Programma ochtend 10.00 10.10 Introductie 10.10 10.25 Historie 10.25 10.45 Economisch belang 10.45-11.00 Wetgeving en huidige stand van zaken 11.00-11.15 Film 11.15-12.00 Wine of Origin
Programma middag 13.00 13.10 Options Game 13.10 13.30 Proeven wit 13.30 14.00 Casus Pinotage 14.00-14.20 Proeven rood 14.20-14.30 Casus leafroll 14.30-14.50 Proeven rood 14.50-15.10 Casus Swartland 15.10-15.20 Proeven zoet wit 15.20-15.40 Casus Chenin Blanc 15.40-16.00 Actuele onderwerpen, rondvraag
Udo Göebel MV Vinoloog sinds 1990 WineMatters sinds september 2006 gespecialiseerd in Zuid-Afrikaanse wijnen advieswerk, proeverijen, lezingen, wijnreizen Magister Vini sinds 26 januari 2012
Introductie Wees niet bang om het helemaal fout te hebben De wijnwereld snappen is uiteindelijk belangrijker dan feitjes weten Er is altijd wel iemand die meer weet dan jij Bij 1.000 wijnen zijn er 1.001 meningen Volg je eigen weg Welke associaties heb je bij wijnland Zuid-Afrika?
Cape Dutch
Heden (cijfers eind 2011) 100.568 hectare wijngaard 967 miljoen liter wijn (3,6%) achtste plaats wereldwijnproductie 582 wijnbedrijven 3.527 farmers 275.000 mensen werkzaam in wijnindustrie
Wijninvoer Nederland 2011 volgens CBS Land Volume mln ltr Volume aandeel Frankrijk 101,74 27,64% Zuid-Afrika 24,92 6,77% Verenigde Staten 2,61 0,71% Totaal 368,05 100% Totaal EU 289,11 78,55% Totaal niet EU 78,93 21,45%
Hectares druivenstokken 2011 OIV (incl. tafeldruiven) Land hectares aandeel Spanje 1.032.000 13,8% (1) Frankrijk 807.000 10,8% (2) Italië 786.000 10,5% (3) Verenigde Staten 405.000 5,4% (6) Zuid-Afrika 131.000 1,7% (12) Totaal 8.253.000
Wijnproductie 2011 OIV (incl. wijn voor brandy) Land hl aandeel Frankrijk 49.633.000 18,4% (1) Italië 41.580.000 15,4% (2) Spanje 34.300.000 12,7% (3) Verenigde Staten 18.740.000 7% (5) Zuid-Afrika 9.665.000 3,6% (8) Totaal 269.745.000
Export 2011 OIV Land hl aandeel Italië 23.200.000 23% Spanje 22.000.000 22% Frankrijk 14.200.000 14% Verenigde Staten 4.200.000 4% Zuid-Afrika 3.600.000 4% Totaal 101.4
aanplant gerooid (cijfers 2001-2011) WINE GRAPE VINEYARDS PLANTED AND UPROOTED (Excluding Sultana) HECTARES 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 PLANTED UPROOTED
wijngaard producerend(cijfers 2001-2011) HECTARES AREA UNDER WINE GRAPE VINEYARDS (Excluding Sultana) 106 000 103 000 100 000 97 000 94 000 91 000 88 000 85 000 82 000 79 000 76 000 73 000 70 000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 TOTAL AREA PRODUCING (4 YEARS AND OLDER)
Export (cijfers 2005-2012) 450000000 400000000 350000000 300000000 250000000 200000000 flessen bulk totaal 150000000 100000000 50000000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
Witte druiven (56%) 1. Chenin Blanc / 18% / 18.325 ha / - 2. Colombard / 12% / 11.857 ha / +/- 3. Sauvignon Blanc / 10% / 9.644 ha / ++ 4. Chardonnay / 8% / 8.092 ha / + 5. Muscat d Alexandrie / 2% / 2.084 ha / -- Aandeel wit is in tien jaar licht gedaald, van 59% naar 56%
Blauwe druiven (44%) 1. Cabernet Sauvignon / 12% / 12.104 ha / + 2. Shiraz (syrah) / 10% / 10.320 ha / ++ 3. Pinotage / 6,5% / 6.535 ha / +/- 4. Merlot / 6,4% / 6.415 ha / + 5. Ruby Cabernet / 2% / 2.192 ha / +/- Aandeel rood is in tien jaar licht gestegen, van 41% naar 44%
Wine of Origin / W.O. Gebieden van groot naar klein: 1. Geographical Unit (bvb Western Cape) 2. Region (bvb Coastal Region of Cape South Coast) 3. District (bvb Stellenbosch of Walker Bay) 4. Ward (bvb Banghoek of Hemel-en-Aarde Valley) 5. Estate Wine (bvb Kanonkop of Newton Johnson) 6. Single Vineyard (maximaal zes hectare)
Wine of Origin / W.O. 100% van de wijn moet uit genoemd gebied zijn ongeveer 75 toegestane rassen, alle Vitis vinifera 85% van de wijn moet van genoemd druivenras zijn 85% van de wijn moet van genoemd oogstjaar zijn Elke gecertificeerde wijn : is organoleptisch goedgekeurd door een proefpanel is in een onafhankelijk laboratorium getest is gechecked of het etiket overeenkomt met de wijn
Constantia o Sinds 1685 Simon van der Stel o Klein en bedreigd door de stad o Hoogte 100 900 meter o 2 tot 10 kilometer van de oceaan o Veel regen: 1050 mm o Gemiddelde temperatuur in februari: 20,6 C o Reputatie voor wit en dessertwijn
Constantia
Constantia o 435 hectare, 3300 stokken p/h Sauvignon Blanc: 39% Cabernet Sauvignon: 12% Merlot: 11% Shiraz: 14% Chardonnay: 6%
Stellenbosch o Sinds 1679, Simon van der Stel, eikestad o Groot en divers o Hoogte 0 400 meter o 1 tot 40 kilometer van de oceaan o Gemiddelde regenval o Gemiddelde temperatuur in februari: 20 C o Groot verschil tussen wards
Stellenbosch o 13.853 hectare, 3.300 stokken p/h Cabernet Sauvignon: 21% Sauvignon Blanc: 14,5% Shiraz: 14% Merlot: 12,5% Chenin Blanc: 10%
Paarl o Bekend door granietrots in ronde vorm o Groot en divers o KWV o 40 tot 60 kilometer van de oceaan o Vrij hoge regenval: 900 mm o Gemiddelde temperatuur in februari: 24 C o Ook bekend van kaas, olijven en tuinplanten
Paarl Rock vanaf Groot Parys
Paarl o 9.469 hectare, 2.950 stokken p/h Chenin Blanc: 19,5% Cabernet Sauvignon: 18% Shiraz: 15% Pinotage: 8% Chardonnay: 7,5%
Franschhoek o Sinds 1684 Drakenstein o Franse Hugenoten o Hoogte 100 300 meter o Smalle vallei, max. 5 kilometer breed o Redelijk veel regen: 800 mm o Gemiddelde temperatuur in februari: 23,5 C o Reputatie als gastronomische hoofdstad
Franschhoek o 1.276 hectare, 3.500 stokken p/h Sauvignon Blanc: 16% Cabernet Sauvignon: 15% Chardonnay: 14% Shiraz: 14% Merlot: 9%
Cool Cape South Coast o Elgin o Bot River / Botrivier o Hermanus o Elim o Napier 2.751 ha (nov. 2011) Elandskloof Greyton Klein River Theewater Plettenberg Bay Buffeljags Malgas Stormsvlei Hemel-en-Aarde Ridge Hemel-en-Aarde Valley Sunday s Glen Upper Hemel-en-Aarde Valley Herbertsdale Stilbaai East
Cape South Coast: Elgin o Sinds 1985 (Iona) / 1986 (Paul Cluver) o Bergplateau o Hoogte 200 400 meter o 3 tot 10 kilometer van de oceaan o Veel regen: + 1.000 mm per jaar o Gemiddelde temperatuur in februari: 19,7 C o Groot verschil tussen dag en nacht temperatuur
Cape South Coast: Elgin o 867 hectare, 2.800 stokken p/h Sauvignon Blanc: 40% Pinot Noir: 11,5% Chardonnay: 11% Shiraz: 9% Cabernet Sauvignon: 8%
Cape South Coast: Bot River o Sinds 1993 o Hellingen tot aan Walker Bay o Hoogte 0 100 meter o 0 tot 15 kilometer van de oceaan o Weinig regen: tussen 300 en 600 mm per jaar o Gemiddelde temperatuur in februari: 20,3 C o Sterke wind in namiddag
Botriver Barrels and Beards
Cape South Coast: Bot River o 356 hectare, 3250 stokken p/h Sauvignon Blanc: 25,5% Shiraz: 21% Cabernet Sauvignon: 11% Chenin Blanc: 8,5% Merlot: 7%
Cape South Coast: Hermanus o Sinds 1975 o Eén vallei, beide kanten zijn beplant o Hoogte 0 300 meter o 0 tot 18 kilometer van de oceaan o Gemiddeld regen: 750 mm per jaar o Gemiddelde temperatuur in februari: 20,3 C o Sterke wind in namiddag
Cape South Coast: Hermanus o Hemel-en-Aarde Valley (augustus 2006) o Upper Hemel-en-Aarde Valley (augustus 2006) o Hemel-en-Aarde Ridge (juni 2009)
Cape South Coast: Hermanus o 353 hectare, 4.075 stokken p/h Pinot Noir: 24% (84,67 ha) Sauvignon Blanc: 24% (84,64 ha) Chardonnay: 20,5% Shiraz: 8,5% Cabernet Sauvignon: 5%
Cape South Coast: Elim o Sinds 1996 o Zeer oude bodem, 900 miljoen jaar oud o Hoogte 0 200 meter o 5 tot 10 kilometer van de oceaan o Gemiddeld regen: 535 mm per jaar o Gemiddelde temperatuur in februari: 20,3 C o Sterke wind hele dag, hele jaar
Cape South Coast: Elim o 143 hectare, 3.200 stokken p/h Sauvignon Blanc: 56% Shiraz: 20% Semillon: 8,5% Pinot Noir: 7% Cabernet Sauvignon: 4% Nog 145 hectare extra in Cape Agulhas
Rediscover: Robertson o Rond de Breede River o Op sommige plekken kalk in grond o 100 kilometer van de oceaan o Weinig regen o Gemiddelde temperatuur in februari: 23 C o Sterke wind eind van de dag o Groot verschil tussen dag en nachttemperatuur
Rediscover: Robertson o 13.819 hectare, 3.400 stokken p/h Chardonnay: 15,5% Chenin Blanc: 12% Sauvignon Blanc: 11% Cabernet Sauvignon: 10,5% Shiraz: 8% Inclusief Groenekloof, veel koeler, dichtbij oceaan
Wellington: stokkenkwekers Vrijwel alle nieuwe wijnstokken komen uit Wellington.
Onthouden! Diversiteit van wijnland Zuid-Afrika Variety is in our nature Beste van de oude en nieuwe wereld Strenge wetgeving Stellenbosch: centrum en bekend Cape South Coast: nieuw en relatief koel Swartland: herontdekt en spannend
Options game
Pinotage
Leafroll Enroulement / Grapevine leafroll virus Ontstaat door andere virussen Verspreiding door luizen Productieverlies tot 50% Rijping druiven vertraagd en minder suikervorming, tot 30% minder Minder alcohol, kleur, smaak en body Wereldwijd probleem
Leafroll
Leafroll
Leafroll
Leafroll
Swinging Swartland Coastal Region (regio) o Swartland (district) Malmesbury (ward) Riebeekberg (ward) o Darling (district) Groenekloof (ward) Voor-Paardeberg? (ward) Behoort tot Paarl, maar zou Swartland moeten zijn
Swinging Swartland o Serieus genomen vanaf 1998 (Eben Sadie) o Namen wards worden nauwelijks gebruikt o Hoogte 100-750 meter o 5-65 kilometer van de oceaan o Gemiddeld regen: 475 mm per jaar o Gemiddelde temperatuur in februari: 28,8 C
Vier subgebieden: Swinging Swartland Paardeberg (Eben Sadie, Lammershoek, Badenhorst) Heuvelachtig, graniet, verweerde leisteen, koude winters Kasteelberg (Mullineux, Porseleinberg, Allesverloren) Kasteelberg en de Riebeeck vallei, leisteen en schist Malmesbury (Swartland Winery, Meerhof) Vlak, zand en beetje graniet, zeer warme zomer Bergrivier (Wildehurst, Org de Rac) Uitgestrekt, allerlei bodems en klimaten
1. 100% Swartland Wine of Origin 2. Gemaakt, gelagerd en gebotteld in Swartland 3. Minimaal 80% volume voor eigen merk 4. Natuurlijke wijn: spontane gisting, geen toevoeging van zuur of tannine, geen onnatuurlijke processen zoals osmose 5. Alleen druivenrassen geschikt voor Swartland
Swartland Independent: druiven Blauwe: Syrah/Shiraz, Mourvèdre, Grenache Noir, Carignan, Cinsau(l)t, Tinta Barocca, Pinotage Witte: Chenin Blanc, Grenache Blanc, Marsanne, Roussanne, Viognier, Clairette Blanche, Palomino (Fransdruif/Vaalblaar), Semillon (Groendruif) blends obv syrah voor rood en chenin blanc voor wit
Swinging Swartland: Swartland o 11.425 hectare, 2.500 stokken p/h Chenin Blanc: 23,5% Cabernet Sauvignon: 14,5% Shiraz: 13,5% Pinotage: 12% Chardonnay: 11%
Swinging Swartland: Darling o 2.807 hectare, 2.550 stokken p/h Cabernet Sauvignon: 20% Sauvignon Blanc: 18% Shiraz: 15% Chenin Blanc: 10% Pinotage: 8% Inclusief Groenekloof, veel koeler, dichtbij oceaan
Chenin Blanc o o o o o o Oude stokken hebben diepere wortels Wijngaard is meer in balans Lagere opbrengst per stok, geeft meer concentratie in de wijn Meer intensiteit in de wijn Meer geur en smaak, langere houdbaarheid Wijn is meer in balans, meer diepte en structuur
Chenin Blanc Voorwaarde om van oude stokken goede wijn te maken: o Stokken virusvrij o Juiste kloon o Juiste onderstok o Beste plek o Goede wijnmaker