Basis principes bewaring

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Basis principes bewaring"

Transcriptie

1 Basis principes bewaring Informatieavond Akkerbouw Ten Brinke 12 januari 2016 Huub Maerman

2 Tolsma-Grisnich Basisprincipes Aardappelen bewaren Kwaliteit door kennis!

3 Tolsma Grisnich Group Improving your agribusiness in an intelligent way Ondernemers Verpakkers Verwerkers Investeerders

4 Bewaren is niet moeilijk Aardappel leeft en ademt Aardappel bestaat uit 80% water Hoeveel water in de schuur Hoeveel water in de lucht Mollier diagram

5 Mollier diagram Drogen

6 Kan je drogen met mist? Producttemperatuur 15 C en buitentemperatuur 13 C?

7 Als je met mist gaat drogen. (en dus geen kachel gebruikt) Temperatuur daalt, dit is niet gewenst Eerst drogen Met kachel: warmte voor verdamping toevoeren

8 Meten = weten

9 Drogen met dezelfde temperatuur Of 2 graden hoger dan.

10 Mollier diagram Drogen

11 Waarom wondheling

12 Wat gebeurt er tijdens het inschuren? Product komt binnen met verschillende temperaturen 12 C 17 C 18 C 8.00 uur uur uur

13 s Avonds laat in de praktijk (bulk) We doen niets meer.. Ventilator aan en luiken open 12 C 12 C 17 C 18 C

14 s Morgens vroeg Product is kouder geworden 12 C 17 C 18 C 11 C 16 C 16 C

15 De juiste manier is (bulk) Ventilator aan en inlaatluiken dicht, deur open en kachel op 15 C 11 C 17 C 18 C

16 Positie van de kachel Kachel bij de ventilator, gaat het snelste Kachel in de schuur, als er niet genoeg kachels zijn Kachel nooit warmer dan 2 C t.o.v. koudste voeler 14 C 17 C 18 C 14 C

17 Producttemp. / droogsnelheid Voorbeeld: 5% glasknollen (90% water) Temperatuur R.V. Vochtgehalte Product 14 C 100 % 12,1 g/m 3 Lucht (nacht) 13 C 100 % 11,4 g/m 3 Lucht (dag) 16 C 90 % 12,3 g/m 3 Verschil (nacht) 0,7 g/m 3 Verschil (dag) - 0,2 g/m 3 Temperatuur R.V. Vochtgehalte Product 17 C 100 % 14,6 g/m 3 Lucht (nacht) 13 C 100 % 11,4 g/m 3 Lucht (dag) 16 C 90 % 12,3 g/m 3 Verschil (nacht) 3,2 g/m 3 Verschil (dag) 2,3 g/m 3 Droogtijd (omtrek) vocht: / 700 = ± 9,3 dagen Daarna ± 420 uur (= 42 dagen (nacht) ventileren Droogtijd (omtrek)vocht: / = ± 1 dag Daarna ± 110 uur (= 4,5 dag) ventileren voor

18 Samengevat Zonder automatisering kun je snel drogen wel vergeten Met een kachel gaat het sneller en luiken gaan open Opgewarmde lucht kan meer vocht opnemen De producttemperatuur blijft op niveau 1% omtrek vocht in 1 dag weg drogen Advies: spelen met de kachel

19 Suikergehalte in aardappels Koudeverzoeting (Glucose Fructose) lage temperaturen rijpheid Ouderdomsverzoeting (Sucrose - indicator) hoge temperaturen veroudering CO 2

20 CO 2 aandachtspunten Tijdens oogst/wondheling Tijdens toedienen kiemremmers Tijdens opwarmen Let op mogelijk kwaliteitsverschil tussen bodem en top

21 Kiemremming In het veld met MH of in de schuur met CIPC Goede wondheling Vroeg genoeg beginnen (2 weken na inschuren) Product droog en koel (10-12 C) Herhalen afh. van bewaartemp. Schilbrand

22 Bewaarplaatsen

23 Isolatie A. Slecht geïsoleerd - condens in schuur en op product B. Matig geïsoleerd condens in schuur C. Goed geïsoleerd geen condens, constante temp (of bij hele strenge winter) A en B: niet geschikt voor constante temperatuur en koeling C: wel geschikt voor koeling, let op verversen i.v.m. CO 2

24 Minimum kanaaltemperatuur Tijdens bewaren ventileren met klein verschil kanaal/product temperatuur resulteert in meer draaiuren (drogen) Tijdens wondhelen/drogen gebruiken om te voorkomen dat product te koud wordt Zo instellen dat de juiste kanaaltemperatuur bereikt kan worden tijdens bewaren/koelen(versuikering)

25 Drukplekken voorkomen

26 Mechanische koeling Constante bewaartemperatuur Minder gewichtsverlies

27 Direct expansie systeem Warmte afgifte aan buitenlucht Koelmiddel- kringloop Warmte opname uit bewaring Indirect met koudedrager Warmte afgifte aan buitenlucht Koelmiddel- kringloop Warmtedrager- kringloop Warmte opname uit bewaring

28 11 tips

29 Tip 1 Eerst drogen met dezelfde temperatuur en nooit meer dan 2 graden hoger. Nooit koelen!

30 Tip 2 Eerste keer gassen van aardappelen alleen als ze droog zijn. Optimale temperatuur is C Indien kiemlustig, mag het ook op hogere temperatuur, mits de aardappelen droog zijn

31 Tip 3 Controleer elke dag Stel zo nodig de computer bij Voorbeeld: - 14 C buiten temperatuur, instelling buiten t.o.v. product op 1, zodat luik eerder open gaat Product droog: inkoelen met 2-2,5 C

32 Tip 4 Draai nooit intern wanneer het buiten te warm is

33 Tip 5 Met kachel drogen: product vaak 5-6 keer sneller droog dan zonder kachel

34 Tip 6 Voorkom drukplekken door te ventileren met een niet groter verschil dan 2 C en liefst met mist

35 Tip 7 Bij twijfel alleen intern ventileren met deur open mits het buiten kouder is

36 Tip 8 Wanneer je opwarmt nooit meer dan 10,000 kcal per 100 ton. Nooit meer dan 2 C verschil opwarmen

37 Tip 9 Voorkom een groter temperatuur verschil van 0,8 C in de cel

38 Tip 10 Meten is weten Controle met 3 x 20 kg zakjes Weten wat je doet

39 Tip 11 Praat vóór het bouwen van de schuur, eerst met de bewaarspecialist en daarna met de aannemer.

40 Vragen? Bewaren is niet moeilijk als je het maar beredeneert!

Aardappelen verdienen een goede coach

Aardappelen verdienen een goede coach Aardappelen verdienen een goede coach Lezing HZPC telers Bewaaradvies Harry Goos Bewaren is niet moeilijk Aardappel leeft en ademt Aardappel bestaat uit 80% water Hoeveel water in de schuur Hoeveel water

Nadere informatie

Bewaarseizoen Doorwas, natrot en phytophthora

Bewaarseizoen Doorwas, natrot en phytophthora Bewaarseizoen 2010 Doorwas, natrot en phytophthora Temperatuurafwijking t.o.v. gem. Neerslagtekort Van neerslagtekort naar wateroverlast Foto: Sytze Bakker Regen na warme periode: doorwas Hoge temperaturen

Nadere informatie

Advies uien drogen. Cel volledig ingeschuurd?

Advies uien drogen. Cel volledig ingeschuurd? Kiest u voor de 20 C of 30 C methode? Blijf dagelijks uw product fysiek controleren. RICHTLIJN OPSTART BEWAARPERIODE UIEN Deze richtlijn is bedoeld als een hulpmiddel om storemanagers en akkerbouwers te

Nadere informatie

De basis van het bewaren van aardappelen

De basis van het bewaren van aardappelen van aardappelen Hartelijk welkom! Mede namens Omnivent en Tolsma 1 Even voorstellen Matthijs Meijer Manager agronomie Agronomie: bijdragen aan hogere opbrengsten & betere kwaliteit Vandaag Thema bijeenkomst

Nadere informatie

Handleiding Bewaarsysteem

Handleiding Bewaarsysteem Jaritech elektro- en besturingstechniek Handleiding Bewaarsysteem Jaritech Versie 0.1 Goed bewaren is flink besparen Inhoud Inleiding... 2 Bewaren... 3 Drogen... 5 Handbediening... 6 Info... 7 Condens

Nadere informatie

Uiendag Drogen van uien: Keuzes, mogelijkheden en onmogelijkheden

Uiendag Drogen van uien: Keuzes, mogelijkheden en onmogelijkheden Drogen van uien: Keuzes, mogelijkheden en onmogelijkheden Aanleiding 3 vragen: Er zijn op dit moment veel partijen in de bewaring die niet scherp zijn. Waarom drogen op 20 C of drogen boven de 30 C? Hoe

Nadere informatie

Optimale bewaring. Ilse Eeckhout, PCA Sectoravond Groene Kring, VIVES Roeselare 1/03/2016

Optimale bewaring. Ilse Eeckhout, PCA Sectoravond Groene Kring, VIVES Roeselare 1/03/2016 Optimale bewaring Ilse Eeckhout, PCA Sectoravond Groene Kring, VIVES Roeselare 1/03/2016 Optimale bewaring Kwaliteit product Infrastructuur Kennis bewaarproces Optimale bewaring Kwaliteit product Infrastructuur

Nadere informatie

kiemremmers die pas werken als de kiem zich begint te in het kiemproces ligt. Hierdoor komen de meeste in-

kiemremmers die pas werken als de kiem zich begint te in het kiemproces ligt. Hierdoor komen de meeste in- 181 INFO EDITIE 2016 1,4SIGHT in consumptie-aardappelen Het bewaren van de geoogste aardappelen is een belangrijk onderdeel van de teelt van aardappelen. Het is de kunst om bewaar- en kwaliteitsverliezen

Nadere informatie

Natuurlijke kiemrustverlenger

Natuurlijke kiemrustverlenger Natuurlijke kiemrustverlenger De natuurlijke kiemrustverlenging De nieuwe kiemrustverlenger geeft een nieuwe dimensie aan het voorkomen van kieming tijdens de bewaring. De werkzame stof 1,4 -dimethylnaftaleen

Nadere informatie

Klimaat (on)gelijkheid en luchtbeweging. Peter van Weel, Wageningen UR Glastuinbouw Seminar HNT 2011, Zoetermeer

Klimaat (on)gelijkheid en luchtbeweging. Peter van Weel, Wageningen UR Glastuinbouw Seminar HNT 2011, Zoetermeer Klimaat (on)gelijkheid en luchtbeweging Peter van Weel, Wageningen UR Glastuinbouw Seminar HNT 2011, Zoetermeer Welke klimaatproblemen treden op onder een scherm? 1. Stilstaande luchtlagen door verminderde

Nadere informatie

Knolbeschadiging reduceren met de elektronische aardappel. Ilse Eeckhout

Knolbeschadiging reduceren met de elektronische aardappel. Ilse Eeckhout Knolbeschadiging reduceren met de elektronische aardappel Ilse Eeckhout Rot in de bewaring ziekteverwekker Schimmel, bacterie, Gezonde teelt! (aardappel)knol Schade = ingangspoort Mechanisatie! klimaat

Nadere informatie

Hoe is het gesteld met de kennis bij het bevoegd gezag over innovatieve ontwikkelingen?

Hoe is het gesteld met de kennis bij het bevoegd gezag over innovatieve ontwikkelingen? P.G.H. Uges 5 november 2015 1 Het Airco-Kenniscentrum.nl is ideëel, werkt samen met ISSO en geeft net als in een encyclopedie, opdrachtgevers, gebruikers architecten en overheden, informatie over ventilatie,

Nadere informatie

Systemen voor buitenluchttoevoer

Systemen voor buitenluchttoevoer Systemen voor buitenluchttoevoer Voor elk gewas en elke kas een oplossing Peter van Weel Wat willen we bereiken? 20-50% energiebesparing op warmte door het meer isoleren met schermdoeken Geen vochtafvoer

Nadere informatie

Extra oefenopgaven bij hoofdstuk 5 en 6

Extra oefenopgaven bij hoofdstuk 5 en 6 Extra oefenopgaven bij hoofdstuk 5 en 6 1 Een splitunit werkt bij een verdampingsdruk van 10 bar en een condensatietemperatuur van 40 C. Zie het principeschema hieronder. Aan het eind van de verdamper

Nadere informatie

Invloed van ventilatie-instellingen op vochtverliezen en kwaliteit in zand aardappelen

Invloed van ventilatie-instellingen op vochtverliezen en kwaliteit in zand aardappelen Invloed van ventilatie-instellingen op vochtverliezen en kwaliteit in zand aardappelen Ing. D. Bos en Dr. Ir. A. Veerman Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector AGV PPO 5154708 2003 Wageningen,

Nadere informatie

VAN CO 2 NAAR H 2 O AGENDA

VAN CO 2 NAAR H 2 O AGENDA AGENDA PRODUCT OVERZICHT INDIRECTE & DIRECTE VRIJE KOELING MOLLIER DIAGRAM ASHREA CONDITIES BASIS VORMEN ENERGIEVERBRUIK & CO 2 UITSTOOT KANTTEKENINGEN CONCLUSIES Bert Leffers STULZ Groep B.V. PRODUCT

Nadere informatie

Aardappelseizoen Ilse Eeckhout, PCA

Aardappelseizoen Ilse Eeckhout, PCA Aardappelseizoen 2010 Ilse Eeckhout, PCA Temperatuur ( C) Neerslag (mm) 35 30 HEURNE 2010 80 70 25 20 60 15 50 10 40 5 30 0-5 20-10 10-15 0 Temperatuur ( C) Neerslag (mm) 35 80 30 70 25 60 20 15 50 10

Nadere informatie

Luchtvochtigheid. maximale luchtvochtigheid; relatieve luchtvochtigheid; vochtdeficit. Absolute luchtvochtigheid (AV)

Luchtvochtigheid. maximale luchtvochtigheid; relatieve luchtvochtigheid; vochtdeficit. Absolute luchtvochtigheid (AV) Luchtvochtigheid Luchtvochtigheid is belangrijk voor de groei. Een te hoge luchtvochtigheid betekent geringe verdampingsmogelijkheden voor de plant. De plant neemt dan niet zoveel water op en dus ook minder

Nadere informatie

Luchtvochtigheid en temperatuur

Luchtvochtigheid en temperatuur Luchtvochtigheid en temperatuur Een plant moet groeien. Voor die groei heeft de plant onder meer voedingszouten en water nodig uit de bodem of het substraat. De opname van voedingszouten en water gebeurt

Nadere informatie

Richard Mollier (1863-1935)

Richard Mollier (1863-1935) Gaswet & Mollier College 2: h-x diagram voor vochtige lucht Richard Mollier (1863-1935) Hoogleraar TU-Dresden Thermodynamica, onderzoek naar eigenschappen van water stoom Diagrammen: H-S diagram Stoomtabellen

Nadere informatie

Ventileren voor een optimale luchtkwaliteit

Ventileren voor een optimale luchtkwaliteit Ventileren voor een optimale luchtkwaliteit Maandag 4 september 2017 Panoramazaal 1. Algemeen... 2 Waarom ventileren?... 2 2. Twee opties: Individueel of collectief... 2 3. Relevante info voor collectieve

Nadere informatie

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning!

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Verbeteringen aan uw woning Condens aan de buitenkant: Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! De verbeteringen die we hebben doorgevoerd verschillen per woning,

Nadere informatie

Wonen in De Bron. Comfortabel en energiezuinig wonen 2 december 2009 Renate van Paassen Willem Bastein

Wonen in De Bron. Comfortabel en energiezuinig wonen 2 december 2009 Renate van Paassen Willem Bastein Wonen in De Bron Comfortabel en energiezuinig wonen 2 december 2009 Renate van Paassen Willem Bastein Onderwerpen Introductie Installaties in uw woning Warmte- en koudeopslag Warmtepomp Ventilatie VENDU

Nadere informatie

Lage temperatuur verwarming. Low-H2O DBE t.o.v. Staalpaneel radiator Live test LTV The Netherlands

Lage temperatuur verwarming. Low-H2O DBE t.o.v. Staalpaneel radiator Live test LTV The Netherlands Lage temperatuur verwarming Low-H2O DBE t.o.v. Staalpaneel radiator Live test LTV The Netherlands 13-03-2007 Live test Lage temperatuur verwarming - Visualisatie van de energieprestatie van Low-H2O - Vergelijk

Nadere informatie

Luchtbeweging. Door : Rene Poldervaart, Tim Stolker, Jan en Pieter Reijm

Luchtbeweging. Door : Rene Poldervaart, Tim Stolker, Jan en Pieter Reijm Luchtbeweging Door : Rene Poldervaart, Tim Stolker, Jan en Pieter Reijm Het verloop van de Presentatie Luchtbeweging Wat weten we van luchtbeweging in de kas Luchtbeweging door winddruk en windsnelheid

Nadere informatie

Bewaring aardappelen met koeling & ventileren

Bewaring aardappelen met koeling & ventileren Bewaring aardappelen met koeling & ventileren In opdracht van: Convenant Schoon & Zuinig Werkgroep Open teelten J.A.L.M. Kamp (Wageningen UR PPO-AGV) M. Montsma (Wageningen UR, Food & Biobased Research),

Nadere informatie

Duurzame systemen. Comfortabel genieten, maximale energiebesparing. Het goede gevoel, het juiste te doen

Duurzame systemen. Comfortabel genieten, maximale energiebesparing. Het goede gevoel, het juiste te doen Duurzame systemen Comfortabel genieten, maximale energiebesparing 01-09 - 2016 Het goede gevoel, het juiste te doen. Onbezorgde luxe, duurzaam leven! Energiezuinig dankzij bodem-, lucht- en zonnewarmte

Nadere informatie

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning!

Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! Verbeteringen aan uw woning Condens aan de buitenkant: Gefeliciteerd met uw vernieuwde woning! De verbeteringen die we hebben doorgevoerd verschillen per woning,

Nadere informatie

Basisprincipes. Binnenisolatie - Deel 1: Basisprincipes. Groot potentieel voor na-isolatie van muren. Timo De Mets Labo Hygrothermie

Basisprincipes. Binnenisolatie - Deel 1: Basisprincipes. Groot potentieel voor na-isolatie van muren. Timo De Mets Labo Hygrothermie Basisprincipes Labo Hygrothermie Informatiesessie Binnenisolatie Deel 1 9 oktober 2018 Groot potentieel voor na-isolatie van muren 3,7 miljoen woningen 1946-1970 Vooral ongeïsoleerde spouwmuren 23 % 38

Nadere informatie

www.hth-hth.nl Energie kosten besparen met Gesloten Hybride Medium-koeler (GHM)

www.hth-hth.nl Energie kosten besparen met Gesloten Hybride Medium-koeler (GHM) RBO bank 37 62 72 732 BN NL 39 RBO 0376 272 732 K o n t r ak t v o o r wa a r d e n nternet..www.hth-hth.nl Handelsr.K.v.K.04054189 BTW. NL0370 4494 1B01 Ten rlo 6 7921 V Zuidwolde Tel. 0528 371010 Fax

Nadere informatie

Dagelijks ventileren. woonwijzer

Dagelijks ventileren. woonwijzer Dagelijks ventileren woonwijzer 2 Dagelijks ventileren Dagelijks ventileren Veel mensen hebben last van vocht in huis. Ze denken meestal dat die vochtoverlast van buiten komt: optrekkend vocht of doorslaande

Nadere informatie

Bewonersinformatie Rosmalen. Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning

Bewonersinformatie Rosmalen. Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning Bewonersinformatie Rosmalen Aandachtspunten voor uw vernieuwde woning 2 Voorwoord Afgelopen periode heeft BAM Woningbouw in opdracht van de eigenaar van uw woning, a.s.r., uw woning verbeterd. Bij de woningverbetering

Nadere informatie

Wonen in Pijnacker. Comfortabel en duurzaam wonen

Wonen in Pijnacker. Comfortabel en duurzaam wonen Wonen in Pijnacker Comfortabel en duurzaam wonen Toelichting op het klimaatsysteem in de woningen aan de Emmastraat 3 t/m 21 (oneven), Stationsstraat 54 t/m 62a Faunalaan 1 t/m 35 (oneven) Bosmuiszoom

Nadere informatie

WANT IEDEREEN HEEFT VOCHT IN HUIS

WANT IEDEREEN HEEFT VOCHT IN HUIS Ventileren WANT IEDEREEN HEEFT VOCHT IN HUIS Iedereen heeft vocht in huis Niemand ontkomt er aan. Door alleen al in huis te zijn, produceren we liters vocht per dag. En bij het koken, douchen, afwassen,

Nadere informatie

Itho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem. uw nieuwe. woning

Itho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem. uw nieuwe. woning Itho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem uw nieuwe woning Water/water warmtepomp: - Verwarming in koude maanden door gebruik van bodemwarmte - Koeling in warme maanden door gebruik van

Nadere informatie

Warmte & ventilatie. Richtlijnen voor een warme en geventileerde woning

Warmte & ventilatie. Richtlijnen voor een warme en geventileerde woning Warmte & ventilatie Richtlijnen voor een warme en geventileerde woning Om prettig te wonen, moet uw woning niet alleen goed onderhouden zijn, maar ook comfortabel. Een warm huis in de winter, maar ook

Nadere informatie

SAMSUNG ERV. Ventilation is our business. Energie - Regeneratie - Ventilatie WTW unit met vochtrecuperatie. Clima Construct

SAMSUNG ERV. Ventilation is our business. Energie - Regeneratie - Ventilatie WTW unit met vochtrecuperatie. Clima Construct luchttechniek groothandel - fabrikant Ventilation is our business SAMSUNG ERV Energie - Regeneratie - Ventilatie WTW unit met vochtrecuperatie Samsung ERV 800 Bij het goed ventileren van een verblijfsruimte

Nadere informatie

voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel

voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel ventileren goede ventilatie... voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel is beter voor uw gezondheid bespaart energie Ventilatie is: gebruikte lucht eruit en frisse lucht erin. Goed ventileren

Nadere informatie

ventileren wonen met karakter

ventileren wonen met karakter ventileren wonen met karakter goede ventilatie... voorkomt schade aan uw woning door vocht en schimmel is beter voor uw gezondheid bespaart energie Ventilatie is: gebruikte lucht eruit en frisse lucht

Nadere informatie

Gro-Stop electr. De ultieme vooruitgang in kiemremming

Gro-Stop electr. De ultieme vooruitgang in kiemremming Gro-Stop electr De ultieme vooruitgang in kiemremming en Electrofog De ultieme vooruitgang in kiemremming Aardappelen bewaren is als topsport: voor de beste prestatie zijn een gedegen voorbereiding, de

Nadere informatie

Energie Regeneratie Ventilatie. Op EPBD lijst. Energie efficiënte balansventilatie met warmte- én vochtuitwisseling ERV

Energie Regeneratie Ventilatie. Op EPBD lijst. Energie efficiënte balansventilatie met warmte- én vochtuitwisseling ERV Energie Regeneratie Ventilatie Op EPBD lijst Energie efficiënte balansventilatie met - én uitwisseling ERV ERV: Energie efficiënte ventilatie voor gezonde binnenlucht Samsung ventilatiesysteem D is erkend

Nadere informatie

WTW- unit. Projectgroep 3 Coach: Piet Goddemaer

WTW- unit. Projectgroep 3 Coach: Piet Goddemaer Verslagen Project WTW- unit Projectgroep 3 Projectleden: Adnan Karsikaya, Amin Kasmi, Hussein Masri, Reinout Raes, Ahmet Siki, Samet Siki VAKOVERSCHRIJDEND PROJECT 2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Mollier

Nadere informatie

Kernvraag: Hoe laat ik iets sneller afkoelen?

Kernvraag: Hoe laat ik iets sneller afkoelen? Kernvraag: Hoe laat ik iets sneller afkoelen? Naam leerling: Klas: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Hoe stroomt warmte? 1. Wat gebeurt er met de temperatuur in een verwarmde kamer wanneer je het

Nadere informatie

Advies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling

Advies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling Advies Ontwerp Levering Installatiepartners Inbedrijfstelling Een warmtepomp genereert op een efficiënte manier warmte om uw huis comfortabel te verwarmen of van warm water te voorzien. Warmtepompen hebben

Nadere informatie

Ventilatie en verwarming: de sleutel tot een optimaal stalklimaat

Ventilatie en verwarming: de sleutel tot een optimaal stalklimaat Ventilatie en verwarming: de sleutel tot een optimaal stalklimaat Proefbedrijf Pluimveehouderij Sofie Cardinaels 1-22/11/2017 Ventilatie en verwarming: de sleutel tot een optimaal stalklimaat Klimaatinstellingen

Nadere informatie

INFORMATIE GIDS VOOR DOE HET ZELFVERS

INFORMATIE GIDS VOOR DOE HET ZELFVERS Ventileren Wat? Ventileren is verse lucht aanvoeren en vervuilde lucht, die schadelijke stoffen en geuren bevat, afvoeren. Ventileren is meer dan de kamer luchten door ramen en deuren even wijd open te

Nadere informatie

Klimaatbeheersing (3)

Klimaatbeheersing (3) Klimaatbeheersing (3) E. Gernaat (ISBN 978-90-808907-6-3) 1 Het airco-koelproces als kringloopproces 1.1 Het ph-diagram Het koelproces zoals in de auto-airco plaatsvindt maakt gebruik van de toestandsverandering

Nadere informatie

Condensatie op mijn ramen

Condensatie op mijn ramen 1-5 De vorming van condensatie op je ramen is niet altijd te wijten aan een fout aan je ramen, het kan het gevolg zijn van een natuurlijk fenomeen. Hoe ontstaat condensatie? Lucht kan, volgens zijn temperatuur,

Nadere informatie

1. LESBEGIN. 2. Lesuitwerking De verschillende klimaten de Europese kaart situeren. LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD

1. LESBEGIN. 2. Lesuitwerking De verschillende klimaten de Europese kaart situeren. LESDOELEN LEERINHOUD WERKVORMEN/ MEDIA/ORGANISATIE TIJD 1. LESBEGIN 2. Lesuitwerking De verschillende klimaten de Europese kaart situeren. Onderwijsleergesprek 2 III. Factoren van weer en klimaat. 1. De temperatuur verschilt volgens het seizoen. - 21 juni staat

Nadere informatie

Het Nieuwe Telen. Basis HNT. Wat is de kern van HNT? en CO 2. Natuurkundige principes oa: Plantfysiologie Plantbalans. Vochtbalans Energie balans

Het Nieuwe Telen. Basis HNT. Wat is de kern van HNT? en CO 2. Natuurkundige principes oa: Plantfysiologie Plantbalans. Vochtbalans Energie balans Het Nieuwe Telen en CO 2 Wat is de kern van HNT? Door Hans Pronk, 12/05/2016 1 Basis HNT Natuurkundige principes oa: Vochtbalans Energie balans Plantfysiologie Plantbalans Assimilatenbalans Vochtbalans

Nadere informatie

Wat u kunt doen tegen vocht in uw woning

Wat u kunt doen tegen vocht in uw woning Vochtproblemen Wat u kunt doen tegen vocht in uw woning Ventileren is belangrijk Misschien merkt u het niet, maar in ieder huis is vocht aanwezig. Te veel vocht in de woning kan op termijn problemen geven.

Nadere informatie

Pootgoed informat ie

Pootgoed informat ie Pootgoed informatie Beste teler, Vitaal en gezond pootgoed is de basis voor een goede aardappelteelt. Dit is de reden dat we deze brochure voor u hebben gemaakt. Als Farm Frites Agro team hebben we de

Nadere informatie

Informatieblad. Warmtepompen INLEIDING

Informatieblad. Warmtepompen INLEIDING INLEIDING Vanwege de oprakende fossiele brandstoffen worden we met zijn alle gedwongen op zoek te gaan naar verbeterde of alternatieve energieopwekkers. Van hout naar kolen naar olie naar gas en nu naar

Nadere informatie

Duurzame systemen. Comfortabel genieten, maximale energiebesparing. Het goede gevoel, het juiste te doen

Duurzame systemen. Comfortabel genieten, maximale energiebesparing. Het goede gevoel, het juiste te doen Duurzame systemen Comfortabel genieten, maximale energiebesparing 01-09 - 2017 Het goede gevoel, het juiste te doen. Onbezorgde luxe, duurzaam leven! Energiezuinig dankzij bodem-, lucht- en zonnewarmte

Nadere informatie

Condens bewaring in de pootgoedsector

Condens bewaring in de pootgoedsector Condens bewaring in de pootgoedsector Naam student: Ruud Enthoven Opleiding: Bachelor tuin en akkerbouw agrarisch ondernemerschap Module: HPON Leertaak: leertaak 8 Datum: 4-12-2015 Naam coach: Kees Westerdijk

Nadere informatie

Danfoss radiatorthermostaten

Danfoss radiatorthermostaten Gebruikershandleiding RA2000 RAE en RAE-K RA-X RA 5060 Danfoss radiatorthermostaten Inleiding Met de Danfoss radiatorthermostaten beschikt u over een kwaliteitsregeling voor uw verwarmingsinstallatie.

Nadere informatie

Traditioneel parket op vloerkoeling.

Traditioneel parket op vloerkoeling. Traditioneel parket op vloerkoeling. Traditioneel parket op vloerkoeling. De consument wordt steeds meer op zijn wenken bediend als het gaat om meer comfort in en rondom het huis. Veel nieuwbouw wordt

Nadere informatie

Addicool. Leo Suiker directeur

Addicool. Leo Suiker directeur Addicool. Leo Suiker directeur Voorwoord. Addicool heeft zich door haar jarenlange ervaring en expertise ontwikkeld tot marktleider op het gebied van custom made luchtbehandelings kasten. En omdat we veel

Nadere informatie

Vereniging van eigenaren

Vereniging van eigenaren este bewoners, rahmslaan 22-62 te Leiden Diverse woningen kampen met vochtige buitenmuren al dan niet in samenhang met vocht- en schimmelplekken. De VVE heeft de firma Cauberg-Huygen een onderzoek laten

Nadere informatie

Ventileren... Waarom? 1. 't voorkomt vochtoverlast 2. 't zorgt voor frisse lucht en zuurstof voor u, uw huisdieren, uw planten en uw gasapparaten

Ventileren... Waarom? 1. 't voorkomt vochtoverlast 2. 't zorgt voor frisse lucht en zuurstof voor u, uw huisdieren, uw planten en uw gasapparaten Ventileren... Waarom? 1. 't voorkomt vochtoverlast 2. 't zorgt voor frisse lucht en zuurstof voor u, uw huisdieren, uw planten en uw gasapparaten Vochtproblemen: hoe komen we er aan? Vee! mensen hebben

Nadere informatie

CO 2 -schadedrempel voor lelieplantgoed

CO 2 -schadedrempel voor lelieplantgoed CO 2 -schadedrempel voor lelieplantgoed Ademhaling, warmteproductie en CO 2 -schade Jeroen Wildschut, Casper Slootweg en Marga Dijkema Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen, Boomkwekerij

Nadere informatie

Kiemproeven na 5 dagen : 70 %(attest bijgevoegd) Kiemproeven na 14 dagen : 94 %(attest bijgevoegd) Praktijkperceel : 93% Afvalpercentage 8,4 %

Kiemproeven na 5 dagen : 70 %(attest bijgevoegd) Kiemproeven na 14 dagen : 94 %(attest bijgevoegd) Praktijkperceel : 93% Afvalpercentage 8,4 % Drogen van graszaad in een aardappel bewaarcel. Inleiding: Uit oogst 2009 is van het ras Montreux grasveldtype engelsraaigras een hoeveelheid van ca. 600 kg gedroogd in resp.: 1. Aardappel bewaring waarin

Nadere informatie

Verwarmen, Koelen, Ventileren

Verwarmen, Koelen, Ventileren Gebruikershandleiding d.d. 1 mei 2015 Verwarmen, Koelen, Ventileren Appartementen dr. Struyckenplein, Rijpstraat en Jan Ligthartstraat Heeft u een storing aan de verwarming, de koeling of de ventilatie?

Nadere informatie

SAMSUNG ERV. Ventilation is our business. Energie - Regeneratie - Ventilatie WTW unit met vochtrecuperatie. Clima Construct

SAMSUNG ERV. Ventilation is our business. Energie - Regeneratie - Ventilatie WTW unit met vochtrecuperatie. Clima Construct Clima Construct luchttechniek groothandel - fabrikant Ventilation is our business SAMSUNG ERV Energie - Regeneratie - Ventilatie WTW unit met vochtrecuperatie Clima Construct - Herentalsebaan 444 2160

Nadere informatie

Energy-Floor haalt energie uit de bodem van uw woning

Energy-Floor haalt energie uit de bodem van uw woning Energy-Floor haalt energie uit de bodem van uw woning De laatste jaren is er qua energiebehoefte veel veranderd in de woningbouw. Voorheen waren de behoefte en kosten m.b.t. verwarming in nieuwbouw woningen

Nadere informatie

Technisch en teelttechnisch verslag van het project Lucht in de kas bij Themato (opgesteld door Martien Duijndam)

Technisch en teelttechnisch verslag van het project Lucht in de kas bij Themato (opgesteld door Martien Duijndam) Technisch en teelttechnisch verslag van het project Lucht in de kas bij Themato (opgesteld door Martien Duijndam) Inleiding: Het project Lucht in de kas is uitgevoerd om de toepassing van de Climate Optimizer

Nadere informatie

UW NIEUWE APPARTEMENT DUURZAAM EN COMFORTABEL

UW NIEUWE APPARTEMENT DUURZAAM EN COMFORTABEL groen woonbastion in het centrum van Maastricht UW NIEUWE APPARTEMENT DUURZAAM EN COMFORTABEL UW NIEUWE APPARTEMENT IS ZEER DUURZAAM EN COMFORTABEL Gefeliciteerd met uw nieuwe appartement in ons project

Nadere informatie

Correct omgaan met pootgoed. Aanbevelingen

Correct omgaan met pootgoed. Aanbevelingen Correct omgaan met pootgoed Aanbevelingen Opkomstproblematiek 2016 Oorzaken? het weer infectie contaminatie fysiologie bodem Oorzaken? het weer infectie contaminatie fysiologie bodem Oorzaken? het weer

Nadere informatie

WOONLASTEN 4 15. Zijn de maandlasten voor huur + energie in een Passiefhuis lager dan in een normale woning? 4

WOONLASTEN 4 15. Zijn de maandlasten voor huur + energie in een Passiefhuis lager dan in een normale woning? 4 PASSIEFHUIZEN COLUMBUSKWARTIER ALMERE VEEL GESTELDE VRAGEN PASSIEFHUIZEN EN WONEN IN EEN PASSIEFHUIS 2 1. Wat is een Passiefhuis? 2 2. Wat is het voordeel van een Passiefhuis? 2 3. Wat zijn bewonerservaringen

Nadere informatie

Next Generation Comfort Control

Next Generation Comfort Control Next Generation Comfort Control Het hele jaar door een aangenaam binnenklimaat met het Fairtype klimatiseringssysteem thuis school kantoor industrie Vier seizoenen een aangenaam binnenklimaat Dat de wereld

Nadere informatie

Het drogen van uien: zin en onzin.

Het drogen van uien: zin en onzin. Het drogen van uien: zin en onzin. Zoals in de aanloop naar het oogstseizoen gebruikelijk, wordt er weer volop gediscussieerd over de toe passen oogst- en inschuuradviezen voor de uien. Welke gevaren liggen

Nadere informatie

Duurzame systemen. Comfortabel genieten, maximale energiebesparing. Het goede gevoel, het juiste te doen. 01-10 - 2015

Duurzame systemen. Comfortabel genieten, maximale energiebesparing. Het goede gevoel, het juiste te doen. 01-10 - 2015 Duurzame systemen Comfortabel genieten, maximale energiebesparing 01-10 - 2015 Het goede gevoel, het juiste te doen. Onbezorgde luxe, duurzaam leven! Energiezuinig dankzij bodem-, lucht- en zonnewarmte

Nadere informatie

Zin en onzin over WTW. Brink Climate Systems Albert van Lohuizen

Zin en onzin over WTW. Brink Climate Systems Albert van Lohuizen Zin en onzin over WTW Brink Climate Systems Albert van Lohuizen Brink Climate Systems A-fabrikant mbt producten voor verwarming, ventilatie en koeling Export 60% Forse investering in R&D (circa 8% van

Nadere informatie

WAAR MOETEN WE VERSNELLEN?

WAAR MOETEN WE VERSNELLEN? WAAR MOETEN WE VERSNELLEN? Electriciteit Warmte Vervoeren Producten TOTAAL % EINDVBR Industrie 166 410 557 1133 46% 576 Huizen 80 339 419 17% 419 Gebouwen (diensten) 120 127 247 10% 247 Mobiliteit / transport

Nadere informatie

Energie Label C behalen met duurzaam klimatiseren voor Kantoren. Door Willem van Dijk

Energie Label C behalen met duurzaam klimatiseren voor Kantoren. Door Willem van Dijk Energie Label C behalen met duurzaam klimatiseren voor Kantoren Door Willem van Dijk Even Voorstellen Willem van Dijk Technisch Commercieel Adviseur 30 jaar praktijk ervaring op het gebied van: Koeltechniek

Nadere informatie

Warmtepompen. Wie, wat, hoe, waar, waarom?

Warmtepompen. Wie, wat, hoe, waar, waarom? Warmtepompen Wie, wat, hoe, waar, waarom? Even voorstellen Thomas Engberts Adviseur energietransitie Specialist (hybride) warmtepompen Gasunie Transport Services B.V. Groningen woont SLIM 3 jaar bezig

Nadere informatie

Ventileren in huis. Handleiding warmte-terug-win-installatie

Ventileren in huis. Handleiding warmte-terug-win-installatie Ventileren in huis Handleiding warmte-terug-win-installatie Samen met uw huisgenoten, huisdieren en kamerplanten produceert u iedere dag gemiddeld tien liter vocht. Tel daarbij op de waterdamp die vrijkomt

Nadere informatie

1 Warmteleer. 3 Om m kg water T 0 C op te warmen heb je m T 4180 J nodig. 4180 4 Het symbool staat voor verandering.

1 Warmteleer. 3 Om m kg water T 0 C op te warmen heb je m T 4180 J nodig. 4180 4 Het symbool staat voor verandering. 1 Warmteleer. 1 De soortelijke warmte is de warmte die je moet toevoeren om 1 kg van een stof 1 0 C op te warmen. Deze warmte moet je ook weer afvoeren om 1 kg van die stof 1 0 C af te koelen. 2 Om 2 kg

Nadere informatie

Bedrade afstandbediening Introductie van het spare part. Knoppen en display van de afstandbediening.

Bedrade afstandbediening Introductie van het spare part. Knoppen en display van de afstandbediening. Bedrade afstandbediening Introductie van het spare part. Knoppen en display van de afstandbediening. Wordt gebruikt om unit te starten en te stoppen. Let Op!!: Bij alleen koeling units is warmte mode niet

Nadere informatie

Begeleidingsboekje vocht bestrijden

Begeleidingsboekje vocht bestrijden Begeleidingsboekje vocht bestrijden 2017 Door Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad VZW Begeleidingsboekje vocht bestrijden Door Samenlevingsopbouw Antwerpen Stad VZW 1 16 Inhoud 1. De praatplaten... 4 1.1.

Nadere informatie

Inhoud 1/2. Kachelbouw varianten. Warmte afgifte KACHELBOUWER

Inhoud 1/2. Kachelbouw varianten. Warmte afgifte KACHELBOUWER VERWARMEN MET SFEER 01 Inhoud 1/2 Kachelbouw varianten Warme lucht kachel Warme lucht met massa op de kachel Warme lucht met massa naast de kachel Warme lucht kachel hypocaust Massa kachel, systeemkachel,

Nadere informatie

Als je aan een drukke weg woont verlucht je beter niet. Door beddengoed op 60 C te wassen dood je huisstofmijt.

Als je aan een drukke weg woont verlucht je beter niet. Door beddengoed op 60 C te wassen dood je huisstofmijt. Is 22 C de ideale slaapkamertemperatuur? Ventileren = verluchten CO kan je proeven Als het buiten koud is, verlucht je niet. Als je aan een drukke weg woont verlucht je beter niet. Hoeveel kan je best

Nadere informatie

Kernvraag: Hoe maken we dingen warmer?

Kernvraag: Hoe maken we dingen warmer? Kernvraag: Hoe maken we dingen warmer? Naam leerling: Groep: http://www.cma-science.nl Activiteit 1 Welke kleur wordt heter? Neem twee stukjes doek, een witte en een zwarte. Houd je ene hand onder het

Nadere informatie

Het Mollierdiagram in theorie en praktijk

Het Mollierdiagram in theorie en praktijk Deel 1. Het Mollierdiagram Het Mollierdiagram in theorie en praktijk Samenstelling: P. G. H. Uges Inleiding Door het gebruik van natuurlijke koudemiddelen staat nu ook water (R718) als koudemiddel in de

Nadere informatie

Artic Handleiding voor de gebruiker. Koeling Ventilatie Filtering

Artic Handleiding voor de gebruiker. Koeling Ventilatie Filtering Artic Handleiding voor de gebruiker Verwarming Koeling Ventilatie Filtering Alle rechten voorbehouden. Bij de samenstelling van deze handleiding is uiterste zorg betracht, de uitgever kan echter niet verantwoordelijk

Nadere informatie

100% Warmte, warm tapwater en koude. Comfortabel én milieuvriendelijk wonen. duurzame energie van eigen bodem

100% Warmte, warm tapwater en koude. Comfortabel én milieuvriendelijk wonen. duurzame energie van eigen bodem 100% duurzame energie van eigen bodem Warmte, warm tapwater en koude Comfortabel én milieuvriendelijk wonen U gaat voor nul! Comfortabel én milieuvriendelijk wonen Warmte, warm tapwater en koude van Eteck

Nadere informatie

Isolatierapport. +31(0)

Isolatierapport.  +31(0) Isolatierapport www.novariet.nl +31(0)599 41 74 44 Verschil tussen RC-waarde Novariet en Natuurriet In dit nieuwsitem wordt uitgelegd hoe het is gesteld met de RC-waarde van het Novariet dak ten opzichte

Nadere informatie

In dit document leggen we uit hoe isolatie werkt en hoe INSUL8eco werkt in uw gebouw.

In dit document leggen we uit hoe isolatie werkt en hoe INSUL8eco werkt in uw gebouw. De basis van isolatie en hoe INSULd8eco werkt in uw gebouw In dit document leggen we uit hoe isolatie werkt en hoe INSUL8eco werkt in uw gebouw. Om de werking van onze isolatie oplossing goed te begrijpen,

Nadere informatie

WETENSWAARDIGHEDEN OVER DE ONTVOCHTIGERS VAN DE LONGHI

WETENSWAARDIGHEDEN OVER DE ONTVOCHTIGERS VAN DE LONGHI WETENSWAARDIGHEDEN OVER DE ONTVOCHTIGERS VAN DE LONGHI Ontvochtigers Ontvochtigers bestaan al vele jaren. Ze worden meestal aangeschaft in de herfst en winter wanneer het koud en vochtig is. Ook u kunt

Nadere informatie

De nieuwe HRC. Evolutie in balansventilatie

De nieuwe HRC. Evolutie in balansventilatie De nieuwe HRC. Evolutie in balansventilatie De nieuwe HRC biedt comfort en extra energiezuinigheid Principe schets balansventilatie Energiezuinigheid In de hedendaagse woningbouw staat energiezuinigheid

Nadere informatie

Opgave 1 Een ideaal gas is een gas waarvan de moleculen elkaar niet aantrekken en bovendien als puntmassa s opgevat kunnen worden.

Opgave 1 Een ideaal gas is een gas waarvan de moleculen elkaar niet aantrekken en bovendien als puntmassa s opgevat kunnen worden. Uitwerkingen Een ideaal gas is een gas waarvan de moleculen elkaar niet aantrekken en bovendien als puntmassa s opgevat kunnen worden. Opmerking: in een ideaal gas hebben de moleculen wel een massa. Alleen

Nadere informatie

Het hoofd in de wolken

Het hoofd in de wolken Het hoofd in de wolken Evert Hasselaar Trees Wouda, 1947 Fijn stof binnenshuis transport Van vervuilingsbron naar effect Bron vervuiling of hinder emissies Concentratie blootstelling opname gezondheids

Nadere informatie

Brink Renovent. www.atc-ventilation.be

Brink Renovent. www.atc-ventilation.be Brink Renovent www.atc-ventilation.be Renovent A B Brink Renovent Excellent 180 pagina 3 A+ A Brink Renovent Excellent 300/400/450 pagina 7 A+ A pagina 11 Brink Renovent Sky Brink Renovent Excellent 180

Nadere informatie

Warmte of vochtproblemen? Kom voor een warme, droge winter naar Workx Materieelverhuur

Warmte of vochtproblemen? Kom voor een warme, droge winter naar Workx Materieelverhuur Warmte of vochtproblemen? Kom voor een warme, droge winter naar Workx Materieelverhuur Doorwerken tijdens de koude, vochtige maanden Indirect gestookte heaters Omschrijving 40.000 kcal/u 80.000 kcal/u

Nadere informatie

IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP?

IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP? IS UW HUIS GESCHIKT VOOR EEN WARMTEPOMP? 8 NOVEMBER 2018 PIETER NAP FRANS DEN BRABER Wat is BENG! Biltse Energie Neutrale Gemeenschap www.beng2030.nl BENG! is een lokale duurzame energie coöperatie. BENG!

Nadere informatie

Rapportage Temperatuur- en RV-metingen

Rapportage Temperatuur- en RV-metingen Rapportage Temperatuur- en RV-metingen Meetadres Jamuflor B.V. Hoofdweg 141 1424 PE De Kwakel Uitgevoerd door: Hoofdweg 1236 2153 LR Nieuw-Vennep 24 februari 2015 5 x 6,4 m = 32 meter 5 x 6,4 m = 32 meter

Nadere informatie

Itho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem A++ Uw nieuwe woning

Itho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem A++ Uw nieuwe woning Itho Daalderop Energiezuinig en comfortabel klimaatsysteem A++ Uw nieuwe woning 2.800,- subsidie WPU XL A ++ A + A Water/water warmtepomp: - Verwarming in koude maanden door gebruik van bodemwarmte - Koeling

Nadere informatie

Vochtoverlast en ventilatie in de woning

Vochtoverlast en ventilatie in de woning Vochtoverlast en ventilatie in de woning Soms hebben mensen last van vocht in hun woning. Vochtoverlast wordt meestal in een laat stadium ontdekt. Er komen schimmelplekken op de muur, behang laat los en

Nadere informatie

Ventileren en verluchten. Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht

Ventileren en verluchten. Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht Ventileren en verluchten Woon gezond, geef lucht aan je huis! Ventileer 24 uur op 24 en verlucht aanvullend Tips voor gezonde binnenlucht 1 Waarom ventileren en verluchten? Binnen is de lucht meestal slechter

Nadere informatie

Instructie Ventilatie

Instructie Ventilatie Instructie Ventilatie Type woning Bij de bouw van een woning wordt er rekening mee gehouden dat de woning geventileerd kan worden. Hierin is onderscheid te maken in 3 type woningen; woningen met luchtkanalen,

Nadere informatie