Drogen van uien: Keuzes, mogelijkheden en onmogelijkheden
Aanleiding 3 vragen: Er zijn op dit moment veel partijen in de bewaring die niet scherp zijn. Waarom drogen op 20 C of drogen boven de 30 C? Hoe te drogen bij lage producttemperatuur en hogere buitentemperatuur (herfst 2015).
Bewaarresultaat nagenoeg volledig bepaald door het droogproces in de eerste weken Dus: focus op het droogproces
Eerste advies: Controleer de uien zelf zo vaak als mogelijk! Vertrouw niet alleen op de computer, deze controleert de instellingen, maar niet het resultaat
1. Preventie verspreiding en groei bacteriën en schimmels (drogen!) 2. Op gewenste bewaartemperatuur brengen
Feiten: 1. Tussen 22 ⁰C en 26 ⁰C: meer groei van bacteriën en schimmels. 2. Boven 30 ⁰C wordt groei schimmels (koprot) geremd 3. Kortere droogtijd (tot gesloten nek) = minder verlies 4. Bij lage RV minder schimmelontwikkeling/verspreiding. Gangbare aanname is ca. 75% als bovengrens.
Resultaat is veel beter bij 65% of minder als bovengrens! Wordt echter niet in de bewaartechniek op gestuurd (beperking techniek/kosten?)
Relatie RV Rot (ervaring!)
Wat betekent dit voor de keuze van de droogtemperatuur?
Voorbeeld: Temperatuur buiten 20,0 C Relatieve luchtvochtigheid 99 % Dauwpunt temp 19,8 C Absoluut watergehalte 14,5 g/kg onveilig Temperatuur kanaal 25,0 C Relatieve luchtvochtigheid 73 % Dauwpunt temp 19,8 C Absoluut watergehalte 14,5 g/kg veiliger Temperatuur kanaal 27,0 C Relatieve luchtvochtigheid 65 % Dauwpunt temp 19,8 C Absoluut watergehalte 14,5 g/kg Volgens het Mollier diagram dus opwarmen van 20 naar 27 ⁰C. In dit geval dus opwarming van minimaal 7 ⁰C
1. Op basis van RV <65% dus iets hogere temperatuur kiezen, hoeft niet keuze tussen óf 20 ⁰C óf 30 ⁰C te zijn! 2. Dit kost NIET veel meer energie, want de droogtijd wordt korter Bezwaar: Rond de 25 ⁰C is midden in het gebied waar bacteriegroei maximaal is.. Of niet?
Effect van RV op rot bij 25 ⁰C RV >75% RV < 65%
Bij lage RV zorgt 25 ⁰C het voor een snel opruimen van de slechte exemplaren, zonder meer verliezen te veroorzaken! Dus: een temperatuur van 22-26 ⁰C graden is niet erg als de RV maar < 65% blijft!
Waarom dan boven de 30 ⁰C, als dat mogelijk is? 1. Droogtijd wordt aanzienlijk korter (40% korter t.o.v. 20 ⁰C) 2. Schimmelgroei wordt geremd (koprot) 3. RV gaat richting 50%: nek sluit nog sneller
Bang voor uitdroging? Zolang de nek niet dicht is, bestaat er in de meeste gevallen weinig gevaar voor teveel uitdroging van de rokken. Als de nek dicht is, mag de RV weer omhoog.
Omstandigheden herfst 2015: 1. Late oogst en bovendien erg nat 2. Uien koud ingeschuurd 3. Korte tijd droge oostenwind, drogen geen probleem 4. Daarna weer warm en nat weer. Welke instellingen?
Huidig standaard bewaaradvies: Bij lage nachttemperatuur luiken open en kachels aan. Uien koelen daardoor niet af. Probeer onder de 22 ⁰C te blijven Dit geeft wat speelruimte om gedurende de dag ook wat te kunnen drogen Angst voor gebied 22-26 ⁰C.wat nu?
Geen probleem zolang RV < 65%! Dus: Wat is eigenlijk de discussie. 20/30 C? Of de combinatie RV/droogtijd?
Beter advies: Stuur op RV!. En kies dan de juiste temperatuur 27 ⁰C bij 65% is beter dan 25 ⁰C met RV 73% en kost weinig of niet meer energie, dus kachel aan! Verkort droogtijd zoveel mogelijk (hoge temperatuur bij RV < 65%)
En altijd: Controleer de uien zelf zo vaak als mogelijk! Vertrouw niet alleen op de computer, deze controleert de instellingen, maar niet het resultaat
Wat zouden we eigenlijk willen? Oplossing voor alle omstandigheden Onafhankelijk van het weer en buitenlucht drogen, met RV < 65%
Bewaarsystemen andere voedingsmiddelen altijd gesloten en geconditioneerd. Akkerbouw is één van de weinige sectoren zonder geconditioneerde bewaring voor het hele proces. Dit gaat 3 van de 5 jaar (?) goed Trend: klimaatverandering zorgt voor meer risicovolle jaren zoals 2015.
Hoe ziet een gesloten, geconditioneerde bewaring eruit? Herverwarmen droge lucht Vochtige lucht uit product Vochtafvoer door afkoeling of absorptie
Hoe werkt het? Luiken dicht! Warme, droge lucht Koude, vochtige lucht Condensatiewarmte gebruiken om lucht op te warmen Waterafvoer
Condensdroging: Voorbeeld Temp-RV Partij kwam nat van het land, echter geen verspreiding binnen de kist! Kanaal Product
Andere voordelen condensdroging: Mogelijkheid tot nadrogen bij lage temperatuur (na inkoelen) Geen gasverbranding (produceert geen extra water) Energiezuinig indien voorzien van warmteterugwinning Te combineren met zonnepanelen
Conclusie: Als investeren in drogen in een gesloten bewaring (nog) geen optie is: Met kennis van droogprincipes (sturing op RV <65% i.p.v. enkel temperatuur is veel te bereiken. Dus kachels voldoende aan ook bij hoge buitentemperatuur!
Suggesties: 1. Onderzoek naar effect RV en droogtijd i.p.v alleen droogtemperatuur? Waarom ligt de gevonden grens van 65% RV zo duidelijk bij uienbewaring? 2. Wat voor omstandigheden mogen we de komende jaren statistisch gaan verwachten o.b.v. klimaattrends? => effecten techniek in de bewaring.
Huub Kasius, Agrovent BV Walter Schehler, Agrovent BV kasius@agrovent.nl / 0630-991540 schehler@agrovent.nl / 0613-147414