel te harer beschikking zijnde middelonverlet om den biljettenomloop binnen normale grenzen te houden. Op dit gebi~d is zij blijven volharden in de politiek door ons, in onze verslagen over de jaren 1927 en 1928 (1), omschreven, en (1) Verslagen over de bedrijfsjar.en 1927 en 1928, bladz. 16 en bladz. 15.
-12-,- de Regeering heeft haar steun verleend met het saldo harer schuld, ontstaan door het terugtrekken der marken, verder af tebetalen. Nu wij aldus een overzicht hebben gegeven van de manier waarop wij het hoofddeel onzer taak hebben vervuld, d. w. z. de stabiliteit onzer munt verzekeren, zijn wij u eenig commentaar verschuldigd over de bewegingen van onzen discontovoet. Sedert 1 Juli 1928 tot 1 Juli van het jaar daarop, zegge gedurende dertien maanden, is het disconto op. 4 % gebleven. Deze matige en stabiele prijs van de geldpacht op korten termijn, komen den handelen de nijverheid zeer ten goede. Hij werd op onze binnenlandsche markt behouden ondanks belangrijke internationale kapitaalbewegingen en spijts de algemeene spanning der belangen teweeggebracht door de opeenvolgende verhoogingen der officieele discontovoeten te Londen, te New-York en op grootendeels al de andere vreemde plaatsen. Deze zelfstandige houding van onzentwege, die zeker, vóór den oorlog, niet denkbaar ware geweest, wijst op de voordeelen die uit onzen huidigen toestand en namelijk uit onze ruime goudreserven voortspruiten. Natuurlijk was daarvan het gevolg een merkelijke verhooging van onze portefeuille wissels op België. Zoo komt het dat deze laatste, in één jaar tijds, van Juli 1928 tot Juli 1929, met ongeveer een milliard en half toenam, tot meerder welzijn van 's Lands economie. Overigens kunnen wij, heden zooals in 1928, vaststellen dat onze portefeuille handelseffecten nog steeds beneden het vooroorlogsche peil blijft. Einde Juli 1929, echter, dreigde deze vermeerdering vanhet herdisconto met overdrijving en de financieele toestand op de wereldmarkt gebood voorzichtigheid. In die voorwaarden werd onze discontovoet op ~ % gebracht. Weldra zouden de gebeurtenissen deze beslissing staven. Niet alleen kwam er alras meer matigheid in de kredietaanzoeken, doch enkele weken later deed zich, op de beurs van New-York, een crisis voor van een tot heden niet gekende hevigheid. Ten gevolge van de massale offerten op die markt, werd de verhoogingstendenz van de geldpacht, die tot dan toe overheerschend was geweest, radicaalomgeworpen. Van af 1 November 1929, werd onze
- 13- discontovoet vanf 0 op 4 1/2 010 gebracht en later, den 1 en December, op 3 1/2 0/0' Volgende tabel wijst op de bewegingen der officieele renten op de groote wereldmarkten, in 1929. Discontovoet van enkele vreemde uitgiftebanken, in 1929 (in voege op i Januari en latere wijzingen) Bank van Engeland Bank van Frankrijk Reiehsbank Nat. Bank van Zwitserl. Op 1 Jan. 4,50 % 3,50 % Op 1 Jan. 7,50 % 3,i.>0 7 Febr. i.>,50 het gansch jaar 12 Jan. 6,50 het gansch jaar 26 Sept. 6,50 26 April 7,50 31 Oct. 6,- Nederlandsche Bank 2 Nov. 7,- Fed. Res. Bk. New York 21 Nov. 5,50 Op 1 Jan. 4,50 % Op 1 Jan. 5,-% 12 Dec. 5,- Bank van Italië 23 Maart 5,50 9 Aug. 6,- 1 Nov. 5,- Op 1 Jan. 5,50 % 1 Nov. ä,- 16 Nov. 4,i.>0 7 Jan. 6,- li.>nov. 4,50 14 Maart 7,- Met, op het einde van het jaar, haar discontovoet tot 3 1/IJ. 010 te ver~ lagen - te dien tijde de laagste - heeft de Nationale Bank steun willen brengen aan den handel en de nijverheid van het land, op een oogenblik dat de toestand op al de buitenlandsche markten, en de stijging der fabricatiekosten te onzent, den uitvoer moeielijker maken. De privaat discontovoet bleef gestadig in de onmiddellijke nabijheid van den officieelen. In 't algemeen was er overvloed van geld en het percent voor «call money )}weinig loonend. * De Beurs en de Staatsfondsen spelen een zoo aanzienlijke en tevens een Effectenmarkt ZOO vruchtbare rol inde moderne zakenwereld, dat ze voor de geldmarkt een faktor van belang zijn geworden. Gedurende het gansche jaar 1929, waren de Belgische beurzen, tot meer wijsheid gekomen wegens crisis midden 1928 uitgebroken, kalmer en meestal zwaar. Niettemin bleven de kapitaalsnitgiften aanzienlijk, zooals blijkt uit onderstaande tabel
- 14- Kapitaalsuitgiften der Belgische handels- en nijverheidsvennootschappen (In duizenden frank) Oprichtingen van Kapitaals- Uitgiften van JAREN naam!. en bijwijze vennootseh. SAMEN van geldschieting op aandeelen verhoogingen obligatiën :1927 2.678.118 3.371.1;30 278.575 6.328.223 1928 6.312.470' 5.938.630 11.880 12.262.980 1929 7.800.965 6.928.418 236.560 14.965.943 Het meestal belangrijk verschil tusschen den uitgifteprijs en de noteering ter Beurs, begunstigde de plaatsing der effecten. Op het overdreven speculeeren dat het bijzonder kenmerk is geweest van het jaar 1928, volgden dus, nagenoeg zonder ophouden, massaleuitgiften. De koopkracht van het publiek putte zich uit zoodat verzwakking van de koersnoteeringen volgde. Van af dan hing de toestand ter beurs aan een draadje. In October deed zich de daling, onder den invloed van de logheid der buitenlandsche beurzen, nog scherper gevoelen: kort daarop liepen. de koersen in vervlugd tempo terug, onder den druk van de inzinking der beurs van New-York. Om zich een denkbeeld te vormen van die beweging en hare resultaten, weze het voldoende onderstaande tabel te volgen, die, maand na maand, in 1928 en 1929, het index van de Brusselsche Beurs opgeeft, zooals het gepubliceerd wordt in het halfmaandelijksch bulletijn opgesteld door onzen dienst (( Economische Bestudeeringen.. Men mag echter niet uit het oog verliezen dat de basis waarop deze tabel werd opgemaakt, d. w. z. de noteering op 3 Januari 1928, reeds op een zeer hoog peil stond. Index van de Brusselsche Beurs Effecten lnet veranderlijk inkolnen (120 soorten) Basis: 3 Januari 1928 = 100. MAANDEN 1928 1929 Januari 100 108 Februari. 107 117 Maart. 106 114 April. 121 H2 Mei 125 104 Juni 124 102 Juli 115 97 Augustus 103 99 September. H9 103 October. H4 90 November HO 85 December 107 75
- 15- De verschillen zijn zeer groot en ongetwijfeld hebben onze geldmarkt en hare kliënteel geweldige verliezen geleden. Eens te meer werden de gebeurtenissen, door de ervaring gestaafde waarheden, waaraan wij op tijd en stond herinnerd hadden, bevestigd, ni. dat een beursbeweging, die hoofdfactoren als de afgeworpen winst en de capaciteit van. de spaarders veronachtzaamt, in zichzelf de kiemen draagt van een gedruktheid die des te langer zal duren en des te dieper zal ingrijpen naar gelang de miskenning der princiepen van gezond beleid i. z. 6nancieele verrichtingen, erger is geweest. In tegenstelling met den slechten stand van de actiënmarkt, heeft de rentenmarkt zich goed gehouden, is zelfs regelmatig beter geworden, evenals overigens die der obligatiën. Het Belgisch Gemeentekrediet heeft dan ook, in den loop van het jaar, voor ongeveer 900 millioen frank obligatiën, 6 10' rond pari uitgegeven, aan den man kunnen brengen. Op het oogenblik dat wij dit verslag opstellen, zijn de koersen en de stand der waarden met vast inkomen, nog verbeterd. De terugkeer van de spaarders tot die waarden, wordt ook op de vreemde markten waargenomen. Hij wordt begunstigd door het verlagen van de geldpacht op korten termijn. De evolutie was noodzakelijk in het belang van het publiek zoowel als in dit van de nijverheidsondernemingen voor dewelke de obligatiënmarkt, gedurende een langen tijd, feitelijk gesloten is geweest, dan wanneer ze in staat waren veilige en tevens loonende plaatsingen aan te bieden. * >10 * Nu we dit overzicht van den geldelijken toestand, evenals van de gelden de effectenmarkt geëindigd hebben, blijft er ons vlug een blik te werpen op de bedrijvigheid van den handel, de nijverheid en den landbouw, die de bronaders zijn van onze welvaart. De buitenlandsche handel van het Belgisch-Luxemburgsche Economisch Tolverbond tijdens het verleden jaar, heeft een gunstig verloop gehad, al zijn de bekomen uitslagen niet. zoo schitterend als dit het geval is geweest voor het jaar 1928. Bedrijvigheid vanhetland op Nijverheids- Handels- en Landbouwgebied:
- 16- Buitenlandsche Handel van het Belgisch-LuXemburgsche Economisch Tolverbond' TIJDPERKEN Invoer Uitvoer Verhouding I percentsgewijze van den uitvoer Waarden tot den invoer in duizenden frank Jaar 1926 (*). 23.062.814 19.998.676 86.71 1927 (*). 29.138.;)07 26.696.614 91,62 1928 (*). 32.140.691 30.9;)4.440 96,31 1929 3;).!:HO.H8 32.234.549 90,78 1929 Januari. 2.393.2;)8 2.074.951 86,70 Februari 2.698.576 2.396.740 88,81 Maart 3.058.394 2.705.246 88,45 April '. 2.991.383 2.832.524 94,69 Mei. 3.230.667 2.463.700(") Juni 3.043.043 3.664.388(") 97,68 Juli. 3.072.792 2.519.296 81,99 Augustus. 3.093.853 2.565.869 82,93 September 2.948.704 2.847.203 96,56 October 3.214.842 2.853.129 88,75 November. 2.848.637 2.547.570 89.43 December. 2.915.969. 2.763.933 94,79 (*) Gerectiûoeerde cijfers. (**) Een deel der trafiek van de maand Mei werd op de maand Juni overgedragen. Men ziet het, van 1928 tot '1929, is onze uitvoer nog vooruitgegaan, maar de verhooging van den invoer is veel grooter geweest. Ook is de verhouding van den uitvoer tot den invoer, die 91,62 10 bedroeg in 1927, en 96,31 10' in 1928, op 90,78 "l: gedaald in 1929, wat een verschil geeft van 5,53 10 met 1928 en van 0,84 ota met 1927. In 1913, was de verhouding 73,6 %' In 1924 was ze terug op het peil van vóór den oorlog. Vergeleken met de vorige jaren, is het rendement van 1929 zonder twijfel goed gebleven. Voegen wij bij hooger aangehaalde bedragen, deze van den z. g. onzichtbaren uit-en invoer, en houden wij rekening met de verbeteringen die aan onze officieele statistieken dienen aangebracht, dan is het zeker dat het geringe te kort van de handelsbalans ruimschoots door het duidelijk
- 17- gunstige saldo van de rekeningenbalans gecompenseerd wordt. Het verschil tusschen 1928 en 1929 hoeft ons niet te verwonderen. Een tijdperk van grooten voorspoed loopt natuurlijk uit op erne verhnoging van 's Lands verbruik. Wat meer is, de marge die de binnenlandsche prijzen van de buitenlandsche scheidt, wordt enger en naarmate ze vernauwt, wordt natuurlijk onze toestand op de wereldmarkten bedenkelijker. Ten slotte heeft de crisis die in het Oosten en in Noord- en Zuid Amerika, aan 't woeden is, onzen uitvoer heel wat moeiolijkheden berokkend. Onze nijveraars en onze uivoerders zullen ze ongetwijfeld te boven komen, doch het staat vast dat wij geleidelijk tot de vooroorlogsche toestanden terugkeeren. Er bestaat niettemin een groot verschil in het feit dat het. Land zijn voortbrengst aanzienlijk opgevoerd heeft, wat opzichzelf goed is, maar toch eene moeielijkheid te meer in het zoeken naar klienteel. Zulks bewijzen de cijfers van de volgende tabellen. Nijverheidsproductie van Belgtë (In tonnen) Jaren Kolen Gietijzer Ruw staal Ruw zink Wollen Gesponnen voorbereiding Koper katoen Verviers uit Congo en Dison 1913 22.84-1.590 2.484.690 2.404.780 204.228 45.400(*) 27.578 7.4Oi 1925 23.133.160 2.541.430 2.343.850 174.271 55.450 26.99.'> 90.100 1926 25.319.570 :1.399.260 3.289.420 190.020 tl9.1.'>0 29.866 80.600 1927 27.tl73.tl50 3.7tl1.400 3.604.820 201.630 es.oso 40.770 88.181 '1928 27.tl42.780 3.905.320 3.820.910 208.020 74.300 41.0tl7 112.837. 1929 26.93I.460 4.09:;.940 4.011.180 201.380 34.400(**) 39.52tl 13tl.OOO (*) Van 1 September 1912 tot einde Augustus 1913. (**) Eerste halfjaar. Het valt op dat de voortbrengst van meest al deze artikelen zichtbaar stijgt, en de vorderingen, tijdens de laatste vijf jaren gemaakt, zijn vaak zeer beduidend. De uitvoer onzer gefabriceerde producten is bijzonder gunstig.
- 18- Uivoer van gefabriceerde producten (In nüllioen goud-frank) 1913 1.436 192t) 1.986 '1026 1.7t)6 1927 2.21t) 1928 2.t)60 1929 2.723 Rekening houdende met de stijging der wereldprijzen en met het feit dat in de cijfers, met betrekking op de jaren 192t) tot 1929, de uitvoer van het Groothertogdom Luxemburg begrepen is, IS daarin andermaal de bevestiging te vinden van den grooten vooruitgang waarover wij hiervoren spraken. De bewèging van de haven van Antwerpen is in verband te brengen met de cijfers die wij betreffende de wereldhandel zoojuist aamvezen. Beweging van de Haven van Antwerpen JAAR AANTAL BINNE:\'GELOOPEN SCHEPEN TONNENMAAT HH3 1926 1927 '1928 1929 7.0t)G 'llt)99 1'1.418 11.333 'l1.t)82 14.147.000 22.79t).OOO 23.491.000 23.GOt).OOO 24.327.000 De aangroei van de tonnenmaat van 's Lands groote haven, blijft merkwaardig. Het ware te wenschen dat de handelsbewerkingen denzelfden tred hielden. Zulks is echter niet het gent!, ofschoon dit economisch verschijnsel niet eigen is aan Antwerpen. In de andere groote havens eveneens vermindert de rol van den groot-handel, deels omdat de werkhuizen en de vervormers er op aansturen zich rechtstreeks te bevoorraden, deels omdat de concentratiebeweging de ondernemingen er toe bracht eigen handelsinrichtingen uit te breiden. Voor de bevrach-
- 19- ting rechtstreeks door Antwerpen gecontroleerd, heeft die evolutie een niet te onderschatten belang, ofschoon de uitbreiding van de nijverheid, in het omliggende en in de omstreken der stad, een zekere compensatie daarstelt. Indien wij nu de bijzonderste takken van 's Lands nijverheid overblikken, kunnen wij vaststellen dat het jaar 1929 over het algemeen gunstig was, ofschoon minder schitterend dan 1928. De zaken waren voorzeker veel kalmer. Overigens zou de vorige gang der zaken niet zonder eenig gevaar langer hebben kunnen duren. Een rustpoos was noodzakelijk om den afgelegden weg te kunnen nagaan en te heletten : dat een al te intensieve uitbreiding van de uitrusting en een al te ruime immobilisatie van kapitaal het evenwicht, tusschen productiemiddelen en opslorpingsvermogen der markten, zou verstoren. De metaalnijverheid bleef voorspoedig. In de laatste tijden bleek het echter moeielijker bestelling in het buitenland los te maken, doch, over zijn geheel beschouwd, zijn de cijfers van de productie voor het jaar een eer voor de leiding en het personeelonzer werkhuizen. Ook de kolenmijnen staan in een eerder gunstig daglicht. De belangrijke stocks van '1928, slonken aanzienlijk op het einde van het dienstjaar. Tijdens het grootste deel van het jaar vertoonden de prijzen van de kolen veeleer stijging; en de mijnen kloegen over het gebrek aan werkkrachten. De chemische nijverheid is blijven vooruitgaan, inzonderheid ten opzichte van de concentratie der ondernemingen en op het gebied der kunstmatige meststoffen, konden hare producten diegene vervangen voor dewelke onze landbouw zich tot het buitenland moest wenden. De glasnijverheid heeft.gelijkwaardige resultaten kunnenboeken, zooals de vorige jaren, zoodat de zoo bloeiende stand der zaken nog versterkt is geworden. De glasblazerijen hebben opvoldoendewijze gewerkt,doch aan minder gunstige prijzen.,
- 20- De zoo lang geteisterde machienenbouw, telde een beter jaar; de uitvoer van wagons en inzonderheid van locomotieven is vooruitgegaan. De bouwnijverheid is bij een normale bedrijvigheid gebleven, die nochtans is toegenomen in de gewesten waar de wereldtentoonstellingen van het Eeuwfeest van 's Lands onafhankelijkheid, worden voorbereid. De cementfabrieken leveren onder mekaar slag om de prijzen, zoodat, door vermindering der winsten, zij in een onvoordeeligen toestand, op de verscheidene wereldmarkten, zijn gekomen: onderlinge verstandhouding. zou voorzeker het 'gemeenschappelijk belang dienen. De diamantslijperijen, wier zakencijfer en loonen overeenstemmen met die del' zeer groote nijverheden, werden, in de laatste tijden, door de crisis in de Vereenigde-Staten,zeer beproefd: Noord-Amerika is inderdaad een der voornaamste koopers van den Antwerpsehen diamant. De onzekerheid over de nieuwe Amerikaansche toltarieven droeg nog tot deze crisis bij. De nijveraars trachten daaraan het hoofd te bieden door, in overeenstemming met hun personeel, den duur der werkdagen in te korten en bijgevolg dus ook de productie. De onrust die, op zekere oogenblikken, nopens de stabiliteit van de markt in ruwen diamant heerschte, heeft zich niet in werkelijkheid veranderd. In deze voorwaarden is het te verhopen dat de crisis, die ook de markt van Amsterdam treft, van. voorbijgaanden aard mogezijn:dezenijverheid kendeoverigens, sedert geruimen tijd, grooten voorspoed, die haar toelaat de huidige moeielijkheden te boven te komen. De textielnijverheid doorworstelt een periode van inzakking die voortduurt, ofschoon in de laatste tijden eenige verbetering is aan te stippen. De toeneming in deprijsbewegingen der grondstoffen en de wanverhouding tusschen verbruik en het zeer verhoogde productievermogen der fabrieken blijken de hoofdoorzaken daarvan te zijn. De financieele macht en de vindingrijkheid van de belanghebbende ondernemingen laat echter de toekomst met vertrouwen te gemoet zien. De kunstzijdefabrieken vertoonen eveneens minder bedrijvigheid en voorspoed, hetgeen in andere landen ook het geval is..
- 21- De suikernijverheid, waaraan wij altoos ruimschoots steun hebben verleend, gaat nog immer gebukt onder overproductie. Desniettemin blijft de raffineerderij zeer werkzaam; in hoeveelheid uitgedrukt, is de uitvoer van geraffineerde suiker, van 930.391 metrieke centenaars in 1928, geklommen tot 1.073.217, in 1929. De toestand van den landbouw kon beter zijn. Deze tak van de nationale economie onderging den invloed van de crisis die zich in vele andere landen deed gevoelen. Bij ons trof ze vooral de groote en middelbare culturen. De inzinking der prijzen van de graangewassen, de geringe opbrengst van de suikerbieten, de slechte verkoop van trekpaarden, de stijging van de uitbatingskosten, zoowel als de lange zomerdroogte waren oorzaak dat zij zich in een moeielijken toestand bevinden. Daarentegen kunnen, voor de kleine culturen, gunstige uitslagen gemeld worden. De weinig opbrengende verkoop van aardappelen, wegens de groote overproductie gepaard met de uitvoermoeielijkheden, vonden compensatie in de hooge prijzen die betaald werden voor varkens en de melkproducten. De kiekenkweek bleef steeds aangroeien. Doch voor de marktproducten en vruchtenkweek was de afzet veel moeilijker. Over hun geheel genomen is de landbouwnijverheid en de bloemenkweekerij steeds een factor van onzen buitenlandschen handel.dit is een verheugende vaststelling voor een klein land als het onze, die tot eer strekt aan den organisatiegeest die onze landbouwklasse bezield. Aan de algemeene gegevens die wij hier verstrekken, mogen wij nog toevoegen dat de trafiek op ons spoor niet afgenomen is, waaruit men kan afleiden dat ons Land een groote economische bedrijvigheid heeft gekend. Ten bewijze daarvan onderstaande tabel. Goederentrafiek Maandelijksche ge1niddelden Aantal wagons geleverd voor Aantal Aantal totale Aantal Aantal tonnen gebruikte tonnen JAREN belast vervoer bij totale tonnen km. tonnen het vertrek uit per trein per bruto Belgische stations getrokken ton 1 = 1.000 1 = 1.000 1927 4;)2.782 6.386 6;);).833 246,;) 0,3679 1928 490.;)73 6.783 6;)0.687 262,3 0,3671 1929 518.112 HOO o 702.000 (*) 264,2 (',3702 o (*) Gemiddelden van de elf eerste maanden.
- 22- De over het algemeen zeer solide toestand der Belgische banken heeft zich in een loop van het dienstjaar nog versterkt wegens hun aanzienlijk zakencijfer en door den belangrijken aangroei van hun kapitalen en reserves. De volgende tabel geeft eene samenvatting van de balansen op 31 December 1927, en op 31 December 1928. Toestand der bijzonderste Belgische kredietinstellingen Loop. rek. debit. Beschikbaar - Bankcorrespond, heden Portefeuille Eigen Allerlei vcrbint. In kas N. B. B. Handels- Portefeuille Söhuldcnaren-: Loop. rek, krud it Gestort Allerlei DATUM Postcheks effecten Beurseffecten accept. rondsen ccrrespondenten, en Leeningen accepten Koepons (Herdisconto Deelhebbingen op beurseffecten.kapitaal roserven in Te betalen Vreemde afgetrokken) Voorschotten- 't geheel wissels munten Overdrachten In. duizenden. frank. 31 December 1927(*) 2.620.046 4.392.881 3.3;)6.306 13.171.8;)4 1.876.243 1.091.637 2.)67.880 20.316.729 I I 31 December 1928 (**) 3.194.23;) ;).066.198 4.168.076 16}i74.704 2.703.928 2.190.268 4.894.196 23.858.613 Percentage van cie eigen fonclsen ten overstaan Percentage van cie verschillencic actiefposten van cie verbintenissen en cie plaatsingen ten overstaan van cieverschillende verbintenissen I I Percentage December December December December Percentage 1927 1928 1927 1928 Van de eigen fonclsen: Van de besohikbaarhcden 1) tol de verscheid. verhint. -14,61 20,;)1 lot de versch. verbinleniss. 12,90 13,39 2) tot plaatsingen van beurseffecten en deelhebhing. 88,43 117,42 (*)62 banken. (**) 58 banken: aantal verminderd uit oorzaak van versmallingen. Van cie. portel, handelsef]. tot de versch. verhinteniss. 21,62 2[,23 Van de loop. reken. deb. lot de versch. verbinteniss. 64,83 69,47 Men zal hemerken dat de deelhebbingen van de Belgische banken in de nijverheid en den handel, vertegenwoordigd door hun portefeuille
--'- 23 - beurseffecten en deelhebbingen, tamelijk lager zijn dan hun bezit aan eigen fondsen, d. w. z. dan het totaal der gestorte kapitalen * * * en reserves. Ondanks de schaduwvlekken die, dit jaar, zich, in ons economisch leven, talrijker vertoonden, is de toestand der arbeidersklas.zeer gunstig gebleven; de dagloonen zijn rnerkelij k verhoogd, en practisch gesproken is er geen werkeloosheid; werkstakingen en conflicten waren zeldzaam en van luttel belang. Men kan niet anders dan zich daarover verheugen, want de welvaart der werkersstanden, met hun zoo treffenden werkijver, zijn als een van de bijzonderste factoren van 's Lands voorspoed te beschouwen. Met voldoening hebben wij vastgesteld dat in de verschillende collectieve werkovereenkomsten, de loonen niet uitsluitend meer werden bepaald volgens het index der kleinhandelsprijzen, en dat de Regeering bij de aanpassing van de wedden dei ambtenaren en agenten, niet opnieuw deze basis heeft genomen. In het algemeen belang van onze economie, dient in deze houding te worden volhard. Het valt inderdaad niet te ontveinzen dat het gebruik van het index der kleinhandelsprijzen, als regelaar der wedden en loonen, kon verdedigd worden in een tijdperk van muntonvastheid, doch dit gebruik biedt ernstige gevaren wanneer het geld weer stabiel is geworden, namelijk omdat het niet genoegzaam rekening houdt met den stand der internationale markten waarvan wij moeten leven. Deze kwestie heeft belang zoowel voor den patroon als voor den werkman. Dergelijk stelsel kan, naar gelang het geval, zoowel den eenen als den anderen schade berokkenen. Het vraagstuk dient dus met een volkomen objectiviteit te worden onderzocht. Benevens haar grooten werklust, blijft onze' bevolking trouwaan haar natuurlijke neiging tot sparen. Het aantal arbeidersgezinnen die eigenaar van hun woning worden, stijgt almaardoor. Anderzijds neemt het sparen bij de bevolking steeds toe, zooals blijkt uit onderstaande tabel.
- 24- Spaarboekjes op de Algemeene Spaar- en Lijfrentkas Gelniddeld overschot van de stortingen op de terugbetalingen (In duizenden frank) In 1926 In 11927 In 1928 ln 1929 42.4ö8 613.692 ö90.618 1.062.ö40 Het totaal kapitaal toekomende aan de eigenlijke private spaarders, overtrof, op 31 December 1929, eene som van ö milliard frank. Dit is een verheugend bedrag : laten wij het nochtans verbeteren met te doen opmerken dat het totaal van de volksspaargelden, op de Algemeene Spaaren Lijfrentkas. nog niet het vooroorlogsch cijfer heeft ingehaald; het komt echter vlug nader bij. De hierna volgende tabel duidt de beweging aan van het saldo der in bewaring gegeven spaargelden bij de Algemeene Spaar- en Lijfrentkas. Algemeene Spaar- en Lijfrentkas (Zuivere spanrgeldelî) Saldi op het einde van het jaar, in duizenden goud-irank van vóór den oorlog 1913 1.084.642 192ö 1926 1927 1928 1929 627.880 436.9öO 493422 600.99ö 77ö.000 Cl (*) Voorloopig cijfer. Onze Kolonie. * * * Om het algemeen gedeelte van dit overzicht te eindigen, willen wij nog een korte schets geven over den toestand van Congo. De organisatie onzer Kolonie ontwikkelt zich normaal. Het programma der groote industrialisatiewerken wordt flink doorgezet.
\ - 25- De mijnnijverheid breidt zich verder uit. De koperproductie heeft dit jaar bijna 140.000 ton bereikt en is dus in gest~dige verhooging. De uitdelving van goud, radium, kobalt werpt zeer voldoende uitslagen af. Nieuwe opzoekingen naar delfstoffen laten het beste verhopen. Het zoo ernstig vraagstuk betreffende de werkkrachten, schijnt de oplossing nabij. Ofschoon, voor den landbouw de vooruitgang niet te vergelijken is bij dien der mijnnijverheid, is hij desniettemin toch zeer bemoedigend. Alhoewel de veefokkerij nog slechts in haar aanvangstadium is, werpt zij nochtans bemoedigende uitslagen af. In gewesten, waar vroeger het groot vee zich nooit had kunnen aarden, telt men nu groote kudden. Op handelsgebied beleeft de Kolonie thans moeilijke dagen. De crisis treft hoofdzakelijk artikelen voor Europeanen bestemd. Zij vindt inzonderheid haren oorsprong in het feit clat de ondernemingen ongetwijfeld te talrijk zijn geworden en dat velen onder hen te groote stocks hebben en te veel aan bouwwerken hebben uitgegeven. De wereldmarkt der bijzonderste Congoleesche producten : palmolie, palmnoten, kopal, enz., staat ook niet gunstig. Andere takken van den kolonialen handel bevinden zich daarentegen in eene bevredigende positie. De nijverheidscentra, de steden, de aangroei van de inlandsche bevolking en het stijgen der loonen, houden ruime afzetgebieden in stand voor de artikelen ten behoeve van de negers. Niettegenstaande deze malaise kan de toekomst van Congo met vertrouwen te gemoet worden gezien. * * * Indien men deze uiteenzetting samenvat kan worden gezegd dat België het honderdste jaar van zijn zelfstandig bestaan betreedt met een duide-: lijk gunstige economische balans. Het is plicht deze niet in gevaar te brengen. De dalingen en de moeielijkheden welke zich thans op vele vreemde
- 26- markten voordoen, kunnen, indien zij zich staande houden en toenemen, voor een tijdperk van crisis doen vreezen. Het land is bij macht ze te dragen op voorwaarde nochtans dat het veelomzichtigheid aan den dag legt en de lessen uit het verleden niet vergeet. De bezorgdheid om het internationaal afzetgebied beheeracht onze nijverheid evenzeer als onze arbeiders. In deze orde van gedachten mogen wij niet uit het oog verliezen dat de buitenlandsche mededinging zeer snel den voorsprong inhaalt die wij op haar hadden kunnen nemen wegens de verschillende tijdelijke oorzaken; bijgevolg dringt zich zeer groote inspanning van handelsorganisatie op, alsook een streng nazicht op de kostprijzen, indien wij onzen rang willen blijven behouden. Patroon en werkman hebben te dien opzichte dezelfde belangen. Dezelfde omzichtigheid wordt geboden in het beheeren van 's Lands financiën. De gunstige stand van de Schatkist billijkt voorzeker de belangrijke belastingverminderingen, door de Regeering, aan de goedkeuring van de wetgevende macht, voorgesteld. De belastingverminderingen zullen overigens voor onmiddellijk gevolg hebben dat grootere bedragen zullen kunnen worden gespaard en ter beschikking der ondernemingen komen. Voor de delging der openbare schuld is zulks hetzelfde. Er mag niet uit het oog worden verloren dat er een volstrekte noodzakelijkheid bestaat deze te verminderen. Zij is inderdaad, voor het Land, een zware last. Te dien opzichte is aflossing van zekere groote leeningen, in het buitenland gesloten, ten zeerste aanbevolen., Zich inbeelden dat het Land vermeerdering van publieke uitgaven zou kunnen dragen, hetzij deze door den Staat of door andere beheeren, regirën of instellingen met rechtspersoonlijkheid, worden gedaan, zou ernstige misrekening voor gevolg kunnen hebben. Onze openbare schuld is slechts gedeeltelijk verminderd kunnen worden, en de uitgaven gedaan met de beste bedoelingen, zouden een aanzienlijke verhooging dezer schuld niet billijken, al hebben, van stonde af, de inkomsten, die uit Duitsche herstelbetalingen zullen vloeien, bestemming gevonden en zijn ze reeds vastgelegd geworden. * * *
- 27- Verleden jaar hebben wij de aandacht gevestigd op de moeielijkheden door den handelen de nijverheid ondervonden wegens de schaarschte aan biljetten van n en 20 frank. Deze kwestie staat op hel punt te worden opgelost. Het ontwerp van de Regeering, opgesteld in den zin onzer opvatting, en betreffende het slaan van metaal stukken van n frank of 1 Belga, werd door de Muntcommissie goedgekeurd en is aan de wetgevende Ramers onderworpen geworden. * * * De wet van 1,1 Mei 1929 heeft eene Centrale ingesteld ten behoeve van het kleine beroepskrediet. Om dit nieuwe organisme in slaat te stellen zijn maatschappelijk doel te bereiken, heeft de Staat eene dotatie van no millioen gegeven. In overeenstemming met den Heer Minister van Financiën en den Heer Minister van Landbouw, hebben de leiders van genoemde inrichting, de Bank verzocht dit fonds voorloopig te beleggen, in afwachting dat het, volgens zijn statutaire bestemming, kan worden aangewend. Bij deze gelegenheid kunnen wij vermelden dat de hulpbronnen van den klein-handel en de klein-nijverheid, in den loop der laatste jaren, zeer zijn toegenomen. * * * Wij drukken hier ons personeel onze gelukwenschen nit voor zijn onverpoosde vlijt en werkzaamheid in den dienst van onze instelling. Gedreven door de bezorgdheid, aan onze ambtenaren, bedienden en werklieden steeds een behoorlijk materieel bestaan te verzekeren, hebben wij, in September 1. 1., eens te meer en in ruime mate, de wedden en loonen verhoogd. Te gelijker tijd hebben wij de stortingen, die wegens deze verhooging aan de' voorzieningstellingen toekwamen, ten onzen laste genomen. Bij deze gelegenheid hebben wij er nad: uk opgelegd dat deze beslissing moest worden aanzien als de definitieve regeling op het gebied der gevolgen van den oorlog en van de daaruit voortgesproten economische wanorde * * *
- 28- Het huidige verslag vermeldt de beweging in en de resultaten van de verrichtingen tijdens het dienstjaar 1929, gaande ove!" het tijdstip van 26 December 1928 tot 2tl December 1929 (1), Kapitaal. Op 2tl December 1929, waren de 200.000 aandoelen die het kapitaal der Bank vormen, verdeeld als volgt: Ingeschreven aandeelen. Aandeelen aan toonder. 30.;)89 169.411 200.000 De 30.tl89 aandeelen op naam waren in handen van 39tl houders onder wie 212 el' ten minste 30 bezaten (art. 78 der statuten). Disconto-voet. De disconto-voet die sedert, 1 Juli 1928, op 4 % stond, werd den 1n Augustus 192H, op tl % gebracht en op 4.1/2 "!«. den 14 11 November daaropvolgend (2). In 1929 is de disconto-voet gemiddeld 4,3tl % geweest; en 4,2tl % in 1928. Disconto. Het bedrag der effecten op België, gedisconteerd in 1929 beliep In 1928. Dus verschil in meer voor '1929 fr. 1tl.372.2tl9. 937,71 )) 9.712.234.004,30 fr. tl.660.02tl.933,41 (1) Uitzondering wordt gemaakt voor de verrichtingen der verrekeningskamers en VOOl' de ontvangsten en uitgaven voor rekening der Schatkist; dienaangaande komt de bedoelde periode overeen met het burgerlijk jaar. (2) Die voet is ceze der accepten. De tarieven toepasselijk op de andere effectensoorten die tot disconto worden toegelaten, werden op dezelfde data gewijzigd; op 25 December I\}29 was het geldend percent: voor de accepten... 4,5 % warrants... 4,5 % )) wissels zonder accept met domicilie in eene bank....... 4,5 % )) en de promessen.......... 5 % de coupons van Belgische leeningen van niet meer dan op 100 dagen. 4,5 % Dell 31 December 1929 werden al deze percenten eenvormig met 1 % verlaagd.
- 29- Het getal effecten op België, gedisconteerd 111 1929, is geweest. Dat zelfde getal in 1928. Dus verschil in meer voor 1929 1.nnO.426 1.33-1.066 219.360 De disconto-kantoren hebben: 783.382 effecten gedisconteerd, voor. Ons bijhuis te Antwerpen : 1n9.0n7 effecten, voor Brussel: 607.987 effecten, voor.. fr. 6.393.096.326,96 4. / 162.079.284,04 4.817.084.326,71 Van het volle bedrag der effecten op België, vertegenwoordigen de verrichtingen der diskonto-kantoren, 41,n9 t. h. tegen 46,00 t. h. in 1928 die van het bijhuis.. 27,07 30,nn die van Brussel.. 31,34 23,M) )) De effecten betaalbaar te Brussel beloopen.. fr. te Antwerpen en in de steden met agentschap ) in de plaatsen met post. 2.946.199.828,89 f1.n49.063.n46, 74 876.996.n62,08 De gemiddelde vervaltijd der gedisconteerde effecten IS ongeveer 63 dagen. De effecten op België zijn verdeeld als volgt : 314.674 accepten. fr. 13n.n8n niet-accepten met domicilie in een bank 1.097.009 en promessen 834 handelingen van koop en verkoop. 2.324 op warrants. )) 8.681.4nO.119,02 840.8~2.630,nn 3.326.073.090,28 8n7.906.811,93 1.66n.977.28n,93 Het gemiddeld bedrag der accepten en domicilieeringen in banken, dat in 1928, fr. 14.n70,70 was, is in 1929, fr. 21.148,nO geweest, en dat van de niet-accepten, hetwelk fr. 2.n90,70 beliep, in IJ 928, is fr. 3.031,9n geweest in 1929.
- 30- De gemiddelde vervaltijd der aan het minimum percent gedisconteerde effecten is G4,dagen in 1929, tegen th in '1928; die van de niet-accepten en promessen is ongeveer ~7 dagen in 1929, tegen ~~ in 1928. De gemiddelde discontovoet komt, voor het geheel der discontoverrichtingen, op 4,446 t. h Indien bij de gedisconteerde effecten op België de 43.808 op het buitenland, voor eene som van fr. 11.148.2~9.210,6~ gevoegd worden, merkt men dat, in J 929, de portefeuille ontvangen heeft, 1.~94.234 effecten, voor eene som van fr. 2().~20.~19.148,36. Geweigerde effecten Disconto opbrengst In 1929 heeft de Bank 433 effecten geweigerd, omdat ze niet beantwoordden aan de statutaire voorschriften. Die effecten vertegenwoordigden een kapitaal van.. fr.!::i.729.732.~4 en waren verdeeld als volgt : cedenten te Brussel. )) )) Antwerpen in disconto-kantoren. 397 effecten, voor fr. 11 effecten 2~ effecten 6.~22.6~2,04 16.~79.3~ 3.190.~01,1~ De netto opbrengst van het disconto van waarden op België en op het Buitenland, bedroeg, voor het dienstjaar 1929, fr. 99.28~.~94,99 met de volgende onderverdeeling : 1 Opbrengst van het disconto der Belgische waarden. fr. 80.707.402,86 Bij die som dient gevoegd het herdisconto op 2~ December 1928 4. 766.8~4,8~ verminderd met : a) het herdisconto op 2~ December 1929. 6.300.493,07 b) de opbrengst van het disconto boven de 3 1/2 % die aan den Staat toekomt 24.173.987,08 fr. 8~.47 4.2~7,71 fr. 30.474.480,1~ Blijft. fr. 04.999.777,06
- 31 2 0 Opbrengst van het disconto del' vreemde waarden.. fr. t87.ö47.097,7ö Bij dat cijfer dient gevoegd het herdisconto op 2ö December 1928 11.944.ö89,92 fr. 199.49'1.687,67 verminderd met : a) het herdisconto op 20 Dec. t 929 fr. t3.ö53.36ö,70 b) de opbrengst die aan den Staat toekomt: fr. /141.6ö2.ö04,ö4 fr. 1~)ö.20ö.870,24 Blijft. fr. 44.28ö.8t 7,43 De volle opbrengst voorhet dienstjaar is dus:. fr. 99'.28tl.ö94,99 De disconto-kantoren hebben getrokl\en voor borgblijving, afgezien van de terugbetaalde algemeene onkosten aan de Bank, van 26 December 1928 tot 2ö December 1929, fr. 8.öOO.181,öO. De portefeuille staat in de balans van 2ö December 1929, voor.. fr. 4.038.ö70.049,73 In den loop van het jaar 1929 werden er 1.499.006 effecten 'uit de verscheidene portefeuilles der Bank, ten bedrage van fr.12.468.483.3öo,84 ter betaling voorgelegd, te weten : Portefeuille effecten op Belgiê en op het Buitenland Inning van de effecten 1 0 te Brussel : 40ö.47 ö effecten voor een kapitaal van. fr. 2.8/18.288.624,62 Op dat getal zijn öo.2ö6 effecten, of 12,39 t. h., voor eene som van fr. 228.296.021,16, op den vervaldag onbetaald gebleven: daarvan werden 23.170 effecten, voor een kapitaal van fr. 134.887.679,61, betaald bij den deurwaarder of aan de kas, na protest of regietreering (verklaringen).
- 32- Er blijven dus over: 27.086 onbetaalde effecten terugbetaald door de cedenten, voor een kapitaal van fr. 93.408.341,DD, ttz. 6,68 t. h. van het totaal der wissels en 3,3/ 1 t. h. van het kapitaal; 2 0 In de provinciên : 6D6.982 wissels, voor een kapitaal van.. fr. 8.820.422.862,13 Op dat getal zijn DO.737 effecten, of 7,72 t. h., voor fr. 211.2D8.244,D2, op den vervaldag onbetaald gebleven; daarvan werden 16,894 effecten voor een kapitaal van fr300.2'1d.4'1h,22, betaald bij den deurwaarder, of aan de kas, na protest of registreering (verklaringen). Er blijven dus over : 33.843 effecten terugbetaald door de cedenten, voor een kapitaal van fr. '1 / 11.042.828,30, ttz. D,Hl t. h. van het totaal der wissels en 1,26 t. h. van het kapitaal; 30 door het postbeheer : 436.D49 effecten voor een kapitaal van. fr. 829.77'1.864,09 Op dat getal zijn er 22.D28 effecten, voor een kapitaal van fr. DO.070.70D,96, op den vervaldag niet betaald geworden. Dus hebben de cedenten terugbetaald D,16 t. h. van het totaal der effecten aan de post voor inning afgegeven, en 6,03 t. h. van het kapitaal dierzelfde effecten: Totaal: effecten op België.. fr. 12.468.483.300,84 Op 30 November 1929 werden er 61.744 effecten, voor een kapitaal van fr. 171.7D8.D06,62, te Brussel ter betaling aangeboden; ten opzichte van het bedrag is dit de belangrijkste vervaldag van het jaar.