Myofasciale triggerpoint behandeling van de buikspieren Triggerpoint Vaststellen van MTrP s Een myofasciaal trigger point [MTrP] is een hyperirritabele plek in een strakke streng van een dwarsgestreepte spier, die kan leiden tot een karakteristieke uitstralende pijn,motorische en autonome verschijnselen. Anamnese. Zoeken naar MTrP s in spieren aan de hand van de aangegeven pijn patronen. Palpatie van MTrP geeft vaak herkenbare pijn en behandelen van het punt lokaal een twitch response, waarna afname van de pijn.. 1
Klinische aspecten Pijn verloopt vaak via herkenbare pijnpatronen. Verstoorde motorische functie kan zich presenteren als spierzwakte,spierstijfheid en beperkte bewegingsuitslag. Autonome verschijnselen zoals vasoconstrictie, vasodilatatie, huidreacties als kippenvel en transpiratie. Pijn en sensaties vanuit triggerpoints Vaak herkenbare pijn, ook orgaanpijn. Scherp. Branderig. Heftige sensatie bij vaak minimale druk. Jumpsign. Regelmatig napijn [1 tot 3 dagen] na behandeling. Bij fibromyalgie soms heftig en lang napijn! Pijnbeeld Anatomische platen Laat de patiënt zelf de pijngebieden inkleuren. Anatomie abdomen Anatomie abdomen 2
Anatomie abdomen littekens Buikwand breuk met en zonder valsalva manoeuvre Triggerpoints buikgebied De Behandeling 3
Behandeling Geef goede uitleg vooraf. Wat ga je doen en waarom. Laat de patiënt comfortabel en veilig liggen, liefst toegedekt. In rugligging of zijligging. Plezierige olie is aangenaam voor de patiënt, maar ook voor jezelf. Wees je bewust van mogelijke dissociatie van de patiënt bij pijn. Laat de patiënt vertellen wat er gebeurt tijdens de behandeling en de [pijn] grens aangeven. Behandeling Naast de patiënt zitten voorkomt te hard drukken. Beginnen met [warme] handen op de buik leggen, niet meteen aan het werk. Het laten aanraken van je buik door een vreemde is even wennen. Vraag de patiënt, zonder verdere instructies, naar de buik te ademen. Kijk en voel wat er gebeurd. Vraag de patiënt, zonder verdere instructies, de bekkenbodemspieren aan te spannen en weer te ontspannen. Kijk en voel wat er gebeurd. Op zoek naar: Rustige, zachte effleurage ter gewenning. Rustig en zacht onderzoekend palperen van de spier, de anatomie volgen. Druk geven dwars op de spier. Behandelen van de aangetroffen triggerpoints met rustige continue druk 1 tot 1,5 minuut tot de pijn afneemt. 4
Proximaal: M. rectus abdominis Pijn op de plaats van het triggerpoint Horizontale pijn band langs de rug Pijn in het gebied van hart of lever Misselijkheid Maagpijn Darmpijn M. rectus abdominis Rondom de navel: Menstruatie pijn Darmpijn Flankpijn Aandrang pijn/gevoel blaas Gevoel blaasontsteking Pijn naar urethra, penis Pijn naar vagina M. rectus abdominis Onder de navel - tot os pubis: Horizontale pijn band over S.I./ Lumbaal Aandranggevoel / aandrangpijn Gevoel blaasontsteking Pijn blaas,urethra [penis],vagina Problemen bij menstruatie Relatie met diarree Relatie met anus pijn M. rectus abdominis McBurney s Point: [blindedarm] Rechts lateraal halverwege navel/os pubis Buikpijn rechterkant/flankpijn Pijn fossa iliaca Pijn naar penis,urethra,vagina M.transversus/obliquus int-ext abdominis Uitwaaierende buikpijn naar boven en beneden vaak vanuit lateraal Pijn in urogenitaal gebied Pijn in de blaas M.detrusor overactiviteit Urgency Residu Chronische diarree 5
M.obliquus externus/internus abdominis proximaal: Pijn in maag en/of lever gebied Druk op de borst Gevoel van zuurbranden Boeren distaal: Pijn naar onderbuik Pijn urogenitaal M. rectus abdominis, M. pyramidalis Vlak boven os pubis en op os pubis [en iets naar lateraal]: Verhoogde aandrang Pijnlijke aandrang Pijnlijke mictie Blaaspijn Urethrale pijn Vaginale pijn Mannen en scrotum pijn Bij de man splitsen de onderste vezels van de M.obliquus int. en de M.transversus abd. zich als de M.cremaster af en lopen naar de zaadstreng. M.cremaster trekt testikels en scrotum omhoog. Littekens Bij palpatie op of rondom het litteken: Vaak pijnklachten of andere sensaties zoals misselijkheid of aandrang. Patiënt herkent het gevoel vaak als regelmatig terugkerend. Oude littekens geven vaak al jarenlang pijn/sensaties. Drain litteken. Verklevingen losmaken. Behandeling [dia 21] Naast de patiënt zitten voorkomt te hard drukken. Beginnen met [warme] handen op de buik leggen, niet meteen aan het werk. Het laten aanraken van je buik door een vreemde is even wennen. Vraag de patiënt, zonder verdere instructies, naar de buik te ademen. Kijk en voel wat er gebeurd. Vraag de patiënt, zonder verdere instructies, de bekkenbodemspieren aan te spannen en weer te ontspannen. Kijk en voel wat er gebeurd. Ademhaling Buikademhaling verloopt in vergelijking met de ademhaling voor de behandeling na behandeling van de buik meestal zonder verdere instructie beter. Patiënt ervaart een gevoel van ruimte. Bekkenbodem beweging meestal beter voelbaar bij deze ademhaling. Buikademhaling als huiswerk vaak laten uitvoeren en ter verbetering van mictie/defecatie, ook bij toiletbezoek. 6
Oefeningen en advies Bewust worden gewoonte gedrag Uitbuiken Warmte Buikademhaling Rekken van de buikspieren in lig, zit, stand Conditie verbetering buikspieren Houdingscorrectie Conditie verbeteren buikspieren Pas beginnen als de rekoefeningen geen pijn meer geven en de klachten zijn afgenomen! De brug, in ruglig, gebogen benen, bekken achterover kantelen en optillen. Excentrisch vanuit zit, steeds iets verder vanuit zit. Ondersteunen bij opkomen tot zit. Concentrisch vanuit lig, steeds iets hoger. Altijd rustig opbouwen, overbelasting geeft toename van de klachten. Houdingscorrectie Indien nodig de houding algeheel corrigeren. Houdingen ADL Werkhouding Slaaphouding Adviezen Probeer het gedrag te beïnvloeden dat verantwoordelijk is voor het ontstaan van de triggerpoints. Probeer overbelasting te voorkomen en een betere balans bij ontspanning en [in]spanning te krijgen. Blijf binnen je eigen deskundigheid. 7
Bij overactieve buikspieren met klachten vanuit triggerpoints, zijn er vaak ook overactieve bekkenbodemspieren met triggerpoints. Hoe verder als er klachten blijven bestaan die een relatie kunnen hebben met triggerpoints in de bekkenbodem? Indien niet geregistreerd doorverwijzen naar een collega die dat wel is om de behandeling af te maken. Praktijk buikspieren 8