Optimale bewaring. Ilse Eeckhout, PCA Sectoravond Groene Kring, VIVES Roeselare 1/03/2016
|
|
- Jonathan Claessens
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Optimale bewaring Ilse Eeckhout, PCA Sectoravond Groene Kring, VIVES Roeselare 1/03/2016
2 Optimale bewaring Kwaliteit product Infrastructuur Kennis bewaarproces
3 Optimale bewaring Kwaliteit product Infrastructuur Kennis bewaarproces
4 Kwaliteit inschuren Ras Onderwatergewicht Knolkwaliteit Ziekten/plagen Velvastheid Afrijping Tijd tussen loofdoden en oogst Beschadigingen Oogst en inschuren Rooiomstandigheden
5 Bewaren = verliezen beperken Aardappelen = 75 à 80 % water Verdamping + ademhaling = vochtverlies Lage temperaturen = minder ademhaling knollen blijven rustig verminderende bakkwaliteit! Hogere temperaturen = meer ademhaling gewichtsverliezen slappere knollen
6 Optimale bewaring Kwaliteit product Infrastructuur Kennis bewaarproces
7 Nadenken over Wat wil ik stockeren Hoeveel wil ik stockeren Wijze van stockeren (los of in kisten) Compartimentering of niet Gewenste temperatuurregime Extra ruimte Inplanting landschap Geluid Uitbreidingsmogelijkheden
8 Afmetingen Voorbeeld: 25 ha x 50 ton/ha bewaarloods ton 650 kg aardappelen/m³ m³ Storthoogte 4,25 m 452 m² Extra ruimte ± 550 m² Drukkamer, muren, oversteken Excl. extra ruimte gebouw: 37m x 15m
9 Wanden Drukvast Spanten binnen of buiten Geïsoleerd als een gesloten doos Zonder koudebruggen Storthoogte (m) Zijwaartse druk per m wandlengte (kg)
10 Scheidingswand (Probleem)partijen opsplitsten Verschillende rassen Drukvast!! Langsventilatie
11 Dak Belasting Wind, sneeuw, regen Opgehangen materiaal (bv. condensventilatoren) Event. zonnepanelen Beschermen tegen Vocht Binnenkomende koude/warmte Materiaal kiezen met laag warmtestralingsgetal Lichte kleuren
12 Vloer Afhankelijk van ventilatiesysteem Bovengrondse kanalen: volledige betonplaat Ondergrondse ventilatie: vloer van roosters op muurtjes Krachten op de vloer Aardappelen Vrachtwagens, machines Aslast roosters
13 Isolatie Warmteoverdracht beperken Geen koudebruggen Temperatuurschommelingen voorkomen: warmteverlies door wanden, dak, vloer mag niet groter zijn dan de hoeveelheid warmte die aardappelen zelf ontwikkelen Condens voorkomen
14 Condens
15 Condens
16 Condens
17 Condens: reden 95 % 8 C - 10 C 7,3 C condens!!!
18 Dauwpunt Relatieve vochtigheid: 95% Aardappeltemperatuur Dauwpunt 4 C 3,3 C 6 C 5,3 C 8 C 7,3 C 10 C 9,2 C Temperatuur dak of muur < dauwpunt condens
19 Condens: aanpak Preventief!!! Isolatie Voldoende warmteweerstand; afhankelijk van dikte materiaal warmtegeleidingscoëfficiënt Dak: 10 cm PUR Muur: 8 cm PUR Gesloten doos Koudebruggen Naden, kieren Schade
20 Condens: aanpak Preventief!!! Luchtlagen vlak onder dak mogen niet afkoelen Voldoende dikke isolatie, ononderbroken Ruimte op temperatuur houden Warme lucht kanon Voldoende intern ventileren Warmte van aardappelen rond sturen Condensventilatoren Verwarmingselement
21 Condens: aanpak
22 Natte toplaag? Geen condens aan dak, wel op aardappelen? Onvoldoende geïsoleerd Kou kruipt in toplaag aardappelen Bovenste aardappelen nat Stro opleggen
23 Ventilatiesysteem Bovengrondse kanalen Ondergronds (roostervloer) Langsventilatie Dwarsventilatie
24 Waarom? In elke fase van bewaring meest ideale luchtcondities creëren 100 m³ lucht per uur per m³ aardappelen nodig (tegendruk 150 Pascal) Karakteristieken ventilatoren Voorbeeld: 1000 ton aardappelen = 1500 m m³ lucht per uur nodig Stel 5 ventilatoren: elk een capaciteit van m³ lucht per uur
25 Bovengrondse kanalen Foto Altez
26 Bovengrondse kanalen
27 Bovengrondse kanalen 4,00 m 2,00 m
28 Afstand bovengrondse kanalen Foutief! Onderlinge afstand hart-op-hart = storthoogte
29 Voor- en nadelen Goedkoopst Vloer voor andere doeleinden Bovengrondse kanalen Luchtverdeling ++ ja ja Kans op schade bij opscheppen Arbeidsintensief (plaatsen en wegnemen) Klein verlies opslagruimte Iets meer draaiuren nodig ja ja ja ja
30 Volledige roostervloer 70 cm 300 cm
31 Voor- en nadelen Roostervloer Goedkoop nee Vloer voor andere doeleinden nee Luchtverdeling +++ Kans op schade bij opscheppen Arbeidsintensief (plaatsen en wegnemen) Verlies opslagruimte Iets meer draaiuren nodig nee nee nee nee
32 Drukkamer Gang van 1,5 à 2 m breed Opbouwen van gelijkmatige druk horizontaal ophangen Gewone ventilatoren: met terugslagkleppen EC-ventilatoren of frequentieregeling: zonder terugslagkleppen
33 Drukkamer
34 Langsventilatie Kanalen liggen in de richting waarin de loods gevuld wordt Drukkamer zit op de gevel Kanaallengte beperken tot 25-30m Alle ventilatoren moeten blijven werken Kanalen afstoppen Langsventilatie
35 Dwarsventilatie Dwarsventilatie Kanalen liggen dwars op de richting waarin de loods gevuld wordt Drukkamer in langsgevel Kanaallengte beperkt tot breedte gebouw Ventilatoren uitschakelen thv uitgeschuurd gedeelte Drukkamer in langsgevel is duurder bouwen
36 In- en uitlaatluiken
37
38 In- en uitlaatluiken Inlaat: luchtsnelheid 5 à 6 m/s Uitlaat: luchtsnelheid 3 à 4 m/s Uitlaatopening = 1,5 x inlaatopening In- en uitlaatluiken best zo ver mogelijk uit elkaar; liefst in topgevels Indien roosters voor luiken: openingen +30%
39
40 In- en uitlaatluiken 100m³ lucht per uur per m³ aardappelen Voor 100m³ aardappelen dus m³ lucht nodig 6 m/s bij inlaat; 4 m/s bij uitlaat Per 100 m³ aardappelen: 0,46 m² inlaat 0,69 m² uitlaat
41 Optimale bewaring Kwaliteit product Infrastructuur Kennis bewaarproces
42 Het bewaarproces Drogen Wondheling Koelen Op temperatuur houden
43 Maar eerst Tijdens het oogsten = loods nog niet vol s nachts intern ventileren met de deur/poort open Temperatuur in de hoop homogeniseren Lucht zoekt de eerste keer zijn weg Vrij vocht wordt afgevoerd
44 Intern ventileren 9 C 14 C 11 C
45 Drogen Niet nodig wanneer de aardappelen droog binnenkomen, wel nodig bij moeilijke rassen Correct drogen start met meten!! Knoltemperatuur Temperatuur buitenlucht Relatieve vochtigheid buitenlucht Basisprincipes Lucht kouder dan aardappelen: ALTIJD drogend Lucht warmer dan aardappelen: SOMS drogend
46 Drogen: voorbeeld Startsituatie 500 ton aardappelen op 10 C met 1% aanhangend vocht 10% grond (20% vocht) 5% rot (80% vocht) In totaal liter water af te voeren!!!
47 Rekenvoorbeeld Hoeveelheid af te voeren vocht Grond: 500 T x 10% x 20% Rotte knollen: 500 T x 5% x 80% % aanhangend vocht: 500 T x 1% Liter water Per 500 ton: liter water af te voeren!!! HET BELANG VAN DROGEN!!!
48 Hoe/wanneer drogen? Best met buitenlucht Buitenlucht kouder dan aardappelen: altijd drogend Stel: aardappelen 10 C (100% RV) = 9,4 gram water/m³ (tabel) Buitenlucht 7 C (80% RV) = 6,2 gram water/m³ 3,2 gram water/m³ afgevoerd 7,68 liter per dag/m³ 5900 liter per dag/500 ton NADEEL: aardappelen dalen in temperatuur!
49 Drogen Gebruik warme lucht!!! Voor de aardappelen Ruimte opwarmen Thermostaat 2 C hoger dan de aardappeltemperatuur In de drukkamer 1 per 1 (à 2) ventilatoren Brandveiligheid! Voordelen: Opwarming koude droge lucht Product kon oplopen tot 12 C
50 Hoe/wanneer drogen? Buitenlucht met zelfde temperatuur als de aardappelen Stel: Aardappelen 10 C (100% RV) = 9,4 gram water/m³ (tabel) Buitenlucht 10 C (80% RV) = 7,5 gram water/m³ 1,9 gram water/m³ afgevoerd 4,56 liter per dag/m³ 3500 liter per dag/500 ton THEORETISCH: droog in 10 dagen!
51 Hoe/wanneer drogen? Buitenlucht warmer dan de aardappelen Stel: Aardappelen 10 C (100% RV) = 9,4 gram water/m³ (tabel) Buitenlucht 12 C (80% RV) = 8,6 gram water/m³ 0,8 gram water/m³ afgevoerd 1,92 liter per dag/m³ 1475 liter per dag/500 ton (23d) Buitenlucht 14 C (80% RV) = 9,7 gram water/m³ DROOGT NIET!!!
52 % relatieve vochtigheid Aardappeltemperatuur Luchttemperatuur in C in C
53 Lucht niet geschikt voor droging? Ventileer intern Veel rot/nat: 1 uur op 4 (= 6 uren per dag) Vocht herverdelen Temperatuur homogeniseren
54 Aardappelen zijn droog als knollen en aanhangende grond tot op 30 à 40 cm in de hoop droog zijn. Verder drogend ventileren geeft aanleiding tot Gewichtsverlies Slappe knollen Drukplekken
55 Wondheling Wondjes = ingangspoort voor ziekten Wondheling = kurklaagje vormen Duur: 12 à 15 C en hoge RV: 2 à 3 weken FOUT: > 18 C!! Schimmels en bacteriën FOUT: < 10 C: geen wondheling Tijdens drogen: temperatuur niet lager dan 12 C
56 Wondheling Relatief weinig ventileren (tenzij om te drogen) Partijafhankelijk Rasafhankelijk Enkele uren per dag voldoende om Temperatuur Vochtgehalte CO2 onder controle te houden
57 Inkoelen Tot gewenste bewaartemperatuur 0,2 à 0,3 C netto per dag Geen schommelingen! Kiemrust doorbreken Slechte bakkwaliteit Gewichtsverliezen beperken = ventilatie-uren beperken
58 Inkoelen: ventilatie-uren beperken Voldoende capaciteit (100 m³/u/m³ aardappelen) Ventileer met vochtige lucht ( s nachts) Lucht met voldoende koelend vermogen Buitenlucht wordt 0,5 à 1 C opgewarmd doorheen ventilatiesysteem, dus buitenlucht 2 C kouder dan temp. aardappelen Temp. lucht die kanaal binnen gaat mag niet meer dan 2 C kouder zijn dan temp. aardappelen. Menglucht maken om ideale inblaastemperatuur te bekomen
59 Op temperatuur houden Bewaartemperatuur afhankelijk van Ras (bv. Bintje 7 C; chipsrassen 8 C) Bestemming (bv. tafelaard. 4 à 5 C) Geen schommelende temperaturen Eventueel bijverwarmen Gewichtsverlies beperken door af en toe lang te ventileren i.p.v. dikwijls kort
60 Gewichtsverlies Ademhaling (lenticellen) 2,4% Evaporatie (huid) 97,6%
61 Evaporatie 98%
62 Evaporatie 80%
63 Evaporatie 98% Gewichtsverlies!!!
64 Intern ventileren Homogeniseren temperatuur in partij Temperatuurverschil < 1 C Langs buitenmuren! Tijdens... Intern ventileren Risicoproduct Veel: 1 uur op 4 (= 6 uren per dag) Gezond product Weinig (15 op 6u)
65 Luchtverversing CO2-ophoping voorkomen = slechte bakkleur voorkomen < 3000 ppm Vooral als er weinig extern geventileerd wordt Bv s winters Afzuiging
Aardappelseizoen Ilse Eeckhout, PCA
Aardappelseizoen 2010 Ilse Eeckhout, PCA Temperatuur ( C) Neerslag (mm) 35 30 HEURNE 2010 80 70 25 20 60 15 50 10 40 5 30 0-5 20-10 10-15 0 Temperatuur ( C) Neerslag (mm) 35 80 30 70 25 60 20 15 50 10
Nadere informatieTHUISVERKOOP AARDAPPELEN. Veerle De Blauwer, 13 maart 2018
THUISVERKOOP AARDAPPELEN Veerle De Blauwer, 13 maart 2018 RASSENKEUZE GANGBARE TEELT Sinds 2000 182 verschillende rassen 30-35 rassen per jaar Elk ras ± 3 jaar aanhouden Verschillende locaties = verschillende
Nadere informatieAardappelen verdienen een goede coach
Aardappelen verdienen een goede coach Lezing HZPC telers Bewaaradvies Harry Goos Bewaren is niet moeilijk Aardappel leeft en ademt Aardappel bestaat uit 80% water Hoeveel water in de schuur Hoeveel water
Nadere informatieBewaarseizoen Doorwas, natrot en phytophthora
Bewaarseizoen 2010 Doorwas, natrot en phytophthora Temperatuurafwijking t.o.v. gem. Neerslagtekort Van neerslagtekort naar wateroverlast Foto: Sytze Bakker Regen na warme periode: doorwas Hoge temperaturen
Nadere informatieBasis principes bewaring
Basis principes bewaring Informatieavond Akkerbouw Ten Brinke 12 januari 2016 Huub Maerman Tolsma-Grisnich Basisprincipes Aardappelen bewaren Kwaliteit door kennis! Tolsma Grisnich Group Improving your
Nadere informatieGefeliciteerd met uw vernieuwde woning!
Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Verbeteringen aan uw woning Condens aan de buitenkant: Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! De verbeteringen die we hebben doorgevoerd verschillen per woning,
Nadere informatiepca Bewaarproblemen oogst 2014
pca Bewaarproblemen oogst 2014 Seizoen 2014 Prachtig voorjaar Zomer: groeizaam weer (plaag ) Natte augustus Hoge temperaturen bij oogst Hoge temperaturen eerste weken bewaring Grote productie Grove knollen,
Nadere informatieDe basis van het bewaren van aardappelen
van aardappelen Hartelijk welkom! Mede namens Omnivent en Tolsma 1 Even voorstellen Matthijs Meijer Manager agronomie Agronomie: bijdragen aan hogere opbrengsten & betere kwaliteit Vandaag Thema bijeenkomst
Nadere informatieGefeliciteerd met uw vernieuwde woning!
Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Verbeteringen aan uw woning Condens aan de buitenkant: Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! De verbeteringen die we hebben doorgevoerd verschillen per woning,
Nadere informatieDOSSIER Aardappelbewaring goed starten. De eindspurt wordt stilaan ingezet. Binnen een maand start het bewaarseizoen en
EEN GOEDE START IS HET HALVE WERK De eindspurt wordt stilaan ingezet. Binnen een maand start het bewaarseizoen en daar moeten aardappeltelers ers goed op voorbereid zijn. Een product waar tijdens de veldfase
Nadere informatieKnolbeschadiging reduceren met de elektronische aardappel. Ilse Eeckhout
Knolbeschadiging reduceren met de elektronische aardappel Ilse Eeckhout Rot in de bewaring ziekteverwekker Schimmel, bacterie, Gezonde teelt! (aardappel)knol Schade = ingangspoort Mechanisatie! klimaat
Nadere informatieDoSSIER Aardappelen zorgvuldig bewaren
KWALITEIT opvolgen TIjDENS DE BEWARINg Voor de meeste aardappeltelers is het werk niet afgelopen na de oogst. ook tijdens de bewaring moeten de kwaliteit en de gezondheid van de aardappelen regelmatig
Nadere informatieHandleiding Bewaarsysteem
Jaritech elektro- en besturingstechniek Handleiding Bewaarsysteem Jaritech Versie 0.1 Goed bewaren is flink besparen Inhoud Inleiding... 2 Bewaren... 3 Drogen... 5 Handbediening... 6 Info... 7 Condens
Nadere informatieUiendag Drogen van uien: Keuzes, mogelijkheden en onmogelijkheden
Drogen van uien: Keuzes, mogelijkheden en onmogelijkheden Aanleiding 3 vragen: Er zijn op dit moment veel partijen in de bewaring die niet scherp zijn. Waarom drogen op 20 C of drogen boven de 30 C? Hoe
Nadere informatieInvloed van ventilatie-instellingen op vochtverliezen en kwaliteit in zand aardappelen
Invloed van ventilatie-instellingen op vochtverliezen en kwaliteit in zand aardappelen Ing. D. Bos en Dr. Ir. A. Veerman Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector AGV PPO 5154708 2003 Wageningen,
Nadere informatieStalklimaat en ventilatie Gevolgen bij varkens. R. Geers FBIW Biosystemen DVK ZTC
Stalklimaat en ventilatie Gevolgen bij varkens R. Geers FBIW Biosystemen DVK ZTC Inhoud Inleiding Definitie van een slecht klimaat Waarom ventileren? Hoe ventileren? Normen Capaciteit Luchtinlaatoppervlakte
Nadere informatieSystemen voor buitenluchttoevoer
Systemen voor buitenluchttoevoer Voor elk gewas en elke kas een oplossing Peter van Weel Wat willen we bereiken? 20-50% energiebesparing op warmte door het meer isoleren met schermdoeken Geen vochtafvoer
Nadere informatieTEELTHANDLEIDING ZETMEELAARDAPPELEN - BEWARING
1 of 15 13/08/2007 16:34 Kenniscentrum:: Oogst, bewaring en verwerking TEELTHANDLEIDING ZETMEELAARDAPPELEN - BEWARING AGROBIOKON / PRAKTIJKONDERZOEK PLANT & OMGEVING BV Auteur/teeltdeskundige: dr.ir. A.
Nadere informatieKENNISBUNDEL. Biologische aardappelen. Mei 2013 LOOFDODEN. www.dlvplant.nl TEELTTECHNISCHE ASPECTEN
KENNISBUNDEL Biologische aardappelen Mei 2013 TEELTTECHNISCHE ASPECTEN ZIEKTEN EN PLAGEN / INSECTEN ZIEKTEN EN PLAGEN / VIRUSZIEKTEN ZIEKTEN EN PLAGEN / PHYTOPHTHORA INFESTANS ZIEKTEN EN PLAGEN / RHIZOCTONIA
Nadere informatieBasisprincipes. Binnenisolatie - Deel 1: Basisprincipes. Groot potentieel voor na-isolatie van muren. Timo De Mets Labo Hygrothermie
Basisprincipes Labo Hygrothermie Informatiesessie Binnenisolatie Deel 1 9 oktober 2018 Groot potentieel voor na-isolatie van muren 3,7 miljoen woningen 1946-1970 Vooral ongeïsoleerde spouwmuren 23 % 38
Nadere informatieVentilatie van de woning
Ventilatie van de woning Ventileren en luchten In een woning met een aangenaam klimaat (niet te vochtig en een goede temperatuur) is het verblijf aangenamer en kost minder energie dan het verwarmen van
Nadere informatieInstructie Ventilatie
Instructie Ventilatie Type woning Bij de bouw van een woning wordt er rekening mee gehouden dat de woning geventileerd kan worden. Hierin is onderscheid te maken in 3 type woningen; woningen met luchtkanalen,
Nadere informatieVentileren. Alles wat u moet weten over ventilatie in uw woning
Ventileren Alles wat u moet weten over ventilatie in uw woning Ventileren voor uw gezondheid Is het vaak drukkend in uw woning? Zijn uw ramen vaak beslagen? Dit zijn de eerste tekenen dat er teveel vocht
Nadere informatieCondensatie, condensdruppels
Anti-condensvlies Condensatie, condensdruppels Lucht kan afhankelijk van de ruimtetemperatuur maar een bepaalde hoeveelheid waterdamp opnemen. Hoe hoger de temperatuur, hoe hoger het maximale watergehalte
Nadere informatieBinnenluchtkwaliteit. Infoavond 18 november 2010 - Mortsel
Binnenluchtkwaliteit Infoavond 18 november 2010 - Mortsel Logo Antwerpen vzw Borstkanker Roken Vaccinaties Ongevallen Geestelijke gezondheid Voeding & beweging Milieu & Gezondheid Goed of fout? Binnen
Nadere informatieIsolatie plaatsen en de kiertjes niet afdichten? Een jas die niet dicht kan, heeft toch ook geen zin...
Isolatie plaatsen en de kiertjes niet afdichten? Een jas die niet dicht kan, heeft toch ook geen zin... Woonvocht en oppervlaktecondensatie De mens zelf produceert steeds een hoeveelheid waterdamp door
Nadere informatieWETENSWAARDIGHEDEN OVER DE ONTVOCHTIGERS VAN DE LONGHI
WETENSWAARDIGHEDEN OVER DE ONTVOCHTIGERS VAN DE LONGHI Ontvochtigers Ontvochtigers bestaan al vele jaren. Ze worden meestal aangeschaft in de herfst en winter wanneer het koud en vochtig is. Ook u kunt
Nadere informatieVentilatie en verwarming: de sleutel tot een optimaal stalklimaat
Ventilatie en verwarming: de sleutel tot een optimaal stalklimaat Proefbedrijf Pluimveehouderij Sofie Cardinaels 1-22/11/2017 Ventilatie en verwarming: de sleutel tot een optimaal stalklimaat Klimaatinstellingen
Nadere informatieFactsheet HACCP. 1) Ongediertebestrijding
Factsheet HACCP Werken met HACCP HACCP is een preventief systeem om voedselveiligheid te waarborgen. Het systeem is gebaseerd op 7 stappen: 1. Bepaal alle mogelijke gevaren van de processen die binnen
Nadere informatieBINNEN ROKEN IS NOOIT OKÉ
BINNEN ROKEN IS NOOIT OKÉ De rook van sigaretten verspreidt zich in je huis en auto. En plakt daar aan alles: kleding, zetels, vloer, speelgoed, Dat is niet goed voor jouw gezondheid én die van je kinderen.
Nadere informatieAgrarische markt. New Business. Droog- en bewaartechniek
Agrarische markt New Business Droog- en bewaartechniek In de agrarische markt is veel energie benodigd om een optimaal groeiklimaat te realiseren. Na de productie is het de kunst om de producten optimaal
Nadere informatieVentileren. Alles wat u moet weten over ventilatie in uw woning
Ventileren Alles wat u moet weten over ventilatie in uw woning Ventileren: heel belangrijk! Wist u dat u elke dag samen met uw huisgenoten, huisdieren en kamerplanten wel 10 tot 15 liter vocht produceert?
Nadere informatieIntelligent luchtdicht renoveren
Isoleren voor morgen Geselecteerde merken voor een duurzame constructie Intelligent luchtdicht renoveren Belang van luchtdichtheid bij isolatie (niet enkele energieverlies, condens,...) Hoe luchtdicht
Nadere informatieAdvies uien drogen. Cel volledig ingeschuurd?
Kiest u voor de 20 C of 30 C methode? Blijf dagelijks uw product fysiek controleren. RICHTLIJN OPSTART BEWAARPERIODE UIEN Deze richtlijn is bedoeld als een hulpmiddel om storemanagers en akkerbouwers te
Nadere informatieVentileren in huis. Handleiding warmte-terug-win-installatie
Ventileren in huis Handleiding warmte-terug-win-installatie Samen met uw huisgenoten, huisdieren en kamerplanten produceert u iedere dag gemiddeld tien liter vocht. Tel daarbij op de waterdamp die vrijkomt
Nadere informatieGEEF LUCHT AAN JE HUIS!
GEEF LUCHT AAN JE HUIS! Zorg voor een gezonde woning: geef vocht en schadelijke stoffen geen kans! Laat voortdurend frisse lucht binnen via een ventilatiesysteem, ventilatierooster of door een raam op
Nadere informatieVentileren voor een optimale luchtkwaliteit
Ventileren voor een optimale luchtkwaliteit Maandag 4 september 2017 Panoramazaal 1. Algemeen... 2 Waarom ventileren?... 2 2. Twee opties: Individueel of collectief... 2 3. Relevante info voor collectieve
Nadere informatiePootgoed informat ie
Pootgoed informatie Beste teler, Vitaal en gezond pootgoed is de basis voor een goede aardappelteelt. Dit is de reden dat we deze brochure voor u hebben gemaakt. Als Farm Frites Agro team hebben we de
Nadere informatieWOONLASTEN 4 15. Zijn de maandlasten voor huur + energie in een Passiefhuis lager dan in een normale woning? 4
PASSIEFHUIZEN COLUMBUSKWARTIER ALMERE VEEL GESTELDE VRAGEN PASSIEFHUIZEN EN WONEN IN EEN PASSIEFHUIS 2 1. Wat is een Passiefhuis? 2 2. Wat is het voordeel van een Passiefhuis? 2 3. Wat zijn bewonerservaringen
Nadere informatieVocht & Ventilatie. Nummer 25
Nummer 25 Art.nr. 912697 In deze KlusZo Vocht & Ventilatie Folder beschrijven we stapsgewijs waar u rekening mee moet houden als u vocht in uw huis gaat bestrijden en waarom u moet ventileren. In deze
Nadere informatieTaak constructies. Architecten en ingenieurs: Goossens & Partners. Dries de Burggrave. 1MAK a 2015-2
Taak constructies Architecten en ingenieurs: Goossens & Partners. Dries de Burggrave 1MAK a 2015-2 Bouwknoop 1 Het gaat om een bouwknoop omdat de verticale muur verbonden wordt met een hellend dak. Detailtekening
Nadere informatieGoed isoleren is vakwerk. Wat u moet weten over na-isolatie
BRANCHEORGANISATIE NA-ISOLATIE Goed isoleren is vakwerk Wat u moet weten over na-isolatie INLEIDING GOED ISOLEREN IS VAKWERK Een goed geïsoleerd huis is prettig om in te wonen. Het is goed voor het wooncomfort,
Nadere informatieKanaalventilatie. Beschrijving
Kanaalventilatie Beschrijving Bij kanaalventilatie zijn tal van aanvoerroutes van de binnenkomende lucht mogelijk. Via een luchtkanaal onder het ligbed wordt de binnenkomende lucht (eventueel onder het
Nadere informatieCondensatie op mijn ramen
1-5 De vorming van condensatie op je ramen is niet altijd te wijten aan een fout aan je ramen, het kan het gevolg zijn van een natuurlijk fenomeen. Hoe ontstaat condensatie? Lucht kan, volgens zijn temperatuur,
Nadere informatieDe mechanische ventilatie type C is in te delen in twee stromingen die nog in de huidige huizen aanwezig zijn:
1 Introductie In een huishouden is ventilatie nodig om ervoor te zorgen dat het huis van schone en gezonde lucht is voorzien. Hierin wordt onderscheid gemaakt tussen natuurlijke ventilatie (type A), en
Nadere informatieKlimaat (on)gelijkheid en luchtbeweging. Peter van Weel, Wageningen UR Glastuinbouw Seminar HNT 2011, Zoetermeer
Klimaat (on)gelijkheid en luchtbeweging Peter van Weel, Wageningen UR Glastuinbouw Seminar HNT 2011, Zoetermeer Welke klimaatproblemen treden op onder een scherm? 1. Stilstaande luchtlagen door verminderde
Nadere informatieZo kiest u het juiste ventilatiesysteem
bouwmaterialen Zo kiest u het juiste ventilatiesysteem Productoverzicht Stappenplan installatie Keuzehulp Waarom ventileren? Wij brengen ongeveer 90% van ons leven door in gesloten ruimtes, waarvan ongeveer
Nadere informatiePassief Bouwen in de praktijk
Passief Bouwen in de praktijk Velve-Lindenhof: van idee tot realisatie ir. H.J.J. (Harm) Valk / ing. A.F. (André) Kruithof adviseur Energie & Duurzaamheid Programma Projectomschrijving Ontwerpvisie Bouwfysische
Nadere informatieVerwarmen en ventileren. Advies voor frisse lucht in huis
Verwarmen en Advies voor frisse lucht in huis 1 Vochtproblemen in huis, condens op de ramen, een beschimmelde muur u kunt het allemaal voorkomen door goed te en te verwarmen. Zorg voor voldoende frisse
Nadere informatieCondensatie op dubbele beglazingen
Algemeen Het verschijnsel oppervlaktecondensatie op dubbele komt voor in drie vormen, te weten: op de buitenzijde of positie 1; op de spouwzijdes 2 en 3 van de dubbele beglazing; op de binnenzijde of positie
Nadere informatieSEC. Bouwen zonder gas! Door Heating Solutions International en Smart Energy Concept 2018
Bouwen zonder gas! Door Heating Solutions International en Smart Energy Concept 2018 Onze focus Creëren van comfort 100% duurzaam Samenwerken in de keten Wat is comfort? Ja / nee? Ja / nee? Ja / nee? Wat
Nadere informatieWANT IEDEREEN HEEFT VOCHT IN HUIS
Ventileren WANT IEDEREEN HEEFT VOCHT IN HUIS Iedereen heeft vocht in huis Niemand ontkomt er aan. Door alleen al in huis te zijn, produceren we liters vocht per dag. En bij het koken, douchen, afwassen,
Nadere informatieHittestress, hoe ventileren?
Hittestress, hoe ventileren? Hittestress kan de melkproductie sterk verminderen. Bovendien krijgen de koeien last van gezondheidsproblemen zoals bijvoorbeeld pensverzuring en een negatieve energiebalans.
Nadere informatieENERGIEBESPARING IN DE AKKERBOUW/OPEN TEELTEN
ENERGIEBESPARING IN DE AKKERBOUW/OPEN TEELTEN In de akkerbouw/open teelten wordt met name voor de bewaring van producten veel energie gebruikt in de vorm van droging en koeling. De hoeveelheid verbruikte
Nadere informatieBouwfysica van Passief Bouwen in houtskeletbouw
Bouwfysica van Passief Bouwen in houtskeletbouw Projectseminar Velve-Lindenhof ir. H.J.J. (Harm) Valk senior adviseur Energie & Duurzaamheid Nieman Raadgevende Ingenieurs Inleiding Nieman Raadgevende Ingenieurs
Nadere informatieVocht & Ventilatie. 10000560_KlusZo_25_Vocht/Ventil 13-05-2003 14:46 Pagina 1. Nummer 25 Art.nr. 912697
0000560_KlusZo_25_Vocht/Ventil 3-05-2003 4:46 Pagina Nummer 25 Art.nr. 92697 In deze KlusZo Vocht & Folder beschrijven we stapsgewijs waar u rekening mee moet houden als u vocht in uw huis gaat bestrijden
Nadere informatieItho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem. uw nieuwe. woning
Itho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem uw nieuwe woning Water/water warmtepomp: - Verwarming in koude maanden door gebruik van bodemwarmte - Koeling in warme maanden door gebruik van
Nadere informatieWat is comfort? Thermisch comfort. Binnenluchtkwaliteit. Akoestisch comfort
1 Wat is comfort? Thermisch comfort Binnenluchtkwaliteit Akoestisch comfort Visueel comfort 2 Thermisch comfort hangt af van vele factoren Thermisch comfort is een relatief begrip, Het is o.m. afhankelijk
Nadere informatie> Verwarmen en ventileren
> Verwarmen en Verwarmen en Vochtproblemen in huis, condens op de ramen, een beschimmelde muur u kunt het allemaal voorkomen door goed te en te verwarmen. Zorg voor voldoende frisse lucht in huis. Lees
Nadere informatieConcepten EPC 0.4. Bouwkundige uitgangspunten
Concepten EPC 0.4 Om een EPC 0.4 te realiseren voor de referentiewoningen zijn er verschillende concepten ontwikkeld die onderling verschillen op de wijze van ventileren en verwarmen. Aan de basis van
Nadere informatieVocht in de woning. Ventileren is gezond en bespaart energie
Ventileren is gezond en bespaart energie We staan er meestal niet bij stil, maar de lucht om ons heen bevat vocht. Dat geldt natuurlijk ook voor de lucht in huis. Door transpiratie, douchen, koken en wassen
Nadere informatieInformatieboekje. Ventileren, vocht en schimmel
Informatieboekje Versie: 8 juni 2017 1 Bewoners, huisdieren en planten zorgen samen voor zo'n tien liter vocht per dag in een woning. Dit vocht ontstaat door douchen, koken, planten en drogen van wasgoed.
Nadere informatieCondens bewaring in de pootgoedsector
Condens bewaring in de pootgoedsector Naam student: Ruud Enthoven Opleiding: Bachelor tuin en akkerbouw agrarisch ondernemerschap Module: HPON Leertaak: leertaak 8 Datum: 4-12-2015 Naam coach: Kees Westerdijk
Nadere informatie12 duurzaamheidstips voor monumenten. Tips voor het verlagen van uw energiegebruik en het verbeteren van het comfort.
12 duurzaamheidstips voor monumenten Tips voor het verlagen van uw energiegebruik en het verbeteren van het comfort. 1 12 duurzaamheidstips voor monumenten Woont u in een monument of ander karakteristiek
Nadere informatieVocht, schimmels & gezondheid
Vocht, schimmels & gezondheid Ongeveer 15 procent van de woningen in Nederland is vochtig. Te veel vocht vermindert de kwaliteit van de binnenlucht. Dit kan luchtweg- en andere gezondheidsklachten bij
Nadere informatieOpleiding. Duurzaam gebouw : ENERGIE. Leefmilieu Brussel WORKSHOP GEBOUWSCHIL. Thomas GOETGHEBUER MATRICIEL
Opleiding Duurzaam gebouw : ENERGIE Leefmilieu Brussel WORKSHOP GEBOUWSCHIL Thomas GOETGHEBUER MATRICIEL Presentatie van het project 2 Presentatie van het project 3 Presentatie van het project 4 Presentatie
Nadere informatieDEMONSTRATIEPROJECT HYACINT E(NERGIE)-LIJN
DEMONSTRATIEPROJECT HYACINT E(NERGIE)-LIJN DEMONSTRATIEPROJECT HYACINT E(NERGIE)-LIJN Energiebesparende maatregelen zijn lonend tijdens heetstook hyacint Bij de teelt van hyacint wordt veel energie gebruikt,
Nadere informatieKlimaatbeheersing in varkensstallen
Klimaatbeheersing in varkensstallen v.d. Voorst Klimaatbeheersing Peter van der Voorst Een varken kan leven zonder: Voer: ±3 weken Water: ±3 dagen Lucht: ±3 minuten Daarom is een goed klimaat erg belangrijk
Nadere informatieResidentiële ventilatie
Residentiële ventilatie Michaël Peeters Kenniscentrum Energie KHK K.H.Kempen 1 Inhoud Waarom ventileren? Ventilatie en energie Stroming van lucht Koudebruggen en ventilatie 2 1 Waarom ventileren Toevoer
Nadere informatieBewonersinformatie Rosmalen. Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning
Bewonersinformatie Rosmalen Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning 2 Voorwoord Afgelopen periode heeft BAM Woningbouw in opdracht van de eigenaar van uw woning, a.s.r., uw woning verbeterd. Bij de woningverbetering
Nadere informatieVocht en ventilatie. Tips voor een droger huis
Vocht en ventilatie Tips voor een droger huis Vocht en ventilatie Een gezin produceert per dag tussen de tien en vijftien liter vocht. Door te ademen, door huisdieren en planten, maar ook door te koken,
Nadere informatieCO 2 -schadedrempel voor lelieplantgoed
CO 2 -schadedrempel voor lelieplantgoed Ademhaling, warmteproductie en CO 2 -schade Jeroen Wildschut, Casper Slootweg en Marga Dijkema Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen, Boomkwekerij
Nadere informatieIsolatierapport. +31(0)
Isolatierapport www.novariet.nl +31(0)599 41 74 44 Verschil tussen RC-waarde Novariet en Natuurriet In dit nieuwsitem wordt uitgelegd hoe het is gesteld met de RC-waarde van het Novariet dak ten opzichte
Nadere informatieSchothorst Amersfoort
Schothorst Amersfoort Veel voorkomende Vragen/problemen Achterstallig onderhoud Verouderde installaties Klachten over tocht en kou Ventilatie problemen ( buitenluchtkwaliteit en binnenklimaat) Verouderde
Nadere informatiePROTOCOL TEMPERATUUR, VOCHTBEHEERSING EN HITTE
PROTOCOL TEMPERATUUR, VOCHTBEHEERSING EN HITTE 1 Temperatuur en vochtbeheersing T.a.v. de omgevingstemperatuur en vochtbeheersing hanteert Sisa Kinderopvang het volgende beleid: Stel de temperatuur in
Nadere informatieMeten is weten als je weet wat je meet
Instrumenten om klimaatparameters te meten Meten is weten als je weet wat je meet Om te begrijpen wat gemeten wordt is het belangrijk een idee te hebben over het meetprincipe waarop het instrument gebaseerd
Nadere informatie[HANDLEIDING CAT S60]
2019 [HANDLEIDING CAT S60] Deze handleiding helpt bij het gebruiken van de CAT S60 warmtebeeld camera en helpt om zinvolle verbeter punten te vinden in uw huis. 1 Bediening van de CAT S60 De CAT S60 is
Nadere informatieDagelijks ventileren. woonwijzer
Dagelijks ventileren woonwijzer 2 Dagelijks ventileren Dagelijks ventileren Veel mensen hebben last van vocht in huis. Ze denken meestal dat die vochtoverlast van buiten komt: optrekkend vocht of doorslaande
Nadere informatieCorrect omgaan met pootgoed. Aanbevelingen
Correct omgaan met pootgoed Aanbevelingen Opkomstproblematiek 2016 Oorzaken? het weer infectie contaminatie fysiologie bodem Oorzaken? het weer infectie contaminatie fysiologie bodem Oorzaken? het weer
Nadere informatieVocht en ventilatie. Ventileren en luchten! Door constant te ventileren en dagelijks te luchten behoudt u een gezonde en droge lucht binnenshuis.
Vocht en ventilatie 2 Vocht en ventilatie Goede isolatie van de woning scheelt veel stookkosten. Maar in een goed geïsoleerd huis is regelmatig ventileren wel noodzakelijk, anders neemt vocht in huis teveel
Nadere informatieLuchtbeweging. Door : Rene Poldervaart, Tim Stolker, Jan en Pieter Reijm
Luchtbeweging Door : Rene Poldervaart, Tim Stolker, Jan en Pieter Reijm Het verloop van de Presentatie Luchtbeweging Wat weten we van luchtbeweging in de kas Luchtbeweging door winddruk en windsnelheid
Nadere informatieStalklimaat op dierniveau. Kris De Baere juni 2015
Stalklimaat op dierniveau Kris De Baere juni 2015 1-7/08/2015 Studiemiddag Hoe klimaatregeling bij vleeskuikens optimaliseren i.s.m. Praktijkcentrum pluimvee i.k.v. lopend demonstratieproject duurzame
Nadere informatie--------------------------------------------------------------------------------------------------------
17 maart 2014 Efficiënt verwarmen zonder thermische isolatie De thermische isolatie van een gebouw wordt fundamenteel geacht voor een efficiënt verwarmingssysteem. Dat is echter alleen maar zo als een
Nadere informatieHoe is het gesteld met de kennis bij het bevoegd gezag over innovatieve ontwikkelingen?
P.G.H. Uges 5 november 2015 1 Het Airco-Kenniscentrum.nl is ideëel, werkt samen met ISSO en geeft net als in een encyclopedie, opdrachtgevers, gebruikers architecten en overheden, informatie over ventilatie,
Nadere informatieVerwarmen, Koelen, Ventileren
Gebruikershandleiding d.d. 1 mei 2015 Verwarmen, Koelen, Ventileren Appartementen dr. Struyckenplein, Rijpstraat en Jan Ligthartstraat Heeft u een storing aan de verwarming, de koeling of de ventilatie?
Nadere informatie17-6-2013. Passief Bouwen. Passief Bouwen in de praktijk. Velve-Lindehof, Enschede. Stelling. Ontwerpvisie. Binnengasthuizen, Zwolle
Passief Bouwen Passief Bouwen in de praktijk Kennisdag Bouwfysica 2013 Passief bouwen' is een specifieke bouwstandaard met een comfortabel binnenklimaat, gedurende zowel het zomer- als het winterseizoen,
Nadere informatieAdvieswijzer: verwarmen en ventileren
100% wonen Vochtproblemen in huis, condens op de ramen, een beschimmelde muur u kunt het voorkomen door goed te en te verwarmen. Zorg voor voldoende frisse lucht in huis. Lees deze advieswijzer aandachtig
Nadere informatieVentilatie in openbare gebouwen Paul De Schepper Katholieke Hogeschool Kempen Kenniscentrum energie
Ventilatie in openbare gebouwen www.khk.be Paul De Schepper Katholieke Hogeschool Kempen Kenniscentrum energie Samenstelling van buitenlucht Droge lucht bevat ongeveer 78% stikstof en 21% zuurstof; Rest
Nadere informatie(Auteursrecht EUROSENSE, 2016)
Dakramen bestaan hoofdzakelijk uit glas. Er bestaan veel verschillende glassoorten met diverse thermische eigenschappen en dus een andere thermische radiatie. Het is dan ook onmogelijk om een rechtlijnige
Nadere informatieVAN CO 2 NAAR H 2 O AGENDA
AGENDA PRODUCT OVERZICHT INDIRECTE & DIRECTE VRIJE KOELING MOLLIER DIAGRAM ASHREA CONDITIES BASIS VORMEN ENERGIEVERBRUIK & CO 2 UITSTOOT KANTTEKENINGEN CONCLUSIES Bert Leffers STULZ Groep B.V. PRODUCT
Nadere informatieIsoHemp kalkhennep blok. Technische eigenschappen. Thermisch gedrag INDUSTRIËLE PRODUCTIE VAN KALKHENNEP BLOKKEN. Kalkhennepblokken, wat is het?
INDUSTRIËLE PRODUCTIE VAN KALKHENNEP BLOKKEN IsoHemp kalkhennep blok Kalkhennepblokken, wat is het? Niet dragende metselblok voor thermische en akoetische isolatie en vocht regulering. DE OPLOSSING VOOR
Nadere informatieVENTILATIE VOOR THUIS. de duurzaam winkel. maakt uw woning klaar voor de toekomst
VOOR THUIS VENTILATIE de duurzaam winkel maakt uw woning klaar voor de toekomst Wat is het belang van goed ventileren? Een slecht geventileerde woning kan fysieke klachten opleveren. Het CO 2 -gehalte
Nadere informatiemakkelijk aan te brengen kruipruimte 4 (30 cm) 14 3,38 Piepschuimplaat (EPS) licht, goedkoop vloer, schuin dak 2,75 7 2,58
Isoleren Door het isoleren van een huis wordt het verlies van warmte naar buiten toe verminderd. Dit betekent een lagere energierekening (verwarming verbruikt het meeste energie in huis), maar ook meer
Nadere informatie2 Huisvestingsvorm Volledig strooiselvloer 3 Drinkwater Drinkwatervoorziening voorzien van antimorssysteem Verwarmings- en luchtcirculatiesysteem
Nummer systeem Naam systeem Diercategorie BWL 2010.13.V5 Systeembeschrijving van Juli 2015 Stal met luchtmengsysteem voor droging strooisellaag in combinatie met een warmtewisselaar Vleeskuikens, (groot-)
Nadere informatieNatuurlijke kiemrustverlenger
Natuurlijke kiemrustverlenger De natuurlijke kiemrustverlenging De nieuwe kiemrustverlenger geeft een nieuwe dimensie aan het voorkomen van kieming tijdens de bewaring. De werkzame stof 1,4 -dimethylnaftaleen
Nadere informatieVentilatie. Ton Knaapen Gezondheid/Comfort/Energiebesparing
Ventilatie Ton Knaapen Gezondheid/Comfort/Energiebesparing Ventilatie Energie Gezondheid Binnen klimaat oplossingen Comfort Wat is ventileren? Ventilatie Het min of meer continu vervangen van binnenlucht
Nadere informatieVerhoog uw comfort en bespaar op uw energiefactuur
n e w Bou Bouwen Verhoog uw comfort en bespaar op uw energiefactuur Inleiding Tijdens de winter beperkt isolatie het warmteverlies en dat is rechtstreeks te zien op uw verwarmingsfactuur. Tijdens de zomer
Nadere informatieAardappelbewaring. Constructie en bewaarproces. Praktijkgids voor de bewaring van consumptieaardappelen
Aardappelbewaring Constructie en bewaarproces Praktijkgids voor de bewaring van consumptieaardappelen Inleiding Aardappelbewaring vraagt kennis van zaken. Wie bij de oogst kiest voor inschuren en bewaren,
Nadere informatieIn 3 stappen naar een energievriendelijk huis. Samen kunnen we dit realiseren.
In 3 stappen naar een energievriendelijk huis Samen kunnen we dit realiseren. Energievriendelijk huis 30 oktober > Stap 1 Zorg ervoor dat er zo weinig mogelijk energie (warmte) verloren gaat Isoleren waar
Nadere informatieSeizoen Droogte, hitte, lage opbrengsten, doorwas,
Seizoen 2018 Droogte, hitte, lage opbrengsten, doorwas, Het weer in 2018 uiterst warm zeer zonnig droog Gem. temperatuur: 11,9 C = evenaring jaarrecord 2014 (normaal 10,5 C) 6 de zonnigste jaar ooit sinds
Nadere informatie