Randstad Themavoormiddag Wendbaar en Werkbaar Werk Brussel - november 2016
Programma Deel 1: Arbeidsduur I. Inleiding II. Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk A. Overuren Op heden Wendbaar Werkbaar Werk B. Glijdende uurroosters Op heden Wendbaar Werkbaar Werk C. Deeltijdse arbeid Op heden Wendbaar Werkbaar Werk 2
Programma Deel 2: Flexibele tewerkstellingsvormen I. Zelfstandigen II. Uitzendarbeid en inlenen van personeel 3
Deel 1 Arbeidsduur 4
I. Inleiding 5
Inleiding De realiteit Flexibiliteit als één van de grootste noden van de maatschappij: Economie, productieprocessen,... Work-life balance Flexibiliteit voor werkgevers, maar ook voor werknemers Rigide arbeidsduurwetgeving die niet afgestemd is op de realiteit Sectorale flexibiliteit Bereidheid tot meer werken belonen i.p.v. afstraffen 6
Inleiding Voorstel Minister Peeters Wendbaar en Werkbaar Werk 7
Inleiding Wendbaar en Werkbaar Werk Waarom nood aan wendbaar werk (maatwerk)? Nieuwe technologieën: robotica, nanotechnologie, big data Nieuwe organisatievormen Netwerkorganisatie, telewerk, freelancers, uberisatie van het werk Meer en meer kenniswerk Minder aflijning tussen werk en privé Bedrijven hebben nood aan flexibiliteit (afstemmen van productie op vraag) en daling kosten 8
Inleiding Wendbaar en Werkbaar Werk Waarom nood aan werkbaar werk? We moeten langer werken Stijgende ziektekosten: RIZIV uitgaven op vier jaar tijd van 5,4 naar 6,8 miljard (+25%) 2014: wetgeving betreffende bescherming tegen psychosociale risico s uitgebreid Herstructureringen en jobonzekerheid zijn de grootste oorzaak van stress Employability (inzetbaarheid) van werknemers moet verhogen 9
Inleiding Wendbaar en Werkbaar Werk Wettelijk kader creëren met veel mogelijkheden voor sectoren om regels op maat uit te werken Menu van mogelijkheden Experimenten Hansenne (K.B. nr. 179-30/12/1982) Sectoren kunnen mogelijkheden activeren door zelf of op ondernemingsvlak te laten invoeren Menu is niet limitatief: sectoren mogen ook zelf nog met nieuwe voorstellen komen Als draagvlak voldoende: veralgemening via IPA of CAO NAR 10
Inleiding Wendbaar en Werkbaar Werk Juni november 2015: ronde tafel gesprekken en consultatie sociale partners Werkbezoeken Wenen, Kopenhagen, Stockholm, Den Haag http://www.werkopmaat.belgie.be/nl 2 wetsvoorstellen over glijtijden en deeltijds werk sinds begin 2016 11
Kritiek...! Wendbaar en Werkbaar Werk Vakbonden: Morrelen aan de 38 uren week? Over onze dead body De regering reduceert werknemers tot hyperflexibele lagekostenkoopwaar Coalitiepartners maken brandhout van ontwerp NVA (Demir): Lege doos Open VLD (Lachaert): Herbegin van een wit blad VOKA: Ruim onvoldoende 12
Kritiek...! Wendbaar en Werkbaar Werk Unizo: De langverwachte annualisering wordt duurder dan bestaande stelsels VBO: Bijsturing van voorstellen Peeters is hypernoodzakelijk 13
Inleiding Wendbaar en Werkbaar Werk Regeringsverklaring van Premier Michel van 16 oktober 2016 14
Inleiding Wetsontwerp Wendbaar en Werkbaar Werk Sokkel: rechtstreeks van toepassing op alle werknemers Annualisering arbeidsduur (beperkt tot kleine flexibiliteit) Vrijwillige overuren Investering in vorming Occasioneel telewerk Menu: te activeren door sectoren Wendbaar werk Hervorming arbeidsduur Uitbreiding plus minus conto Uitzendcontracten voor onbepaalde duur Werkgeversgroeperingen Vereenvoudiging formaliteiten voor deeltijds werk Werkbaar werk Loopbaansparen Tijdskrediet en andere verloven Schenking van verlofdagen Glijdende uurroosters 15
Inleiding Wetsontwerp Wendbaar en Werkbaar Werk Timing: Wetsontwerp op 15 juli 2016 overgemaakt aan sociale partners Toepassing voorzien vanaf 1 januari 2017 Menu meenemen in IPA onderhandelingen 2017-2018 Regeringsverklaring Timing: Nieuwe wetsontwerpen in lijn met de regeringsverklaring Regelgevende teksten zullen wellicht met de eindejaarswetten worden goedgekeurd 16
II. Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk 17
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk A Overuren > op heden Normale arbeidsduurgrenzen en enkele verboden Gemiddelde wekelijkse arbeidsduur = 38 uur (of lagere grens) Referteperiode voor de naleving van de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur = min. één trimester max. één jaar Effectieve wekelijkse arbeidsduur kan hoger liggen dan 38 uur per week (met toekenning van ADV-dagen) Tewerkstelling tot 9 uur per dag (of lagere grens) Tewerkstelling tot 40 uur per week (of lagere grens) 18
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk A Overuren > op heden Verbod op het overschrijden van de normale arbeidsduurgrenzen Verbod op het tewerkstellen van werknemers buiten het bekendgemaakte of in het arbeidsreglement opgenomen uurrooster Verbod op het presteren van arbeid tijdens de nacht (tussen 20u en 6u) Verbod op het presteren van arbeid op zon- en feestdagen 19
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk Wanneer is er sprake van overuren? Prestaties die 9 uur per dag of 40 uur per week (of lagere grenzen) te boven gaan Kunnen overuren zo maar gepresteerd worden? Nee, er zijn een limitatief aantal motieven voorzien in de Arbeidswet 20
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk Maximum aantal overuren? 11u per dag 50u per week Uitzonderingen voorzien (bv. voor werken die wegens hun aard niet mogen onderbroken worden) 21
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk Gevolgen van het presteren van overuren? Toekenning van betaalde inhaalrust EN uitbetaling toeslag (50% of 100%) Toekenning inhaalrust binnen de referteperiode (min. één trimester max. één jaar) Respect voor de interne grens (78u - 91u - 130u of 143u) Uitbetaling overloontoeslag in de maand van prestatie van de overuren Uitbetaling gewone loon in de maand van opname van de inhaalrust 22
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk OF Uitbetaling loon aan 150% of 200% zonder opname inhaalrust (= overurenquotum) Enkel voor overuren in het kader van de buitengewone vermeerdering van werk en de onvoorziene noodzakelijkheid Keuze van de werknemer Maximum 91u, 130u of 143u per jaar Betaling van het volledige loon (incl. overloontoeslag) in de maand van prestatie van de overuren 23
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk OF Omzetting overloon in bijkomende betaalde inhaalrust collectieve arbeidsovereenkomst 1 overuur @ 50% => 0,5u betaalde inhaalrust 1 overuur @ 100% => 1u betaalde inhaalrust 24
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk Bestaande flexibilisering: kleine flexibiliteit Piek en dalroosters Normale dagelijkse arbeidsduur + 2 uur (max. 9 u) Normale wekelijkse arbeidsduur + 5 uur (max. 45u) Via cao of arbeidsreglement met verplichte vermeldingen Aankondiging alternatief rooster: zeven dagen op voorhand 25
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk Bestaande flexibilisering: grote flexibiliteit afwijkingen van: Verbod op zondagsrust en termijn inhaalrust zondagwerk Verbod op nachtarbeid Verhoging van dagelijkse arbeidsduur naar 12u/dag Verbod bouwwerken op zaterdag Verbod arbeid op feestdagen Check steeds sector Procedure informatie en raadpleging CAO (alle vakbonden) of bijzondere procedure (geen vakbondsafvaardiging) 26
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk A Overuren > Wendbaar Werkbaar Werk Maatregel 1: annualisering (ikv kleine flexibiliteit) Onderdeel van de sokkel rechtstreekse werking Vanaf 1 januari 2017 Flexibiliteit voor de werkgever Referteperiode voor de berekening van de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur bij flexibele uurroosters = verplicht 1 jaar 27
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk Dagelijkse arbeidsduur maximum 9u (tenzij door sector verhoogd) Wekelijkse arbeidsduur maximum 45u (tenzij door sector verhoogd) Minimale interne grens = 143u (tenzij verhoogd in sector) Overloonregels blijven dezelfde (interpretatie?) Regeringsverklaring: Vervangen door een wijziging van artikel 20bis van de Arbeidswet met activatie op sectoraal vlak of op ondernemingsniveau Geen cascaderegeling meer voor invoering kleine flexibiliteit + automatische aanpassing arbeidsreglement indien invoering bij CAO 28
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk A Overuren > Wendbaar Werkbaar Werk Maatregel 2: vrijwillige overuren Onderdeel van de sokkel => rechtstreekse werking Vanaf 1 januari 2017 Flexibiliteit voor werkgever en werknemer Nieuwe rechtsbasis om overuren te presteren op basis van een individuele overeenkomst (~ nieuw motief) Van toepassing op alle werknemers 29
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk Krediet van 100 overuren per jaar dat niet moet ingehaald worden, wel: Ofwel meteen uitbetalen Ofwel op loopbaanrekening plaatsen Max. 11u per dag en 50u per week Krediet kan door sector verhoogd worden tot 360u per jaar per werknemer Bestaande overloontoeslagen Geen inhaalrust 30
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk Regeringsverklaring: 25 van de 100 overuren worden niet meegerekend in de interne grens van 143 uren (verhoging van 25 tot 60u mogelijk) Garantie van vrijwilligheid: zesmaandelijkse schriftelijke mededeling van de werknemer 31
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk A Overuren > Wendbaar Werkbaar Werk Maatregel 3: naar meer flexibiliteit Onderdeel van het sectoraal te activeren menu Flexibiliteit voor de werkgever (wendbaar werk) Afwijkingsmogelijkheden binnen de Arbeidstijdrichtlijn: Max. 11u per dag en 50u per week Gemiddelde wekelijkse arbeidsduur = 48u Regeringsverklaring Nachtarbeid vanaf 22u Referteperiode kan voor een aantal wettelijk te voorziene activiteiten (sectoraal) worden verlengd tot maximum 6 jaar (plus minus conto) 32
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk Regeringsverklaring: Door de hervorming van artikel 20bis van de Arbeidswet niet langer noodzakelijk om nieuwe uitbreidingen naar 11u per dag en 50u per week te voorzien via sector Wet van 17 maart 1987 op de nieuwe arbeidsregelingen blijft tot de mogelijkheden behoren Uitbreiding systeem plus minus conto enkel via sectorcao 33
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk A Overuren > Wendbaar Werkbaar Werk Maatregel 4: loopbaansparen Onderdeel van het sectoraal te activeren menu Flexibiliteit voor de werknemer (werkbaar werk) Systeem van loopbaansparen Mogelijkheid om in de sector een kader af te spreken over het opsparen van vakantie of overuren op bedrijfsvlak: Welke tijdsperiodes opgespaard kunnen worden (vrijwillige overuren, conventionele verlofdagen, overdraagbare uren (glijdende uren), uitbetaalbare inhaalrust) + via KB: geldpremies (eindejaarspremies omzetten in tijd) 34
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk De periode waarbinnen deze opgespaard kunnen worden De wijze van opname van deze dagen door de werknemer Sectoraal: overdracht tussen werkgevers van sector Verder ook te regelen: Waardering van spaartegoed (welk loon?) Beheer van spaartegoed Werkgever zelf (waarborgen) Externe instelling Fonds Bestaanszekerheid sector Wat bij vereffening? 35
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk Cascadesysteem: Sector vaardigt sectorcao uit of de vraag wordt minstens eerst gesteld aan de voorzitter van PC door een representatieve organisatie of individuele onderneming Bij ontstentenis van sectorcao, maar vraag werd wel gesteld: onderhandelingen op ondernemingsvlak mogelijk enkel ondernemingscao Sector zou eventueel kunnen voorzien dat spaartegoed overdraagbaar is binnen de betrokken sector Bij wijziging job en opgespaarde dagen kunnen/willen niet meegenomen worden uitbetaling (ook al is sectorale overdraagbaarheid voorzien) 36
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk B Glijdende uurroosters Voorbeeld Van maandag tot vrijdag: aanvangsuur: tussen 8 uur en 9 uur verplichte aanwezigheid tussen 9 uur en 12 uur middagpauze van minstens 30 minuten en max. 90 minuten tussen 12 uur en 13.30 uur verplichte aanwezigheid tussen 13.30 uur en 16.30 uur eindduur: tussen 16.30 uur en 18.30 uur Dagelijkse arbeidsduur = 8 uur Wekelijkse arbeidsduur = 40 uur (met 12 ADV-dagen of lagere sectorale grens) 37
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk B Glijdende uurroosters > op heden Kader Wettelijk niet geregeld De inspectie aanvaardt dit indien: voltijdse werknemers de tijd wordt geregistreerd en de registratie wordt bijgehouden de werknemers worden geïnformeerd op een dagelijkse basis over de stand van hun prestaties de normale dagelijkse en wekelijkse arbeidsduurgrenzen worden gerespecteerd voldoende rust en pauzes worden toegekend 38
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk B Glijdende uurroosters > Wendbaar Werkbaar Werk Wetsontwerp oktober 2016 CAO of arbeidsreglement Vaste (kern- of stamtijden) en variabele (glijtijd) periodes Gemiddelde wekelijkse arbeidsduur en referteperiode (overdracht igv overmacht) Max. 9 u/dag en 45u/week Tijdsopvolging in plaats van tijdsregistratie Loon op basis van gemiddelde arbeidsduur Vrijwaring bestaande systemen in de onderneming (30 juni 2017) 39
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk C Deeltijdse arbeid > op heden Vaste arbeidsregeling vs. variabele arbeidsregeling Het wekelijks aantal te presteren uren ligt op voorhand vast Het wekelijks aantal te presteren uren ligt niet vooraf vast maar het aantal te presteren uren wordt uitgedrukt als een gemiddelde arbeidsduur over een referteperiode 40
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk C Deeltijdse arbeid > op heden Vaste uurroosters vs. variabele uurroosters De dagen en de uren waarop moet gewerkt worden liggen vooraf vast De dagen en de uren waarop moet gewerkt worden liggen niet vooraf vast 41
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk C Deeltijdse arbeid > op heden Formalistisch kader Het arbeidsreglement moet alle mogelijke toepasselijke variabele (en vaste) deeltijdse uurroosters vermelden + bekendmakingswijze De arbeidsovereenkomst moet vermelden: de overeengekomen deeltijdse arbeidsregeling; het vast uurrooster of een verwijzing naar het arbeidsreglement inzake de mogelijke variabele uurroosters en de bekendmakingswijze + vermelding van de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur en de referteperiode 42
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk C Deeltijdse arbeid > op heden De toepasselijke variabele uurroosters moeten bekend gemaakt worden: minstens 5 werkdagen op voorhand via aanplakking in de onderneming van een gedateerd en ondertekend bericht dit bericht moet één jaar bijgehouden worden Wordt er afgeweken van het toepasselijke uurrooster: Bijhouden van een afwijkingsdocument; Een aanwezigheidsregister of Gebruiken van een tijdsregistratiesysteem 43
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk C Deeltijdse arbeid > op heden Sommige prestaties worden gelijkgesteld met overwerk Bijkomende prestaties die 9u per dag of 40u per week (of lagere grenzen) niet te boven gaan Wat zijn bijkomende prestaties : bij een vaste arbeidsregeling: elke prestatie die buiten het uurrooster wordt verricht, uitgezonderd: wanneer er een omwisseling van uurrooster is na een schriftelijk vastgesteld akkoord van de betrokken werknemers; wanneer er een verschuiving van uurrooster is op schriftelijk voorafgaand verzoek van de werknemer. 44
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk C Deeltijdse arbeid > op heden bij een variabele arbeidsregeling: elke prestatie die verricht wordt: buiten het bekengemaakte uurrooster, uitgezonderd: wanneer er een omwisseling van uurrooster is na een schriftelijk vastgesteld akkoord van de betrokken werknemers; wanneer er een verschuiving van uurrooster is op schriftelijk voorafgaand verzoek van de werknemer binnen het bekendgemaakte uurrooster maar boven de gemiddelde wekelijkse arbeidsduur 45
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk C Deeltijdse arbeid > op heden Kredieten Bij een vaste arbeidsregeling (vast of variabel rooster): 12u per kalendermaand Bij een variabele arbeidsregeling: 3u vermenigvuldigd met het aantal weken begrepen in de referteperiode (min. één trimester max. één jaar), met een maximum van negenendertig uren Kunnen via cao verhoogd worden Overloon van 50 of 100% zodra de kredieten worden overschreden 46
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk C Deeltijdse arbeid > Wendbaar Werkbaar Werk Wetsontwerp oktober 2016 Maatregel 1: uurroosters Wijziging van de Arbeidsreglementenwet Afschaffing verplichting om alle mogelijke deeltijdse arbeidsregelingen en werkroosters op te nemen in het arbeidsreglement Vervanging door verplichting invoeren in arbeidsreglement van kader voor de toepassing van variabele deeltijdse werkroosters Voldoen aan een aantal basisvereisten en waarborgen 47
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk C Deeltijdse arbeid > Wendbaar Werkbaar Werk Maatregel 2: arbeidsovereenkomst Wijziging van de Arbeidsovereenkomstenwet Aanpassing van de verplichte vermeldingen in de arbeidsovereenkomst bij toepassing van variabele uurroosters 48
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk C Deeltijdse arbeid > Wendbaar Werkbaar Werk Maatregel 3: bekendmaking variabele uurroosters Wijziging van de Programmawet van 22 december 1989 Vereenvoudiging van de regels inzake de bekendmaking van de variabele deeltijdse uurroosters Vereenvoudiging en aanpassing aan de huidige en toekomstige technologieën van het toezicht op de afwijkingen op de normale uurroosters 49
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk Regeringsverklaring: Bekendmakingstermijn bij variabele deeltijdse uurroosters: 5 werkdagen, met mogelijkheid om te verlengen of te verkorten (min. 1 dag) via algemeen verbindende CAO Bij systeem van tijdsopvolging (in plaats van tijdsregistratie) vervalt verplichting op het bijhouden van een afwijkingsdocument Elektronische bewaring 50
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk C Deeltijdse arbeid > Wendbaar Werkbaar Werk Maatregel 4: bijkomende prestaties Wijziging van het KB van 25 juni 1990 Wijzigingen aangebracht aan de uurroosters op vraag van de werknemer worden niet langer beschouwd als bijkomende prestaties Afschaffing van het absoluut maximaal krediet van 39u bij variabele arbeidsregelingen 51
Huidige arbeidsduurreglementering vs. Wendbaar Werkbaar Werk Regeringsverklaring: Verhoging krediet van 39u per trimester naar max. 42u per trimester of 168u per jaar (bij annualisering) 52
Deel 2 Flexibele tewerkstellingsvormen 53
I. Zelfstandigen 54
Schijnzelfstandigheid 55
Schijnzelfstandigheid Opdrachtgever Aannemer Aannemer = zelfstandige, eenmansvennootschap, vennootschap met zelfstandige werkend vennoten Opdrachtgever mag geen werkgeversgezag uitoefenen over zelfstandige SCHIJNZELFSTANDIGHEID 56
Schijnzelfstandigheid De wet inzake de aard van de arbeidsrelaties (2006) Algemene regeling Risicosectoren 57
Schijnzelfstandigheid Basisprincipes algemene regeling Wilsautonomie Partijen kiezen vrij aard van arbeidsrelatie Herkwalificatie indien uit uitvoering voldoende onverenigbare elementen blijken, te beoordelen aan de hand van algemene en specifieke criteria 58
Schijnzelfstandigheid Basisprincipes algemene regeling Algemene criteria: Wil der partijen Vrijheid werktijdorganisatie Vrijheid werkorganisatie Mogelijkheid uitoefening hiërarchische controle Specifieke criteria: vast te leggen bij K.B. 59
Schijnzelfstandigheid Herkwalificatie: risico s Wie kan herkwalificatie vragen? RSZ (na onderzoek sociale inspectie / RSZ-inspectie) Schijnzelfstandige Risico s sociale zekerheid 32% WG bijdragen + 13,07% WN bijdragen + 10% bijdrageopslagen + 7% intrest Opdrachtgever alleen gehouden (art. 26 RSZ-wet) Risico s arbeidsrecht Opzegvergoeding Achterstallig loon (vakantiegeld, eindejaarspremie, feestdagenloon, indexering, aansluiting collectieve verzekeringen, ) Contractuele indekking? 60
Freelancers Project Wendbaar Werkbaar Werk Statuut van autonome werknemer Freelancers in de lift (132.000 in 2015) Strijd tegen de schijnzelfstandigheid Statuut tussen werknemer en zelfstandige voor medewerkers die voor verschillende opdrachtgevers willen werken Vrij overeen te komen tussen werknemer en werkgever gelijkaardige sociale bescherming als werknemer (ziekte, vakantie, pensioen) Loon op basis van resultaat Niet hernomen in wetsontwerp oktober 2016 61
II. Uitzendarbeid en inlenen van personeel 62
Uitzendarbeid De uitzendarbeid : bronnen Wet van 24 juli 1987 betreffende de tijdelijke arbeid, de uitzendarbeid en het ter beschikking stellen van werknemers ten behoeve van gebruikers Tijdelijke arbeid en uitzendarbeid als uitzondering op het verbod van terbeschikkingstelling cao nr. 108 van 16 juli 2013 betreffende de tijdelijke arbeid en de uitzendarbeid Paritair comité voor de uitzendarbeid 63
Uitzendarbeid De uitzendarbeid : principes Driepartijenrelatie en afsluiten van twee afzonderlijke overeenkomsten Bescherming van de vaste werknemer Slechts vier motieven voor tijdelijke oproeping (vervanging van een vaste werknemer, tijdelijke vermeerdering van werk, uitvoering van een uitzonderlijk werk en «instroom») Users pay De uitzendkracht is een werknemer Gelijkwaardige rechten als andere werknemers van de onderneming - cao 90?) Bescherming van de gebruiker Strenge sancties 64
Uitzendarbeid De uitzendarbeid : opeenvolgende dagcontracten Wat? Arbeidsovereenkomsten voor uitzendarbeid bij eenzelfde gebruiker Elk een looptijd van maximum 24 uur Die elkaar onmiddellijk opvolgen (of gescheiden door een feestdag / inactiviteitsdag) Toegelaten? Ja, indien de gebruiker een nood aan flexibiliteit bewijst Informatie en consultatie Sanctie: uitzendbureau is verplicht loon te betalen + loon voor arbeidsovereenkomst van uitzendarbeid van twee weken 65
Uitzendarbeid De uitzendarbeid : nieuwigheid Afschaffing van de 48-uren regel Verleden: schriftelijke arbeidsovereenkomst binnen twee werkdagen vanaf indiensttreding van de uitzendkracht Akkoord van sociale partners in 2012: afschaffing in twee fases Oprichting van technische werkgroep In samenwerking met de RSZ Eerste fase voorzien voor eind 2014 Twee fases worden één fase (advies NAR 1.972 van 23 februari 2016) Ter discussie in advies NAR 1.985 van 7 juni 2016 Wet 30 augustus 2016 inwerkingtreding: 1 oktober 2016 66
Uitzendarbeid Project Wendbaar en Werkbaar Werken: Uitzendcontracten voor onbepaalde duur Doel: fidelisering en opbouw van een pool Arbeidsovereenkomst voor onbepaalde duur met uitzendbureau In te zetten bij gebruikers enkel op grond van geldige motieven Mogelijks enkele verplichte vermeldingen in de arbeidsovereenkomst 67
Inlenen van personeel Onderscheid terbeschikkingstelling - schijnzelfstandigheid Opdrachtgever Aannemer Aannemer = werkgever met personeel Opdrachtgever mag geen gezag uitoefenen over personeel contractant TERBESCHIKKINGSTELLING VAN PERSONEEL 68
Verbod op terbeschikkingstelling Principe Verbod Het is verboden om werknemers ter beschikking te stellen van derden die deze werknemers gebruiken en over hen enig gedeelte van het gezag uitoefenen dat normaal aan de werkgever toekomst Uitzonderingen Uitzendarbeid Terbeschikkingstelling voor beperkte tijd Voorafgaande toestemming inspectie TSW en akkoord tussen gebruiker en VA (of WN-organisaties vertegenwoordigd in PC indien geen VA) Enkel voorafgaande verwittiging inspectie TSW als: Samenwerking binnen 1 economische en financiële entiteit Kortstondige uitvoering van gespecialiseerde opdrachten die bijzondere beroepsbekwaamheid vereisen Specifieke uitzonderingen Werkgeversgroeperingen hervorming van bestaand stelsel voorzien in kader van Project Wendbaar Werkbaar werk De facto: terbeschikkingstelling zonder gezagsuitoefening 69
Verbod op terbeschikkingstelling Vroeger: werden niet als gezag aanzien: Naleven door de gebruiker van verplichtingen die op hem rusten inzake welzijn op het werk Instructies door de gebruiker gegeven in uitvoering van de (aannemings)overeenkomst Nu: worden niet als gezag aanzien: Naleven door de gebruiker van verplichtingen die op hem rusten inzake welzijn op het werk Instructies door de gebruiker gegeven in uitvoering van de (aannemings)overeenkomst, op voorwaarde van: Geschreven overeenkomst Uitdrukkelijk en gedetailleerd bepalen welke instructies de gebruiker kan geven aan werknemers van de aannemer Instructierecht van de gebruiker mag het werkgeversgezag van de aannemer op geen enkele wijze uithollen Feitelijke uitvoering van de overeenkomst moet volledig overeenstemmen met de bepalingen van de overeenkomst 70
Verbod op terbeschikkingstelling Worden voortaan wel als gezag aanzien: instructies... zonder dat er een schriftelijke overeenkomst bestaat tussen de gebruiker en de werkgever gegeven in situatie waarin overeenkomst tussen gebruiker en werkgever niet aan voorwaarden voldoet gegeven in situatie waarin feitelijke uitvoering niet overeenstemt met overeenkomst 71
Verbod op terbeschikkingstelling Informatieverplichting t.a.v. ondernemingsraad/cpbw/vakbondsafvaardiging Gebruiker moet ondernemingsraad/cpbw/vakbondsafvaardiging op de hoogte brengen van bestaan van overeenkomst Afschrift van gedeelte van overeenkomst waarin instructies staan omschreven, bezorgen aan leden ondernemingsraad/cpbw/vakbondsafvaardiging die hierom verzoeken Bij weigering afschrift te bezorgen: overeenkomst wordt geacht niet te bestaan 72
Verbod op terbeschikkingstelling Sancties bij verboden terbeschikkingstelling Strafrechtelijk Zowel werkgever als gebruiker Sanctie niveau 3 Geldboete 100 1.000 EUR (x 6) maal aantal werknemers (met maximum van 100.000 EUR x 6) Administratieve geldboete 50 500 EUR (x 6) maal aantal werknemers (met maximum van 50.000 EUR x 6) Exploitatieverbod beroepsverbod - bedrijfssluiting 73
Verbod op terbeschikkingstelling Actiepunten Respecteer formele verstrengingen: Opstellen schriftelijke aannemingsovereenkomst (eventueel addendum bij bestaande overeenkomst) Gebruiker: informeer Ondernemingsraad/CPBW/Vakbondsafvaardiging van bestaan aannemingsovereenkomst Respecteer vuistregels in realiteit: Werknemers van aannemer werken zoveel mogelijk autonoom Kern van het werkgeversgezag steeds bij aannemer: Aanwerving / ontslag, arbeidsvoorwaarden, vakantie, ziekte, sancties,... Centraliseer communicatie/instructies Opgelet met al te goedkope aannemers! 74
Wachten op teksten... 75
Contact Antwerpen City Link Posthofbrug 12 2600 Antwerpen +32 3 285 97 80 Brussel Vorstlaan 280 1160 Brussel +32 2 761 46 00 Kortrijk Ring Bedrijvenpark Brugsesteenweg 255 8500 Kortrijk +32 56 26 08 60 Gent Ferdinand Lousbergskaai 103/4-5 9000 Gent +32 9 261 50 00 www.claeysengels.be 77
Contact Hasselt Kuringersteenweg 172 3500 Hasselt +32 11 24 79 10 Luik boulevard frère Orban 25 4000 Luik +32 4 229 80 11 www.claeysengels.be 78